W3 (23.10.2006) WSKAŹNIKI POJEMNOŚCI TURYSTYCZNEGO ZAGOSPODAROWANIA

Max. wskaźniki jednorazowej pojemności turystycznej obszarów wypoczynkowych

Rodzaj obszarów	Max. wskaźnik pojemności turystycznej w okresie letnim	Pojemność zimowa określana w % pojemności letniej
Nadmorskie	1000 - 1500 os/km linii brzegowej lub 300 - 800 os/km2	--------------------------------------- ---------------------------------------
Pojezierne	100 - 150 os/km2	20 - 40
Nizinne	80 - 120 os/km2	---------------------------------------
Wyżynne	100 - 150 os/km2	30 - 50
Górskie	120 - 200 os/km2	50 - 80

Rozmieszczenie przestrzenne ruchu turystycznego uzależnione jest od wielu czynników, w tym głównie:

• rozmieszczenia walorów krajoznawczych i stopnia ich atrakcyjności

• rozmieszczenia usług turystycznych

• wielkości i struktury ruchu

• dostępności komunikacyjnej

• struktury przestrzennej ciągów komunikacyjnych

• ilości czasu jakim dysponują turyści na realizację celów krajoznawczych i wypoczynkowych

Na strukturę przestrzenną ruchu oddziałuje również sposób wykorzystania jednostki użytkowania turystycznego lub jej fragmentu.

Strefy funkcjonalne o różnych parametrach pojemności i przepustowości turystycznej są wydzielone na podstawie korelacji między formami turystyki a rozmieszczeniem ruchu:

• wielkości powierzchni danej jednostki przestrzennej, w tym wielkość powierzchni bezpośrednio wykorzystanej przez ruch turystyczny

• stopnia i charakteru zagospodarowania turystycznego

• stan walorów środowiska przyrodniczego i jego zdolności do przyjęcia obciążeń ruchem turystycznym

Szczególne określenie struktury przestrzennej ruchu istotnie wpływa na możliwość ustalenia norm użytkowania turystycznego. Pojemność i przepustowość szlaków, obszarów, i obiektów turystycznych limitowana jest prze szereg czynników, z których najważniejsze, to:

• wielkość powierzchni danej jednostki przestrzennej, w tym bezpośrednio wykorzystanej przez ruch turystyczny

• stopień i charakter zagospodarowania turystycznego

• stan walorów środowiska przyrodniczego i jego zdolność do przyjęcia obciążenia ruchem turystycznym

W wypadku walorów dóbr kultury, wartość parametru gwarantować powinna bezpieczeństwo walorów i zapewnić ich trwałe użytkowanie:

• konieczność zapewnienia bezpieczeństwa turystom,

• skala trudności i uciążliwości w wypadku turystycznych układów liniowych

• stopień nasycenia obszaru lub szlaku walorami krajoznawczymi

* Na podstawie typologii obszarów leśnych przedstawiono wskaźnik chłonności , wskazujący typy lasów przydatne dla rozwoju turystyki.

Rejony pojemności turystycznej środowiska geograficznego Polski (…):

1. Wybrzeże

2. Pojezierze Pomorskie

3. Pojezierze Mazurskie

4. Północna i wschodnia część niziny Mazowieckiej

5. Wschodnia część nizin środkowopolskich

6. Wyżyny

7. Nizina Śląska i Sandomierska

8. Sudety i Karpaty

wskaźniki pojemności

Tabela - Współczynnik korygujący `k' w stosunku do stopnia degradacji środowiska wynikającego z użytkowania turystycznego i wpływu ujemnych skutków działalności gospodarczej:

Stopień degradacji
mały	Zniknięcie mniej odpornych gatunków roślin lub żółknięcie igieł i liści w pełni okresu wegetacji
średni	Wydeptanie płatów roślinnych lub uszkodzenie szpilek i liści
duży	Pozostanie tylko izolowanych płatów roślinności w miejscach mniej obciążonych ruchem lub opadanie igieł i liści
wykluczający	Pozostanie odkrytej gleby użytkowanej, przykrytej jedynie ściółką lub w skrajnych przypadkach bez ściółki lub usychanie drzew
		Naruszenie warstwy gleby, rozwój procesów demolacyjnych i erozyjnych prowadzących do niemożności odnowienia się roślinności zielnej i traw , a Pojemność konsekwencji do odsłonięcia korzeni drzew i ich zniszczenia lub całkowitego zniszczenia roślinności.

Pojemność i przepustowość szlaku, obszaru i obiektu turystycznego kształtowana jest przez:

• wielkość powierzchni jednostki przestrzennej, w tym wielkość powierzchni bezpośrednio wykorzystywanej przez ruch turystyczny

• stopień i charakter zagospodarowania turystycznego

• stan walorów środowiska przyrodniczego i jego zdolność do przyjęcia obciążeń ruchem turystycznym (norma chłonności środowiska)

• konieczność zapewnienia optymalnych warunków realizacji celów wypoczynkowych i krajoznawczych

• konieczność zapewnienia bezpieczeństwa turystów

• skala ludności i uciążliwości w wypadku turystycznych układów liniowych

• stopień nasycenia obszaru lub szlaku walorami krajoznawczymi

* O pojemności turystycznej powierzchni wodnych decyduje działalność akwenów, a ta uzależniona jest od odporności na zniszczenia przez ruch turystyczny.

Powierzchnie akwenów podzielono na strefy funkcjonalne:

• strefa kąpieliskowa

• strefa żeglowania

• strefa kajakowania

* Wskaźniki powinny być korygowane w zależności od stopnia zagospodarowania plaż:

plaże niezagospodarowane - wskaźnik powinien być średnio niższy ok. 100% od wskaźników plaż zagospodarowanych ze względu na dewastację terenów sąsiadujących z plażą

rodzaje plaż	Wskaźniki pojemności na 1 turystę [m^2]
		plaże zagospodarowane	plaże niezagospodarowane	I strefa	II strefa	III strefa
nadmorskie	10-15	ok. 30	6,3	10,0	20,0
nadjeziorne	5-7	10-14	2,5-5,0	5,0	10,0

Wskaźniki dla kąpielisk uwzględniające odporność środowiska naturalnego, bezpieczeństwo kąpiących się i komfort rekreacji:

• dla kąpielisk morskich min. 3m²/os.

• dla kąpielisk jeziornych, w zależności od stref funkcjonowania, od 1,5m²/os. do 10 m²/os.

• w strefie brodzenia ok. 1,5m²/os.

• w strefie nauki pływania dla dzieci ok. 2m²/os., dla dorosłych ok. 3m²/os.

• w strefie przeznaczonej do pływania min. 4m²/os.

• w strefie gier i zabaw ok. 10m²/os.

Normy użytkowania:

• plaże trawiaste 16 - 22m²/os.

• plaże piaszczyste 10m²/os.

• baseny kąpielowe 3m²/os.

Przepustowość szlaku wodnego

• dla wędrówek indywidualnych

Q- przepustowość szlaku

s - droga pokonywana w ciągu 1 dnia

d - optymalna odległość między kajakami

• dla wędrówek masowych

Q- przepustowość szlaku

S - droga pokonywana w ciągu 1 dnia

D - optymalna odległość między kajakami

z - ilość osób pływających w grupie

Mając przepustowość szlaku pojemność ciągu dnia, obliczamy pojemność bazy noclegowo-żywieniowej na szlaku wodnym

• dla wędrówek indywidualnych

P_b- pojemność bazy

n - liczba odcinków jednodniowych

• dla wędrówek masowych

P_B- pojemność bazy

n - liczba odcinków jednodniowych

Pojemność i przepustowość na szlaku pieszym

n - rotacja

Z_c - współczynnik zespołu rotacyjnego

Z_r = D_o - Cp

D_o - długość dnia (min)

C_p - całkowity czas przejścia szlaku pieszego (min)

Pojemność drogi turystycznej motorowej

P_c - pojemność turystyczna

n - liczba odcinków

P_o - pojemność turystyczna odcinka

Pojemność koncentracji ruchu turystycznego (w danym regionie):

• całkowita wartość ma wynosić 100, obliczamy % udział ruchu turystycznego

• średni wskaźnik wynosi ok. 10m²/1os.

• w ten sposób można planować natężenie ruchu turystycznego na poszczególnych obszarach

Pojemność miejscowości/obiektu krajoznawczego

P_m - pojemność miejscowości

I_n - wskaźnik intensywności użytkowania regionu

P_Rn - pojemność turystyczna regionu

1

P_c = n x P_o

P_m = P_r1I₁/100 + P_r2I₂/100 + …+ P_rnI_n/100

n =Z_r/C_p

q = 2 x s/d

Q = z x S/D

P_b = n x q_min

P_B = n x Q_min

---