prawa podmiotowe - prawa, których dochodzić można na drodze sądowej, i które są podstawą dla roszczenia procesowego.
Publiczne prawa podmiotowe - oznaczają taką sytuację prawną obywatela (jednostki zbiorowej), w obrębie której obywatel ten opierając się na chroniących jego interesy prawne normach prawnych może skutecznie żądać czegoś od państwa lub może w sposób niekwestionowany przez państwo coś zdziałać.
Postacie praw podmiotowych:
l.Prawa bezpośrednie - uprawnienia wynikające z prawa podmiotowego polegające na bezpośrednim
korzystaniu z przedmiotu; bez pośrednictwa innych osób,
2. Roszczenia - uprawnienia wynikające z prawa podmiotowego polegające na możności żądania
określonego zachowania się (ma charakter inter partes),
3.Prawa kształtujące - uprawnienia wynikające z prawa podmiotowego polegające możności
jednostronnego ukształtowania stosunku prawnego (np. rozwiązanie umowy o pracę).
4.Zarzuty - uprawnienia wynikające z prawa podmiotowego polegające na możności ubezskutecznienia
prawa podmiotowego drugiej osoby poprzez:
przeciwstawienie mu swojego prawa podmiotowego - materialne (przedawnienie, np, po 3 latach
wynagrodzenia),
zanegowanie istnienia cudzego prawa podmiotowego - formalne (zasiedzenie).
Normy prawne Normy prawne (łac. norma - reguła, przepis), wzór postępowania w danej sytuacji np. rodzice powinni zameldować dziecko po urodzeniu. W razie nie przestrzegania tej normy rodzicom grozi grzywna. Normy prawne zawierają nakaz, zakaz lub dozwolenie.
Przepis prawnyPrzepis prawny to podstawowy zapis ustawy lub rozporządzenia. Może występować w formie artykułu, punktu, podpunktu, ustępu, czy paragrafu. Z przepisów prawnych można odczytać normy prawa, choć nie są to jednoznaczne formy. Przykład przepisu prawnego nakazującego: art. 266 „Przed przesłuchaniem świadka uprzedza się go o prawie do odmowy zeznań i odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań”.
Obowiązywanie prawa
sprowadza się do zgodności norm ustanawianych jako prawne z podstawowymi wartościami lub normami moralnymi; prawo nie spełniające powyższego wymogu określane jest jako "ustawowe bezprawie” ujęcie radykalne głosi, że normy stanowione są nieważne;
Podział systemu prawa polskiego
prawo kostytucyjne:
prawo finansowe:
prawo karne:
prawo cywilne:
prawo rodzinne:
prawo pracy:
prawo międzynarodowe publiczne:
prawo międzynarodowe prywatne:
Odpowiedzialność cywilna, jest to rodzaj odpowiedzialności
prawnej, który określa majątkowy charakter sankcji Odpowiedzialność cywilna może mieć charakter odszkodowawczy (kiedy szkoda już została wyrządzona, a od sprawcy żądamy jej naprawienia przez przywrócenie stanu zgodnego z prawem bądź przez zapłatę odszkodowania)
Odpowiedzialność karna - powinność poniesienia przez daną osobę konsekwencji określonych w prawie karnym za konkretne przestępstwo.