Metody absolutne
Ocena opisowa - nazwana jest czasem esejem bowiem rolą oceniającego jest wyrażenie opinii o pracowniku w postaci zwykłego opisu. Stosowane są dwa rozwiązania:
Zupełnie czysta kartka
Umieszczenia się na kartce różnego typu kategorie, poza które opis nie powinien wykraczać
Kategorie służące do opisu:
Pytania otwarte
Jakie są mocne strony pracownika
Jakie są słabe strony
Jakie sukcesy osiągną pracownik w analizowanym okresie
Jakie były porażki
Umieszcza się wczesnej opracowane kryteria na które oceniający udziela dwu - trzy zdaniowych wypowiedzi
Punktualność
Stosunek do klientów
Zalety:
Metoda umożliwia ocenę różnych cech, zachowań i umiejętności pracownika
Może brać pod uwagę wiele różnych kryteriów
Do wykorzystania przy różnej specyfice pracy
Zmusza oceniającego do refleksji
Wady:
Podatna na subiektywizm
Nieprecyzyjne i trudne do porównania wyniki
Czasochłonność
Punktowa skala ocen - najczęściej stosowana metoda oceny polegająca na przydzieleniu punktów na pełnienie w określonym stopniu poszczególnych kryteriów.
Należy rozwiązać:
Jak szeroka jest skala - ile stopni
Skala parzysta czy nieparzysta
W praktyce dobre jest krótko scharakteryzować poszczególne stopnie np. Kryterium :Stopień wypełnienia obowiązków
1 - znacznie poniżej oczekiwań
2 - poniżej wymagań
3 - spełnia wymagania
4 - pod niektórymi względami przekracza oczekiwania
5 - znacznie przekracza wymagania
6 - pod każdym względem może stanowić wzór dla innych
Zalety:
Prosta
Możliwość porównania wyników między pracownikami
Łatwość w modyfikacji metody przez dopisanie lub usunięcie kryteriów
Umożliwia ocenę różnych cech zachowań i umiejętności
Wady:
Nie jest nastawiona na rozwój pracowników
Trudno za jej pomocą planować np. ścieżki kariery
Czasochłonność opracowania metody
Skale ważone - każdemu z kryteriów zostaje przyporządkowana tzw. waga, odzwierciedlającą jego znaczenie dla ogólnej oceny pracowników
Testowa metoda oceny - formularz oceny przypomina test; składa się z wielu pytań, których każdemu towarzyszy kilka odpowiedzi do wyrobów. Zadaniem osoby oceniającej jest wskazanie tej odpowiedzi, która najpełniej charakteryzuje cechy bądź zachowania oceniającego pracownika
Zalety:
Metoda bardzo lubiona przez oceniających
Wypełnia się na ogół łatwo i szybko
Wady:
Trudno przewidzieć wszystkie możliwe odpowiedzi z góry
2. Mówi się często ze oceniający dokonuje wyboru negatywnego, odrzucając te odpowiedzi które w odniesieniu do danego pracownika brzmią najbardziej fałszywie wybierając ten który jest od prawdy najmniej odległa
Metoda wydarzeń krytycznych - punktem wyjścia jest stała obserwacja pracownika przez przełożonego i odnotowaniu zdarzeń, w których zachował się negatywnie. Ocena polega na podsumowaniu owych wydarzeń w ramach oceny okresowej.
Zalety:
Wymusza zaangażowanie przełożonych w ocenę
Nie pozwala na ignorancje podwładnych
Pozwala unikać tendencji do uśredniania oraz zbytniej surowości lub łagodności
Spełnia funkcję rozwoju dając pełniejszy obraz pracownika
Wady:
Często wynik takiej oceny to indeks potknięć podwładnego
Pracownicy źle odbierają stała obserwację i śledzenie swoich poczynań
Wymaga poszczególnych zdarzeń
Skale behawioralne - służą do oceny zachowań pracowników na stanowisku pracy
Podstawę stanowi analiza zadań mających poszczególne znaczenie na danym stanowisku pracy.
Zalety:
Pozwala uniknąć zbytniej surowości lub łagodności
Umożliwia ocenie człowieka, skupiając się na ocenie zachowań związanych z pracą
Spełnia funkcję rozwojową
Głębszy pogląd na człowieka
Informacja zwrotną dla pracownika
Wady:
Wymaga specjalistycznej wiedzy
Kłopoty z interpretacją definicji poziomu ceny
Opracowanie skal jest czasochłonne
Assessent Center - centrm oceny - metoda najczęściej stosowana w ramach rekrutacji do pracy lub do oceny możliwości pracownika na przyszłym stanowisku pracy, w sytuacji planowania awansu (w przypadku stanowisk kierowniczych)
Na centra składa się szereg metod:
Różnego typu zadania zespołowe
Dyskusje grupowe i prezentacje: ocena umiejętności komunikacyjnych, zdolności prezentacji poglądów, przekonania do własnych argumentów
Koszyk dokumentów np. przychodząca poczta
Zalety:
Wysoka przydatność dla przewidywania przyszłego powodzenia zawodowego na określonym stanowisku
Oceny dokonują eksperci
Ostateczna ocena jest wynikliwie przedyskutowana o ocenami
Wady:
Pracochłonność
Czasochłonność
Koszty
Wymaga doskonalonego przygotowania merytorycznego od oceniajacych
Ocena pracy i pracowników