Rysunkowy Test Twórczego Myślenia (TCT-DP) Urbana i Jellena

Polska adaptacja: A. Matczak, A. Jaworowska, J. Stańczak

I. Założenia teoretyczne testu

A. Wyróżniki procesu twórczego wg Urbana:

• wgląd i wrażliwość umożliwiające dobre zrozumienie problemu;

• szerokość percepcji dostępnych danych, które uzupełniane są na drodze celowych poszukiwań dodatkowymi informacjami;

• ukierunkowana na znalezienie rozwiązania analiza tych danych oraz elastyczne ich przetwarzanie i kombinowanie przy udziale wyobraźni, posiadanych zasobów wiedzy i doświadczeń;

• strukturalizacja i synteza cząstkowych elementów rozwiązania;

• nowość uzyskanego dzięki temu produktu;

• jego dostępność i ważność dla innych osób.

Poszczególne etapy twórczości mogą przebiegać na różnych poziomach świadomości i równocześnie (proces twórczy nie ma charakteru liniowego).

B. Komponenty twórczości (6 grup):

• myślenie dywergencyjne: płynność, giętkość, oryginalność, elaboracja, wrażliwość na problemy;

• kompetencje ogólne: podstawowa wiedza ogólna - umiejętności rozumowania i myślenia logicznego, analizy i syntezy, oceniania, a także pamięć oraz szerokość percepcji;

• specyficzna wiedza i specyficzne umiejętności;

• zaangażowanie zadaniowe: zdolność koncentracji, wytrwałość, selektywność;

• motywy sprzyjające twórczości: potrzeba nowości, pęd do wiedzy, ciekawość, potrzeba sprawstwa, samoaktualizacji, kontaktowania się z innymi i podejmowania odpowiedzialności, gotowość do zabawy;

• tolerancja wieloznaczności: otwartość na doświadczenia, gotowość podejmowania ryzyka, nonkonformizm, odprężenie, humor.

C. Trzy perspektywy twórczości (jej uwarunkowań, oceny, znaczenia):

• indywidualna;

• grupowa;

• społeczno-historyczna.

II. Opis testu

Zadaniem badanego jest dokończenie rysunku, którego zaczątek stanowią kwadratowa rama i sześć elementów graficznych. Po zakończeniu rysunku proponuje się badanemu nadanie mu tytułu.

Test ma dwie wersje (A i B). Wersja druga różni się jedynie odwróceniem materiału wyjściowego o 180 stopni w stosunku do wersji pierwszej.

Rysunek podlega ocenia wg 14 kryteriów. Wynik surowy jest sumą wszystkich punktów przyznanych rysunkowi.

Normy polskie dotyczą dwóch grup wiekowych: 14-15 lat oraz 18-19 lat.

Można stosować dwie wersje testu po kolei lub tylko jedną z nich (są one równoległe).

---