Referat

Temat:

Warzywa i przetwory z warzyw. Owoce i przetowory owocowe.

Karolina Gizdra

Kl. III H

Warzywami nazywamy roślinny ogrodowe. Jednoroczne i wieloletnie przeznaczone do celów konsumpcyjnych.

PODZIAŁ WARZYW

Korzeniowe	Owocowe	Kapustne	Liściowe	Cebulowe	Strączkowe	Rzepowate	Inne
marchew	pomidor	kapusta	sałaty	cebula	fasola	rzodkiewka	szparagi
pietruszka	ogórek	kalafior	szpiank	czosnek	groch	rzodkiew	rabarbar
seler	papryka	brokuł	szczaw	szczypiorek	soja	rzepa	kukurydza
buraki	dynia	jarmuż	cykoria	por	soczewica	brukiew	karczochy
chrzan	cukinia	kalarepa	rzeżucha		ciecierzyca		koper
	kabaczek	brukselka	boćwina		bób		majeranek
	Patison melon	Kapusta pekińska
	ziemniaki

Częścią jadalną rośliny warzywnej są różne jej elementy, jak na przykład: owoce, liście, kwiatostany, korzenie, bulwy.

Charakterystyka podstawowych grup warzyw.

Warzywa cebulowe.

Cebula należy do rodziny amarylkowatych, o kształcie kulistym lub spłaszczonym. Zawartość dwusiarczku alkilopropylowego decyduje o smaku cebuli: ostra, średnio ostra i łagodna; zawiera witaminy: A, B1,B2,B6 i C. W handlu występuje cebula zaschnięta i niezaschnięta.

Czosnek należy do rodziny amalrylokowatych. Sprzedawany w główkach. Ceniony ze względu na jego właściwości bakteriobójcze, smakowo aromatyczne i odżywcze, zawiera witaminy: A,B1,B2,PP i C.

Por należy do rośliny dwuletnich. Występuje w dwóch odmianach: letniej i zimowej.

Jest zródłem witamin z grupy B oraz wpania i fosforu.

Warzywa kapustne

Kapusta jest roślinną dwuletnią należącą do rodziny krzyżowych. W handlu występują tzry odmiany kapusty głowiastej: Biała, Czerwona i Włoska, oraz kapusta kwaszona, sprzedawana w woreczkach z tworzywa sztucznego lub na wagę. Uprawia się odmiany wczesne, średnio wczesne, średnio pózne i pózne.

Kalafior jest roślinną jednoroczną, należy do rodziny kapustnych. Częścią jadalną kalafiora jest róża. Kalafior w obrocie handlowym powinien być czysty o barwie białej lub białokremowej.

Warzywa liściowe

Sałata spożywana na surowo. W Polsce uprawia się odmiany sałaty: głowiasta masłowa i krucha (lodowa). Ze względu na jej nietrwałość powinna być przechowywana w warunkach chłodnichyvh do 7 dni po zbiorze.

Szpinak należy do rodziny komosowatych i jest roslinną jednoroczną. Uprawianych jest kilki odmian. Spożywa się jego zielone liście. Ceniony jest za walory smakowe.

Warzywa owocowe

Pomidory należą do rodziny psiankowatych, są rośliną jednoroczną. Uprawiane są odmiany szklarniowe i gruntowe. Owoce różnią się ksztaltem, wielkością i barwą.

Papryka podobnie jak pomidor należy do rodzinr psiankowatych. W handlu występuję najczęściej papryka importowana ale również krajowa produkcja w okolicach Potworowa województwa mazowieckiego.

Warzywa korzeniowe

Marchew należy do rodziny baldaszkowatych. Jest rośliną bradzo powrzechną i cenioną. Częścią jadalną jest korzeń. Uprawia się odmniany wczesne,średnio wczesne, pózne i do przechowywania. Można ją spożywać na surowo np. w postaci soku, jest także surowcem dla przemysłu.

Buraki Cwikłowe należą do rodziny komosowatych. Spożywa się młode rośliny z korzeniem, zwane botwiną,jak i sam korzeń. Buraki wykorzystuje się w przemyśle owocowo-warzywnym oraz otzrymuje się z nich barwnik- betaminę, służący do barwienia żywności.

Warzywa rzepowate

Rzodkiewka należy do rodziny krzyżowych. Uprawiana od weczesnej wiosny do jesieni. Jadalna część-korzeń- może mieć kształt kulisty, podłużny, paluszkowaty o brawie czerwonej, białej lub być dwubarwna. W obrocie handlowym rzodkiewka sprzedawana jest w pęczkach z liśćmi.\

Rzepa ma korzenie o kształcie walcowatym, kulistym spłaszczonym. W zależności od odmiany barwa miąższu możę być biała, jasno-lub ciemnożółta. Skórka zabarwiona jest na zielono lub fioletowo.

Warzywa strączkowe

• Arbuz i melon

• Brokuł

• Buraki Czerwone

• Cebula

• Chrzan

• Cukinia

• Kalarepa

• Kapusta Biała

• Kapusta Czerwon

• Koper włoski

• Kukurydza

Wartość kaloryczna i skład chemiczny warzyw

Warzywa są głównym zródłem witamin C,A i karotenu, a ponadto zawierają:

• 79-92% wody

• składniki minerlane: wapń, sód, potas, magnez, fosfor, żelazo oraz mikroelementy;

• węglowodany: skrobię, sacharozę, glukozę i błonnik

• niewielkie ilości tłuszczu 0,2-1,5%(wyjątek stanowi soja-18-30%);

• enzymy

• olejki eteryczne

Przechowywanie warzyw

Warzywa muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki, gdyż niewłaściwe przechowywanie i transport powodują duże straty składników odżywczych zawartych w warzywach.

Do przechowywania przeznacza się tylko surowiec zdrowy, niezaatakowany przez pasożyty i choroby.

Warzywa przechowuje się w skrzyniach, w temperaturze 0-4C jednak nie niżej niż 0C aby unikąć przemarznięcia.

OWOCE I PRZETWORY OWOCOWE

Owoce, tak jak warzywa, należy spożywać codziennie, niezależnie od wieku. Owoce to części roślin, jadlane w stanie surowym, a nie będące warzywami, uprawiane w sadach, ogrodach, na plantacjach połowych oraz rosnące w lesie.

Owoce należą do artykułów wysoko cenionych przez dietetyków i żywieniowców. Są one bowiem zródłem wielu witamin i związków minerlanychoraz błonnika.

ZIARNKOWE	PESTKOWE	JAGODOWE	EGZOTYCZNE	OWOCE SUCHE
Jabłka	Brzoskwinie	Agrest	Ananasy	Migdały
Gruszki	Czreśnie	Borówki	Awokado	Orzechy włoskie
Pigwy	Morele	Jagody	Banany	Kokosy
Melony	Śliwki	Jeżyny	Cytryny	Orzechy laskowe
	Wiśnie	Cytryny	Figi	Pistacje
	Daktyle	Daktyle	Pomarańcze	Orzechy ziemne
		Porzeczki	Mango
		Poziomki	Grejfruty
		Truskawki

Wartość kaloryczne owoców i ich skład chemiczny

Owoce zawierają:

• duże ilości witamin,głównie C,prowitamine A (karoten) oraz witaminy z grupy B

• Łatwo przyswajalne sole minerlane

• cukry proste (glukozę, fruktoze)

• małe ilości białek i tłuszczu- wyjątek stanowią orzechy w których zawartość białek wynosi 20% a tłuszczu 60%

• błonnik, który znajduje się w skórkach, szypułkach i gniazdachnasiennych, ułatwiający trawienie

• substancje aromatyczne

• brwniki i kwasy organiczne

Skład chemiczny owoców nie jest stały i zależy od ich odmiany, stopnia dojrzałości, warunków wegentacji, sposobu uprawy i innych czynników.

Przechowywanie owoców

Owoce naturalne, przeznaczone do krótkiego przechowywania magazynuje się w chłodniach w temperaturze 2-4% prz wilgotności względnej 80-85%.

Owoce przeznaczone do dłuższego przechowywania (np. Jabłka,gruszki) umieszcza się w pomieszczeniach, które muszą być wentylowane świeżym, chłodnym powietrzem w temperatusze 0-10C.

---