Jak młodzi Polacy pojmują i realizują pojęcie patriotyzmu?
„Obywatelami świata stajemy się tylko poprzez wrośnięcie w ojczyznę” - tymi słowami Karol Napierski daje nam dużo do myślenia. Patriotyzm - pojęcie młodym Polakom bardzo dobrze znane.
Mimo iż interpretacja pojęcia patriotyzm ulega ciągłym zmianom, patriotyzm powinien się kojarzyć z szacunkiem dla narodowej przeszłości, tradycji i nieobojętnością wobec czasów teraźniejszych.
Kochając swój kraj, a szanując inne dajemy społeczeństwu - a więc całej ludzkości - do zrozumienia, że jesteśmy patriotami - dobrze wychowanymi ludźmi, którzy nie stawiają swojego państwa ponad inne. Wiadomo jednak, że patriotyzm dzisiejszy znacznie różni się od dawnego, co nie oznacza, że go nie ma. Dawniej ludzie gotowi byli oddać życie za dobro, wolność Ojczyzny. Dzisiaj wielu młodych ludzi powie, że „patriotyzm to szacunek do ojczyzny”, nie przywiązując zbytnio do niego wagi. Co smutniejsze. nastoletni ludzie często zapominają o tym. Wszystkim dobrze są znane grupy ludzi, które wręcz terroryzują mniejszości narodowe, ludzi nie posiadających własnego państwa, a więc np. Cyganów. Dzisiejsi rasiści gotowi są nawet zabić kogoś jedynie za to, że ma inny kolor skóry, czy jest wyznawcą innej religii. Niestety, coraz częściej w gazetach ukazują się artykuły, w których opisywane są zbrodnie o tak błahe powody.
Dawniej miłość do Ojczyzny - Polski - ujawniana była na wojnach, gdzie ludzie ginąc udowadniali, iż ojczyzna jest dla nich najważniejsza. Jednak dzisiaj, w dobie przemian, pośpiechu i pogoni za pieniędzmi objawia się to poprzez naukę, pracę, chęć rozwijania naszego kraju i czynnego uczestnictwa w jej reformach. Młodzi ludzie - nawet my - szanując siebie nawzajem i symbole narodowe pokazujemy, że jesteśmy patriotami.
Cytat Karola Napierskiego może oznaczać bardzo wiele: „wrośnięcie w ojczyznę” - przystosowanie się do innych ludzi, do tego, że niektórzy są inni np. niepełnosprawni. Do każdego, kto jest inny. Nie odwracajmy się! Właśnie to również jest patriotyzmem. Szacunek. Jeśli kocha się ojczyznę, to oznacza, że szanujemy nie tylko swój kraj i tradycje ale również społeczeństwo, w którym żyjemy. W każdym miejscu na Ziemi tak jest, choć może przypuszczamy inaczej.
Tak więc nauka, rozwijanie i kształcenie się, szacunek, pomoc, miłość - niektóre z „części” patriotyzmu.
Niestety patriotyzm wśród młodego społeczeństwa zanika. Może tracą wiarę w autorytety, może zapomnieli o tych, którzy polegli na polach bitew? Może w dobie komputerów i techniki zapomnieli o tym pojęciu, może wydaje im się staroświeckie? Nikt do końca nie będzie wiedział dlaczego ludzie tak bardzo się zmieniają. Oczywiście, że część społeczeństwa - ba! całego świata - zawsze będzie starała się realizować własne cele, mając na uwadze dobro nie tylko własne, ale i innych ludzi oraz swojej Ojczyzny...
Patriotyzm jest to postawa społeczno-polityczna, oparta na miłości do swego kraju i jego tradycji przy równoczesnym poszanowaniu innych tradycji narodowych i kultur. W dzisiejszych czasach patriotyzm postrzegany jest nieco inaczej, niż kilkaset lat temu.
Dawniej patriotą nazywany był człowiek, który gotowy był oddać własne życie dla dobra swej ojczyzny. Patriota 200 lat temu był częstym uczestnikiem w bitwach na rzecz swego kraju, z dumą obnosił się swą polskością. Niestety dzisiaj niektórzy młodzi ludzie wstydzą się tego, że pochodzą z Polski. Tego w żaden racjonalny sposób nie można wytłumaczyć.
Dzisiejszy patriotyzm objawia się szacunkiem dla godła, hymnu, języka polskiego i historii. Szacunek do języka w obecnych czasach jest bardzo ważny. Wielu młodych ludzi okalecza język polski poprzez wtrącanie do niego obcych wyrazów, pochodzących z innego języka, najczęściej z angielskiego. Również używanie wulgaryzmów jest „strasznym ciosem” dla języka ojczystego. Przejawem patriotyzmu jest także szanowanie polskiej kultury i tradycji. Jeśli chcemy zostać patriotami, nie powinniśmy naśmiewać się ze sposobu obchodzenia różnych ważnych świąt czy zabaw regionalnych. Przecież nie tylko nasz kraj ma różnego rodzaju stroje ludowe. Na przykład Austria - tam i mały, i duży, w ważne dla ich ojczyzny dni, ubiera się w odświętne ludowe stroje. Patriotą jest również człowiek, który bierze udział w wyborach. Dzięki niemu państwo polskie może być zarządzane w mądry i przewidywalny sposób przez kompetentnych przedstawicieli naszego narodu. Bardzo ważnym, a często pomijanym przez ludzi czynnikiem, kształtującym patriotę jest dbanie o wspólne mienie. Dbanie, czyli nie niszczenie ławek w parku, nie zaśmiecanie ulic i lasów odpadkami, nie rysowanie po murach, ale troska o dobro wspólne, to jest staranie się o to, by w naszych lasach, szkołach, miastach było jak najczyściej i jak najpiękniej. Do tego wcale nie potrzeba jakichś wielkich starań. Wystarczy, że papierków po batonach nie będziemy wyrzucać gdzie popadnie, lecz do najbliższego kosza na śmieci.
Uważam, że młodzi ludzie, którzy nie szanują swojej ojczyzny, są po prostu żałośni. Ale winę za to ponoszą nie tylko oni, lecz również ich rodzice, którzy często są tak zabiegani, że nie mają czasu wpajać swym pociechom prawd związanych z miłością do ojczyzny. Zespół rockowy Pidżama Porno w piosence pt. „Marchef w butonierce”, opowiadającej o zepsuciu rodaków, braku szacunku dla naszego państwa, śpiewa: „Mam fatalne maniery, koszmarne mam zwyczaje, lecz kiedy grają tego kraju hymn, ciągle jeszcze wstaję”. Mam nadzieję, że obywatele naszego kraju, choć w tym stopniu potrafią okazać swój patriotyzm i szacunek dla historii państwa polskiego, przez zachowanie odpowiedniej postawy podczas odtwarzania hymnu narodowego.
Ksenofobia w Polsce dawniej i dziś, przykłady nietolerancji Polaków.
Ksenofobia oznacza „strach przed obcymi”. Jest to postawa niechęci, wrogości wobec obcych rasowo, religijnie lub etnicznie i tworzenie przez nich kultury. Jest wyrazem braku tolerancji i usprawiedliwieniem dla agresji.
Zjawisko to nie jest charakterystyczne tylko dla naszych czasów. W XVI w. Okresie silnej dominacji szlacheckiej w państwie rozwinął się sarmatyzm. Była to formacja kulturowa w Rzeczpospolitej od XVI do XIX wieku. Szlachta Polska przyjęła pogląd, że wywodzi się od starożytnego plemienia Sarmatów żyjących gdzieś nad dolną Wołgą. Początkowo przejawiał się on pozytywnymi cechami jego wyznawców : walecznością, odwagą, męstwem i wiernością do narodu. W czasach pózniejszych wszystkie wartości uległy przerysowaniu. Szlachcic stał się ksenofobem, egoistą, awanturnikiem, nacjonalistą, megalomanem, nietolerancyjnym (zarówno religijnie jak kulturowo) o ciasnych horyzontach myślowych. Czy jednak wiele się zmieniło?
Owszem nie nosimy już kontuszy i żupanów. Polacy pogardzają innymi krajami, zawsze posiadali (i wciąż posiadają ) specyficzny pogląd na własny charakter wierzyli w swoiste cechy pozytywne, dobroduszność , gościnność , religijność oraz umiłowanie swobody . W dzisiejszych czasach również niektóre osoby przejawiają postawę sarmacką. Współcześni szlachcice różnią się bardzo od tych sprzed setek lat, w zasadzie porównywanie sarmaty, widzianego jako typowego obywatela XVI, XVII-wiecznej Polski z tzw. „człowiekiem XX wieku” jest równoznaczne z wykazywaniem oczywistych różnic jednakże podłoże ich postępowania jest podobne. Ludzie tego pokroju są bardzo często zapatrzeni w swoje sprawy i rzeczy i nie ma możliwości, aby coś co do nich należy było gorsze od innych lub słabe zaś sami ludzie są po prostu doskonali.
Moim zdaniem takie postępowanie powinno być negowane przez całe społeczeństwo, a może wtedy współcześni sarmaci zmieniliby się. Osobiście z przykrością stwierdzam, że jest więcej ludzi tego typu i wszystko wskazuje na to, że ilość ich jeszcze wzrośnie.
Zarówno sarmatyzm jak i komunizm początkowo miał służyć wprowadzeniu równych praw, zjednoczenia i powszechnej sprawiedliwości. Polityczne hasła Marksa czy Engelsa „ W manifeście komunistycznym”. Tak się jednak nie stało. Narzucony w Polsce komunizm wprowadził cenzurę „prasa, kultura, literatura” i dyskryminację dla religii chrześcijańskiej. Prześladowani byli duchowni, grabione były kościoły ( postać Kardynała Wyszyńskiego). Pozorna wolność i równość zamieniły się w prześladowania i ostry reżim rosyjski. Polacy stawali się wrogami Polaków. Powszechne stało się donosicielstwo i inwigilacja..
Obecnie w Polsce szczególnie w dużych miastach (południowa Polska, Śląsk) nasiliła się działalność ruchów takich jak antysemityzm, rasizm, nazizm. Młodzi ludzie kierujący się nienawiścią i chęcią wyładowania własnej agresji angażuje się bez uzasadnionych przyczyn działalności ksenofobicznych subkultur. Przykładem mogą być skinhedzi charakteryzujący się łyso ogolonymi głowami (nawet kobiety) i według swojej fanatycznej ideologii „walczą” z subkulturami takimi jak m.in. punki, metale. Nienawidzą także wszystkich ludzi o innym kolorze skóry , innej narodowości i wyglądem specyficznym dla odmiennych religii czy upośledzonych. Zarówno oni jak i naziści są wyznawcami haseł takich jak: „Polska rasa czysta rasa” czy „Polska dla Polaków”.
Moim zdaniem Polacy odnoszą się w stosunku do mniejszości narodowych różnie. Jest część społeczeństwa która je potępia. Wydaje mi się że jest to spowodowane lękiem przed innym narodem i ludzmi innymi. W obecnej sytuacji politycznej to normalne. Gdyż ludzie boją się tego co nieznane , że obcy odbiorą im miejsca pracy. Ja jak na razie spotkałam się z tą drugą stronę społeczeństwa . Choć ja sama jestem „inna” i mój wygląd mógłby sprzyjać zachowaniom ksenofobicznym to jednak nigdy się z tym nie spotkałam. Nigdy nie miałam nieprzyjemności spowodowanych tym że mam inny kolor skóry. Chciałabym jednak spotkać w przyszłości osobę o zupełnie przeciwnych poglądach niż moje . Uważam także, że uprzedzenia mają ludzie starsi. Młode pokolenie ( oprócz skinhedów) jest bardziej tolerancyjne dla innych kultur, religii, narodowości, ludzi innych rasowo.
Inteligencja polska dawniej i dziś |
Polska inteligencja kształtowała ducha suwerennego Narodu i zapewniała jego wszechstronną aktywność w okresie zaborów i okupacji. Dlatego została poddana przez wrogów najbardziej bezwzględnej eksterminacji. Warto pytać - jak formowała się polska inteligencja dawniej, czy odrodziła się po ostatniej wojnie i czy powróciła do swej historycznej roli? |
Inteligencja w Polsce 2006 roku
Środowiska inteligenckie w kraju są obecnie zdezintegrowane i bardzo zróżnicowane pod względem ideowym, majątkowym, pozycji społecznej, orientacji politycznej i zaangażowania obywatelskiego. W tym obszarze dokonują się nadal poważne przemiany, które zapewne potrwają co najmniej dekadę i obejmą kolejną wymianę pokoleń.
Żywe echo przedwojennej polskiej inteligencji stanowią niewielkie już środowiska kombatanckie oraz szereg środowisk chrześcijańskich i narodowych. Spotkania z Ojcem Świętym i różne uroczystości patriotyczne ujawniają jednak entuzjazm i siłę młodego pokolenia wiążącego swą przyszłość z Bogiem i Ojczyzną. Te nadzieje osłabia masowa chęć wyjazdu młodzieży z Polski i fakt, że już zapewne około dwóch milionów najlepiej wykształconych, dynamicznych młodych ludzi opuściło Ojczyznę w ostatnich latach. Część z nich po paru latach wraca jednak z poszerzonym doświadczeniem i nowymi kwalifikacjami. Ważne, aby mieli możliwość kontynuowania swej działalności w kraju.
Wydaje się, że rośnie w Ojczyźnie liczba prawych Polaków, których formacja duchowa i zaangażowanie obywatelskie odpowiadają tradycyjnej sylwetce inteligenta polskiego, przedstawionej na początku artykułu. Działają oni jednak w rozproszeniu, nie stanowią dużych i zwartych środowisk, nie wyróżniają się społecznie i nie odgrywają właściwych im ról publicznych. Są stale marginalizowani w życiu społecznym, politycznym, w mediach i nie zyskali dostatecznego prestiżu.
Znaczną część wykształconego społeczeństwa stanowią ludzie indyferentni religijnie, agnostycy i liberałowie. Większość społeczeństwa, zaabsorbowana osobistymi warunkami bytu i kariery zawodowej, pozostaje bierna społecznie i politycznie, zaniedbując także swoje obowiązki rodzinne. Popularyzuje się postawy konformistyczne, kosmopolityczne i krańcowo liberalne, które poszerzają proces dezintegracji społecznej.
Tak więc w społeczeństwie polskim, coraz lepiej wykształconym, nie ma obecnie tak ważnej dla Narodu, elitarnej ideowej inteligencji polskiej, stanowiącej zintegrowaną wspólnotę ducha i zapewniającej trwałość, tożsamość, wewnętrzną suwerenność i rozwój naszej Ojczyźnie. Środowiska intelektualne społeczeństwa nie wypracowują dziś wspólnie potrzebnych Narodowi nowych idei, koncepcji i programów, które stanowiłyby drogowskazy dla polityków. Nie jest obecnie prowadzona ta ważna praca narodowa. Inteligencji w kraju nie pobudzają wielkie idee, nie toczą się dyskusje wokół wariantowych programów, a poważne książki problemowe, jak np. "Wybitne osiągnięcia liberałów w dziele niszczenia kraju" (R. Jaworek, wyd. von borowiecky, Warszawa 2001) czy "O przyszłość Polski. Problemy i wyzwania XXI wieku" (W. Bojarski, wyd. Ad Astra, Warszawa 2006), nie wzbudzają prawie żadnego zainteresowania.
Społeczny i polityczny nurt zainteresowań koncentruje się wokół bieżących wydarzeń, doraźnych problemów oraz mniej lub bardziej rzetelnych i powierzchownych komentarzy medialnych. Sprzyja to sytuacji, w której państwo jest szarpane na różne strony przez partykularne grupy partyjne, pozostające w znacznym stopniu pod wpływem zagranicznych i krajowych grup interesu oraz wrogich agentur. Być może działają one także w celu rozbijania i degradacji polskiej inteligencji, podobnie jak w czasie ostatniej wojny.
Takim działaniom można i trzeba się jednak planowo przeciwstawić. W ramach rządowego programu odbudowy sprawnego i sprawiedliwego państwa musi powstać długookresowa strategia konsolidacji i rozwoju patriotycznej, chrześcijańskiej i narodowej inteligencji polskiej, z przywróceniem jej właściwych ról społecznych, środków działania i prestiżu.