Turystyka kongresowa:
Dotyczy wyjazdów służbowych w celu uczestnictwa w kongresach, sympozjach, seminariach. Podporządkowana jest biznesowej, wskazuje dużą dynamikę rozwoju. W latach 1996 - 2007 liczba kongresów i konferencji w 10 najpopularniejszych dziedzinach wzrosła z 5114 do 7854. Decydującą rolę na światowym rynku turystyki kongresowej odgrywa Europa (59,8% udziału w 1993 roku). Istnieje wiele organizacji związanych z tym rodzajem turystyki. Na przykład Międzynarodowy Instytut Kongresowy, którego członkami i współpracownikami są:
- Europejskie Zrzeszenie Miast Kongresowych
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Pałaców Kongresowych
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Kongresów i Konwencji
- Związek Niemieckich Hal Sportowych i Wielofunkcyjnych
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Tłumaczy Konferencyjnych
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Profesjonalnych Organizatorów Kongresów
- Unia Stowarzyszeń Międzynarodowych ONZ
Lista rankingowa 10 państw świata z 2006 według liczby kongresów międzynarodowych wygląda następująco:
USA (467)
Niemcy (429)
Hiszpania (303)
Wielka Brytania (281)
Francja (255)
Włochy (250)
Japonia (215)
Brazylia (209)
Austria (204)
Australia (204)
Badania naukowe sugerują korzyści ekonomiczne płynące z turystyki kongresowej. Głównie ze względu na codzienne wydatki uczestników kongresów i konferencji. Średni czas trwania kongresu trwa 3-4 dni, więc turysta zostawia w mieście około 800 dolarów. Szacuje się, że dzienny koszt organizatorów kongresu wynosi około 45-65 dolarów (pokrywa się te koszty głównie z tzw. wpisowego uczestników). Rynek kongresów międzynarodowych i krajowych jest źródłem wielu operacji ekonomicznych, między innymi:
- inwestycji w dziedzinie infrastruktury kongresowej
- wydatków turystów - uczestników
- wydatków organizatorów kongresu
- subsydiów władz publicznych
Wyróżnia się też pośrednie korzyści gospodarcze z organizowania kongresów dla gospodarki narodowej i lokalnej:
- wkład do zrównoważenia bilansu płatniczego, dzięki dewizowym wydatkom zagranicznych uczestników
- stymulacja działalności gospodarki turystycznej (np. transport, hotelarstwo)
- dochody władz publicznych przez fiskalizację bezpośrednią i pośrednią, stosowaną w odniesieniu do operacji ekonomicznych kongresów
- utrzymanie zatrudnienia i tworzenie nowych miejsc pracy
- efekt mnożnikowy wpływów dewizowych
Kongresy organizowane są także na promach, w portach lotniczych oraz korzysta się z opcji kongresu na szynach. Obecnie konkurentem tradycyjnych rozwiązań jest wideokonferencja.
II. Turystyka biznesowa:
Obejmuje ona podróże w celach handlowych. Koszty wyjazdu obciążają delegującego. W literaturze przedmiotu pojęcie „turystyki biznesowej” stosuje się zamiennie z terminem „podróże służbowe”. Zdaniem R. Davidsona i B. Cope'a turystyka biznesowa obejmuje:
- indywidualne podróże służbowe
- spotkania grupowe (np. kongresy)
- uczestnictwo w targach lub imprezach konsumenckich
- podróże motywacyjne i turystykę korporacyjną
Można wskazać kilka charakterystycznych cech turystyki biznesowej:
- trudno ocenić jej rozmiary w skali międzynarodowej
- nietypowa akwizycja (nie można jej promować tak, jak w odniesieniu do innych form)
- dochodowość i specjalizacja
W warszawskich hotelach o najwyższym standardzie 90% gości to obcokrajowcy przyjeżdżający w interesach. Z punktu widzenia dziennego limitu wydatków hotelowych biznesmenów tych można uszeregować w trzech grupach:
- prezesi i członkowie zarządów bogatych firm, z racji zajmowanych stanowisk wydają codziennie na usługi noclegowe minimum 200 dolarów
- negocjatorzy, dyrektorzy regionalni, pracownicy działów rozwoju, wydają na nocleg do 150 dolarów
- przedstawiciele handlowi i kadra techniczna, dysponują limitem 100 dolarów na opłacenie doby hotelowej
Turystyka biznesowa jest postrzegana jako nowa polska specjalność.
III. Turystyka morska:
U podstaw turystyki morskiej leży ruch osób odbywający się różnymi środkami transportu miejskiego. Jest to zjawisko społeczno - ekonomiczne, ponieważ obejmuje z jednej strony zjawisko nazywane ruchem turystycznym, który powoduje popyt na dobra i usługi turystyczne oraz podaż tych dóbr i usług. Charakterystykę rejsów wycieczek morskich można uszeregować następująco:
- rejsy lecznicze (łączy wypoczynek i leczenie na morzu; sprzyjające morskie powietrze, kąpiele słoneczne)
- rejsy szkolne (zdobywanie wiedzy i forma wycieczki morskiej)
- minirejsy międzyportowe (2-4 dniowe wycieczki morskie)
- rejsy kombinowane (łączenie środków transportu morskiego z lotniczym, drogowym lub kolejowym)
- rejsy „inclusive” (rejsy pasażerskich statków liniowych)
- promowe przewozy turystów (wycieczki morskie na promach pasażersko - samochodowych)
Pojęcie „turystyka morska” zdaniem I. Tarskiego obejmuje turystykę przybrzeżną oraz turystykę pełnomorską. Turystyka morska może być realizowana różnymi środkami transportu:
- jachtem
- statkiem pasażerskim
- statkiem pasażersko - towarowym
Według A. Walickiego zjawisko to obejmuje:
- krążownicze wycieczki morskie
- pasażerskie przewozy promowe
- pasażerskie przewozy przybrzeżne
- jachting morski
Literatura przedmiotu pozwala wyodrębnić kilka kryteriów podziału turystyki morskiej:
- czas trwania (krótkookresowa i długookresowa)
- odległość celów podróży (podróże bliskie i dalekie)
- kryterium ilościowe (turystyka indywidualna, grupowa i masowa)
- miejsce pochodzenia turysty (turystyka krajowa i zagraniczna)
- sposób uprawiania (turystyka kwalifikowana i niekwalifikowana; zorganizowana i niezorganizowana)
Wyróżnia się następujące formy turystyki morskiej:
- wycieczki pełnomorskie
- żeglarstwo morskie
- pasażerską żeglugę przybrzeżną
- żeglugę promową
- kajakarstwo
- turystykę podwodną
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech rozwoju turystyki morskiej jest gwałtowny wzrost wielkości statków. Obecne wycieczkowce posiadają ściany do wspinaczki, kasyna, sale kinowe i teatralne, baseny, mini pola golfowe, SPA i lodowiska. Cena wycieczki obejmuje zwykle wyżywienie w restauracjach samoobsługowych, a także korzystanie z różnych atrakcji. Największym kiedykolwiek zbudowanym statkiem pasażerskim jest Liberty of the Seas (160 tysięcy ton i 430 pasażerów). Ośmiodniowy rejs na Karaibach kosztuje w kabinie najniższej kategorii 999 dolarów. Innym przykładem atrakcji dla bogatych turystów jest hotel na rafie koralowej zakotwiczony w odległości 70m od północno - wschodniego wybrzeża Australii. Można dostać się do niego statkiem w ciągu 90min lub helikopterem w ciągu 17min. Jest on wyposażony w korty tenisowe, kilka restauracji oraz pływalnię. Największym statkiem żaglowym świata jest pływająca wioska urlopowa Club - Med 1. Ma on 187 metrów długości i 20 metrów szerokości oraz dysponuje silnikami zdolnymi do utrzymania szybkości rzędu 10 - 12 węzłów. Może on przyjąć na pokład 416 pasażerów.
Turystyka morska obejmuje też wypoczynek urlopowy w pasie wybrzeża morskiego, a więc turystykę nadmorską. W miastach nadmorskich występują liczne porty, a także są one coraz częściej organizatorami różnych kongresów i konferencji.