Wskazówki redakcyjne dla autorów trzytomowego Podręcznika Psychologii, w większości zbieżne z wskazówkami APA
(obowiązują w większości obecnych polskich wydawnictw psychologicznych)
Tytuły i podtytuły
1. TYTUŁ PIERWSZEGO STOPNIA, TEKST ZEŚRODKOWANY BEZ ODSTĘPU MIĘDZY TEKSTEM WŁAŚCIWYM, PISANY WERSALIKIEM
1.1. TYTUŁ DRUGIEGO STOPNIA, OD LEWEGO MARGINESU, BEZ ODSTĘPU, PISANY WERSALIKIEM
1.1.1. Tytuł trzeciego stopnia, ześrodkowany, podkreślony, bez odstępu, pisany małymi literami
1.1.1.1. Tytuł czwartego stopnia, od lewego marginesu, podkreślony, bez odstępów od tekstu właściwego, pisany małymi literami
Cytowanie literatury i bibliografia
Powołując się na określoną pracę w tekście stosujemy dwa sposoby, tak jak pokazano na przykładzie:
W jednym z eksperymentów J. Piageta (1970) dziecko znajdowało się...
W jednym z eksperymentów (Piaget, 1970) dziecko znajdowało się ...
W przypadku autorów-kobiet podajemy w miarę możliwości imię, natomiast w odniesieniu do autorów-mężczyzn - inicjały (jest to dla czytelnika często jedyna informacja o płci badacza na którego się powołujemy).
Powtarzając nazwisko tych samych autorów, podajemy tylko nazwisko, chyba, że występuje ono ponownie w kolejnym podrozdziale. W nawiasie podajemy zawsze tylko nazwisko.
Jeżeli powołujemy się na więcej niż jedną pozycję tego samego autora wydaną w tym samym roku, dodajemy do roku publikacji literę: a, b, itd., np., jak stwierdza J. Kozielecki (1978a). Odpowiednie litery (a, b itd.) podajemy także w bibliografii.
Powołując się w tekście na kilku autorów tej samej publikacji wymieniamy za pierwszym razem wszystkie nazwiska, aż do 5-ciu włącznie. Jeżeli autorów jest więcej niż 5-ciu podajemy jedynie pierwsze nazwisko dopisując do nazwiska "i in.", np. Goldsmith i in., 1987 (tę pracę opublikowało 8 autorów). Powtarzając tę samą pozycję bibliograficzną z liczbą 3-5 autorów w tym samym podrozdziale (1.1.) podajemy tylko pierwsze nazwisko, dopisując do nazwiska: "i in." W przypadku dwóch autorów podajemy zawsze oba nazwiska.
W odróżnieniu od bibliografii, w tekście przed ostatnim nazwiskiem dodajemy spójnik "i", np.:
Jak stwierdzają autorzy (Lerner i Lerner, 1987)....,
Blick, Stron i Ursin (1977) zakwestionowali....
Niektórzy badacze (Allen, Obrist, Sherwood i Crowell, 1987) wymieniają...
Wskazówki bibliograficzne
Pozycje bibliograficzne muszą być pełne, pisane z dokładnie przestrzeganą kolejnością poszczególnych składników, z jednolitą interpunkcją, z uwzględnieniem stylu czcionki (normalna i kursywa) i liter (duże i małe). Dla przejrzystości bibliografię piszemy wysuniętym akapitem, tak jak podano w przykładach. Kolejność zapisu bibliograficznego jest następująca:
(1) Autor(zy) - wszyscy, niezależnie od ich liczby,
(2) rok wydania,
(3) tytuł książki, rozdziału, artykułu, pracy dyplomowej (dysertacji), referatu lub raportu,
(4a) w przypadku książki: miejsce wydania i wydawca,
(4b) w przypadku rozdziału: redaktor(zy), tytuł książki, strony, miejsce wydania i wydawca,
(4c) w przypadku artykułu: tytuł czasopisma, tom (vol.) i strony,
(4d) w przypadku pracy dyplomowej (dysertacji): wydział (instytut), uczelnia (instytucja) i miejscowość,
(4e) w przypadku referatu: oryginalna nazwa konferencji (kongresu itp) i miejscowość,
(4f) w przypadku raportu: rodzaj i numer grantu, miejscowość, uczelnia (instytucja) i wydział (instytut).
Kursywą piszemy wyłącznie: tytuł książki, także książki w której znajduje się odpowiedni rozdział, tytuł czasopisma i jego tom (vol.), tytuł referatu, tytuł pracy dyplomowej (dysertacji), a także tytuł raportu.
Niżej podano w miarę wyczerpującą listę przykładów zapisu poszczególnych pozycji bibiograficznych, z uwzględnieniem wymaganej interpunkcji, stylu czcionki (normalna - kursywa) i liter (duże - małe).
Książki
(a) polska
Matczak, A. (1982). Style poznawcze. Rola indywidualnych preferencji. Warszawa: PWN.
(b) polska, redagowana
Strelau, J., Ciarkowska, W., Nęcka, E. (red.). (1992). Różnice indywidualne: możliwości i preferencje. Wrocław: Ossolineum.
(c) obcojęzyczna
Baron, J. (1985). Rationality and intelligence. Cambridge: Cambridge University Press.
(d) obcojęzyczna, redagowana
Dillon, R. F., Schmeck, R. R. (red.). (1983). Individual differences in cognition (t. 2). Orlando: Academic Press.
(e) ksiązka rosyjskojęzyczna
Łomow, B. F., Rawicz-Szczerbo, I. W. (red.). (1978). Problemy gienieticzeskoj psichofizjołogii czełowieka. Moskwa: Nauka.
(e) książka o kolejnym wydaniu
Osofsky, J. D. (red.). (1987). Handbook in infant development (wyd. 2). New York: Wiley.
Rozdziały w książkach
(a) publikacja polska
Choynowski, M. (1977). Podręcznik do "Ogólnego Testu Klasyfikacyjnego" Z. Dobruszka. W: M. Choynowski (red.), Testy psychologiczne w poradnictwie wychowawczo-zawodowym (wyd. 2, s. 233-280). Warszawa: PWN.
(b) publikacja obcojęzyczna
Dawson, M. E., Schell, A. M. (1985). Information processing and human classical conditioning. W: P. K. Ackles, J. R. Jennings, M. G. H. Coles (red.), Advances in psychophysiology (t. 1, s. 89-166). Greenwich: JAI Press.
(c) publikacja rosyjskojęzyczna
Tiepłow, B. M. (1956). Niekotoryje woprosy izuczenija obszczich tipow wysszej nierwnoj diejatielnosti czełowieka i żiwotnych. W: B. M. Tiepłow (red.), Tipołogiczeskije osobiennosti wysszej nierwnoj diejatielnosti czełowieka (t. 1, s. 3-123). Moskwa: APN RSFSR.
Artykuły w czasopismach
Tyszkowa, M. (1985). Post- i neopiagetowskie koncepcje rozwoju poznawczego. Psychologia Wychowawcza, 28, 121-130.
Thompson, S. C. (1981). Will it hurt less if I can control it? Psychological Bulletin, 90, 89-101.
Nie opublikowane dysertacje i prace dyplomowe
Świętochowski, K. (1988). Niespecyficzne uwarunkowania komunikacji niewerbalnej w bezpośrednich interakcjach społecznych. Nie opublikowana rozprawa doktorska, Instytut Psychologii PAN, Warszawa.
Żarnecka, A. (1988). Wzorce reakcji konduktancji skóry i szybkości rytmu serca na wieloznaczny komunikat. Nie opublikowana praca magisterska, Wydział Psychologii UW, Warszawa.
Referaty wygłoszone na konferencjach i innych spotkaniach
Brandstaetter, H. (1989). Motivational person-environment fit in everyday life situations. Referat wygłoszony na "IVth Meeting of the International Society for Research on Emotions", Paryż.
Van Heck, G. L., Hettema, J., Leidelmaijer, K. C. M. (1987). Temperament, act preferences, and situation preferences. Referat wygłoszony na "International Workshop on Temperament", Bielefeld.
Raporty z badań
Chawarski, M. C., Nęcka, E. (1989). Intelligence and dealing with novelty. Adaptation to unexpected changes in task's requirements (Raport RPBP III.25/VIII/1). Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii.
Strelau, J., Oniszczenko, W., Zawadzki, B. (1994). Genetyczne uwarunkowanie i struktura temperamentu młodzieży i dorosłych (Raport KBN 1.1108.91.02). Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii.
Terminy statystyczne
Symbole statystyczne (wg propozycji Profesora J. Brzezińskiego)
ANOVA - analiza wariancji (jednowymiarowa)
df - stopnie swobody
F - statystyka testu F
H0 - hipoteza zerowa
H1 - hipoteza robocza
MANOVA - analiza wiariancji (wielowymiarowa)
M - średnia arytmetyczna
Me - mediana
Mo - moda
n - liczebność grupy, np. nE, nK - liczebność grupy eksperymentalnej, kontrolnej
N - liczebność próby
n.i. - brak istotności statystycznej
p (np.: p=0,05; p<0,01) - oznaczenie istotności statystycznej
r - współczynnik korelacji (Pearsona)
r2 - współczynnik determinacji
pr - współczynnik korelacji cząstkowej
sr - współczynnik korelacji semicząstkowej
rtt - współczynnik rzetelności testu
rS - współczynnik korelacji Spearmana
rK - współczynnik korelacji Kendalla
R - współczynnik korelacji wielokrotnej
R2 - współczynnik determinacji wielokrotnej
s - odchylenie standardowe w próbie (grupie)
s2 - wariancja w próbie (grupie)
t - statystyka testu t-Studenta
W - współczynnik zgodności sędziów kompetentnych Kendalla
X - zmienna niezależna
Y - zmienna zależna