W. Rybczyński - Przestrzeń domu, intymność, prywatność
- 16 wiek - mieszkanie służące do pracy i do mieszkania
- średniowieczne miasto mocno zabudowane murami, długie, wąskie budynki, dwupoziomowe, kondygnacje zakończone sklepem
- pokój średniowieczny - duży hall, w kt. Ludzie jedli, spali, bawili się; jest pusty; stoi tam kilka mebli (łóżko, skrzynia, ława, stół etc.); prostota, minimalizm, tzw. pusty dom
- braki w umeblowaniu, proste sprzęty wynikały z tego, że człowiek średniowiecza w domu przebywał od czasu do czasu; np. możnowładcy mieli wiele rezydencji i wędrowali wraz ze swoimi meblami stąd z fr. I wł. Mebel oznacza coś ruchomego (składane i przenośne meble)
- średniowieczny dom spełniał rolę miejsca publicznego, niż prywatnego
- meble w średniowieczu były uniwersalne, na skrzyni można było spać, jeść, siedzieć i na innych tak samo; umeblowanie było niestałe, mogło być różne, nie przywiązywano do tego znaczenia; wyjątek stanowił fotel, a potem łóżka, kt. Traktowano jako wyposażenie, niż cenna własność
- w takim domu był ścisk i zgiełk, zatłoczone, dlatego, ze w tych czasach nie było kawiarń itp. Więc dom służył spotkaniom towarzyskim, załatwianiu interesów, mieszkała w nich też duża liczba ludzi, duża rodzina (brak prywatności)
- taka liczba ludzi ograniczała prywatność, brak intymności, w pokojach było wiele lóżek
- zmiany nastąpiły w Paryżu 17 wieku - dom miał wówczas 5 pięter, wewnątrz ogródek, na niższych piętrach były pomieszczenia handlowe, stajnie, kwatery właściciela, jego rodziny, pracowników; Główne pomieszczenie, czyli salle służył do jedzenia, przyjmowania gości, rozrywek, potem była kuchnia, gdzie gotowano; sypialnia; garderoba; spiżarnia lub magazyn
- taki paryski dom zamieszkiwało kilka rodzin i przypominał kamienice czynszową; lokator mógł wykupić kilka Pieter, pokoje już były większe, miały kilka pomieszczeń; zwiększono zakres prywatności i oddzielono państwo od służby; rósł zakres intymności, a także zaczęto utożsamiać dom z życiem rodzinnym
- w tym okresie luzie bogatsi mogli mieszkać w rezydencjach, wielkich domach; mnogość pokoi, specjalne miejsca dla gości (poczekalnie); wystrój był sztuczny i na pokaz
- również prywatność i higienę ludzie mieli trochę w pogardzie; pojawiły się przenośne sedesy, nie myto się, nikt nie wpadł na pomysł utworzenia osobnego miejsca, którym byłaby łazienka; tak samo nie było jadalni, stoły codziennie rozkładano
- Amsterdam - największe miasto w Europie; port w Rotterdamie; Niderlandy - wiele małych miast
- Holandia - małe, wąskie domki; składały się z pokoju frontowego (do interesów); pokoju tylnego (gotowanie, jedzenie, spanie); weranda z ławkami; piwnica; średniowieczne holenderskie domy mogły mieć kilka Pieter, posiadały klatkę schodową; pokoje były w stylu morskim; również brak ubikacji i łazienki; dla Holendrów liczyły się: własne rodziny, domy i ogrody - i to dzięki tym ostatnim tworzono sferę intymności i rodzinności, dbano o roślinki, ogródek był prywatny; W 17 wieku nastąpiła feminizacja domu holenderskiego - czyli państwo jadło ze służba, ograniczono jej liczbę, brak wyzysku, służbie nie rozkazywano, tylko dzielono robotę; odtąd tez kobieta zamężna zaczęła pracować, gotowała, prała, robiła wszystko, co było w domu
- w tym okresie wzrosło znaczenie kuchni - wyposażono ja w niezbędne sprzęty, piec, garnki itp. Gospodyni miała komfort gotowania, a jeśli była to służba i wyposażenie było ubogie, to wina właściciela; przyznawana kuchni ważność dała kobiecie centralna pozycje w holenderskim gospodarstwie; maż był głowa domu, ale w sprawach zarządzania nim już nie
- pojawiło się pojecie Domowości - głównie dzięki zasłudze kobiet, kt. Zaczęły dbać o wyposażenie domu i wystrój
- Nowoczesne domy zmieniły się bardzo, zwiększyła się prywatność i intymność w mieszkaniu; mieszkało w nim mniej ludzi, było więcej pokoi, dom przestał być tylko odgrodzeniem się od rozmaitego typu niebezpieczeństw i schronieniem przed obcymi, bo stał się siedziba nowej, zwartej komórki społecznej: rodziny; stąd powstało życie rodzinne, miejsce zamieszkania stało się prawdziwym domem, prywatnym