Temat lekcji: „ Zabawa z piosenką pt. „Jabłko” .
Klasa - I
Czas trwania - 45 minut
Problem muzyczny: Odróżnianie dźwięków wysokich, niskich i średnich oraz kierunku melodii.
Cele kształcenia i wychowania:
Cel ogólny: Uwrażliwienie dziecka na piękno muzyki, na dźwięki wysokie, średnie niskie, kierunek melodii oraz sposoby wyrażania jej, poprzez śpiew, grę na instrumentach muzycznych, zabawy rytmiczno - ruchowe przy muzyce.
Cele poznawcze:
uczeń poznaje i odróżnia dźwięki wysokie, niskie, średnie, oraz kierunek melodii
uczeń poznaje piosenkę pt. „Jabłko”
Cele kształcące:
uczeń kształci własne wyobrażenia słuchowe
uczeń rozwija słuch muzyczny
uczeń kształci poczucie wysokości dźwięków oraz kierunku melodii
uczeń rozwija własne zainteresowania muzyczne poprzez aktywne uczestnictwo w jej wykonaniu
rozwijanie słuchu wewnętrznego
umiejętność czystego śpiewania piosenki
Cele wychowawcze:
uczeń poszerza swoje wiadomości o porach roku i ich cechach charakterystycznych
uczeń rozwija własną osobowość poprzez kontakt z żywą muzyką
wyrabianie umiejętności współpracy w grupie
podporządkowanie się poleceniom nauczyciela
Formy działalności muzycznej: śpiew, mowa, piosenka, gra na instrumentach, ruch z muzyką, tworzenie muzyki.
Metody pracy: pokaz, pogadanka, metoda sytuacyjna, metody impresyjne i ekspresyjne, metody praktyczne.
Pomoce naukowe; środki dydaktyczne:
Odtwarzacz cd
Tablica szkolna
Rysunki, przedstawiające określone postacie
Piłki
Szarfy
Fortepian
Flet prosty
Blok rysunkowy A4
Mazaki, kredki
Pianino
Ławki gimnastyczne
Instrumenty perkusyjne:
Trójkąt
Bębenek
Tamburyn
Talerze
Pudełko akustyczne
Efekty akustyczne:
Klaskanie w dłonie
Pstrykanie palcami
Gwizdanie
Kląskanie językiem
Uderzanie piłką o podłogę
Wykorzystane utwory:
Piosenka pt. „Jabłko” - muzyka - Augustyn Bloch; słowa - W. Korzeniowski.
Wykorzystane podręczniki:
„Elementarz muzyczny dla klasy I” - Andrzej Banasiewicz, Ewa Lipska; s. 14, 15, 16.
„Przewodnik metodyczny do Elementarza muzycznego dla klasy I” - Andrzej Banasiewicz - Ewa Lipska; s. 20, 21, 22, 84, 137, 138.
PRZEBIEG LEKCJI:
Dzień I
1. Muzyczne powitanie - dzieci wspólnie śpiewają „ Dzień dobry Pani”.
2. Sprawy organizacyjne: sprawdzenie listy obecności oraz zadanej pracy domowej.
3. Wprowadzenie do tematu: ćwiczenie początkowe koncentrujące uwagę dzieci na poszczególnych rodzajach dźwięków: polecamy dzieciom zamknąć oczy oraz pilnie rejestrować w pamięci wszystkie usłyszane dźwięki. Po pewnym czasie dzieci powinny określić co usłyszały w zakresie dźwięków docierających z bliższego i dalszego otoczenia (z ulicy, korytarza szkolnego itp.). Kolejne ćwiczenia będą polegać na dokonaniu selekcji dźwięków. Dzieci mają za zadanie zapamiętać dźwięki dochodzące tylko z ulicy, klasy szkolnej , czy tez z najbliższego otoczenia, następnie ocenić czy to dźwięk wysoki, średni czy niski.
4. Rozmowa na temat barwy i wysokości dźwięków: W „Elementarzu” na s. 8 i 9 zamieszczono rysunki, na podstawie których dzieci same powinny określić, jakie dźwięki wydają postacie i instrumenty umieszczone na rysunkach. Nauczyciel umieszcza rysunek na tablicy, następnie pyta wskazanego dziecka jakie dźwięki wydają postacie tam umieszczone. Dzieci odpowiadają używając zwrotów: dźwięki „niskie” i dźwięki „wysokie”.
5. Następnie nauczyciel wybiera grupę uczniów, wyznaczając im zadania , tak aby inni uczniowie nie słyszeli, np.:
Dziecko I - klaszcze
Dziecko II - pstryka palcami
Dziecko III - gwiżdże
Dziecko IV - kląska językiem
Nauczyciel wskazuje jedno z nich , które realizuje polecone mu zadanie. Pozostałe dzieci, słuchając z zamkniętymi oczyma, jaki rodzaj dźwięków słyszą. W tym przypadku dzieci określają rodzaj dźwięków oraz kolejność ich występowania.
Dzień II
6. Nauka piosenki pt. „Jabłko”:
Nauka piosenki ze słuchu:
Nauczyciel odtwarza piosenkę na płycie cd. Wszyscy wspólnie słuchają. Umiejętne kierowanie spostrzeżeniami uczniów na: skład instrumentów w utworze, nastrój, tempo, dynamikę
Po wysłuchaniu piosenki nauczyciel odpytuje uczniów ze zrozumienia tekstu piosenki,
Następnie prowadzący lekcje szczegółowo omawia poznawany utwór,poprzez zadawanie pytań dotyczących tekstu, a także określonych pór roku. Prowadzący lekcje wyjaśnia niezrozumiałe zwroty, słowa:
Nauczyciel zadaje pytanie o czym jest piosenka?
O czym jest mowa w pierwszej zwrotce, drugiej i trzeciej?
Z jaką porą roku kojarzy nam się utwór?
Rytmiczna recytacja tekstu refrenu wypełnianiem pauz ćwierćnutowych klaskaniem
Kilkakrotne wyklaskiwanie najtrudniejszych ugrupowań rytmicznych;
Powtarzając za nauczycielem, wszyscy razem mówią rytmicznie tekst,
Zagadki muzyczne:
Ile dźwięków zagrałam?
Kto wyklaszcze zastukany przeze mnie rytm?
Ćwiczenia na zmianę tempa w muzyce, np. „Wolniej - szybciej”:
Dzieci ustawione są w trzy rzędy. Jeden rząd przy akompaniamencie pianina bardzo wolno porusza się, a przy zmianie tempa w muzyce staje. Drugi rząd porusza się przy akompaniamencie miarowym ( średnim ). Gdy w muzyce tempo zmienia się na szybkie, rusza rząd trzeci. Dzieci muszą uważnie słuchać. (Muzyka z piosenki pt. „Jabłko”)
Konkurs „Kto zna słowa piosenki”:
- Jakie jest drugie słowo ( wyraz ) w drugiej zwrotce?
- Kto pamięta trzy ostatnie słowa refrenu?
- Jakie jest trzecie słowo w I zwrotce?
Następnie nauczyciel głośno czyta tekst piosenki. Tekst powtarzany jest parę razy, w tempie wolnym i szybkim, „non legato”, głosem „piano”, na jednym oddechu
Nauka tekstu i melodii razem ( fragmentami)
Nauka melodii fragmentami, a następnie łącznie ich w całość;
Nauczyciel śpiewa piosenkę fragmentami, a dzieci powtarzają za nauczycielem
Następnie dzieci razem śpiewają piosenkę, przy pomocy nauczyciela, przy jednoczesnym wyrabianiu nawyku zachowania prawidłowej postawy przy śpiewie
Śpiewanie I , II i III zwrotki piosenki z akompaniamentem nauczyciela.
Utrwalenie piosenki : chętne dzieci śpiewają piosenkę „solo” na ocenę, konkurs kto lepiej zaśpiewa piosenkę za pomocą instrumentów
Po nauczeniu jej nauczyciel przeprowadza prostą zabawę ze śpiewem:
Dzieci w dużym kole trzymają się za ręce.
Zwrotka I:
Takty 1 - 8 - dzieci idą w prawa stronę w rytmie ćwierćnut
Takty 9 - 16 - idą w lewo stronę
Przy powtórzenie taktów 9 - 16 - stoją i klaszczą rytmie piosenki
Zwrotka II:
Takty 1 - 8 - dzieci tworzą po czworo kółka i krążą w prawo w rytmie ćwierćnuty
Takty 9 - 16 - jak wyżej - w lewa stronę
Przy powtórzeniu taktów 9 - 16 - stoją i klaszczą w rytmie piosenki
Zwrotka 3:
Takty 1 - 4 - na „raz” w pierwszym takcie: przykucnięcie i wytrzymanie w przysiadzie podpartym do końca taktu 4
Takty 5 - 6 - wolne prostowanie się. Dzieci naśladują trzymanie dużego jabłka w dłoniach
Takty 9- 16 - dzieci stojąc śpiewają i akompaniują sobie w dowolny sposób (przy użyciu dostępnych instrumentów perkusyjnych: trójkąt, bębenek, tamburyn, talerze, pudełko akustyczne)
Przy powtórzeniu taktów 9 - 16 - dzieci podają sobie ręce i idą w prawą stronę w rytmie ćwierćnut.
Na zakończenie zabawy dzieci otrzymują od nauczyciela różnorodne teksty i próbują samodzielnie utworzyć do nich melodię, przy użyciu dowolnych efektów akustycznych.
Dzień III
7. Zabawa z piłką: dzieci ustawione parami trzymają w rękach piłki. Nauczyciel gra na fortepianie. Gdy usłyszą dźwięk wysoki - rzucają piłki do góry, gdy niski -uderzają piłką o podłogę, gdy średni - rzucaj do swojej pary, (dźwięki są grane w rożnej kolejności).
8. Dziecko otrzymuje kartkę z bloku rysunkowego A4 i próbuje narysować obrazek odzwierciedlający sytuacje z piosenki pt. „Jabłko”.
9. Na zakończenie zajęć: „Zabawa z szarfą” mająca na celu uwrażliwienie na kierunek melodii, rozwijanie szybkiej orientacji, ćwiczenie kręgosłupa:
Dzieci ustawione w kołka po czworo, trzymają wspólnie w rękach szarfę. W zależności od kierunku melodii unoszą ją lub opuszczają - akompaniament na flecie prostym, melodia z poznanej piosenki pt. „Jabłko”.
10. Praca domowa: Usiąść na ławce w parku, zamknąć oczy i posłuchać jakie dźwięki wydawane są w najbliższym otoczeniu, oraz ocenić jakie to dźwięki, czy „wysokie”, „niskie”, czy też „średnie”.
11. Podsumowanie pracy na lekcji - ocena zaproponowanych form działalności przez uczniów, ocena aktywności uczniów przez nauczyciela.
12. Muzyczne pożegnanie: dzieci wspólnie śpiewają: ”Do widzenia Pani” .