Kierunki do działania racjonalnego

1. podejście systemowe do zarządzania

2. podejście procesowe do zarządzania

3. ciągłe doskonalenie

Podejście systemowe do zarządzania

Ważne są struktury organizacyjne, dokumentacje, sposób rejestrowania, informacje, procesy. Jakość na pierwszym miejscu. Wykorzystanie zintegrowanych systemów zarządzania. Oprócz jakości ważna też jest ochrona środowiska, bhp, HACCP, WSK.

Podejście procesowe do zarządzania

Każdy pracownik rejestruje to co go otacza: kontakt z maszyną, obserwacje procesów, wnioski: czy proces jest pod kontrolą (to co obserwuje jest na swoim miejscu), dążenie do doskonałości. Podejście oparte na idei Deminga - czteroetapowy program: Zaplanuj → Wykonaj → Sprawdź → Poprawiaj - Działaj.

Polityka jakości

Systemy zarządzania jakością: Six Sigma, Kaizen, 8 zasad TQM, zasada Deminga

Filozofie, narzędzia, metody w zarządzaniu

Filozofie: TQM, Kaizen

Metody: Six Sigma, FMEA, QFD, analiza wartości, SPC (statystyczna kontrola procesu),

Narzędzia: histogramy, arkusz kontrolny, controlling (monitorowanie), diagram Ishikawy, diagram Pareto, schemat blokowy, wykresy korelacji, karta kontrolna, diagramy pokrewieństwa (zbieranie, porządkowanie i logiczne przedstawienie pomysłów), relacji (wykres współzależności przyczyn), systematyki(graficzne przedstawienie kroków jakie trzeba wykonać by osiągnąć cel), macierzowy (zależności między wymaganiami klienta a parametrami wyboru), strzałkowy (podział na zadania i przedstawienie czasu na ich realizację), planowania procesu produkcyjnego (analiza zdarzeń i nieprzewidzianych wypadków)

Czy można wyprodukować produkt na poziomie zera braków?

Tak, metoda Six Sigma

5S

1. schludność

2. selekcja

3. systematyka

4. sprzątanie

5. samodyscyplina

KAIZEN - filozofia

Eliminowanie wad i strat, przeciążenia, marnotrawstwa, niezgodności. Ciągłe usprawnienia. Dążenie do: skrócenia czasu pracy oraz poprawy jakości; dostosowywania technicznie elementów systemu; tworzenia kryteriów oceny i nagradzania; redukcji kosztów.

Six Sigma - metoda

Opiera się na metodologii DMAIC: definiuj, mierz, analizuj, poprawiaj, kontroluj

lub DMADV: definiuj, mierz, analizuj, projektuj, weryfikuj

Dążenie do bez defektowej produkcji. Opiera się na krzywej Gaussa, im wyższa sigma, tym doskonałość rośnie wielokrotnie. Polega na ciągłym poprawianiu procesu. Skuteczna eliminacja defektów i strat w jak najwcześniejszej fazie procesu.

TQM - filozofia

Zarządzanie przez jakość, przez cele. Odpowiedzialność i zaangażowanie kierownictwa jest jednym z fundamentów zarządzania jakością. Rodzaj systemu, w którym zadaniem każdego pracownika jest samodzielne dbanie o wysoką jakość swojej pracy. Oznacza to, ciągłe ulepszanie produktu czy usługi oraz podnoszenie kwalifikacji pracowników, natomiast dla kierownictwa oznacza tworzenie takich warunków, które motywują wprowadzenie nowych technologii i strategii, w zakresie realizowania wytyczonych celów.

8 zasad TQM

1. produkcja „pod klienta”

2. zaangażowanie personelu

3. opieranie się na faktach

4. ciągłe doskonalenie

5. podejście systemowe

6. podejście procesowe

7. współpraca z kooperantami i dostawcami

8. przywództwo

MRP (Materials Requirements Planning)

Wspomaganie komputerowe pracownika. Delegowanie uprawnień dla wybranych pracowników, którzy mogą coś wnieść do firmy

SMED - skracanie czasu przezbrojenia maszyn i urządzeń

FMEA - analiza przyczyn i skutków wad

FMEA wyrobu

optymalizacja niezawodności produktu, uzyskanie informacji o silnych i słabych punktach wyrobu. Pozwala określić działania, które powinny być podjęte, gdy produkt opuści przedsiębiorstwo np. w czasie transportu, w serwisie

FMEA procesu

początkowa faza projektowania procesów technologicznych przed uruchomieniem produkcji seryjnej oraz w produkcji seryjnej w celu doskonalenia procesów, które są niestabilne lub nie zapewniają uzyskania wymaganej wydajności

Etapy FMEA

1. Przygotowanie - określenie granic analizowanego systemu, dekompozycja systemu (wyrobu, procesu) i wykonanie zestawień; opis relacji (funkcjonalnych, procesowych)

2. Właściwa analiza - opis wad (rodzaj, skutek, przyczyna), określenie w skali 1-10 ryzyka wystąpienia wady, znaczenia wady, możliwości wykrycia wady; obliczenie wskaźnika RZW; ocena zagrożeń

3. Wprowadzenie i nadzorowanie działań prewencyjnych - wydanie zaleceń, nadzór nad realizacją zaleceń i przestrzeganiem terminów; bilans (nakłady, korzyści); działanie w kierunku obniżenia kosztów spowodowanych wystąpieniem wad.

Just in Time

polega na maksymalnym synchronizowania w procesie produkcji momentu dostaw materiałów do danego stanowiska pracy z momentem zaistnienia na nie potrzeby. Eliminowanie pośrednich punktów składowania, lokalizacja dostawców w pobliżu firmy, wysoka częstotliwość dostaw, usprawnienie przepływu informacji. Wyeliminowanie: marnotrawstwa, nadprodukcji, bezczynności pracowników, czasu przezbrojenia maszyn i urządzeń, strat wynikających z ponownej obróbki, niewłaściwej relacji z dostawcami.

KANBAN

Zasada zarządzania dostawami wewnętrznymi zgodnie z regułą ssania. Polega na takim organizowaniu procesu wytwórczego, aby każda komórka organizacyjna produkowała dokładnie tyle, ile w danej chwili jest potrzebne. W metodzie tej, za czynnik krytyczny zarządzania materiałami uznano sterowanie zapasami. Żadnych: braków, opóźnień, zapasów, kolejek, bezczynności, przemieszczeń, zbędnych operacji technologicznych i kontrolnych.

HACCP - Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli

Polega na przesunięciu uwagi z oceny jakości końcowego produktu na aspekt jego wytworzenia; wyszukanie punktów krytycznych. Zastosowany na wszystkich etapach procesu: produkcja, magazynowanie, dystrybucja, dostarczenie klientowi.

7 zasad HACCP

1. przeprowadzenie analizy zagrożeń

2. określenie krytycznych punktów kontroli

3. ustalenie wartości krytycznych

4. ustalenie sposobu monitorowania parametrów kontrolnych

5. ustalenie działań korygujących,

6. ustalenie procedur weryfikujących skuteczność systemu, opracowanie dokumentacji systemu

7. opracowanie dokumentacji systemu HACCP uwzględniając wszystkie procedury i zapisy.

GMP - dobra praktyka produkcyjna

stworzenie warunków procesu produkcji, które zabezpieczałyby produkt przed zanieczyszczeniem mikroflorą chorobotwórczą lub powodująca psucie

GHP - dobra praktyka higieniczna

działanie związane z warunkami i środkami podejmowanymi w celu zapewnienia produkcji bezpiecznej żywności na wszystkich etapach łańcucha produkcji

Logistyka i zarządzanie

System przepływu informacji i środków materialnych, jak najwyższy stopień spełnienia przy jak najmniejszym koszcie. Zapewnienie odpowiedniej ilości dóbr we właściwym miejscu i czasie przy zaangażowaniu minimalnych kosztów łącznych. Zarządzanie: koordynacja dostaw surowca, likwidowanie braków w zapasach, wysoki poziom obsługi, niewielkie zapasy w całym łańcuchu, redukcja kosztów. Metody: koncepcja doskonałości logistycznej (ABL), Just in Time, KANBAN (minimalizacja zapasów produkcyjnych), optymalizacja dostaw, ABC (dostawcy, odbiorcy, zarządzanie magazynem)

Lean Production

mniej zapasów, odpadów, wysiłku. Eliminacja nadprodukcji, braków, niewłaściwych metod wykonywania, nadmiernego transportu, przestojów, zbędnych ruchów

Lean Managment

Oszczędność czasu, obniżka kosztów, kompleksowa racjonalizacja, odchudzanie struktur, zasady pracy: praca grupowa, osobista odpowiedzialność, sprzężenie zwrotne, relacje z klientami, priorytet wartości dodanej, standaryzacja, ciągłe ulepszanie, usuwanie błędów, przewidywanie, ciągłe doskonalenie

Kontrola.

Sprawdzenie zgodności rzeczywiście realizowanych działań i ich wyników z przyjętymi założeniami.

Innowacyjność

zdolność do myślenia; zakupu wiedzy w postaci patentów, licencji, usług, nowoczesnych maszyn; testowanie; normalizacje; kontrola jakości; badania; działalność badawczo-rozwojowa

Audyt

systematyczny, niezależny i udokumentowany proces potwierdzający dyplomem (dokumentem), sprawdzający czy dany system spełnia wymagania np., UE (dokumenty ISO)

Marketing

Proces zarządczy ukierunkowany na maksymalizację zwrotów dla udziałowców poprzez utrwalenie relacji z cenionymi klientami oraz tworzenie przewagi konkurencyjnej

Benchmarking

Metoda polega na porównaniu cech organizacji z konkurentami lub firmami wiodącymi w danej branży, oraz kopiowanie sprawdzonych wzorów. Zwykle poszukiwane są przykłady wykazujące najwyższą efektywność działania w danym obszarze, co pozwala na naśladowanie najlepszych. Konieczne jest stałe gromadzenie informacji i poszukiwanie lepszych rozwiązań.

Reengineering

Przemyślenie wszystkiego od podstaw i radykalne przebudowanie procesów działalności. Całkowite przeprojektowanie procesów z nastawieniem na osiągnięcie maksymalnej efektywności.

Outsourcing

wykorzystywanie zasobów zewnętrznych, zlecanie wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym procesów niezbędnych dla funkcjonowania własnego przedsiębiorstwa, które zostaną tam zrealizowane efektywniej niż byłoby to możliwe we własnym zakresie.

Global Sourcing

Strategia zarządzania. Zawiera w sobie cechy outsourcingu, który mówi, że firma chcąc osiągnąć wysoką efektywność powinna zawężać zakres swojej działalności do pewnych podstawowych obszarów. Pozostałe, wewnętrzne obszary swej działalności przedsiębiorstwo powinno zlecać partnerom zewnętrznym, czyli firmom, które są w stanie lepiej i taniej wykonać usługi na rzecz przedsiębiorstwa macierzystego. Słowo "global" oznacza tu natomiast, iż poszukiwanie tych partnerów powinno odbywać się na globalnych, światowych rynkach.

Coaching

Styl pracy zwiększający potencjał uczący się; tworzenie, przekazywanie i wymiana wiedzy przez „trenera” ma pomóc w rozwoju pracowników. Podejście procesowe, ukierunkowywanie na praktykę. Technika szkolenia, rodzaj procedur organizacyjnych

Mentoring

Partnerska relacja między mistrzem a uczniem zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia. Opiera się na inspiracji, stymulowaniu i przywództwie. Polega głównie na tym, by uczeń, poznawał siebie, rozwijając w ten sposób samoświadomość, i nie lękał się iść wybraną przez siebie drogą samorealizacji.

Business Excellence

Poziom 1 : Wdrożenie systemu „5S” (systematyka, schludność, sprzątanie, samodyscyplina, selekcja)

Poziom 2 : Tworzenie dokumentacji, księga jakości, procedury postępowania, instrukcje

Poziom 3 : Audyt wewnętrzny, audyt zewnętrzny, certyfikaty ISO 9001:2000, 27000:2005, HACCP, WSK

Poziom 4 : Wdrażanie systemów Six Sigma, EFQM, FMEA, reengineering, outsourcing, benchmarking, wykresy Pareto, histogramy

Poziom 5 : Business Excellence

Co to wizja, misja, strategia

Wizja - czym firma chce się stać w przyszłości, ułożenie sobie planu przewodniego, z wizji wynika misja firmy

Misja - przewodnia idea głównego celu jaki firma będzie realizować

Strategia - cele strategiczne: przynoszenie zysku, zwiększenie sprzedaży, obniżanie kosztów, optymalizacja jakości wyrobów, spełnianie standardów europejskich

Szkolenie menedżera - co powinien umieć

• kierować rozwojem firmy

• prowadzić inwestycje

• zdobywać rynek

• pozyskiwać kredyt

• korzystnie ulokować kapitał

• uruchomić nową działalność

• uzyskać efekt finansowy

• urealniać biznesplan

• przebudować struktury, usprawniać

• wdrażać nowe technologie

• rozwijać eksport

Co powinien wykorzystywać pracownik

• musi znać swoje miejsce i zadania

• utożsamiać swój byt i sukces życiowy z sukcesem firmy

• mieć szanse i obowiązek dokształcania się, żeby lepiej realizować cele

Coś o czynniku ludzkim - podobne w sumie

(Poprawa czynnika ludzkiego)

• wiedza - dobra praktyka

• umiejętności - doskonalenie

• dyscyplina (usprawnienia)

• zaangażowanie

• produktywność

• rozwiązywanie problemów

• optymalne wykorzystanie własnego potencjału

Znajdź problem → Dokonaj wyboru → Zbierz informacje → Zauważaj prawidłowości → Znajdź rozwiązanie → Wybierz najlepsze → Planuj działania → Wdrażaj rozwiązania

(Czynniki ludzkie w diagnostyce maszyn)

• pracownik obsługujący maszynę i nadzorujący proces produkcyjny posługuje się własnymi zmysłami

• obserwując maszynę wie w jakim jest ona stanie

• wie również jakie są objawy sygnalizujące nadejście awarii

Struktury organizacyjne

1. Liniowa jest najprostszym i podstawowym typem organizacji pracy. Opiera się ona na wyodrębnieniu kierownika oraz podlegającym mu pracowników.

Zalety: jedność kierowania (jeden, stały kierownika; brak sprzeczności w wydawanych poleceniach), personel pracuje cały czas na tym samym stanowisku, nie wymaga wysokich nakładów koordynacyjnych

Wady: kierownik jest bardziej obciążony, nie zawsze znajdują się fachowi i jakościowo odpowiedni do zadania pracownicy.

2. Sztabowo-liniowa - występują komórki sztabowe (sztaby doradcze). W tym typie struktury organizacyjnej występują rozbudowane więzi funkcjonalne o różnym kierunku i przebiegu.

Zalety: jednolitość rozkazodawstwa, branie pod uwagę specjalistycznego wsparcia, fachowe przygotowanie procesu decyzyjnego dzięki wykorzystaniu wiedzy specjalistów, obciążenie komórek liniowych
Wady: konflikty na linii menadżer - komórka sztabowa, skłonność do autonomizacji komórek sztabowych i przejmowanie przez nie funkcji komórek liniowych oraz związane z tym ryzyko nadmiernego wzrostu liczby Komorek sztabowych

3. Macierzowa - buduje się wokół problemów lub projektów, w których realizację zaangażowana jest organizacja. Są one na ogół ujmowane w wierszach macierzy. Kolumny macierzy są odpowiednikami stałych, powtarzalnych funkcji, podobnych do funkcji występujących w strukturze funkcjonalnej. Struktura ta ma zastosowanie w przypadku wystąpienia potrzeby realizacji pewnych przedsięwzięć specjalnych, które wymagają powołania zespołów projektowych. Członkami tych zespołów są pracownicy stałych komórek organizacyjnych.

4. Funkcjonalna - znajduje zastosowanie w firmach o niedużych rozmiarach z ograniczoną liczbą zadań. Charakteryzuje się występowaniem działów funkcjonalnych kierowanych przez specjalistów oraz złamaną zasadą jedności rozkazodawstwa. W strukturze tej dany członek organizacji, pracownik podlega więcej niż jednemu kierownikowi. W przypadku problemów przy wykonywaniu zadań może zwrócić się do odpowiedniego specjalisty.

Zalety: zdolność szybkiego reagowania na zmiany, łatwy nadzór, możliwość konsultacji kierowniczych, specjalizacja na poziomie funkcjonalnym i hierarchicznym, krótkie drogi przepływu informacji, kompetentna porada doradców, większa elastyczność, koncentracja na zadaniach.

Wady: naruszenie zasady jednoosobowego kierownictwa, problem z rozgraniczeniem zakresu odpowiedzialności i kompetencji kierowników, możliwość wydania sprzecznych poleceń, zbyt rozbudowany aparat kierowniczy, łatwość automatyzacji komórek funkcjonalnych

Podstawowe zależności opisujące organizacje

Rola i znaczenie zasobów ludzkich w doskonaleniu organizacji

Zasoby ludzkie mają znaczący wpływ na doskonalenie działalności organizacji, wprowadzanie systemów zarządzania. Ważne są szkolenia pracowników, na których mają szansę zapoznać się z celami do osiągnięcia, etapami wdrożenia systemów. Odpowiednia wiedza, doświadczenie i świadomość toruje drogę do sukcesu. Szkolenia mają być perfekcyjne, muszą uwzględniać potrzeby ludzkie: samorealizacji, uznania, społeczne, bezpieczeństwa, fizjologiczne, estetyczne. Bardzo ważna jest odpowiednia motywacja pracowników. Pracownicy muszą znać swoje miejsce i zadania, utożsamiać swój byt i sukces życiowy z sukcesem firmy, mieć szansę i obowiązek dokształcania się, żeby lepiej realizować cele. Aby praca ludzi przynosiła zamierzone efekty, pracownik musi mieć: chęci do zmian, możliwości (przygotowanie, przeszkolenie), stworzony klimat.

Trendy i tendencje w zarządzaniu

Dążenie do standardów UE. Korzystanie z benchmarkingu, outsourcingu, reengineeringu. Wdrażanie systemów zarządzania począwszy od 5S, poprzez TQM, FMEA aż do Six Sigma.

Rola kapitału ludzkiego w zarządzaniu

Każdy pracownik przy problemach musi działać na zasadzie: identyfikuj → analizuj → znajdź rozwiązanie. Kadra kierownicza musi umieć: sformułować cele, opisać warunki działania (zależne - niezależne, sprzyjające - niesprzyjające), analiza firmy (organizacyjna, ekonomiczna, rynkowa), diagnoza firmy, SWOT, uwarunkowanie rozwojowe, określenie środków działania (osobowe, rzeczowe, finansowe), określenie metod działania. Każdy kierownik powinien wprowadzić zasadę 5S, przeszkolić załogę, opracować i zrealizować plan poprawy jakości, uporządkować sferę zakupów, wydłużyć terminy płatności do dostawców.

Standardy jakości i usług

ISO 9000:2008; PN-EN ISO 9001:2009, znak jakości Q, HACCP

System zarządzania jakością

Jakość - zadowolenie klienta

Poprzez system zarządzania rozumieć należy

• struktury organizacyjne

• procedury postępowania

• procesy

• zasoby

System jest tworzony dla ludzi, żeby praca była łatwa i dobrze zorganizowana

Instrumenty zarządzania jakością:

1. Zasady - określają stosunek przedsiębiorstwa do ogólnie rozumianych problemów (Deminga, ciągłego doskonalenia procesów KAIZEN, zero defektów, pracy zespołowej)

2. Metody - planowane, oparte na naukowych podstawach sposobu postępowania przy realizacji zadań związanych z zasadami (QFD - dom jakości, analiza wartości, FMEA produktu i procesu, SPC - statystyczna kontrola procesu, Six Sigma)

3. Narzędzia - służą do zbierania i przetwarzania danych związanych z różnymi aspektami (schemat blokowy, diagram Ishikawy, diagram Pareto, histogram, arkusze kontrolne, wykresy korelacji, karta kontrolna)

Co to są zintegrowane systemy jakości?

Systemy zarządzania oparte na jakości. Certyfikaty ISO, prowadzenie polityki jakości, opracowanie księgi jakości, przeprowadzenie audytu wewnętrznego, zewnętrznego by uzyskać wymagany dokument ISO, potwierdzający wysoką jakość produkcyjną, usługową. Zastosowanie norm BHP, HACCP itp.

Współczynniki - jak można zmierzyć proces( ostatni wykład)?

Miara centralizacji procesu U,L - wartość tolerancji

k = (T - AV) / min (U-T),(T-L)

Używana miara zdolności procesu Cpk

Cpk = Cp (1 - k)

Wartość docelowa

Wartość średnia procesu

Górna, dolna granica tolerancji

S

WIZJA

MISJA

STRATEGIA FIRMY

TAKTYKA FIRMY

ZARZĄDZANIE OPERACYJNE

Cele strategiczne

Cele taktyczne

Cele operacyjne (cele, metody, narzędzia, planowanie)

---