Ewa Olszewska

Motywacyjna rola celów osobistych stawianych na różne okresy życia. Badania.

Badanie znaczenia okresów czasowych dla stawianych celów.

1) Regulacyjny wpływ celów na działanie.

2)Cechy celu uwzględnione w badaniu: ważność, szansa osiągnięcia(=oczekiwanie sukcesu), konflikt międzycelowy( w przypadku, gdy realizowanych celów jest więcej niż jeden), idiocentryzm (skierowanie na „ja”/na grupę), dystans, finalność (cel bezpośredni/pośredni), precyzja sformułowania (konkretny/niekonkretny)

3)Kryteria: procesy atrybucji, aspekt społeczny, perspektywa czasowa

4) Wymiary działania celowego: wysiłek, wytrwałość, zadowolenie z osiągnięcia.

Wyniki:

• wysoka ważność zadania wyższy wysiłek i zadowolenie, a niższa wytrwałość

• wysokie oczekiwanie sukcesu wszystkie aspekty działania wyższe niż przy małych szansach

• wysoki konfliktniższy wysiłek, mniejsze zadowolenie, brak różnic w wytrwałości

• wysoki idiocentryzm większa wytrwałość

• Wysoka oczekiwana wartość celu również przyczynia się do większych wysiłków, wytrwałości i zadowolenia - człowiek musi mieć przeświadczenie, że mu się powiedzie, inaczej nie podejmie się zadania

• cel konkretnie sprecyzowany - większy wysiłek, wytrwałość i zadowolenie

• osoby o długiej przyszłościowej perspektywie czasowej - bardziej wytrwałe, czerpią więcej zadowolenia z działań na rzecz celu, mają tendencję do wyższej oceny szansy osiągnięcia celów krótkoterminowych

• wewnętrzne atrybucje sukcesu korelują pozytywnie z wysiłkiem, wytrwałością i oczekiwaniem

• w celach dłuższych bardziej przypisuje się ich osiągnięcie czynnikom będącym w zasięgu kontroli podmiotu (hedonistyczna tendencja - umniejszanie wpływów zewnętrznych). Ewentualne niepowodzenie jest przypisywane bardziej czynnikom zewnętrznym

• wewnętrzne atrybucje antycypowanego sukcesu łączą się z poczuciem dumy, a zewnętrzne z poczuciem wdzięczności

• wewnętrzne atrybucje niepowodzenia wiążą się z poczuciem wstydu i winy, a zewnętrzne z gniewem i frustracją

• Wsparcie ze strony innych i atrybucje przeszłych i przyszłych osiągnięć do wewnętrznych czynników podwyższają subiektywne szanse sukcesu.

Im bardziej jednostka widzi siebie jako zdolną sprostać zadaniu i jako sprawcę zdarzeń, tym okaże większą gotowość do podjęcia i podtrzymywania działań.

• Atrybucje spełniają podwójną rolę : są mechanizmami obrony własnego obrazu i podtrzymują wiarę w powodzenie.

• Posiadanie celów odległych ma większe znaczenie dla działania na rzecz celów bliższych (cele dalekie zmuszają człowieka do zdobywania nowych umiejętności, wyznaczają drogę postępowania i twórczą aktywność, uwalniając człowieka od konieczności poszukiwania innych zajęć nadających sens życiu)

---