INSTYTUCJE - wykłady
1.Traktat UE
Podpisany: 7 lutego 1992 r.
Zapoczątkował nowy etap w procesie integracji europejskiej.
Cele:
-Popieranie postępu gospodarczego, wysoki poziom zatrudnienia
-Potwierdzenie tożsamości na arenie międzynarodowej
- Umocnienie obrony praw Obywateli
2.Traktat Amsterdamski:
Wszedł w życie: 1 maja 1992r.
Cele:
- Miał dostosować unijne traktaty do planowanego poszerzenia UE
-Miał zbliżyć Unię do obywateli;
-Traktat Amsterdamski zawierał nowe postanowienia przewidujące skorzystania z formuły: „ściślejszej współpracy”
3.Traktat Nicejski
Wszedł życie: 1 lutego 2003r.
Cele:
-Zreformować UE, by mogła działać po przyjęciu 10 nowych krajów Europy Środkowej.
- Nowe rozdzielenie miejsc w Parlamencie Europejskim pomiędzy państwa członkowskie.
KRTA PRAW PODSTAWOWYCH
*zbiór fundamentalny praw człowieka uchwalony i podpisany w dn. 7 grudnia 2000r.
4.Traktat z Lizbony:
Podpisany: 13 grudnia 2007r.
Postanowienia:
-zniesiony został system filtrowy
-usunięte zostały wszelkie postanowienia sugerujące państwowość UE takie jak „ flaga, hymn, dewiza”
-Wzmocniona została Rola Parlamentu Europejskiego
-obywatele zyskali prawo inicjatywy `
5. Integracja Polski z Unią Europejską
Wszystkie sprawy związane z Integracją Polski z UE koordynował utworzony w 1996r. komitet Integracji Europejskiej. Negocjacje w imieniu rządu prowadził pełnomocnik Rządu do Spraw Negocjacji o Członkowstwo Polski w UE. Negocjacje były trudne ponieważ Poziom Rozwoju niektórych dziedzin gospodarki Polski i UE istotnie różnił się od siebie. W wyniku referendum (8- czerwca 2003r.) Polska wstąpiła do UE 1 maja 2004r.
6. Skład i Kompetencje Parlamentu Europejskiego
-Obecnie w PE zasiada 754 posłów
-Ogólna zasada: liczba miejsc w PE przyznana jest proporcjonalnie do liczby mieszkańców danego kraju
Kompetencje:
Reprezentuje P. Europejski oraz obywateli wszystkich państw członkowskich UE,
Jest instytucją wyrażająca ich demokratyczną wole
Nie posiada prawa inicjatywy ustawodawczej
Jest organem prawodawczym
Ma prawo zadawania pytań Komisarzom i Radzie
7.Tryb działania Parlamentu Europejskiego:
Jego prace mają charakter sesyjny, na jawnych posiedzeniach. Jedna Sesja z reguły trawa cały rok. PE może zbierać się na sesjach nadzwyczajnych. Decyzje PE podejmowane są zwykle bezwzględna większością oddanych głosów. Prawo do głosu mają wyłącznie parlamentarzyści i to osobiście.
8. Skład i organizacja Komisji Europejskiej
W skład Komisji wchodzi 27 Komisarzy, po jednym z każdego państwa członkowskiego, w tym Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
Organizacja: Kadencja trwa 5 lat, Komisarze są powoływani spośród kandydatów zgłoszonych przez państwa człon. Kandydat ten wybierany przez PE większością głosów wchodzących w jego skład.
9.KOMISARZ
* 5-letnia kadencja, mandat odnawialny, musi posiadać obywatelstwo p. członkowskich, nie wolno im sprawować żadnych urzędów państwowych, przed podjęciem funkcji komisarza składają przysięgę przed TS;
10. Kompetencje Komisji Europejskiej:
1. Ma prawo inicjatywy legislacyjnej
2. Sporządza roczny plan prac legislacyjnych Unii
3. Działa jako „strażniczka traktatów”
4. Odpowiedzialna za zarządzanie i realizacje budżetu Unii,
5. Reprezentuje UE w stosunkach zewnętrznych
11. Skład i Kompetencje Rady Europejskiej
Skład;
-składa się z głów państw lub szefów państw członkowskich
-przewodniczącego
- przewodniczącego Komisji Europejskiej
-Wysoki Przedstawiciel Unii
*Kompetencje:
1. określa strategiczne cele w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
2. Posiada uprawnienia decyzyjne w niektórych kwestiach
3. posiada kompetencje kreacyjne
4. Wybiera Przewodniczącego RE
5. Mianuje zatwierdzony przez PE skład komisji
12. Skład i kompetencje Rady Unii Europejskiej
W skład RUE wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich.
Kompetencje ;
1.Wydaje akty prawne wiążące, w toku procedur legislacyjnych
2. Wydaje akty nie wiążące prawnie np. zalecenia, opinie,
3. Bierze udział w tworzeniu Budżetu
4. Bierze udział w wyborze członków Komisji.
5. Zawiera umowy międzynarodowe i koordynuje negocjacje przed ich zawarciem.
13.Trybunał Sprawiedliwości
Najwyższy organ sądowy w UE, zawiera poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów. Posiada on charakter sądu konstytucyjnego, sądu admin. sądu karnego. Obraduje w trybie ciągłym.
Skład:
1 sędzia pochodzący z każdego państwa członkowskiego
8 rzeczników generalnych
Skład ulega częściowej zmianie co 3 lata
Sędzia TS: (3 lata kadencji)
zajmuje się administracją TS
przydzielanie spraw poszczególnym izbom
w czasie trwania kadencji sędziowie nie mogą wykonywać żadnych funkcji zarobkowych
14.SĄD
W skład sądu wchodzą sędziowie po 1 z każdego kraju p. członk:, Wybierani na 6 lat
Kompetencje:
Sąd jest do orzekania skarg bezpośrednich wniesionych przez os. fizyczne i prawne
Sąd jest do orzekania przeciwko Radzie
Sąd jest do orzekania skarg o odszkodowania za szkody wyrządzone przez Instytucje
Sąd jest do orzekania skarg z zakresu wspólnotowych znaków towrowych.
15. Sądy Wyspecjalizowane
Organ sądowy powołany przy sądzie, powołują ich RE, PE; Sądy Wyspecjalizowane tworzą sędziowie mianowani jednomyślnie przez Radę.
16.Instytucje Kontrolne UE
*TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY - składa się z 27 rewidentów powołanych na okres 6 lat przez Radę UE. Kontroluje rachunki, wszystkich wspólnot.
*Europejski RPO - jeden z organów pomocniczych UE, Przyjmuje skargi od obywateli UE każdej os. fizycznej bądź prawnej. Rzecznik RPO (5 lat kadencji)
17. Organy finansowe UE:
*Europejski Bank Inwestycyjny - Jest bankiem niekomercyjnym o charakterze nie zarobkowym. Nie prowadzi kont osobistych ani transakcji bezpośrednich. Udziela długoterminowych pożyczek.
*Europejski Bank Centralny - bank emisyjny w odniesieniu do waluty Euro, odpowiada za nadzorowanie systemów Bankowych w krajach Unii. Zbiera dane statystyczne do prowadzenia polityki monetarnej
18. Komitety doradcze UE:
Komitet Ekonomiczno - Społeczny - organ doradczy, opiniodawczy, UE, Przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji, PE; 344 członków- sprawuje funkcje przez 5 lat.
Komitet Regionów- organ opiniodawczy, doradczy, reprezentuje na forum unijnym stanowisk władz lokalnych; Zbierają się na sesjach plenarnych. Kandydaci na członków Komitetu Regionów są wyznaczani przez rządy państw UE.
19.NATO
Cel;
-zagwarantowanie wolności i bezpieczeństwa wszystkim państwom członkowskim
- zapewnia środki odstraszania i obrony przed atakiem
-wysyła swoje misje wojskowe
20. ONZ:
Jest to uniwersalna organizacja międzynarodowa, jej celem jest zapewnianie pokoju i bezpieczeństwa na świecie oraz popieranie praw człowieka. Członkami ONZ są 192 państwa.
Cele;
-zapewnianie trwałego pokoju
-rozwijanie przyjaznych stosunków między państwami
-popieranie współpracy międzynarodowej
21. Agencje UE
-posiada osobowość prawną
-mają charakter delegowany
-powoływane są do określonych zadań technicznych
Rodzaje :
-agencje unijne
-agencje ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
-agencje ds. wspólnej polityki policyjnej i sądowej
-agencje wykonawcze