Metody rehabilitacji
Wykład
Habilitas - sprawność, zręczność
Re - zwrotność
1918r. - pierwszy raz użyto słowa rehabilitacja. Douglas McMurtie, dyrektor Instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów w Nowym Jorku.
Rehabilitacja - powrót do sprawności. Ograniczony w czasie proces, który będzie miał na celu umożliwieniu osobie potrzebującej uzyskanie optymalnego poziomu sprawności w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym.
Rehabilitacja ruchowa - działanie wykorzystujące czynnik ruchu w celach leczniczych.
Fizjoterapia (reh. ruchowa). Kinezyterapia, fizykoterapia, masaż - te 3 elementy tworzą Fizjoterapie.
Myśli przewodnie:
„Ćwiczenia wzmacniają, a nieczynność osłabia ciało' - Hipokrates
„ Ruch to życie, bezruch to śmierć” - Pascal
„Ruchem można zastąpić niemal każdy lek, a ruchu nie można zastąpić żadnym lekiem” - Tissot
Kinezyterapia
Ćwiczenia lecznicze metody kinezyterapeutyczne
Jeden określony ruch Jednocześnie wiele różnych
Skurczu mięśnia lub rodzajów skurczów
pracy mięśniowej mięśniowych i pracy
mięśniowej
Skurcze mięśnie:
- izometryczny; izo- coś stałego, zmienia się napięcie bez zmiany długości mięśnia
- izotoniczny; izo - coś stałego, stałe napięcie mięśnia, zmienia się długość
- izokinetyczny, izo - stała prędkość ruchu
Praca mięśnia:
- koncentryczna (pozytywna) przyczepy mięśniowe zbliżają się do siebie
- ekscentryczna (negatywna) przyczepy mięśniowe, oddalają się od siebie
- statyczna, nie ma wyraźnego ruchu, ale kończyna jest w stałej pozycji
Ćwiczenia lecznicze:
- miejscowe; konkretne część ciała indywidualne
- ogólne; oddziaływująca na cały organizm; zespołowe
Indywidualne:
- czynne; samodzielnie wykonujące przez pacjenta
* czynne w odciążeniu - przy zniesieniu ciężaru ciała podnieść kończynę lub podtrzymywać
* czynne w odciążeniu z oporem - np. doczepiamy ciężarek
* czynne wolne - codzienne czynności, ćwiczenia
* czynne z oporem - rozciąganie sprężyny na siłowni, pokonujemy ćwiczenia z oporem zewnętrznym
- bierne; pacjent nie uczestniczy, ćwiczenia wykonuje rehabilitant
- oddechowe; schorzenia ukł. oddechowego ; miedzy ćwiczeniami czynnymi przed i po operacji. Tor piersiowy, brzuszny. Kobiety oddychają piersiowym, a mężczyźni brzusznym. Niektórzy mają mieszany.
- redresyjne; rozciągające; w przypadku przykurczów w stawie;
* ręczne - fizjoterapeuta
* mechaniczne - urządzenia
- izometryczne; długotrwałe unieruchomienie u pacjenta. Polegają na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany jego długości, czyli bez wykonywania ruchu w stawie.
- rozluźniające; szybkie naprzemienne ruchy, np. pisząc
Zespołowe:
Ogólno usprawniające - dążenie do (….)
Sport niepełnosprawnych:
Zgodny z programem rehabilitacji
Bezpieczny
Powszechny
Dyscypliny sportu osób pełnosprawnych:
Grupy sportowe
niewidzący i niedowidzący (gry zespołowe, piłki z dźwiękiem, lekkoatletyka, pływanie)
niesłyszący (sport pełnosprawnych)
amputowanie (siatkówka, LA, pływanie, podnoszenie ciężarów, tenis stołowy, łucznictwo, narciarstwo)
porażenie kończyn (koszykówka, LA, pływanie, podnoszenie ciężarów)
Inne dysfunkcje
Tych ćwiczeń nie będzie na exam !!! (poniżej)
Wpływ ćwiczeń na organizm człowieka:
Stawy i kości:
- utrzymywanie pełnego zakresu ruchu w stawie
- zwiększanie zakresu ruchu w stawie
- kształtowanie powierzchni stawowych
Mięśnie szkieletowe:
- zwiększenie masy i siły mięśni
- utrzymanie prawidłowej długości i elastyczności mięśni
- zwiększanie przepływu krwi w mięśniach
- zwiększanie czynności metabolicznych i enzymatycznych
Ukł. nerwowy:
- pobudzenie OUN
- rozwijanie pamięci ruchowej
- szybszy czas reakcji
- poprawa równowagi i koordynacji
Ukł. krążenia:
- zwolnienie akcji serca
- zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi
- poprawa krążenia wieńcowego
- zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego
- zwiększenie objętości wyrzutowej serca
- zmniejszenie poziomu LDC (zły cholesterol) i wzrost poziomu HDL (dobry)
Ukl. Oddechowy
- zwiększa się wentylacja płuc
- zwiększa się maksymalnie pochłanianie tlenu
- ograniczanie objętości zalegającej
- kształtowanie klatki piersiowej
Ukl. pokarmowy
- poprawa czynności żołądka i jelit
- zapobieganie zaparciom
- poprawa wydolności wątroby
Ćwiczenia
Płaszczyzna czołowa dzieli ciało na przód i na tył.
Zakres ruchomości - kąt o jaki został przemieszczony dany człon ciała
- czynny, ruch wykonany w stawach siłą własnych mięśni
- bierny; ruch wykonany przy pomocy rąk badającego
Goniometr (coś)/ ia - zajmuje się pomiarem zakresu ruchu
Metoda SFTR :
S - płaszczyzna strzałkowa
F- płaszczyzna czołowa
T - płaszczyzna poprzeczna
R- rotacje
Pomiar rozpoczynamy od pozycji pośredniej; tzw. zerowej X-O-X(1)
W dokumentacji zapisuje się po stronie lewej wszystkie ruchy od ciała, a po stronie prawej ruchy do ciała.
Tył S60 - O - 170 (przód)
F164 - O - (nie mierzy się)
T 63 - O - 100 (poziomy - O - poziomy)
R zew - O - wew
Rotacje R (S O)
R (S 90)
R (S90) 40 - O - 2c
- kończyny górne
dolne
- stawów kręgosłupa
Wykorzystywana jest przede wszystkim taśma centymetrowa do pozycji wyjściowej.
Testy:
- lovetta
- mattiassa
- Krausa webera
Lovetta - dokonuje się oceny aktualnej siły mięśniowej bądź jej przyrostu w trakcie usprawniania. Stosuje się ściśle określone pozycje, które zapewniają warunki zbliżone do izolowanego skurczu mięśnia - pracuje tylko jeden mięsień.
Siłę badanego mięśnia ocenia się wg 6 stopniowej skali wyrażonej w stopniach i procentach.
% brak śladu skurczu mięśnia
1-10 % ślad skurczu mięśnia bez efektu ruchowego
2- 25 % ruch w pełnym zakresie w odciążeniu
3- 50 % ruch w pełnym zakresie z pokonaniem ciężaru kończyn bądź części ciała
4- 75 % mięsień wykonujący ruch jak na 3, ale dodatkowo pokonuje niewielki opór
5-100 % siła mięśnia jest normalna, pokonuje większy opór niż w teście na 4
Zaczyna test zawsze od 3. Jeśli wykona te przechodzi do 4, jeśli nie to 2,1.
Mattias - służy do badania wydolności mięśni postulanych..
Kraus weber - określa która grupa mięśni jest nie wydolna i składa się z 6 testów:
- pacjent leży tyłem, kończyny dolne wyprostowane, ręce na karku. Poleca się pacjentowi unieść kończyny dolne wyprostowane na wysokości 25 cm i wytrzymać 10s - w ten sposób testujemy dolne mięśnie brzucha.
- pacjent leży tyłem, ręce na karku, stopy ustabilizowane; poleca się pacjentowi przejść do siadu (brzuszek do zrobienia). Testuje w ten sposób górne mięśnie brzucha.
- pacjent leży tyłem, kończyny dolne są zgięte w stawach biodrowych i kolanowych, stopy oparte o podłoże. Poleca się pacjentowi przejść do siadu i testujemy w ten sposób całe mięśnie brzucha.
- pacjent leży przodem (brzuch), ręce na karku, stopy ustabilizowane; poleca się pacjentowi unieść tułów i wytrzymać 10s. Testuje się górne mięśnie grzbietu.
- pacjent leży przodem, stabilizuje okolice bioder i poleca się pacjentowi unieść kończyny dolne wyprostowane i wytrzymać 10s. Testuje się dolne mięśnie grzbietu.
- testuje całe mięśnie grzbietu. Pacjent stoi, skłon i poleca się dotknięcie palcami podłogi.
Do pomiaru siły służą denanometry.
Bez tych testów exam !!!