EDUKACJA JĘZYKOWO LITERACKA Z METODYKĄ WYKŁAD 2
EDUKACJA JĘZYKOWA W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM
PRZEDSZKOLE NOWA SYTUACJA
To czss kiedy dzieci mogą rozwijać swoje zdolności językowe poprzez zabawe słowami(najlepszą metodę)
JAKIE PRZEDSZKOLE?
Oparte na pedagogice Marii Montessori
Kładzie nacisk na umożliwienie dziecku swobodnej aktywności oraz kształcenie jego zmysłów. Krytykowała ona współczesną szkołę, której symbolem była; `szkolna ławka”- wyrazajaca bezruch i tłumienie aktywności dziecka.
Wg Montessori :
Dziecko otoczone jest szacunkiem a nauczyciel pozwala przedszkolakowi na podejmowanie decyzji czego efektem jest nauczenie się przez dziecko samodzielności. Nauczyciele zas przygotowuja dla każdego dziecka indywidualny plan rozwoju.
Cwiczenia w pedagogice Montessori :
Uczenie przez działanie efekt-> dzieci zdobywaja wiedze i praktyke przez wlasna aktywność
koncentracja uwagi efekt-> dziecko cwiczy dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu dzialania
indywidualizacja zadan efekt-> dzicko pracuje wg wlasnego tempa i możliwości
Przedszkola montessoriańskie :
Poprzez zabawe dzicko uczy się a edukacja ta jest swobodna spontaniczna i naturalna dostosowana do tempa dziecka.
Oparte na pedagogice Steinerowskiej
Rozwija się twórczość myslenia dziecka poprzez cwiczenia pomoce dydaktyczne i zabawki(tworzone r4azem z dzieckiem).wazna jest również wspolpraca wychowawcow z rodzicami. Uczęszczają do niego dzici zrowe jak i niepełnosprawne jest to przedszkole zintegrowane.
Stworzone przez towarzystwo „swiat basni”
Przedszkole to pracuje w oparciu o basnie. Czytanie odbywa się w przyciemnionym pomiesczenieu przy swiecach. Po przeczytaniu basni dzieci rysuja i bawia się w teatr. Dzieki temu poznaja lek i mogą przezyciezyc strach oraz rozwijac swoje słownictwo.
ZASADY PRZEDSZKOLNEJ EDUKACJI JEZYKOWEJ
Można je sformuowac w postaci pozycji:
Rozwijac postawy tworcze wobec jezyka
Unikac tłumienia naturalnej tendencji do swobodnej ekspresji werbalnej
Prowokowac i nagradzac tworcze zachowanie
ROZWOJ SLOWNICTWA
Najbardziej intensywny rozwoj słownictwa odbywa sie w wieku przedszkolnym poprzez zabawe, swieta okoliccznosciowe czy zaplanowane zajecia .dzieki temu dziecko bogaci swój słownik.
CWICZENIA SLOWNIKOWE:
Od najmłodszych lat prowadzi się cwiczenia słownikowe w formie gier i zabaw dydaktycznych podczas których dzieci ucza się swobodnego wadania slowem.
CWICZENIA SLOWNIKOWE CELE:
Wzbogacenie słownictwa przez wprowadzenie nowych slow.
Aktywizowanie słownictwa przez wprowadzenie do słownika czynnego jak największej ilości slow.
Uściślanie słownictwa poprzez uczenie ścisłego i dokładnego wyrazania mysli
ZASADY CWICZEN JEZYKOWYCH
Należy kierowac się zasada ze nowy wyraz dziecko powinno poznac na podstawie doświadczeń lub obserwacji. Trzeba podac ten wyraz dziecku w polaczeniach w jakich może występować( np. mróz ….nadszedl mroz chwycil mroz itp.)oraz zagadki i przysłowia związane z tym wyrazem.
TYPY CWICZEN JEZYKOWYCH:
Poznawanie nowych slow
Dobieranie wyrazow o znaczeniu przeciwnym(antonimy)
Dobieranie wyrazow o znaczeniu podobnym(synonimy)
Roznicowanie wyrazow podobnych dźwiękowo
Układanie zdan pojedynczych i złożonych do obrazka
Grupowanie wyrazow wokół określonego tematu
PRZYKŁAD PRAKTYCZNYCH ROZWIAZAN:
Loteryjka obrazkowa „co robia zwierzęta?”
zabawa w rymowanki
zabawa na podstawie wierzyka tzn czarne czy białe
zabawa „tropimy slowa”
gra „smakowite jabłko”
Ad. 1. CEL:
Układanie zadan pojedynczych i złożonych do obrazkow.
Zabawa sklada się z 16 obrazkow podzielonych na 2 zestawy . dzieci biora po 1 obrazku z jednego zestawu , oglądają je i opowaidaja tresc obrazka zwracając uwage na czynności wykonywane przez zwierzęta. To samo dziecko dobiera z drugiego zestawu obrazek do pary porownuje je i układa zdania złożone np. jaskółki fruwaja(1 obrazek) Jaskółki fruwaly(1 obrazek) i usiadły na drucie tel.(2 obrazek)
Ad. 2. CEL:
Doskonalenie umiejętności zestawiania par wyrazowych minimalnie zróżnicowanych słuchowo.
Zabawa sklada się z 2 kompletow kartonikow z obrazkami do rymu. Jeden komplet nauczycielka zostawia sobie drugi rozdaje dzieciom. Pedagog wyczytuje swój wyraz a dzieci szukaja wśród sowich kartonikow odpowiedniego rymu do wyrazu podanego przez nauczycielke.
Ad. 3.CEL:
Poznanie i dobieranie wyrazow o znaczeniu przeciwnym.
Po wysychaniu wierszyka dzieci oglądają rozne tkaniny, przedmioty itp.. lacza je w pary na zasadzie przeciwieństw, cech i określają je slownie np. linijka -prosta-krzywa
Ad. 4. CEL:
Rozszerzenie i pogłębianie znaczenia slowa
Pedagog czyta dzieciom tekst, jeśli pojawi się dal dziecka niezrozumiale slowo to mowi:stop! I kladzei klocek na stole. Po lekturze nauczyciel podnosi klocek i wypowiada jakies slowo(poznane w czasie czytania) i tłumaczy je. Pozniej prosi dziecko o wytłumaczenie slowa wlasnymi slowami i zastosowanie go w zdaniu.
Ad. 5. CEL:
Grupowanie przymiotnikow do slowa” jabłko”
Dzieci oglądają jabłko i zastanawiaja się jakie ono jest (dobieraja przymiotniki)np. jabłko-soczyste.Za kazde trafnie dobrane określenie nagradzamy dziecko listkiem.
ZABAWY TEMATYCZNE
3 wazne elementy zabaw tematycznych:
naśladowanie
udzial wyobrazni i fikcji
przyjmowanie roznych rol
Podczas zabawy istnieje związek miedzy mowa a dzialaniem dziecka.
ROZWIJANIE MOWY
Zasady pracy z dziecmi:
zajecia z grupa ok. 15 osobowa
cwiczenia werbalne w kregu
dajemy wypowiedziec się każdemu dziecku
zwracamy uwage by dzieci sobie nie przeszkadzali
należy każdemu dziecku dac szanse na pzremyslenie swojej wypowiedzi-nie możemy go pospieszac
stwarzamy atmosfere życzliwości i szacunku
PRZYKLADOWY SCENARIUSZ ZABAWY SLOWAMI
TEMAT: Bawimy się slowami, które zgodnie brzmia.
CELE OGOLNE:
Uswiadomienie dzieciom istnienia slow rymow jako elementu jezyka
Rozwijanie umiejętności , manipulowania slowami
Rozszerzenie zasobu leksykalnego
Doskonalenie płynności slow i inwencji twórczej
CELE OPERACYJNE:
Dziecko wiaze nazwe z dysygnalem
zna slowa, które pasuja do siebie pod względem zgodności brzmienia
kojarzy przedmioty z obrazkami których nazwy rymuje
poznaje rymy probuje samodzielnie je tworzyc
tworzy pary i łańcuchy rymow
METODA I FORMA
Metoda:gry i zabawy dydaktyczne
Forma: zespol grupa i indywidualna
POMOCE:
przedmioty zgromadzone w koszu:opaska, serwetka, swieczka, lyzka, taca, rekawiczka, sloik itp.
Ilustracje rozwieszone na znurku dookoła Sali np. beczka myszka serduszko
Plansza- gra sciganka rymowa, pionki, kostka
Karty do gry”piotrus” -nazwy rzeczownikow
Karty do gry” memo”-czynnosci
PRZEBIEG 1 -KOSPEKT
Sluchanie wiersza „bawimy się rymami”
Zabawa typu „dopowiadamy słowa”. Recytacja wiersza przez nauczyciela , dziecko zas laczy odpowiednie rymy do słów.
PRZEBIEG 2- KONSPEKT
Zabawa „kosz pełen rymów”
Dzieci wyciągają z kosza przedmioty, nazywaja je a potem szukaja obrazka(na sznurku rowieszonym na Sali) którego nazwa stanowi rym do nazwy przedmiotu wylosowanego z kosza.
PRZEBIEG 3- KONSPEKT
Dopowiadanka rymowanka.
Nauczyciel wymysla cale zdania a dzieci dopowiadja rymujące się zakończenie
Np. Mój konik jest gruby jak (nauczyciel)…..balonik(dziecko)
PRZEBIEG 4- KONSPEKT
Zabawa”rymy i gesty”
Nauczyciel wypowiada slowo- rymy a dzieci gestem lub ruchem odtwarzaja tresc rymow.
Np. wlosy-nosy
Rozki -nozki
PRZEBIEG 5- KONSPEKT
Wyliczanki-rymowanki
Prezentacja krotkich wyliczanek przez nauczyciela i dzieci
PRZEBIEG 6- KONSPEKT
„niezwykly plac zabaw
- gry i zabawy słowne
- dzieci bawia się slowami rymami
Nauczyciel mowi dzieciom ze SA na niezwykłym placu zabaw gdzie znajduja się karty, gry (zamiast huśtawek) i kazde dziecko indywidualnie bawi się tym co lubi.
PODSUMOWANIE:
W przedszkolu malec usamodzielnia się, uczy się radzic sobie w kontaktach z rowniesnikami. Jest to również czas na zabawe, której nie można dziecku ograniczac , bo poprzez zabawe dziecko rozwija się i przyswaja słownictwo z roznych zakresow.
BIBLIOGRAFIA:
S. Kowalski - ROZWOJ MOWY I MYSLENIA DZIECKA
M. Nagajowa - SLOWO DO SLOWA
M. Rywaj- GRY I ZABAWY JEZYKOWE
M. Wilczkowi- ZABAWA SŁOWEM