CHOROBA NIEBIESKIEGO JĘZYKA (BLUETONGUE - BT)
16
Jest chorobą zakaźną, niezaraźliwą atakującą przeżuwacze domowe i dzikie
Owce są najbardziej wrażliwe
Bydło i kozy objawy słabsze lub przebieg subkliniczny
Dzikie przeżuwacze przebieg ciężki do bezobjawowego
Choroba nie atakuje ludzi, nie ma tez ryzyka w kontakcie z chorymi osobnikami czy rozprzestrzeniania poprzez mięso lub
mleko
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE CHOROBY
Gorączka
Zmiany zapalne błon śluzowych
Obrzęki okolic głowy i szyi
Zmiany krwotoczne
Zasinienie języka
WIRUS
o Rodzina Reoviridae (RNA)
o Rodzaj Orbivirus
o 24 serotypy (BTV1-BTV24)
- różny stopień zjadliwości
- brak odpowiedzi krzyżowej
odporność na gnicie i wysuszanie (wiele m-cy)
- odporność na środki odkażające
ŹRÓDŁA ZAKAŻEŃ 17
Główne źródło - zwierzęta chore i w okresie wiremii
Rezerwuar bydło i dzikie przeżuwacze (sarny)
Przenoszone przez kuczmany (Cullicoides sp.)
- zwierzęta w fazie wiremii->zwierzęta zdrowe
- BTV w krwi - owce 50 dni, bydło 100 dni lub dłużej
OBJAWY KLINICZNE BT
Inkubacja 3 - 10 dni
Zmienne natężenie objawów i przebiegu choroby zależne od
- serotypu BTV
- warunków środowiskowych
- gatunku zwierząt
CHARAKTERYSTYCZNE ZMIANY W OKOLICY GŁOWY
Przekrwienie błon śluzowych, jamy ustnej, nosowej i spojówek
- obfite ślinienie
- wypływ śluzowo - ropno -krwisty i strupy wokół nozdrzy i oczu
- obrzęk warg i okolicy twarzowej
- Obrzęk i sinica języka bluetongue!
- ogniska dyfteroidalno - martwicowe i owrzodzenia (dziąsła, policzki, podniebienie, język, gardło, żwacz)
INNE OBJAWY KLINICZNE
Zmiany w okolicy racic
- zapalenie koronki, tworzywa racic i mięśni kończyn - kulawizna, sztywny chód, exungulatio
- powikłania bakteryjne - pogłębienie zmian
Wypadanie wełny
Poronienia lub deformacje płodów (wodogłowie) 18
Zachorowalność do 100%
Śmiertelność 50 - 70% (zwykle 10 - 20%)
ŁAGODNA POSTAĆ BT
Dotyczy bydła i kóz
Objawy słabo nasilone lub brak
- przekrwienie śluzawicy i warg
- wypływ z otworów nosowych
- ogniska martwicy na dziąsłach i płytce zębowej
- nadżerki na strzykach
- przeczulica skóry (reakcja alergiczne)
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA
Często spotykane objawy u bydła
Utrzymująca się przez 24 - 48 godz. w (c.c.?) do 41˚C
Zapalenie spojówek
Zmiany na śluzawicy
Kulawizny
Obrzęki często kończyn tylnyh
Pneumonia u cieląt
Ronienia
ZMIANY AP
Przekrwienie, obrzęk, wybroczyny, sinica, ogniska martwicy, - jama ustna żwacz,jelita ,płuca, śledziona, serce, mięsnie
szkieletowe
Wybroczyny u podstawy tętnicy płucnej - bardzo charakterystyczne!
Zapalenie tworzywa racicowego
Nacieczenie tk. podskórnej okolicy twarzowej
ROZPOZNAWANIE ZAKAŻEŃ BTV
Sezonowośc i tereny enzootycznego wystepowania
Charakterystyczne objawy i zmiany
Badania laboratoryjne
- krew na heparynę i surowicę
- wycinki wątroby, śledziony, węzłów chłonnych
Izolacja BTV - zarodki kurze lub HK (BHK 21, Vero)
Identyfikacja BTV - IF, ELISA
Serotypizacja - SN, RT -PCR
- RT - PCR różnicowanie zwierząt naturalnie zakażonych od szczepionych
Badania serologiczne
- AGID,ELISA (zalecane przez O.I.E.)
- OWD, HI, SN
Wykazanie
przeciwciał dla BT
Wykazanie kwasu
nukleinowego
wirusa
Zakażenie nastąpiło
prawdopodobnie
neg poz 3 - 7 dni przed
pobraniem krwi
poz poz Powyżej 8 dni przed
pobraniem krwi
poz neg Na wiele tygodni
przed pobraniem
ZAPOBIEGANIE
Ograniczenie dostępu wektora do zwierząt
- spędzanie zwierząt na noc do pomieszczeń
- insektycydy miejscowo u zwierząt i w wokół pomieszczeń
- środki niszczące larwy i dorosłe kuczmany
- repelenty
- osuszanie terenów podmokłych
->działanie skuteczne ale krótkotrwałe
Immunoprofilaktyka swoista
- najskuteczniejsza
- szczepionki inaktywowane, atenuowane, podjednostkowe genetyczne - rózna skuteczność
- handlowo dostępne atenuowane z określonym serotypem (brak odporności krzyżowej)
o South African Bluetongue vaccine (BTV 2)
Najczęściej stosowana
Nieszkodliwa I skuteczna u owiec
Coroczne szczepienia samic 3 tyg. Przed kryciem (odporność bierna jagniąt przez 3 m -ce)
Pozostałe zwierzęta w wieku 3 m-cy
- Polska zakaz szczepień (szczepienia w razie zagrożenia) - Zal. 4 do Ustawy z 2004r.