Ewelina Szczęsna, grupa D
SPRAWOZDANIE - SKŁADOWISKO ODPADÓW SUCHY LAS
W dniu 13 kwietnia 2012 roku odbyły się pierwsze zajęcia terenowe z ekologii dla studentów I roku Technologii Żywności, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Miały one miejsce w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów Komunalnych dla terenu miasta Poznań i gminy Suchy Las. Celem zajęć było zapoznanie się z technologią składowania odpadów.
Zakład funkcjonuje od 1984 roku - wpierw jako Składowisko Odpadów, a od 2006 roku jako Zakład Zagospodarowania Odpadów Komunalnych. Zakład znajduję się na północ od Poznania przy ulicy Meteorytowej 1, a jego lokalizacja to: północny stok góry Moraskiej, północ i wschód - poligon Biedrusko, południowy-wschód - osiedle Morasko, północny-zachód - osiedle Suchy Las, zachód - wieś Złotniki i ogródki działkowe. Najbliższe zabudowania znajdują się 1000 m od składowiska (strefa bezpieczeństwa wynosi 500 m). Całe składowisko zajmuje około 50 hektarów. W jego skład wchodzą: kwatery, drogi, zaplecze socjalne, Elektrownia Biogazowa, Oczyszczalnia Odcieku, myjnia kół i podwozia oraz rozdrabniarka odpadów wielkogabarytowych. Wysypisko odpadów działające od 1993r. zajmuję się ochroną środowiska w zakresie odpadami komunalnymi pochodzącymi między innymi z osiedlowych bloków, biur, szkół czy szpitali. Jest czynne przez sześć dni w tygodniu od pn do piątku w godzinach 7-20, a w soboty 7-14. Zakłada się, że składowanie śmieci na tym terenie może następować do roku 2021.
Technologia składowania odpadów przebiega następująco:
kontrola, rejestracja i ważenie pojazdów na stanowisku wjazdowym;
wjazd drogą technologiczną na kwaterę, zrzut śmieci;
zjazd samochodu z terenu składowiska, mycie kół i podwozia;
powtórne ważenie w celu masy przywiezionych odpadów;
segregacja odpadów;
zgniatanie i prasowanie śmieci za pomocą kompaktora, wtedy śmieci osiągają wysokość od 1,5-2 metrów
Następnym etapem składowania odpadów jest REKULTYWACJA BIEŻĄCA, która polega na zasypywaniu śmieciu około 20 centymetrową warstwą piachu i gruzu, co chroni przed przedostaniem się nieprzyjemnych zapachów do środowiska i rozwiewaniem odpadów przez wiatr. Kolejne warstwy wyglądają podobnie: 1,5 - 2 metry odpadów i warstwa piachu, aż do uzyskania 18 -20 metrów głębokości.
Warstwy od położonej najniżej: śmieci -> odpady -> warstwa izolacyjna -> piasek -> glina -> podglebie -> ziemia urodzajna → warstwa nasadzenia.
Po tym etapie następuje REKULTYWACJA DOCELOWA, czyli warstwy gliny, urodzajnej ziemi oraz nasadzenia (trawa, krzewy, drzewa). Niestety nie wszystkie rodzaje roślin rozwijają się na tym terenie, dlatego badacze wybierają tylko te gatunki, które najlepiej adaptują się na zrekultywowanym terenie. Po zasadzeniu całość komponuje się z otaczającym środowiskiem. Zrekultywowana część składowiska zostaje wykorzystana jako place zabaw, ścieżki edukacyjne i laboratorium energii odnawialnej.
Teren składowiska powstał podczas zlodowaceń bałtyckich, jest bardzo urodzajny w grube warstwy glin, dlatego to co powstaje nie przedostaje się do wód powierzchniowych.
Podczas składowania śmieci powstają dwa produkty uboczne:
odcieki
gaz - metan.
Mimo dużej warstwy glin na terenie składowiska ułożone są dreny i folia ochronna o grubości 3 mm zwana geomembraną. Odcieki powstające przy składowisku śmieci to jony azotanowe, azotynowe, chlorkowe, siarczanowe, fosforanowe, chromu, kadmu, ołowiu, rtęci, niklu oraz bakterie z grupy Coli. Ciecz ta ma zabarwienie brunatne i jest niezwykle szkodliwa dla zdrowia ludzi i zwierząt. Odcieki te nie wydobywają się na powierzchnię, tylko przepływają przez dreny do wybetonowanych dwóch stawów retencyjnych. Zostają one oczyszczane w membranowej, chemicznej oczyszczalni, która działa na zasadzie odwróconej osmozy. Powstaje woda martwa, czysta chemicznie, która trafia do stawów stabilizacyjnych, gdzie nabiera cech wody żywej. Pozostałości po odciekach nazywamy koncentratem.
Podczas rozkładu odpady fermentują. Przez pierwsze 4-5 lat rozkładane są tlenowo, wydziela się dwutlenek węgla, a po tym czasie następuje rozkład beztlenowy, gdzie głównym produktem ubocznym jest gaz (głównym jego składnikiem jest metan, który po połączeniu z tlenem tworzy wybuchową mieszaninę). W związku z tym gaz wytwarzany podczas rozkładu wyłapywany jest przez rury pod powierzchnią składowiska i transportowany do trzech zbiorczych stacji kontenerowych. Gaz ten przerabiany jest na energię elektryczną w elektrowni biogazowej, ale tylko wtedy gdy w tym gazie zawartość metanu wynosi ponad 30% (jeżeli jest mniej, gaz spalany jest w zwykłej pochodni). Elektrownia biogazowa składa się z 4 agregatów prądotwórczych (3 o mocy 200 kW i jeden 504 kW). Wytworzona energia to około 10 Gwh.
Na terenie składowiska znajduje się kompostownia pryzmowa, która przetwarza odpady zielone (suche liście, skoszoną trawę, kawałki gałęzi) na ziemię kompostową wykorzystywaną na terenach składowiska oraz kompost BIOFELEK.
W ramach podsumowania w zeszłym roku na terenie składowiska przetworzono 50 000 t śmieci, co przekłada się na 200 t dziennie (100 śmieciarek dziennie). Obecnie pod terenem zakładu znajduje się około 2 000 000 m3 odpadów.