Zaburzenia świadomości
Co to jest świadomość?
- Jest to stan przytomności umysłu.
-Świadomość jest to optymalny stan aktywacji ośrodkowego układu nerwowego umożliwiający samoorientację i orientację w otoczeniu.
Na czym polegają zaburzenia świadomości?
-Polegają one na zmianach ilościowych lub jakościowych w zakresie ogólnego funkcjonowania psychiki.
Czym cechują się zaburzenia świadomości?
-różnie nasilone cechy dezorientacji,
-izolacja od realnej rzeczywistości, wyrażona poprzez fragmentaryczne spostrzeganie otoczenia oraz trudności w skupieniu uwagi,
- utrudnienie toku myślenia poprzez różnego stopnia splątanie toku myślenia,
- zaburzenia procesu pamięci
Wymień ilościowe zaburzenia świadomości.
- Wśród ilościowych zaburzeń świadomości wyróżniamy: przymglenie świadomości, stan somnolencji czyli senność patologiczną, stan soporu zwany inaczej półśpiączką oraz śpiączkę.
Opisz ilościowe zaburzenia świadomości.
przymglenie świadomości - stan podobny do stanu występującego przed zaśnięciem. Może być spowodowane dłuższą bezsennością, wyczerpaniem, infekcjami, urazami oraz guzami mózgu a także w początkowej fazie schizofrenii
stan somnolencji -objawy podobne jak w przypadku przymglenia, ale są bardziej nasilone. Dodatkowo obniżone zostają zdolności werbalne.
Stan soporu (półśpiączka)- objawy w tej chorobie jeszcze bardziej nasilone niż w przypadku stanu somnolencji, brak reakcji słownych, osłabienie ruchów ścięgnistych i okostnowych. Reakcja bólowa jednak zachowana.
śpiączka (coma) - brak reakcji na bodźce słowne i bólowe ze stopniowym zanikaniem odruchów, taki stan może doprowadzić do zgonu. Do świadomości chorego nie docierają żadne pobudzenia ze świata zewnętrznego lub z jego własnego organizmu. Śpiączka może być cukrzycowa, mocznicowa, pourazowa, związana z narkozą.
Pod jakim względem oceniamy świadomość?
-Świadomość oceniamy pod względem funkcji świadomościowej czyli jasność i świadomość pola oraz funkcji orientacji, którą dzielimy na autopsychiczną( podstawowe dano dotyczące własnej osoby np.: nazwisko, imię) oraz allopsychiczną(orientacja w miejscu, czasie i sytuacji)
Opisz jakościowe zaburzenia świadomości:
W przypadku FUNKCJI ŚWIADOMOŚCI
zespół majaczeniowy (deliryjny)
Zespół ten występuje w przebiegu działania środków toksycznych zewnątrzpochodnych (np. alkohol) lub wewnątrzpochodnych (np. bakteryjnych powodujących wysoką temperaturę).Człowiek w stanie majaczenia może być niebezpieczny dla siebie i innych.
Najczęstszym stanem zaburzonej świadomości jest majaczenie drżenne(przy chorobie alkoholowej)- objawy nasilają się w nocy.
Charakteryzuje się następującymi objawami:
- dezorientację w czasie, a przy znacznym nasileniu, także w otoczeniu
- zaburzeniami spostrzegania pod postacią iluzji oraz prawdziwych omamów. Omamy mają zwykle charakter sceniczny, tzn. chory reaguje na nie jak widz. Omamy nasilają się w miarę pogarszania warunków spostrzegania (np. o zmroku, w ciemności)
- zaburzeniami toku myślenia pod postacią, inkoherencji utrudniającej kontakt. Mogą wystąpić także zaburzenia treści myślenia pod postacią urojeń konkretnoobrazowych będących zwykle urojeniową interpretację treści wynikających z zaburzeń spostrzegania.
- nastroju zmiennego zależnego od treści omamowych, często lękowego z drażliwością (dysforyczny)
- sferę ruchową wyrażającą niepokój z możliwością zachowań agresywnych będących odpowiedzią na psychotyczne doznania omamowe
- pamięć - występuje częściowa amnezja z zachowaniem fragmentów wspomnień
przeżyć chorobowych
II. W przypadku FUNKCJI ORIENTACJI
2. zespół snopodobny (onejroidalny)
Stan zbliżony do płytkiego snu. Świadomość falująca. Przyczyny występowania tego zespołu są, podobne, jak w przypadku zespołu majaczeniowego. Występuje on jednak znacznie rzadziej. Charakteryzuje się następującymi objawami:
- dezorientacja w czasie i otoczeniu
- zaburzeniami spostrzegania pod postacią, złożonych omamów prawdziwych w stosunku do których chory stara się reagować czynnie. Treści omamów są zwykle rozbudowane np. bitwy, podróże, loty kosmiczne, a chory zachowuje się tak jakby brał w nich udział.
- zaburzeniami myślenia pod postacią inkoherencji oraz urojeń głównie konkretno-obrazowych odzwierciedlających treści omamów
- zmiennym nastrojem, od lęku do radości i zachwytu w zależności od treści omamów
- z zakresu sfery ruchowej mogą występować ruchy wyrażające treść omamów, niepokój ruchowy lub stupor
- zaburzeniami pamięci pod postacią częściowej amnezji zwykle o większym
zakresie niż w zespole majaczeniowym
3. zespół zamroczeniowy (obnubilacyjny)
Najczęściej występuje w przebiegu padaczki, przed lub po napadzie.
Czynnikiem prowokującym wystąpienie tego zespołu może być alkohol lub
inny środek toksyczny. Zespół ten występuje w kilku odmianach.
Charakteryzuje się następującymi objawami:
- całkowitą dezorientację lub zwężeniem pola świadomości
- możliwością wystąpienia iluzji i omamów
- zaburzeniami toku myślenia różnego stopnia, a niekiedy tylko dyskretnej inkoherencji. Urojenia są raczej skąpe, konkretno-obrazowe
- nastrój zależny od treści przeżyć psychotycznych
- sfera ruchowa jest zaburzona w różnym stopniu. Może występować pozorna
zborność (zamroczenia jasne) lub bezładny niepokój ruchowy
- zaburzeniami pamięci pod postacią amnezji całkowitej
Odmiany tego zespołu to:
-zamroczenie jasne (z pozorną zbornością zachowania np. w popędzie wędrowczym),
-fuga - nagłe bezładne zachowania ucieczkowe.
-ekstatyczne -tylko przeżycia omamowe, bez reakcji na bodźce zewnętrzne.
-stan automatyzmu ruchowego
-sennowłóctwo-somnambulizm
-stany wyjątkowe np. reakcje krótkiego spięcia
4. zespół splątaniowy (amentywny)
Jest to zespół zaburzeń świadomości towarzyszący ciężkim stanom somatycznym w przebiegu chorób wewnętrznych lub organicznego uszkodzenia mózgu. Charakteryzuje się następującymi objawami:
- głęboką dezorientację w czasie i miejscu, a także co do osób z otoczenia i własnej osoby
- zaburzeniami toku myślenia pod postacią silnej inkoherencji (splątania myślenia
- niepokojem ruchowym, zwykle o charakterze manipulacyjnym lub pod postacią
jaktacji (stereotypowych ruchów skubania, drapania, darcia). Rodzaj niepokoju ruchowego determinowany jest wydolnością fizyczną w przebiegu ciężkiej choroby somatycznej
- zaburzeniami pamięci pod postacią niepamięci całkowitej
Objawy psychotyczne, takie jak omamy i urojenia są trudne do stwierdzenia z powodu znacznie ograniczonego kontaktu z chorym. Na to, że mogą one występować wskazuje czasami zachowanie chorego.
Zespoły zaburzeń przytomności
Jakie wyróżniamy zespoły zaburzeń przytomności:
zespół wyłączanie przytomności (ilościowe zaburzenia przytomności)
-Nadmierna senność
-stan półśpiączki, śpiączki
zespół prostego przymglenia
-objawy przymglenia(objawy zagubienia)
zespół splątaniowy (amnetywny, amencja)
-splątanie wypowiedzi
-głęboka dezorientacja
-znaczna niepamięć okresu zaburzeń
-chaotyczna aktywnośc ruchowa z niepokojem bądź też zahamowaniem
-głębokie przymglenie z ekspresją bezradności i zagubienia
zespół majaczeniowy(majaczenie, delirium)
-iluzje, omamy
-zamącenie świadomości
-wahania tempa przeżywania, aktywności i nastroju
-dezorientacja w czasie, miejscu, sytuacji
-po ustapieniu objawów fragmentaryczna niepamięć epizodu
zespół zamroczeniowy (zamroczenie, stan pomroczy)
-ograniczenie lub zniesienie kontaktu
-sztywnośc zachowania
-zachowanie odbiegające od typowych dla tej osoby
-dezorganizacja w czasie, miejscu i sytuacji, a także własnej tożsamości
-nagły początek objawów i koniec
-częsta niepamięć po ustąpieniu epizodu
zespół asteniczny(astenia, zespół przewlekłego zmęczenia)
-poczucie osłabienia, niewydolności psychicznej i fizycznej
-nadwrażliwość na różne bodźce
-niewielkie zmiany nastroju i aktywności
-zmiany impulsywności popędowej - zaburzenia snu, łaknienia, libido.
zespół omamowy(omamica, halucynoza)- dominują omamy
zespół katatoniczny
-utrata kontaktu
-zaburzenia ruchu
-ograniczenie lub zniesienie kontaktu
-osłupienie = postać hipokinetyczna lub pobudzenie = postać hiperkinetyczna
-parakinezy katatoniczne
-sztywność zachowań np. stereotypie, perseweracje
3