Niepełnosprawność intelektualna:
Grossman(1973)-niedorozwój umysłowy niższy niż przeciętny ogołny poziom funkcjonowania intelektualnego, współwystępujący z zaburzeniami w zachowaniu przystosowawczym powstały w okresie rozwojowym (przed 18 rokiem życia).
Ruth Luckasson(1992)- niedorozwój umysłowy charakteryzuje się istotnie niższym niż przeciętnym funkcjonowaniem intelektualnym z jednocześnie współwystępującym ograniczeniem w zakresie dwóch lub więcej spośród następujących umiejętności przystosowawczych:
-porozumiewania się
-samoobsługi
-trybu życia domowego
-uspołeczniania
-korzystania z dóbr społeczno-kulturalnych
-samodzielności
-troski o zdrowie i bezpieczeństwo
-umiejętności szkolnych
-organizowania czasu wolnego i pracy
Niedorozwój umysłowy rozpoczyna się w dzieciństwie, charakteryzuje się ograniczeniem inteligencji i umiejętności przystosowawczych.
*(co do akceptacji przez otoczenie)Czynniki wpływające na degradację, izolację i dyskryminację osób niepełno[rawnych intelektualnie:
-ignorancja
-przesądy
-lęk
-zaniedabnie
Kierunki rewalidacji:
-zapobieganie pogłębianiu się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych upośledzeń
-leczenie i usprawnianie narządów zaburzonych i umacnianiu osłabionych
-stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu i korzystnych czynników środowiskowych
-wychowanie nauczanie specjalne (ogólne i zawodowe) dostosowane do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego.
Cel rewalidacji:
-wszechstronne i maksymalne ukształtowanie całej osobowości
-najlepsze przystosowanie do życia w społeczeństwie osoby niepełnosprawnej intelektualnie
-usamodzielnienie, przejście do dorosłości (samodzielności motorycznej, psychicznej, materialnej, zawodowej, terytorialnej)
-docenianie ważności i znaczenia poczucia kontroli i samooceny, które są postawą do samoakceptacji, samokierowania i samorealizacji.
Charakterystyka dzieci upośledzonych w stopniu lekkim:
-niedorozwój uczuć wyższych, mniejsza wrażliwość i powinność moralna
-niestałość emocjonalna
-impulsywność
-agresywność
-niepokój
-znaczne obniżenie ogólnego funkcjonowania intelektualnego (IQ poniżej 70 lub mniej)
-zmniejszenie się zdolności przystosowania społecznego (problemy z komunikowaniem się, wypełnianiem czynność dnia codziennego, z samodzielnością i samoobsługą)
-ujawnia się przed 18nastym rokiem życia
TAB.2.KLASYFIKACJA UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO.
Stopień rozwoju umysłowego |
Wechslera |
Termana-Merrill |
Rozwój przeciętny |
85-110 |
84-100 |
Rozwój niższy niż przeciętny |
70-84 |
69-83 |
Niedorozwój umysłowy lekki |
55-69 |
52-68 |
Niedorozwój umysłowy umiarkowany |
40-54 |
36-51 |
Niedorozwój umysłowy znaczny |
25-39 |
20-35 |
Niedorozwój umysłowy głęboki |
0-24 |
0-19 |
Kryteria orzekające o niedorozwoju umysłowym:
niedojrzałość społeczna,
spowodowana przez niską sprawność umysłową,
o charakterze rozwojowym,
nie przemijającą w miarę dojrzewania,
pochodzenia konstytucjonalnego,
nieodwracalna
Charakterystyka dzieci upośledzonych w stopniu lekkim:
-niedorozwój uczuć wyższych, mniejsza wrażliwość i powinność moralna
-niestałość emocjonalna
-impulsywność
-agresywność
-niepokój
-znaczne obniżenie ogólnego funkcjonowania intelektualnego (IQ poniżej 70 lub mniej)
-zmniejszenie się zdolności przystosowania społecznego (problemy z komunikowaniem się, wypełnianiem czynność dnia codziennego, z samodzielnością i samoobsługą)
-ujawnia się przed 18nastym rokiem życia
W stopniu umiarkowanym:
1.Czynności orientacyjno-poznawcze:
-spostrzeganie niedokładne, wolne,
-dominuje uwaga mimowolna,
-słaba koncentracja uwagi,
-nietrwała pamięć, głównie mechaniczna
-myślenie konkretno-obrazowe
-brak logicznego myślenia
-trudność w tworzeniu pojęć abstrakcyjnych,
-mowa z czestymi wadami, ubogie słownictwo
2. Procesy emocjonalno- motywacyjne:
-słaba kontrola nad popędami
-intyicyjne uczucia moralne,
-potrzeby psychiczne
3. Rozwój społeczny:
-potrzeby kontaktów społecznych
-na ogół samodzielne
-mogą wykonywać prace domowe i zarobkowe,
-potrafia wyrazić swoje potrzeby, współpracować z innymi
W stponiu znacznym:
1. Czynności orientacyjno-poznawcze:
-spostrzeganie wolne, niedokładne
-uwaga mimowolna skupiona jedynie na silnych bodźcach
-słaba trwałość uwagi
-pamięć krótkotrwała, ograniczona
-Mowa- zdania proste, dwuwyrazowe, czeste wady
-inteligencja sensoryczno-motoryczna
2. Procesy emocjonalno- motywacyjne:
-potrzeby psychiczne
-zaburzenia zachowania
-intuicyjne uczucia moralne
-oznaki przywiązania do osób, rzeczy.
3. Rozwój społeczny:
-samodzielne w załatwianiu potrzeb fizjologicznych i poruszaniu się w bliskiej okolicy
-rozumienie prostych syt
-wykonywanie prostych prac domowych i zarobkowych
-umiejętność porozumiewania się w prostych sprawach
W stopniu głębokim:
1.Czynności orientacyjno-poznawcze:
-częsty brak percepcji, uwagi mimowolnej i pamięci
-mowa: nieartykułowana, dzwięki (osoby te zazwyczaj nie rozumieją i nie mówią)
-czasem pojedyncze proste wyrazy, rozumienie prostych słów i poleceń
2.Procesy emocjonalno-motywacyjne:
-proste emocje-zadowolenia i niezadowolenia,
-czasem wyrażanie emocji gestami np. uśmiech, przywiązywanie się do osób,
-częste wahania nastroju
3.Rozwój społeczny:
-prawie całkowity brak czynności regulacyjnych (życie chwilą bieżącą)
-nie potrafią samodzielnie dbać o bezpieczeństwo
-Mogą nauczyć się prostych nawyków,
-wymagają stałej opieki