TEZY do ćwiczeń z psychologii różnic indywidualnych - prowadzący: T. Knopik
Podstawowe pojęcia psychologii różnic indywidualnych: cecha, styl, typ i ich krytyka.
Związki psychologii różnic indywidualnych z innymi dziedzinami psychologii. Podstawowe obszary badawcze.
Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania inteligencji i osobowości - porównanie.
Charakterystyka „geniuszu” wg F. Galtona.
Rola A. Bineta w diagnostyce inteligencji: umiejętność dokonywania sądów jako kluczowa zdolność intelektualna; ukierunkowanie, przystosowanie, kontrola.
Koncepcja ilorazu inteligencji wg W. Sterna.
Inteligencja A, B i C wg Hebba.
Koncepcja inteligencji jako energii mentalnej Ch. Spearmana.
Wnioskowanie indukcyjne - na czym polega? Jakie metody można wykorzystać do jego pomiaru?
Ogólna definicja inteligencji (opracowana zespołowo na zajęciach).
Czym są ukryte teorie inteligencji?
Czynnikowe koncepcje inteligencji.
Modele hierarchiczne inteligencji, w tym: a) model Spearmana (czynnik g i czynniki s), b) model Cattella i Horna (inteligencja płynna i skrystalizowana, czynniki II rzędu: ogólna zdolność wyobrażeniowa, ogólna płynność, ogólna szybkość)., c) model Vernona.
Krytyka modeli hierarchicznych.
Modele czynników równorzędnych, w tym: a) model Thurstone'a: koncepcja pierwotnych zdolności umysłowych, inteligencja jako zdolność hamowania reakcji instynktownych, b) model Guilforda: podział zdolności (120) ze względu na kryterium: wytworu, materiału, procesu.
Na czym polega spór wokół czynnika g?
Biologiczne uwarunkowania inteligencji.
Czym jest wydajność energetyczna mózgu? Jaki jest jej związek z inteligencją?
Komponentowa teoria inteligencji R. Sternberga (komponenty: wykonawcze, nabywania wiedzy i metakomponenty).
Związki uwagi z inteligencją (hipoteza przełączania zasobów uwagi E. Nęcki).
Związki pamięci roboczej z inteligencją.
Czym są strategie poznawcze? Strategie: werbalne, wyobrażeniowe, globalne, analityczne, centralne i lokalne.
Czym jest kontrola poznawcza? Przykładowe funkcje metakomponentów.
Wieloznaczność „twórczości” - podejście „cztery razy P”.
Względność kryterium nowości - na czym polega? Podaj przykłady.
Względność kryterium wartości - na czym polega? Jakie są rodzaje wartości i związane z nimi domeny twórczości?
Definicja twórczości autorstwa M. Steina.
Podejście egalitarne i elitarne w definiowaniu twórczości.
Czym jest twórczość przyziemna?
Czym jest aktywność potencjalnie twórcza?
Kryteria jawne i ukryte twórczości.
Koncepcja interakcji twórczej.
Twórczość jako transgresja (koncepcja Kozieleckiego).
Koncepcja twórczości wg Csikszentmihalyi.
Koncepcja twórczego inwestowania Sternberga i Lubarta.
Charakterystyka procesu twórczego (na podstawie opisów introspekcyjnych).
Czym są emocje filokreatywne?
Rodzaj nastroju a efektywność rozwiązywania problemów dywergencyjnych/konwergencyjnych.
Twórczość proaktywna/reaktywna.
Emocjonalne koszty twórczości.
Na czym polega hipoteza nadmiernego uzasadnienia?
Czym jest doświadczenie autoteliczne?
Czym jest motywacja samoistna? Czym jest ciekawość poznawcza?
Koncepcja twórczości autorstwa Urbana-Jellena. Rysunkowy Test Twórczego Myślenia.
Definicja stylu poznawczego.
Zróżnicowanie pojęciowe i jego etiologia (wg Gardnera).
Refleksyjność-impulsywność: wymiary stylu, definicja, metody badawcze.
Psychologiczne uwarunkowania refleksyjności-impulsywności.
Rola lęku i troski o samoocenę w kształtowaniu się refleksyjności-impulsywności.
Efektywność funkcjonowania w środowisku szkolnym osób refleksyjnych i impulsywnych.
Zależność-niezależność od pola: definicja, geneza, metody badań, efektywność funkcjonowania, kontakty interpersonalne.
Abstrakcyjność-konkretność: definicja, uwarunkowania psychologiczne, rola tego stylu w funkcjonowaniu poznawczym i społecznym człowieka.
Ćwiczenia, metody, dzięki którym możliwa byłaby diagnoza abstrakcyjności-konkretności (także pomysły własne!).
Koncepcja temperamentu wg Pawłowa.
Definicja temperamentu (wg Strelaua). Charakterystyka energetyczna i czasowa.
Reaktywność: definicja, wymiar.
Aktywność: definicja, związki z potrzebą stymulacji, związki z reaktywnością.
Druga faza rozwoju RTT: 6 cech temperamentu i ich charakterystyka.
Styl działania: definicja, związki z cechami temperamentu, rola w zachowaniu.
Mądrość wg Labouvie-Vief (na czym polega dialog między logos a mythos?).
Jaki jest związek mądrości ze zdolnościami i twórczością?
Mądrość w paradygmacie berlińskim (Baltes, Smith).
Mądrość jako równowaga (stanowisko R. Sternberga).
Potoczne (naiwne) koncepcje mądrości.
Jak można badać mądrość? Kontrowersje wokół metody.
Modele i kryteria wybitnych zdolności.
Społeczne funkcjonowanie osób wybitnie zdolnych.
Problemy egzogenne i endogenne osób wybitnie zdolnych.