Ekspansja terytorialna USA
Pod koniec XVIII i na początku XIX w. dla młodego państwa amerykańskiego najważniejsze były problemy wewnętrzne, związane z kształtowaniem struktur politycznych, gospodarczych i społecznych. W miarę postępu w tych dziedzinach coraz istotniejsza stawała się kwestia kształtu terytorialnego państwa i jego położenia geopolitycznego. Znajdując się w Nowym Świecie, USA miały za sąsiadów posiadłości państw Starego Świata: Anglii, Hiszpanii i Francji.
- Jednym z najważniejszych wydarzeń w procesie budowy potęgi terytorialnej był zakup Luizjany od Francji. Na tym obszarze utworzonych zostało 13 nowych stanów. Na mocy układu podpisanego w Paryżu 2 maja 1803 Francja sprzedała Luizjanę za 15 mln. Dolarów
- W sprawie Kanady WB i USA toczyły wojnę w latach 1812-1814. W wyniku tej wojny USA obroniły ostatecznie swoją niepodległość i uzyskały warunki budowy dominującej pozycji na kontynencie. Jednak USA zrozumiały też wtedy, że prawdopodobnie nie uda im się zaanektować brytyjskiej Kanady. Woja nie zantagonizowała USA i WB na dłużej, a wręcz przeciwnie, zapoczątkował proces ich zbliżenia. Przyczyny wojny to m.in. uwikłanie USA w blokadę kontynentalną, prowadzoną wobec siebie przez Anglię i Francję. Wskutek tej blokady okręty amerykańskie zmierzające w kierunku Europy zatrzymywane były przez Brytyjczyków i Francuzów. Dodatkowo Brytyjczycy stosowali proceder impressmentu- przy okazji rewidowania statków porywali amerykańskich marynarzy i przymusowo wcielali ich do załóg okrętów brytyjskich. Inne przyczyny to oskarżenia Brytyjczyków o uzbrajanie i wspieranie plemion indiańskich. Dywersje brytyjskie na południu przeszkadzały USA w dążeniach do opanowanie Florydy Zachodniej. !2 czerwca 1812 Madison wypowiedział WB wojnę. Wojna nie zakończył się jednak dla USA pomyślnie. Na mocy pokoju podpisanego w Gandawie dnia 24 grudnia 1814 nie narzuciła jednak WB Stanom Zjednoczonym surowych warunków. Przeważało przekonanie, że najlepszym zabezpieczeniem Kanady będzie wzajemne zaufanie i dobre stosunki USA i WB.
- Obie Florydy: Wschodnia i Zachodnia miały dla USA znaczenie przede wszystkim strategiczne. Zachodnia uważana była za zabezpieczenie portu nowoorleańskiego, wschodnia natomiast dawała panowanie nad Zatoką Meksykańską. Początkowo USA zgłaszały pretensje tylko do Florydy Zachodniej aż do rzeki Perdido uważają, ze jest to fragment Luizjany i objętą została traktatem z 1803 r. Kiedy ten sposób zawiódł prezydent Madison usiłował wykorzystać fakt, ze na Florydzie mieszkało sporo Amerykanów. Wysłano więc agentów, którzy mieli podburzyć osadników amerykańskich i wywołać ruch separatystyczny. W 1810 osadnicy ci ogłosili Florydę Zachodnią terytorium wolnym i niepodległym. Wtedy Madison rozkazał wkroczyć wojskom amerykańskim.
22 lutego 1819 zawarty został traktat transkontynentalny między USA i Hiszpanią ( Adams i Onis) na mocy którego Hiszpania przekazała USA Florydę Wschodnią.
Uzyskanie w latach następnych Kaliforni, Teksasu, Oregonu i Alaski i mocne usadowienie się USA nad Pacyfikiem zmieniło położenie geopolityczne USA i stworzyło warunki do osiągnięcia w przyszłości ekonomicznej i politycznej potęgi.
- W traktacie gtranskontynentalnym USA zobowiązały się do uznawania suwerennej władzy Hiszpanii w Teksasie.... 1 marca 1836 ogłoszona została deklaracja niepodległości Teksasu. W 1867 USA uznały to państwo, jednak nie chciano jeszcze wcielać go do Unii. Zwyciężył pogląd stanów północnych, że wzmocnione zostały by wtedy stany południowe utrzymujące niewolnictwo. WB która niepodległość Teksasu uznała w roku 1840 nawiązała z nim gosp. Współpracę. To zainteresowanie się Teksasem ze strony WB zaniepokoiło Stany Zjednoczone. Wykorzystali to przywódcy Teksasu, dając do zrozumienia że jeśli nie dojdzie do połączenia z Unią, zwiążą się sojuszem z WB. W tej sytuacji prezydent Tyler postanowił przyłączyć Teksas do Unii co nastąpiło w październiku 1845.
- W grudniu 1845 prezydent James Polk zażądał od Kongresu anulowania traktatu o wspólnej okupacji Oregonu z Brytyjczykami i rozciągnięcie amerykańskiego prawodawstwa na teren całego Teksasu i Oregonu. Początkowo amerykanie domagali się granicy wzdłuż 54°40'. W kwietniu kongres upoważnił Polka do wypowiedzenia układu WB, ale zobowiązał go do pokojowego rozwiązania tego konfliktu. W czerwcu rozpoczęły się rozmowy z brytyjskim ministrem spraw zagranicznych Aberdeenem. Granicę przeprowadzono wzdłuż 49 równoleżnika z pozostawieniem wyspy Vancouver po stronie WB. Traktat Oregony, który zawierał takie właśnie postanowienia podpisano dnia 15 czerwca 1846.
- Włączenie do USA Teksasu zaostrzyło konflikt z Meksykiem w sprawie wytyczenia granicy Teksasu. USA domagały się granicy aż na rzece Rio Grande. PO nieudanych negocjacjach Slidella, który został wysłany do Meksyku w kwietniu 1845, z prezydentem Meksyku Jose Herrera, Polk uznał, ze spór ten można rozwiązać tylko siłą. 11 i 12 maja 1846 kongres zadecydował o wypowiedzeniu wojny Meksykowi. Powód: dnia 9 maja, tego samego dnia kiedy Polk zwrócił się do Kongresu z wnioskiem wypowiedzenia wojny, oddziały gen. Zacharyego Taylora zostały rozbite przez wojska meksykańskie. 2 lutego 1848 Trist doprowadził do podpisania traktatu z Meksykiem, na mocy którego do USA weszły terytoria, z których później stany Arizona, Nowy Meksyk, Newada, Utah, Nowy Meksyk. A granicę Teksasu uznano na linii Rio Grande.
- Wreszcie 30 marca 1867 USA kupiło od Rosji Alaskę za cenę 7,2 mln dolarów. Dla USA był to zakup ważny z kilku powodów: strategiczne i handlowe znaczenie Alaski w strefie Pacyfiku, powiększenie terytorium narodowego, upowszechnienie instytucji republikańskich na nowym obszarze, wykluczanie możliwość brytyjskiej ekspansji w tej części Ameryki.