ZWIĄZKI TEORII WYCHOWANIA Z INNYMI NAUKAMI

1. Miejsce teorii wychowania wśród innych nauk

Krzysztof Konarzewski: głównym zadaniem pedagogiki jest projektowanie działalności wychowawczej i biorąc to pod uwagę wyodrębnia on:

• Aksjologię pedagogiczną - zajmującą się formułowaniem celów wychowania, ich uzasadnieniem na ile są one spójne

• Teorię wychowania - zajmuje się badaniem sposobów i warunków wywoływania zmian w psychice człowieka

• Technologię wychowania - zajmuje się sporządzaniem projektów działalności wychowawczej

Stanisław Kawula: posługuje się 7 kryteriami wg których dokonał podziału nauk pedagogicznych

• Kryterium: cele działalności wychowawczej

• Dydaktyka

• Teoria wychowania

• Kryterium metodologiczne

• Pedagogika ogólna (uwarunkowanie procesu wychowania)

• Pedagogika społeczna (akcentuje środowisko wychowanka)

• Kryterium instytucjonalne - praktyka działalności wychowawczej

• Pedagogika szkolna

• Pedagogika przedszkola

• Pedagogika szkoły wyższej

• Pedagogika wojskowa

• Kryterium rozwojowe - fazy rozwoju człowieka

• Pedagogika wieku żłobkowego

• Pedagogika wieku wczesnoszkolnego

• Pedagogika dzieci i młodzieży

• Andragogika

• Kryterium: Rodzaj działalności jednostkowej albo grupowej

• Pedagogika obronna

• Pedagogika refleksji

• Pedagogika działalności kulturalnej

• Pedagogika sportu

• Pedagogika czasu wolnego

• Kryterium dewiacji i defektów rozwojowych

• Oligofrenopedagogika - niepełnosprawność umysłu

• Tyflopedagogika - uszkodzenia narządu wzroku

• Pedagogika rewalidacyjna - usprawnianie osób niepełnosprawnych

• Pedagogika resocjalizacyjna

• Pedagogika penitencjarna

• Kryterium problemowe

• Polityka oświatowa

• Kształcenie zawodowe

• Problemy zawodu nauczyciela - pedentologia

Zygmunt Wiatrowski: klasyfikacja Polskiej Akademii Nauk

• Podstawowe dyscyplin pedagogiki

• Ped. Ogólna

• Historia oświaty i wychowania

• Teoria wychowania

• Dydaktyka

• Technologia wychowania

• Linia rozwojowa człowieka

• Teoria wych. rodzinnego

• Ped. przedszkolna i wczesnoszkolna

• Ped. szkolna

• Ped. szkoły wyższej

• Teoria kształcenia ustawicznego

• Ped. dorosłych

• Ped. specjalna

• Związana z zasadniczym obszarem działalności człowieka

• Ped. opiekuńczo - wychowawcza

• Ped. kulturalno - oświatowa

• Ped. pracy

• Ped. zdrowia

• Teoria wych. technicznego

• Teoria wych. obronnego

• Ped. czasu wolnego i rekreacji

• Dyscypliny pomocnicze i z pogranicza

• Ped. porównawcza

• Pedeutologia

• Polityka oświatowa

• Ekonomika oświaty

• Organizacja oświaty i wychowania

• Filozofia wych.

• Psychologia wych.

• Socjologia wych.

• Informatyka i cybernetyka edukacyjna

• Gerontopedagogika

2. Związki teorii wychowania z różnymi dyscyplinami

• Nauki pedagogiczne

• Pedagogika ogólna - wszelkie uwarunkowania procesu wychowania

• Pedagogika społeczna - Górniewicz wskazuje, że pedagogika społeczna nie jest niczym innym jak teorią wychowania społecznego:

• Zajmuje się związkami i wpływem środowiska społ. na rozwój człowieka

• Środowiskowe wpływy na proces wychowania

• Mówiąc o środowisku wych. ma się na uwadze dwa środowiska: neutralne (spontaniczne np. rodzina) oraz instytucjonalne (celowe np. placówki)

• Pedagogika opiekuńcza - zajmuje się zaspokajaniem potrzeb człowieka, które nie może ich sobie zaspokoić samodzielnie, np. porzucone przez rodziców dziecko

• Pedagogika specjalna - zajmuje się usprawnianiem jednostek z różnymi deficytami, przygotowuje je do funkcjonowania w społeczeństwie

• Pedagogika dorosłych - zagadnienia kształcenia i wychowania ludzi dorosłych, a także teorii wych. ludzi dorosłych

• Historia wychowania

• Inne nauki

• Psychologia - funkcjonowanie człowieka związane z jego rozwojem, rozwojem psychiki i osobowości

• Socjologia - związki, mechanizmy człowieka, zakorzenienia człowieka w społeczeństwie

• Nauki biomedyczne - dostarczają wiedzy na temat prawidłowości w rozwoju medycznym człowieka, standardy rozwojowe

• Filozofia - aksjologia, antropologia filozoficzna

---