Funkcje hormonów sterydowy kory nadnerczy, znaczenie insuliny i glukagenu.
Hormony kory nadnerczy stanowią pochodne cholesterolu. Dzielą się na trzy zasadnicze grupy różniące się pod względem budowy chemicznej, roli w organizmie i mechanizmów kontrolujących ich wydzielanie. Hormony, których cząsteczki mają 21 atomów węgla, należą do grupy glikokortykoidów i do grupy mineralokortkoidów. Trzecią grupę stanowią androgeny zawierające 19 atomów węgla w cząsteczce.
Glikokortykoidy- zasadniczymi hormonami z tej grupy są kortyzol i kortykosteron..
Zawartość glikokortykoidów we krwi jest regulowana dzięki:
-wydzielaniu ACTH przez część gruczołową przysadki
-wytwarzaniu transkortyny przez wątrobę
1.Glikokortykoidy oddziałują na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów w tkankach całego organizmu.
2.W wątrobie przyśpieszają syntezę glikogenu i jednocześnie aktywują glukozo-6-fosfotazę. Dzięki temu zawartość glukozy we krwi zwiększa się.
3.G. utrzymują prawidłową pobudliwość mięśni poprzecznie prążkowanych, mięśni gładkich i mięśnia sercowego.
4. Zwiększają wydzielanie soku żołądkowego i przesączanie kłębuszkowe w nerkach, współdziałając w wydalaniu wody z organizmu
5. Zmniejszają liczbę krążących we krwi obwodowej granulocytów kwasochłonnych, dzięki zatrzymywaniu ich w narządach wewnętrznych oraz limfocytów przez hamowanie ich podziałów i przyśpieszony podział.
6.Węzły chłonne i grasica pod wpływem g. Zmniejszają swoje rozmiary.
Mineralokortykoidy—najważniejszym w tej grupie jest aldosteron.
Czynnikami zwiększającymi wydzielanie mineralokortykoidów są:
-wydzielanie ACTH przez część gruczołową przsadki
-zwiększenie zawartości we krwi angiotensyny II
-zwiększenie we krwi stężenia jonów potasowych i zmniejszenia się stężenia jonów sodowych
Mineralokortykoidy w częściach dalszych kanalików nerkowych zwiększają resorpcję zwrotną jonów sodowych z moczu pierwotnego i jednocześnie zwiększają wydzielanie jonów potasowych. Podobnie działają na ślinianki i gruczoły żołądkowe. W komórkach mięśniowych i nerwowych zwiększają zawartość potasu i jednocześnie zmniejszają zawartość sodu.
Androgeny-zasadniczym hormonem tej grupy jest dehydropiandrosteron. Do jego pochodnych należą również testosteron i estradiol. Pod wpływem androgenów przyśpiesza się synteza białek i wzrost organizmu oraz rozwijają się niektóre drugorzędowe cechy płciowe o typie męskim.
W wyspach trzustkowych występują kom. A wydzielające glukagon oraz kom. B wydzielające insulinę
Glukagon jest polipeptydem składającym się z 29 aminokwasów. Insulina zaścuchów jest hormonem białkowym składającym się z dwóch łańcuchów polipeptydowych A i B, zawierających razem 51 aminokwasów.
Insulina jest magazynowana w pęcherzykach cytoplazmatycznych i zsyntetyzowana przez kom. B. Zwiększenie zawartości glukozy we krwi dopływającej do trzustki powoduje egzocytozę hormonu i wydzielaniu zawartości pęcherzyków cytoplazmatycznych do krwi.
Insulina zmniejsza zawartość glukozy we krwi i zwrotnie hamuje wydzielanie kom. B.
Glukagon zwiększa zawartość glukozy we krwi i przyśpiesza glikogenolizę
Insulina i glukagon są podstawowymi regulatorami przemiany węglowodanowej w organizmie, wpływają na aktywny transport przez błonę komórkową oraz syntezę białek i tłuszczów w komórkach. Działanie glukagonu jest antagonistyczne w stosunku do insuliny.
Szczególnie silny wpływ insuliny zaznacz się na kom. Wątroby, mięśniowe i tkankę Tłuszczową.
Wątroba- zmniejsza uwalnianie i zwiększa wchłanianie glukozy
zmniejsza wytwarzanie mocznika i zawartość cyklicznego AMP
zwiększa wychwytywanie fosforanów i potasu z krwi
Komórki mięsni szkieletowych, mięśni gładkich, mięśnia sercowego-
-zwiększa aktywny transport glukozy, aminokwasów, jonów potasowych i fosforanowych
-wewnątrz kom. Mięśniowych przyspiesza się metabolizm węglowodanów, synteza białek i kwasów tłuszczowych
Tkanka tłuszczowa- zwiększa syntezę kwasów tłuszczowych i triglicerydów
- hamuje cylkazę adnenylową i tworzenie cyklicznego AMP
Joanna Dzwigoł- fizjologia człowieka w zarysie- władysław Z. Traczyk