1. Geneza praw człowieka:

• chrześcijaństwo przyniosło szacunek dla osoby ludzkiej i jej życia jako daru Boga (dekalog)

• prawa człowieka są naturalne (przysługują każdemu człowiekowi z racji urodzenia), nienaruszalne (żadna władza nie ma prawa nas ich pozbawić) i niezbywalne (sam człowiek nie może się ich zrzec)

• prawa zwyczajowe w państwach kręgu kultury chrześcijańskiej

• pierwsze przywileje i prawa nadawane w średniowieczu przez władców (angielska Magna Charta Libertatum z 1215 r., przywileje polskich królów dla szlachty i duchowieństwa: czerwiński, jedlneński i krakowski)

• myśl oświeceniowa i jej konsekwencje w postaci Deklaracji Niepodległości USA z 1776 roku i francuskiej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku

• zniesienie niewolnictwa przez kongres wiedeński w 1815 roku

• konstytucje państw europejskich uchwalane w XIX wieku - zwłaszcza francuskie

Podstawowe dokumenty:

• Konwencje Genewskie

• Karta Narodów Zjednoczonych

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona przez ONZ w 1948 roku

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych

• Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych I Kulturalnych

• Konwencja O Ochronie Praw Dziecka

• Konwencja O Ochronie Praw Człowieka I Podstawowych Wolności (uchwalona przez Radę Europy w 1950 r)

• Europejska Karta Socjalna

• Możliwości obrony:

• instytucje przy ONZ (np. Wysoki Komisarz do Spraw Uchodźców)

• Rzecznicy Praw Obywatelskich, Praw dziecka

• Trybunał konstytucyjny

• Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (rozpatrywał dotąd sprawy dotyczące: wolności wypowiedzi, ekstradycji, rzetelności procesu sądowego, uwięzienia, podsłuchu telefonicznego, obowiązkowego wychowania seksualnego w szkołach, kar cielesnych w szkołach, praw dzieci pozamałżeńskich, praw rodziców), od 1993 r Polacy również mogą zgłaszać się do Strasburga

• Komitet Praw Człowieka przy ONZ

• Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze - sądzi sprawców ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych

• Generacje praw człowieka:

I generacja: -Mają ograniczać władze państwa nad życiem jednostki -Prawa i wolności osobiste i polityczne	II generacja -Mają wymusić aktywną postawę państwa wobec potrzeb społeczeństwa -prawa socjalne i ekonomiczne	III generacja -dotyczą jakości życia
prawo do życia wolność osobista prawo do prywatności prawo do posiadania własności równość wobec prawa prawo do sądu wolność słowa wolność wyznania i przekonań prawo do udziału w życiu politycznym wolność stowarzyszeń i zgromadzeń ...	prawo do oświaty prawo do opieki zdrowotnej prawo do zabezpieczenia socjalnego prawo do pracy prawo do urlopu prawo do opieki nad matką z dzieckiem prawo do korzystania z dóbr kultury ...	prawo do rozwoju prawo do pokoju prawo do życia w nieskażonym środowisku naturalnym -prawo do korzystania ze wspólnego dziedzictwa ludzkości prawo do udzielania otrzymywania pomocy humanitarnej ...

5. Łamanie praw człowieka odbywa się z przyczyn:

• politycznych

• ekonomicznych

• kulturowych