1.POJĘCIE HANDLU ZAGRANICZNEGO, ASPEKTY:
1)Handel zagraniczny jest rozpatrywany z punktu widzenia jednego kraju
2)Handel jest transakcją odpłatną i dwustronną
3)Fakt iż podmioty pochodzą z różnych krajów
4)Handel-ujęcie wąskie są to tylko obroty towarowe. Ujęcie szerokie jest to łączny obrót gospodarczy (obroty tow.,usługi,myśli nauk.-tech.,ludności,obroty kredytowo-kapitałowe)
Handel zagraniczny obejmuje dwa podst. Rodzaje obrotów (import,eksport)
-eksport dzieli się na tradycyjny (wywóz towarów na określone rynki),oraz pionierski (wywóz na nowe rynki)
-reeksport (eksport wyrobów poch. z importu) dzieli się na bezpośredni (gdy dane dobro nie przekracza granicy reeksportera oraz pośredni (gdy towar zostaje zprowadzony do kraju reeksportera i wtedy zostaje wyeksportowany)
Obroty: uszlachetniający (wysyłanie towaru za granicę w celu jego wykończenia lub obróbki, który potem wraca do kraju wysyłającego), naprawczy (wysyłanie uszkodzonych przedmiotów w celu naprawy), nakładczy (wysyłanie materiałów w celu wytworzenia w nich gotowych wyrobów)
Obroty mogą mieć charakter czynny (gdy towar został przysłany do naszego kraju w celu wykonania jakiejś czynności) oraz bierny (wówczas gdy nasz kraj wysyła towar celem wykonania jakiejś czynności). Podstawową przyczyną w/w mogą być różnice w cwnie siły roboczej lub brak odpowiedniej technologii.
Pochodzenie towaru:wg kryterium przetworzenia za wyroby poch. z danego kraju uznaje się towary które zostały w nim w znacznym stopniu przetworzone, zg. z kryterium procentowości pow. 50% taki towar jest znacjonalizowany.
2.FORMY ŚWIADCZENIA WZAJEMNEGO:
Równoczesność świadczenia towarowego i wzajemnego dzielimy na gotówkowe i kredytowe.
Operacje gotówkowe (gdy zapłatą jest przedpłata lub płatność terminowa)
Operacja kredytowa (gdy świadczenia dokonywane są w zamian za zobowiązanie kupującego do pokrycia należności w terminie późniejszym) Wyróżniamy tu: kredyty krótkoterminowe do 12 mies., średnioterminowe do 5 lat, długoterminowe pow. 5 lat.
Sposób zapłaty świadczenia pieniężne można podzielić na dwie grupy: uwarunkowane (uzależnione od spełnienia równoczesnej czynności zabezpieczającej, realizacja w formie inkasa dokumentowego lub akredytywy dokumentowej) oraz nieuwarunkowane (w postaci przekazu lub czeku, nie jest uzależniona od spełnienia czynności zabezp.)
3.FORMA ROZLICZEŃ MIĘDZYNARODOWYCH:
Rozliczenia dewizowe (gdy zapłata za towar lub usługę następuje w formie należności opiewających na waluty wymienialne) Do dewiz zaliczamy krótkoterminowe należności na rach. Bankowych, czeki, przekazy, weksle. Do dewiz nie zaliczamy: akcji, papierów wart., udziałów w zagr. Przedsiębiorstwach, walut.
Rozliczenia bezdewizowe (gdy ze wzgl. na brak dewiz nie wykorzystuje się w rozliczeniach walut wymienialnych) Występują w formie rozliczeń clearingowych lub kompensaryjnych.
Rozliczenia clearingowe oparte są na międzypaństwowych umowach płatniczych i handlowych które przewidują wzajemne równoważenie się dostaw. Umowy clearingowe przewidują także udzielenie tzw. kredytu technicznego wtedy możliwe jest dokonywanie wypłat mimo braku pokrycia na rach. clearingowym. Mechanizm: importerzy wpłacają należności za zakupione tow. (usługi) do krajowego banku rozrachunkowego w pieniądzu krajowym wg. ustalonego kursu na konto z którego pokrywa się wierzytelności eksporterów. Jednostką rozliczeniową jest odrębna (umowna) jednostka pieniężna.
3.TRANSAKCJE SPECJALNE:
Transakcja handlowa polega na tym iż eksporter zobowiązuje się dostarczyć importerowi określone towary lub usługi z zamian za ustaloną zapłatę-są to tzw. transakcje normalne.
Transakcje specjalne: forma handlu wiązanego. Wyróżniamy:
-barterowe polegają na bezp. wymianie towaru za towar. Warunkiem jest równa wartość wzajemnych dostaw. Cechy charakteryst.: brak pośredników, zawieranie jednego kontraktu na dostawę i kontrdostawę, równoczesność dostawy i kontrdostawy, jednorazowość umowy. Np. wymiana technologii.
-kompensacyjne to samo co barterowe. Różnica polega na tym iż bierze w niej udział co najmniej 4 partnerów, przedmiotem transakcji może być szereg tow., zarówno z jednej jak i z drugiej strony, dostawy mogą być rozłożone w czasie , rozliczeniu dewizowemu podlega nieskompensowana wartość importu i eksportu.
-wiązane polegają na uzależnieniu sprzedaży lub kupna danego towaru od kupna lub sprzedaży innego towaru. Cechy charakterystyczne: oparcie więcej niż na jednym kontrakcie, powiązane umowy nie równoważą się pod wzgl. ilościowym, dostawy i płatności dokonywane są na ogół w różnym czasie, sposób rozliczenia transakcji wiązanych może nie być jednakowy, najczęściej zapłata następuje w dewizach. W/w transakcję dzielimy na poziomą (polega na uzależnieniu sprzedaży lub kupna jednego towaru od kupna lub sprzedaży drugiego tow.), pionową (uzależniona jednostronnie) eksporter lub importer uzależnia sprzedaż swego tow. o charakterze priorytetowym od sprzedaży tow. trudno zbywalnych. W ramach powyższego wyróżniamy transakcje poziome typu zakupy równoległe (importer uzależnia zakup towaru od eksportera pod warunkiem że ten ost. zakupi u niego tow. o uzg. procentowo wartości swojego eksportu), transakcje zaliczkowe (importer dokonuje awansem zakupów u eksportera opierając się na zobowiązaniu tego ostatniego że w określonym czasie zakupi w zamian towary u niego tzw. inctimi), o samospłacie (porozumienia długoterminowe zawierane pomiędzy dwoma lub większą liczbą partnerów z różnych krajów w których eksporter zobowiązuje się dostarczyć na zasadach kredytowych). Przykładem transakcji pionowych mogą być transakcje porozumienia (uzależnienie stawia importer, które polegają na tym iż firma sprzedająca jest zobowiązana przez rząd kraju importera wyrażenia zgody na pokrycie części kosztów ponoszonych przez kupującego), transakcje zamienne (switchowe) (polegają na sprzedaży całości lub części należności clearingowej partnerowi z kraju trzeciego, wyróżniamy tu switch towarowy który polega na tym iż towary kupowane przez importerów w ramach kontrdostawy nie są przekazywane do kraju gdyż cieszą się zainteresowaniem konsumentów, ten ostatni płaci za nie w wolnych dewizach oraz switch finansowy polega na sprzedaży nadwyżki clearingowej kraju trzeciemu również za wolne dewizy)
4.NOWE FORMY OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO
Leasing specyficzna forma finansowania inwestycji dająca inwestorowi możliwość dostępu do dóbr inwestycyjnych bez konieczności ich zakupu. Przez leasing rozumie się umowę w ramach której jedna strona (leasingodawca) oddaje drugiej stronie (leasingobiorcy) rzeczy do odpłatnego wykorzystania. Leasing opiera się na konstrukcji odpłatnego użytkowania lub używania przez leasingobiorcę rzeczy nie będącej jej własnością. Leasing dzielimy na operacyjny (leasingobiorca ma prawo wypowiedzenia umowy przy zachowaniu odpowiedniego terminu) oraz finansowy (opiera się najczęściej na umowach z opcją zakupu rzeczy przez leasingobiorcę nie podlegających rozwiązaniu przed upływem okresu na który zostały zawarte ale z możliwością przedłużenia. W zależności od okresu trwania umowy nakmu i dzierżawy wyróżniamy: leasing krótkoterminowy od 1 do 3 lat, średnioterminowy od 3 do 10 lat, długoterminowy ponad 10 lat. W zależności od osoby leasingodawcy wyróżniamy: leasing bezpośredni (leasingodawcą jest producent) oraz leasing pośredni (leasingodawcą jest przedstawicielstwo). W zależności od pozycji zajmowanej przez leasingodawcę wyróżniamy: leasing wymuszony (gdy dobro jest udostępniane tylko w formie wynajmu), leasing finansowy (leasingodawca występuje w roli firmy finansującej), leasing typu sal and lease back (sprzedaż i wzięcie w dzierżawę). W zależności od przedmiotu umowy najmu i dzierżawy wyróżniamy: leasing ruchomych środków trwałych, leasing nieruchomości, leasing towarów konsumpcyjnych.
Franchising umowa w której jedna ze stron (dawca) przyznaje drugiej (biorcy) w zamian za wynagrodzenie prawo do eksploatacji dla celów rynkowych praw dotyczących dóbr lub usług. Dawca (franchisor) będąc podmiotem znanym na rynku i mającym ugruntowaną pozycję „firmuje” działalność innego podmiotu - franchisobiorcy. Opłaty wnoszone przez biorcę mają zwykle charakter jednorazowej (na wstępie) i bieżących - okresowych. Nie ma również między nimi stosunku podległości.
Factoring polega na zobowiązaniu się wyspecjalizowanej instytucji finansowej do: stałego nabywania wszystkich należności dostawcy z tytułu realizowanych przez niego dostaw towarów i usług lub przejęcia na siebie obowiązku prowadzenia księgowości i rozliczeń sum będących przedmiotem umowy.
5.BEZPOŚREDNIA I POŚREDNIA DZIAŁALNOŚĆ W HANDLU ZAGRANICZNYM
O tym czy handel zagr. realizowany jest bezpośrednio przez producenta czy też korzysta on z pośrednictwa innych firm decydują m.in. wielkość podmiotu gospodarczego, rozmiary eksportu (importu) i jego udział w produkcji, właściwości danej dziedziny obrotu towarowego, warunki istniejące na rynkach, polityka handlowa.
Zalety pośredniej działalności: pełniejsze skoncentrowanie się na działalności produkcyjnej bez angażowania się w odrębny wyspecjalizowany i względnie kosztowny proces samodzielnej realizacji transakcji handlu zagranicznego, niższe koszty wynikające z przerzucenia ryzyka handlowego oraz kosztów kredytów na pośrednika, korzystanie z doświadczeń wyspecjalizowanego pośrednika pozwala na wzgl. tańsze i mniej ryzykowne prowadzenie działalności i bardziej elastyczną politykę rynkową.
Wady pośredniej działalności: producent jest w znacznym stopniu odcięty od rynku międzynarodowego, możliwe jest występowanie rozbieżności interesów między producentem a pośrednikiem, pośredniczący może być w wielu przypadkach znacznie mniej wyspecjalizowany pod wzgl. wiedzy o towarze niż producent.
Przedsiębiorstwa te możemy podzielić na: działające na własny rachunek (polega na zakupie towaru od producenta lub kupca i przejęciu pełnej odpowiedzialności związanej z jego dalszą odsprzedażą np. hurtownicy lub dystrybutorzy) oraz działające na cudzy rachunek (nie wiąże się to z ponoszeniem większego ryzyka handlowego ani też posiadania większego kapitału. Grupy działające na własny rachunek np. komisant który ma określoną prowizję od sprzedanego towaru, konsygnatariusz który sprzedaje towary ze składu otrzymane od zleceniodawcy, systemu dealerskiego gdzie dealer może działać na własny rachunek lub na cudzy rachunek.
Grupy działające na cudzy rachunek: agent handlowy ((przedstawiciel) który działa na podstawie umowy agencyjnej jego zadania to wyszukiwanie nabywców na towary reprezentowanej firmy, prowadzenie określonej działalności promocyjnej za w/w działalności pobiera on prowizję), doraźne pośrednictwo czyli makler lub broker który wynagradzany jest prowizją.
Zalety bezpośredniej działalności: ścisły kontakt z rynkiem, możliwość realizacji własnej strategii eksportu i importu, łatwiejsze zdobycie i ugruntowanie dobrej marki swej firmy.
Wady bezpośredniej działalności: zwiększenie zakresu i wielkości ponoszonych przez niego ryzyk, zaangażowanie większego kapitału i konieczności korzystania z kredytów, konieczność ponoszenia wyższych kosztów prowadzonej działalności handlowej.
Podstawowe formy bezpośredniej działalności to: działy ekspotu (i importu), wyodrębnione przedsiębiorstwa handlu zagranicznego, własne przedstawicielstwa na własnym rynku, własne przedsiębiorstwa produkcyjne.
6.RYNKI ZORGANIZOWANE (FORMALNE)
Rynki zorganizowane nazywane są instytucjonalnymi lub formalnymi. Celem jest ułatwienie stronom wzajemnego kontaktu i zawarcia transakcji kupna sprzedaży. Do rynków formalnych zaliczamy giełdy, aukcje, targi międzynarodowe oraz przetargi.
Rynki nieformalne (swobodne) mogą zawierać transakcje w sposób dowolny, muszą jednak przestrzegać ogólnych przepisów prawa i zwyczajów handlowych. Ta forma dominuje we współczesnym handlu międzynarodowym
Giełdy: regularne (odbywane w określonym miejscu i czasie), podporządkowane określonym normom i zasadom, spotkanie podmiotów chcących zawrzeć transakcję kupna sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu tych transakcji. Ceny ustalane są na podstawie istniejącego w danej chwili popytu i podaży. Regulaminy giełdy ustalają prawa i obowiązki uczestników i członków zebrania giełdowego, organizację władz, technikę zawierania i wykonywania umów giełdowych, warunki obrotu, zasady rozstrzygania sporów. Język giełdowy jest językiem sztucznym o ściśle określonym znaczeniu znaków i wyrażeń
Aukcja: są to publiczne sprzedaże w postaci przetargu; jest bardzo zbliżona do giełdy (np. regularność), sprzedaje się tam jednak towary masowe których nie da się w pełni ujednolicić; wyróżniamy 2 rodzaje aukcji: stałe (systematycznie powtarzane przetargi pewnych towarów odbywane w tym samym miejscu i w określonych terminach oraz aukcje doraźne które są organizowane nieregularnie.
Targi międzynarodowe: stanowią pokaz towarów przeznaczonych przede wszystkim na eksport, znajdują się tam tylko typowe egzemplarze towarów. Technika handlu nie ma tak wysoce sformalizowanego charakteru jak na giełdach i aukcjach. Prezentowany na targach towar stanowi jednostkowy wzorzec produkowanych przez oferenta towarów. Targi pełnią 2 funkcje: handlowa (polega na ułatwieniu kontaktów między sprzedawcą i nabywcą) oraz informacyjno promocyjna (ma za zadanie pobudzić popyt na dany towar)
Przetargi: są organizowane wówczas gdy chodzi o pokrycie zapotrzebowania na wyroby skomplikowane pod wzgl. technicznym i bardzo kosztowne lub dostarczone w dużej ilości. Często występują pod postacią umowy na realizację konkretnych obiektów. Korzyści płynące z przetargu: łątwość w docieraniu do najkorzystniejszych źródeł zakupu, możliwość wyboru najkorzystniejszej oferty przy pełnej ich porównywalności, wprowadzenie w warunkach przetargowych własnych klauzul kontraktowych, dokładne i wcześniejsze sprecyzowanie przedmiotu kontraktu oraz wymogów technicznych, obiektywizm w wyborze, możliwość zlecenia postępowania przetargowego specjalistom, znaczne poszerzenie kręgu dostawców. Wadą jest długi okres wyboru dostawcy. Oferenci stający do przetargów winni są do wniesienia wadium lub kaucji w wys. około 5-20% wartości tow..
Z punktu widzenia przedmiotu obrotów giełdy dzielą się na: towarowe (sprzedawane są tam najczęściej towary odznaczające się pewnymi specyficznymi cechami np. zboża, tow. roślinne, masowe, tow. poch. zwierzęcego, metale, surowce i produkty chemiczne. Towary giełdowe winny mieć następujące cechy: jednorodność, trwałość, masowość podaży i popytu, zmienność podaży i popytu, wielkość popytu i podaży musi być niepewna. Funkcjami giełdy towarowej są: funkcja handlowa, informacyjna (wyznacznik cen światowych), tworzenie standardów klasyfikacyjnych, ujednolicenie i ogłaszanie zwyczajów handlowych, spekulacyjną, zabezpieczająca poziom cen, ujednolicanie cen światowych), usług (największą rolę spełnia tu giełda frachtów, ubezpieczeń, usług transakcyjnych (pośrednictwa i wspomagania w zawieraniu transakcji handlowych i finansowych)), walorów (są to giełdy papierów wartościowych; 10 krotnie przewyższają obroty giełd towarowych i usługowych).
Rodzaje transakcji giełdowych: transakcje rzeczywiste lub efektywne (spot) których celem jest rzeczywiste przeniesienie prawa własności na kupującego; dzielimy je na natychmiastowe w których towar zostaje wydany nabywcy natychmiast po zawarciu umowy oraz rzeczywiste terminowe (forward) gdzie dostawa istniejącego realnie towaru następuje w późniejszym terminie, transakcje nierzeczywiste (terminowe lub futures) celem nie jest efektywna dostawa tow. są one zawierane w celu ochrony przed stratami wynikającymi z wahań cen tow. giełdowych lub też z chęci wygrania różnic cen w czasie lub przestrzeni tak więc całą grupę tych transakcji nazywa się często różniczkowymi; dzielimy je na spekulacyjne gdzie celem jest chęć wygrania różnic cenowych w czasie oraz zabezpieczające gdzie celem jest zabezpieczenie przed stratami wynikającymi ze zmian cen.
7.BEZPOŚREDNIA REGULACJA HANDLU ZAGRANICZNEGO
Polityka liberalna polityki handlowej objawia się w postaci ceł, podatków, obciążeń, licencji, barier ilościowych. Polityka protekcyjna polega na wykorzystaniu w/w środków w celu pobudzenia rodzimej produkcji. Sumując wyróżniamy w danym kraju tendencje protekcjonistyczne i liberalne. Środki jakimi posługuje się państwo ma charakter: narzędzi pośrednich lub środków ekonomicznych (ceny, kurs walutowy, cła, podatki itp., środki bezpośrednie lub administracyjne (licencje, koncesje, pozwolenia, kontyngenty, ograniczenia w postaci norm sanitarnych, technologicznych, przemysłowych itd.
Środki regulacji bezpośredniej: kontyngenty importowe i eksportowe (importowe są stosowane częściej i oznaczają one ustalenie przez państwo ilości lub wartości tow. dop. do przywozu w oznaczonym czasie tzw. autonomiczny lub umowny gdy ustalony jest w ramach porozumień dwu lub wielostronnych, eksportowe mają na celu ochronę krajowego rynku przed nadmiernym wywozem niektórych towarów), kontyngenty celne (dopuszczają przywóz towarów z określonymi ulgami celnymi), zakazy przywozu i wywozu (jest wprowadzany z różnych wzgl. np. ekonomicznych, ochrona własnej produkcji, przeciwdziałanie nadmiernemu odpływowi dewiz, wywieranie wpływu na koniunkturę rynku międzynarodowego. Zakazy te mogą mieć charakter stały lub okresowy. Można je też podzielić na bezwzględne (całkowicie zakazane) oraz warunkowe (po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia)). Szczególnym rodzajem zakazu jest embargo które polega na zakazie wywozu lub przywozu określonych towarów do lub z określonych krajów, może także dotyczyć statków. Do pełnienia funkcji kontroli nad powyższym służą: licencja importowa lub eksportowa., Plafon (to wymagająca pozwolenia określona ilość lub wartość towaru która może być przywieziona na polski obszar celny lub wywieziona z polskiego obszaru celnego a nawet być przekroczona przed terminem zamknięcia plafonu)
Automatyczna rejestracja obrotu to uzyskanie pozwolenia we wnioskowanej ilości lub wartości towaru na przywóz lub wywóz.
Nieautomatyczna rejestracja obrotu oznacza uzyskanie pozwolenia udzielanego co najmniej w ilości lub wartości towaru zagwarantowanej przepisami ustawy.
Pozwolenie przywozu lub wywozu towaru udzielenie podmiotowi zgody min.gospodarki na przeprowadzenie konkretnej transakcji. Pozwolenia te wymagane są gdy: obrót wymaga koncesji, objęte kontyngentami, plafonami, rejestracją obrotu, których obrót jest dokonywany na podst. umów międzynarodowych (rozliczenia clearingowe).
8.MECHANIZM CENOWO-KURSOWY W HANDLU ZAGRANICZNYM
Kurs walutowy jest to cena waluty obcej wyrażona w pieniądzu krajowym. Występują dwa podstawowe systemy kursowe: kurs płynny wyznaczany przez relacje popytu i podaży na rynku walutowym (przybiera on formy płynnego nieograniczenie czyli niezależnego od władz monetarnych lub płynnego kierowanego czyli wymaga interwencji władz monetarnych) oraz kurs ustalany przez władze monetarne państwa tzw. kurs centralny który polega na utrzymywaniu kursów pieniądza krajowego w stosunku do wybranej waluty na stałym poziomie. Polityka kursowa obejmuje następujące kwestie: poziom kursu walutowego może być wybierany między kursem równowagi zewnętrznej a kursem niższym zbliżonym do przeciętnego kursu wynikowego wszystkich transakcji eksportowych, kurs równowagi obrotów zapewniający równość popytu i podaży walut pozwala zapewnić równowagę płatniczą w kraju tzw. kurs rzeczywisty. Kurs oficjalny niższy prowadzi z reguły do deficytu w bilansie płatniczym i odpływu rezerw dewizowych. Kurs oficjalny wyższy wpływa pozytywnie na bilans płatniczy jednak wzmacnia bardzo silnie tendencje inflacyjne w gospodarce wewnętrznej., kurs jednolity kursy walutowe mogą być różnicowane wg. różnych kryteriów: podmiotów dokonujących płatności, rodzaju transakcji, rodzaju towarów, kraju., skala zmienności kursu walutowego gdzie problem sprowadza się do wyboru między kursem stałym i zmiennym: kursy zmienne (tzw. płynne których granice wahań nie są z góry określone, władze mogą jednak okresowo interweniować na rynku aby zapobiec nadmiernym wahaniom kursu płynnego), kursy stabilne (wahają się na rynku tylko w ściśle określonych z góry granicach, po ich przekroczeniu władza interweniuje na rynku), kursy sztywne (ustalane przez władze państwowe i nie podlegające wahaniom).
Dewaluacja jest to obniżenie kursu pieniądza krajowego w stosunku do walut obcych. Celem jej jest chęć poprawy bilansu handlowego i płatniczego. Można tu wyróżnić 2 aspekty: zewnętrzny wpływ na eksport wyraża się tym że ceny dewizowe wyrobów eksportowanych przez dany kraj mogą ulec obniżeniu, wewnętrzny aspekt polega na tym iż podwyżka ceny waluty obcej powoduje iż wpływy dewizowe przeliczone na pieniądz krajowy rosną. Dewaluacja powoduje też zwiększenie kosztu importu gdyż cena waluty obcej w pieniądzu krajowym rośnie. Odpowiednikiem dewaluacji w systemie kursu płynnego jest proces deprecjacji czyli obniżki kursu waluty na rynku walutowym która wywołuje zbliżone skutki do dewaluacji. Natomiast procesem odwrotnym do deprecjacji jest aprecjacja która oznacza iż kurs danej waluty wzmacnia się w relacji do innych walut. Rewaluacja jest procesem odwrotnym do dewaluacji w jej efekcie ceny eksportowe wyrażone w walutach obcych rosną a ceny towarów importowanych w pieniądzu krajowym spadają.
Kursy kupna i sprzedaży ustalane są przez NBP. Kursy banków komercyjnych mogą się kształtować na dowolnym poziomie.
9. REKLAMACJE I ROZSTRZYGANIE SPORÓW W HANDLU ZAGRANICZNYM
Podstawowym uprawnieniem strony w stosunku do której partner nie wywiązał się z umowy jest roszczenie o świadczenie które oznacza iż ma on prawo domagać się świadczenia za pomocą przysługujących mu od państwa środków egzekucyjnych. Gdy roszczenie nie jest możliwe drogą przymusu wtedy zmienia się ono w roszczenie o naprawienie szkody.
Reklamacja jest to oświadczenie składane przez stronę stwierdzającą niezgodność wykonania określonych zobowiązań umownych przez drugą stronę. Reklamacje dzielimy na: towarową (czyli odnoszącą się do ilości, jakości, opakowania i terminu dostawy towaru), ilościową (dot. ilości tow. dostarczonej odbiorcy), jakościowa (która jest zgłaszana w przypadku niezgodności pod wzgl. rodzaju i jakości przyjętej w kontrakcie), nieprzestrzeganie terminu świadczenia towarowego (czyli opóźnienie dostawy). Sposoby załatwienia reklamacji: przez dostawę towaru, przez wykonanie usługi, w formie bonifikaty pieniężnej lub towarowej, przez zwrot równowartości pieniężnej.
Formy rozstrzygania sporów: środki dyplomatyczne (rokowania bezp. czyli pertraktacje, rokowania pośrednie czyli pertraktacje przy udziale osoby trzeciej, badania w celu zbadania stanu faktycznego, koncyliacje czyli procedura pojednawcza), środki sądowe (postępowanie sądowe, postępowanie arbitrażowe czyli polubowne)