Koniec II wojny światowej nie przyniósł narodom oczekiwanego spokoju. Gorąca wojna została zastąpiona zimną wojną, prowadzoną nie oficjalnie, bez bombardowań, wielkich ofensyw i kontrataków. Świat podzielił się na dwa obozy: kapitalistyczny i socjalistyczny. Różnice ideologiczne pomiędzy tymi systemami musiały doprowadzić do konfrontacji. Nie doszło do niej pomiędzy największymi wrogami, czyli Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim. Oba mocarstwa walczyły rękami innych narodów lub w ich imieniu. Tak było w Korei, na Kubie itd. Jednym z takich konfliktów został konflikt wietnamski
Wojną wietnamską (zwana też drugą wojną indochińską) określa się działania militarne na Półwyspie Indochińskim w latach 1957-1975. Głównymi stronami konfliktu były z jednej strony komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu (wspierana przez inne kraje komunistyczne, gł. Związek Radziecki i Chiny) oraz kontrolowane przez to państwo organizacje komunistyczne w Wietnamie Południowym, Laosie i Kambodży. Z drugiej strony Republika Wietnamu i wspierająca ją międzynarodowa koalicja obejmująca Stany Zjednoczone i ich sojuszników - Koreę Południową, Tajlandię, Australię, Nową Zelandię i Filipiny. De facto stronami konfliktu były również Kambodża i Laos. Walki toczyły się na terytorium Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży. Amerykańskie naloty bombowe objęły także terytorium Wietnamu Północnego. Na początku lat 60. stało się jasne, że kraje bloku komunistycznego nie będą w stanie osiągnąć poziomu życia bogatych państw zachodnich, co praktycznie wyeliminowało szanse na dojście do władzy w państwach Zachodu partii komunistycznych gotowych do przystąpienia do bloku komunistycznego. Posiadanie przez obie strony ogromnych ilości broni jądrowej wykluczało także zbyt agresywne działania, które mogłyby doprowadzić do bezpośredniej konfrontacji między Stanami Zjednoczonymi i ZSRR. Silne sojusze obronne w Europie i na Dalekim Wschodzie oznaczały, że wszelkie interwencje zbrojne przedsięwzięte przez którąkolwiek ze stron byłyby zbyt ryzykowne.
Równocześnie jednak przed ZSRR i komunistycznymi Chinami otworzyły się nowe możliwości, gdyż ideologia komunistyczna zaczęła uzyskiwać szeroką popularność w krajach Trzeciego Świata. Wielu ludzi w tych krajach sądziło, że komunizm jest najlepszą drogą na szybkie wyjście z biedy i zacofania. Ponadto w krajach gdzie rządziły rządy postkolonialne, bardzo często wspierane przez Francję czy Stany Zjednoczone, komunizm dzięki idącemu z nim wsparciu ZSRR lub Chin stał się bardzo popularną ideologią wśród ruchów antykolonialnych i narodowo-wyzwoleńczych.
Na początku lat 60. rząd Stanów Zjednoczonych doszedł do wniosku, że ZSRR i Chiny mogą zwyciężyć w zimnej wojnie przez stopniowe instalowanie rządów komunistycznych w większości krajów Trzeciego Świata. Agresywne zaangażowanie państw komunistycznych w Trzecim Świecie wydawało się wskazywać, że przyjęły taką właśnie strategię. W przypadku realizacji tego scenariusza, kraje Zachodu stałyby się wyspami otoczonymi przez kraje komunistyczne i ulokowane na ich terytoriach radzieckie bazy wojskowe
Aby dobrze zrozumieć przyczyny wojny w Wietnamie konieczne jest przypomnienie tego, co działo się w tym regionie w czasie i po II wojnie światowej. Przed II wojną światową obecne terytorium Wietnamu było pod kontrolą francuską. Wchodziło ono w skład tzw. Union Indo-Chinoise zarządzającej dwoma koloniami - Tonkinem i Kochinchiną - oraz protektoratem Laosu, Annamu i Kambodży.W okresie międzywojennym zaczęły tworzyć się na tych terenach ruchy narodowo-wyzwoleńcze. W 1930 roku powstała Indochińska Partia Komunistyczna (IPK) dążąca do obalenia francuskich rządów. Na jej czele stanął Nguyen That Thanh, bardziej znany pod przyszłym imieniem - Ho Szi Minh. Po klęsce Francji w 1940 roku zarząd koloniami przeszedł w ręce rządu Vichy. Sytuację tą wykorzystał Ho Szi Min widząc szansę na wybicie się na niepodległość. Utworzył on Ligę Na Rzecz Niepodległości Wietnamu (w skrócie Viet Minh). Ruch ten był wspierany przez Aliantów. W marcu 1945 r., Japończycy przejęli kontrolę nad Indochinami po walkach z siłami francuskimi, które walczyły już w imieniu nowego rządu z gen. de Gaulle'm na czele. Wytworzyła się próżnia po odejściu Francuzów, którą chciał wykorzystać Ho Szi Minh. Viet Minh przygotowywał się do przejęcia władzy. Po upadku Japonii, wkroczyli oni do Hanoi 2 września 1945 r. i ogłosili powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu. Na Konferencji Poczdamskiej ustalono jednak, że Wietnam zostanie wyzwolony przez armię chińską idącą z północy i armię brytyjską idącą z południa. Obie armie spotkały się na linii przebiegającej wzdłuż 16 równoleżnika. Wobec prób zdobycia władzy na południu przez Ho Szi Minha, Francuzi ponownie objęli władzę na terenach wyzwolonych przez Brytyjczyków. Stało się tak mimo niechęci Stanów Zjednoczonych. Na początku 1946 r. do Wietnamu zaczęły przybywać pierwsze wojska francuskie. Tymczasem Ho Szi Minh poprosił Francję o pomoc w usunięciu armii chińskiej z północnych terenów, oferując w zamian za ograniczeni niepodległości Wietnamu. Miał on wchodzić w skład kontrolowanej przez Francuzów, Federacji Indochińskiej. Naciski Francji odniosły skutek i w marcu wojska chińskie wycofały się a ich miejsce zajęły wojska francuskie.
Oczywistym był fakt, że dojdzie do konfrontacji między Viet Minh'em a wojskami francuskimi. Otwarty konflikt wybuchł już 20 listopada. Rozpoczął go drobny incydent pomiędzy francuskimi celnikami a oddziałami Viet Minh w porcie Hajfong. Francuzi wystosowali ultimatum w sprawie przekazania portu w ich ręce. Po ośmiu dniach port został przejęty siłą, a wojska Viet Minh zaczęły się wycofywać do baz na wsi. Jednocześnie w nocy z 19 na 20 grudnia rząd Ho Szi Minha został obalony. Doszło do otwartych starć, w których początkowo przewagę mieli Francuzi. Stosowali oni taktykę sprawdzoną w okresie kolonialnym. Polegała ona na tworzeniu daleko wysuniętych baz na terenach opanowanych przez wroga. Po pierwszych sukcesach, zreformowana przez swego dowódcę - Vo Nguyen Giap'a - armia komunistyczna zaczęła spychać Francuzów do defensywy. Jej łupem padały osamotnione placówki.
Od 1950 r. ataki skupiały się na placówkach w pobliżu granicy z Chinami. Miało to związek z dojściem do władzy Mao Tse-tunga. Wietnamscy komuniści otrzymywali wsparcie z Chin w postaci zaopatrzenia i kryjówek po drugiej stronie granicy. Po kolei padały kolejne placówki przygraniczne. Komuniści zaczęli kierować się coraz bardziej na południe. Jednak kontrofensywa Francuzów pod dowództwem gen. Jean'a de Lattre de Tassigny udaremniła zdobycie Hanoi. W marcu 1951 komuniści znów przeszli do ataku. Zarówno ten, jak i następny szturm na Hanoi (w maju) zostały ponownie odparte. Wojska komunistyczne zostały zepchane do walki partyzanckiej. Giap chciał odciągnąć wojska francuskie od miasta. Mimo ogromnych strat Francuzi starali się wyprzeć Viet Minh z północnych terenów. Komuniści wycofywali się do Laosu. Na granicy z tym krajem Francuzi tworzyli bazy, zwane „jeżami”, zaopatrywanymi przez lotnictwo. Uważali oni, że takie bazy powstrzymają kolejna ofensywę komunistów.
Jednak 31 stycznia jedna z takich baz została zaatakowana. Była to baza w Dien Bien Phu, w pobliżu granicy z Laosem. Składała się ona z 8 punktów oporu skupionych wokół bunkra głównego dowódcy płk Christiana de Castries'a. Komuniści otoczyli bazę i jedna po drugiej zdobywali placówki bronione przez blisko 11 000 spadochroniarzy francuskich. Z drugiej strony atakowało ok. 55 000 ludzi wspomaganych artylerią. Ostateczny szturm na bazę rozpoczął się 2 maja. Po pięciodniowej bitwie Francuzi poddali się. Ostatni radiowy przekaz z Dien Bien Phu brzmiał: „Wszystko wysadzamy w powietrze. Adieu”. Straty w ludziach po stronie francuskiej były bardzo duże: 8 200 zabitych i 9 500 w niewoli. Armia Francuska w Indochinach przestała istnieć. Komuniści stracili 20 000 ludzi. W nocy z 20 na 21 lipca 1954 roku w Genewie doszło do zawarcia porozumienia pomiędzy walczącymi stronami. Laos i Kambodża otrzymały niepodległość, natomiast Wietnam został podzielony na dwie części wzdłuż 17. Równoleżnika. W ciągu dwóch lat miały być przeprowadzone wolne wybory. Stany Zjednoczone występowały w czasie negocjacji jako obserwator i nie podpisały układu, ale zobowiązały się do przestrzegania jej.
Oczywistym był fakt, że Ho Szi Minh nigdy nie pogodzi się z podziałem kraju na dwie części. Amerykanie zaś nie mieli zamiaru pozwolić na zjednoczenie pod wodzą komunistów. Wietnam Płd. miał być przyczółkiem w Azji południowo wschodniej skąd Stany Zjednoczone miały zamiar rozpocząć rozszerzanie demokracji. Należy również przypomnieć, iż obowiązywała wtedy ogłoszona w 1947 roku przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Harrego Trumana doktryna Trumana zwana także doktryną powstrzymywania. Stała się ona trwałą zasadą polityki zagranicznej USA, oznaczała ostateczne zerwanie z odradzającą się po wojnie polityką izolacjonizmu USA. Mówiła ona, iż Stany Zjednoczone będą popierały wszystkie wolne narody, które przeciwstawią się próbom podporządkowania ich sobie przez uzbrojoną mniejszość lub siły zewnętrzne. Celem polityki powstrzymywania jest występowanie wszędzie tam gdzie Rosjanie, chcieliby zagrozić interesom pokoju i stabilizacji. Wybrany na prezydenta w 1952 r., Dwight D. Eisenhower często posługiwał się „teorią domina” dla określenia sytuacji w tym rejonie. Teoria ta mówiła, że mając „[…] rząd kostek domina, przewrócimy pierwszą i to samo stanie się szybko z ostatnią”. Przyszły Sekretarz Obrony, Clark Clifford oświadczył, że podczas rozmowy Eisenhower'a ze swym następcą Johnem F. Kennedy'm były prezydent powiedział, że „[…] jeżeli pozwolimy upaść Wietnamowi Południowemu…, pójdą za nim Laos, Kambodża, Birma, Filipiny, a prawdopodobnie nawet Australia i Nowa Zelandia”. Na czele rządu Południowego Wietnamu, od 7 lipca 1954 r. stał - mianowany przez cesarza Bao Dai - Ngo Dinh Diem. Był on katolikiem, nie „kolaborował” z Francuzami i chętnie słuchał pomysłów podsuwanych przez płk Edwarda Lansdale'a - agenta CIA. Jednocześnie w lutym 1955 roku wszedł w życie układ SEATO (odpowiednik NATO w Azji południowo-wschodniej) gwarantujący amerykańska protekcję państwom takim jaj Laos, Kambodża i Wietnam Płd. Rządy Diem'a nie były popularne w buddyjskim kraju. Na stanowiska w administracji powoływał katolików lojalnych wobec niego i członków własnej rodziny. Korupcja stała się powszechna. Tymczasem w maju 1959 roku na XV plenum północnowietnamskiej Partii Pracujących Wietnamu przyjęło hasło „aktywizacji walki rewolucyjnej na Południu”. Od tej chwili rozpoczęto przerzucanie na terytorium Republiki Wietnamu kadr partii komunistycznej i żołnierzy - pierwszych kilka tysięcy wysłano do Wietnamu Południowego już w 1959 r. Podjęto też budowę tzw. szlaku Ho Chi Minha, służącego do transportu na Południe oddziałów wojskowych i zaopatrzenia. Szlak biegł z Wietnamu Północnego wzdłuż granicy Wietnamu Południowego przez kontrolowane przez wietnamskich komunistów tereny Laosu i Kambodży.
W efekcie siła bojowa wojsk komunistycznych w Wietnamie Południowym rosła w szybkim tempie, stając się poważnym zagrożeniem dla stabilności tego państwa. W latach 1960-1965 liczebność wojsk zwanych dla celów propagandowych Vietcongiem wzrosła z 9 tysięcy do 130 tysięcy, z czego ponad 35 tysięcy stanowili żołnierze północnowietnamscy. W 1964 r. komuniści kontrolowali około połowy terytorium Wietnamu Południowego zamieszkanej przez 30 procent ludności.
W takiej sytuacji prezydentem USA zostaje John Kennedy. Mimo tego, że widział on nieudolność rządów Diem'a, ciągle wspierał jego rządy w walce z partyzantką komunistyczną przekształconą już z Viet Minh'u na Viet Cong. Amerykańska pomoc dla Wietnamu Południowego wynosiła za lata 1959-1961 2 mld. dolarów. Do Wietnamu, zaczęły przybywać nowe śmigłowce i samoloty. Przybywali również amerykańscy piloci i instruktorzy mający szkolić żołnierzy południowowietnamskich. Do końca 1961 r. łączny personel amerykański liczył sobie 3 160 osób. W 1963 r. liczba ta zwiększyła się do 16 000. Wszyscy on podlegali Dowództwu Pomocy Wojskowej w Wietnamie (ang. MACV) utworzonemu 8 lutego 1962 r. Na jego czele od czerwca 1964 r. stał gen. William Childs Westmoreland. W maju 1961 r. prezydent Francji de Gaulle powiedział do Kennedy'ego: „Przewiduję, ze krok po kroku, zostaniecie wciągnięci w niemające dna bagno militarne i polityczne”. Armia południowowietnamska była jednak równie osłabiona rządami Diem'a tak jak i całe państwo. Wielu dowódców swoje awanse zawdzięczało względom politycznym a nie swoim umiejętnościom. W wyniku tego Armia Republiki Południowego Wietnamu odnosić zaczęły porażki. Sytuację w kraju pogarszały akcję rządowe przeciw buddystom. Dochodziło do spektakularnych samospaleń dokonywanych przez buddyjskich mnichów. Przeciwko Diem'owi wystąpili również generałowie, wspierani przez CIA. 1 listopada 1963 roku Diem został zabity. Rozpoczął się ogromny chaos w państwie. 22 listopada tego roku zostaje zamordowany prezydent Kennedy. Na jego miejsce szybko zostaje powołany dotychczasowy wiceprezydent Lyndon B. Johnson. Już w dwa dni później Narodowa Rada Bezpieczeństwa wydała memorandum nr 273 potwierdzające zaangażowanie militarne w Wietnamie Płd. Amerykanie coraz głębiej wchodzili w „bagno”. W samym Wietnamie panował natomiast totalny chaos. Krajem zaczęły wstrząsać kolejne przewroty. Rządy upadały jeden za drugim. Amerykanie szukali sposobów na wypadek upadku Południa. Planowano rozpocząć bombardowania Północy. Jednak był to rok wyborów i Johnson za bardzo obawiał się reakcji społeczeństwa na takie środki. Ostatecznie zdecydowano się jedynie na wprowadzenie planu operacyjnego OPLAN-34 polegający na zbieraniu informacji dzięki tajnym operacjom oraz prowadzeniu sabotażu i dywersji. Akcjami takimi miały być objęte tereny północnego nadbrzeża - już powyżej strefy zdemilitaryzowanej.
8 lipca 1964 r. na taki zwiad wyruszył z Tajwanu USS Maddox. Miał on od lokalizować i identyfikować północnowietnamskie urządzenia radarowe a także zbierać informacje na temat aktywności okrętów w tym rejonie. 2 sierpnia na wysokości Hon Me, okręt został zaatakowany przez 3 północnowietnamskie łodzie patrolowe. Gdy łodzie patrolowe nie zareagowały na strzały ostrzegawcze, Maddox rozpoczął ciągły ostrzał ze wszystkich swoich dział. Dwie łodzie zostały trafione. Jedna z nich zdążyła jeszcze wypuścić 2 torpedy, ale nie trafiły one w amerykański niszczyciel. Ostatnia łódź odpłynęła. Maddox został trafiony tylko jedna kulą. Reakcja amerykańskiej administracji była spokojna. Prezydent Johnson powstrzymał się od decyzji o odwecie. Do Zatoki Tonkijskiej skierowano kolejny niszczyciel USS Turner Joy. Oba okręty 4 sierpnia zameldowały o kolejnym ataku. Na morzu panował akurat sztorm. Drugi incydent wzbudza wielki kontrowersje. Według załóg obydwu okrętów wystrzelono w ich kierunku 22 torpedy. Niszczyciele miały też trafić 3 północnowietnamskie łodzie patrolowe. Historycy różnie odnoszą się do wydarzeń z 4 sierpnia. Jedni uważają, że atak nastąpił, choć większość z nich skłania się ku tezie, że oba niszczyciele pogubiły się w czasie sztormu i zaatakowały cele, które widzieli na radarze będące echem obu niszczycieli. Mimo to, prezydent Johnson wykorzystał to wydarzenia do zbombardowania w dniu 5 sierpnia północnowietnamskiej bazy w Vinh, w której znajdowały się łodzie patrolowe. Ważniejszą konsekwencja incydentów w Zatoce Tonkijskiej była apel Lyndona B. Johnsona do Kongresu o uznanie jego decyzji o odwecie. 7 sierpnia Senat przyjął „Rezolucję w sprawie Zatoki Tonkijskiej” stosunkiem głosów 88:2. Izba Reprezentantów przyjęła zaś ową rezolucję jednogłośnie (416:0). Rezolucja zezwalała prezydentowi „[…] podejmować wszelkie konieczne kroki w celu odparcia jakichkolwiek zbrojnych ataków przeciwko siłom zbrojnym Stanów Zjednoczonych i zapobieżenia dalszej agresji”. Johnson miał teraz wolną rękę w sprawie kolejnych działań zbrojnych w Wietnamie Płd., Mimo że dokument nie był faktycznym wypowiedzeniem wojny przez Kongres, Johnson za taki go uważa. Wobec powtarzających się ataków na amerykańskie bazy, na których skupili się w tym czasie partyzanci z północy, prezydent Johnson (wybrany na nową kadencję), 13 lutego 1965 r. podjął decyzje o przeprowadzeniu regularnych bombardowań na teren Demokratycznej Republiki Wietnamu. Nosiła ona kryptonim „Rolling Thunder”. Rozpoczęła się ona 2 marca i trwała -z przerwami - do 1968 roku. Jednak efekty nalotów nie były adekwatne do nakładów. Tymczasem Johnson wydał amerykańskim Marines rozkaz desantu na plażę w pobliżu Da Nang. Była to decyzja, która rozpoczęła okres regularnych walk pomiędzy wojskami amerykańskimi a Viet Cong'iem. Od roku 1964 nastąpił wyraźny wzrost liczby żołnierzy amerykańskich biorących udział w konflikcie, w owym roku było to jeszcze 23 300 żołnierzy, w 1965 już 184 300, a w szczytowym momencie tj. w 1968 roku 536 100. Rok 1966 był rokiem zbierania pierwszych ważnych doświadczeń armii amerykańskiej. Okazywało się, że ta wojna nie jest podobna do żadnej innej. Armia Północnowietnamska walczyła w sposób, z którym Amerykanie spotkali się po raz pierwszy. Infiltracja i zasadzki były przekładane ponad bitwy na otwartym polu. Zresztą tych drugich i tak nie było, więc potężna US Army nie mogła rozwinąć swoich skrzydeł postaci ciężkiego sprzętu. Do tego dochodziła jeszcze opinia publiczna niesprzyjająca wojnie. Mimo tego, amerykańscy politycy naciskaliby z Wietnamu zaczęły wreszcie dochodzić wiadomości o sukcesach. Okazało się, że przestrzegający przed konfliktem podsekretarz stanu George Ball - jeden z niewielu polityków w administracji prezydenta, Johnsona sprzeciwiający się zaangażowaniu Stanów Zjednoczonych w konflikt - wypowiedział prorocze słowa w 1965 r., „Gdy się dosiada tygrysa, nie można mieć pewności, że zdołamy wybrać miejsce, gdzie da się z niego zsiąść.” Wiedzieli o tym w Białym Domu. Nie było już odwrotu. Wycofanie się byłoby odebrane w świecie jako porażka. Armia południowowietnamska nie potrafiła spełnić roli głównych sił walczących, które wspierałaby amerykańska armia. Dlatego cały ciężar działań musiał spocząć na barkach Amerykanów. Była to tzw. amerykanizacja wojny. Powodowało to jeszcze większą demoralizację i osłabienie ducha walki w Armii Republiki Południowego Wietnamu.
Nasilające się ataki amerykańskie stopniowo traciły swoją skuteczność gdyż począwszy od 1968 partyzanci Vietcongu znali wcześniej cele bombardowań oraz kierunki wielu operacji armii amerykańskiej i zwykle ewakuowali się przed mającymi nastąpić uderzeniami. Informacje te przekazywane były partyzantom północnowietnamskim z komórek rozpoznania elektronicznego radzieckiego wywiadu wojskowego GRU, który dzięki informacjom agenta KGB Johna Anthony'ego Walkera, wysokiego oficera łączności ze sztabu dowódcy floty okrętów podwodnych na Atlantyku (COMSUBLANT, ang. Commander Submarine Force US Atlantic Fleet), wszedł w posiadanie w styczniu 1968 listy kodów szyfrujących do urządzenia kryptograficznego KL-47. Dzięki temu GRU odczytało w następnych kilku latach ponad 1 milion amerykańskich szyfrogramów m.in. wszystkich rozkazów dotyczących nalotów na Wietnam Północny pochodzących bezpośrednio od Dowódcy Sił Pacyfiku (CINCPAC, ang. Commander in Chief Pacific) oraz szczegóły wielu celów operacji wojskowych.
Punktem zwrotnym był rok 1968 - Ofensywa Tet. 30 stycznia (Nowy Rok według kalendarza chińskiego) siły komunistyczne złamały niepisane zawieszenie broni atakując najważniejsze bazy oraz dążyły do przeniesienia walk do miast - walki objęły Sajgon. Między innymi ciężkie walki toczyły się o "miasto cesarskie" - Hue, gdzie amerykańska piechota morska, wraz z armią Republiki Wietnamu (ARVN) stawiała opór komunistom. Po zdobyciu miasta siły Vietcongu oraz armii Wietnamu Północnego dokonały masakry ludności cywilnej, w większości osób z wyższym wykształceniem, a także wszystkich pracowników cywilnej administracji. Ofensywa Tet była porażką komunistów z czysto wojskowego punktu widzenia, mimo ogromnego wsparcia wojskowego z ZSRR i Chińskiej Republiki Ludowej w postaci sprzętu i doradców wojskowych (przebywających na stałe, w DRW -ZSRR zainstalował w Wietnamie północnym rakiety przeciwlotnicze, zaopatrywał lotnictwo DRW w samoloty Np. MiG-17 czy MiG-21, czołgi Np. T-55, szkolił na terytorium ZSRR pilotów północnowietnamskich (istnieją niepotwierdzone doniesienia, iż piloci radzieccy także walczyli w tym konflikcie) oraz dostarczał Vietcongowi broń produkowaną w krajach satelickich Np. Czechosłowacji i samym ZSRR Np. karabin automatyczny AK-47. Wietnam Północny dysponował także przewagą wywiadowczą (Vietcong znał daty i cele wszystkich nalotów amerykańskich i wielu operacji wojskowych). Ponadto Chińska Republika Ludowa dostarczała Wietnamowi Północnemu dziesiątki tysięcy robotników do pracy w przemyśle i specjalistów różnych dziedzin, aby zwiększyć w ten sposób nabór Wietnamczyków do północnowietnamskiej armii. Mimo to Vietcong nie był w stanie uzyskać znaczącej militarnej przewagi zarówno przed jak i w czasie Ofensywy Tet. Ofensywa Tet zakończyła się sukcesem militarnym wojsk amerykańskich i południowowietnamskich. Jednak spełniła ona swoje zadanie. Społeczeństwo amerykańskie miało dość wojny. Nikt już nie chciał wysyłać „amerykańskich chłopców” tysiące mil od swego kraju by tam ginęli. Nikt już nie starał się zrozumieć tej wojny. Nikt już nie widział sensu tej wojny. Amerykanie po Ofensywie Tet mięli przewagę nad komunistami, ale nikt też nie wierzył dowódcom zapewniających o niej.
Od 1969 r. toczyły się w Paryżu rokowania pokojowe Stanów Zjednoczonych z rządem północnowietnamskim zakończone podpisaniem paryskich układów pokojowych w styczniu 1973 r. Po 1969 r. USA rozpoczęły proces stopniowego wycofywania swoich oddziałów, który zakończył się po podpisaniu układu w Paryżu w marcu 1973 r. W tym samym czasie Stany Zjednoczone podjęły ogromne wysiłki by wzmocnić armię Południowego Wietnamu (ARVN), przekazując jej duże ilości uzbrojenia i zaopatrzenia, w procesie zwanym "wietnamizacją". Wysiłki te przyniosły efekty, gdy w 1972 ARVN, z minimalnym udziałem amerykańskich sił lądowych, lecz dalej z silnym amerykańskim wsparciem lotniczym, zdołał odeprzeć poważną ofensywę sił komunistycznych. Równolegle lotnictwo USA przeprowadziło zmasowane naloty dywanowe na Hanoi i Hajfong. "Wyczyścimy cętkę tygrysa" oznajmiło dowództwo armii południowowietnamskiej rozpoczynając operacje zaczepne przeciw partyzantom - przyniosły one ograniczone rezultaty a pod kontrolą NFW nadal znajdowało się 50% terytorium. W ciągu kolejnych kilkunastu miesięcy względnego spokoju Wietnam Północny prowadził intensywne przygotowania do ostatecznej ofensywy. Na terytorium Wietnamu Południowego przerzucono między innymi ponad 140 tysięcy żołnierzy, 400 czołgów i wielkie ilości zaopatrzenia i amunicji (pochodzące głównie z dostaw z ZSRR i Chińskiej Republiki Ludowej). Dodatkowo ZSRR przekazał znaczne kwoty na pomoc gospodarczą i wojskową dla Wietnamu Północnego - w latach 1969-1973 komunistyczny rząd w Hanoi otrzymał kolejno 1,82 mld dolarów i 1,12 mld dolarów. W marcu 1975 r. rozpoczął się ostateczny atak armii północnowietnamskiej. Było to już po aferze Watergate i ustąpieniu prezydenta Richarda Nixona. Niektórzy historycy twierdzą, że gdyby Nixon pozostał u władzy, to z dużym prawdopodobieństwem Stany Zjednoczone dałyby przynajmniej wsparcie lotnicze siłom ARVN, dzięki temu dając jej szansę powtórzyć sukces z 1972. Pod słabym przywództwem tymczasowej administracji Gerarda Forda takie posunięcie nie wchodziło w grę. Bez amerykańskiego wsparcia lotniczego sytuacja ARVN była beznadziejna, mimo że posiadała przewagę w ludziach i sprzęcie nad przeciwnikiem w stosunku 1 miliona żołnierzy ARVN wspieranych przez 2000 czołgów i pojazdów opancerzonych 500 samolotów bojowych i 1500 śmigłowców do 300 tysięcy żołnierzy i partyzantów NFW wspieranych przez kilkaset czołgów, ale bez lotnictwa. 25 marca komuniści zajęli Hue. W kwietniu generał Van Thieu podał się do dymisji i wyemigrował a ARVN uległa rozkładowi. 30 kwietnia praktycznie bez walk padł Sajgon. Republika Wietnamu przestała istnieć.
Konflikt wietnamski zwany potocznie wojną wietnamską został przegrany przez Stany Zjednoczone. Była to pierwsza wojna przegrana przez armię amerykańską. Konsekwencje tej porażki odbiły się niemal na każdym aspekcie życia. Przez następne dwadzieścia lat w amerykańskiej polityce istniał "syndrom Wietnamu", czyli niechęć do angażowania sił amerykańskich w jakiekolwiek długotrwałe działania zbrojne w krajach Trzeciego Świata Weterani wojny przybywający z Wietnamu byli witani jak mordercy. Nie było kwiatów i śpiewów jak w 1945 r. Całe społeczeństwo podzieliło się. Duża część społeczeństwa amerykańskiego doszła do wniosku, że działania wojsk amerykańskich w Wietnamie są nielegalne lub wręcz zbrodnicze. To doprowadziło do ogromnego spadku zaufania do sił zbrojnych i instytucji rządowych. Konflikty te miały wpływ na reorganizację armii amerykańskiej, która została całkowicie uzawodowiona za Nixona i jego następców. Straty były ogromne po obu stronach. Wietnam Północny stracił 600 000 żołnierzy nie licząc cywilów. Zginęło 58 000 amerykanów, 300 000 odniosło rany, 2 500 uznano za zaginionych, 100 000 straciło jedną lub więcej kończyn, ponad 150 000 weteranów wpadło w alkoholizm, narkomanię lub doznało zaburzeń psychicznych. Liczby te są ogromne jak na sklętej niewypowiedzianej wojny. Najlepiej stan ducha społeczeństwa amerykańskiego w owym czasie oddaje zdanie, które zostało w tamtym czasie wypowiedziane: „ Jak to możliwe, że tak wielu mających tak wiele osiągnęło tak mało przez tak długo przeciw tak niewielu”.
Głównym następstwem zwycięstwa komunistów oprócz opanowania całego terytorium Wietnamu było narzucenie społeczeństwom Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży komunistycznych metod rządzenia. Uwolniono 80 tysięcy więźniów reżimu południowowietnamskiego, lecz w ciągu kilku miesięcy od zdobycia Sajgonu w obozach "reedukacji" zamknięto ponad 300 tysięcy ludzi - studentów, intelektualistów, zakonników, żołnierzy, policjantów, urzędników reżimu południowowietnamskiego oraz polityków (w tym także komunistycznych). Wiele innych osób wymordowano od razu. Szacuje się, iż przez kompleks wietnamskich obozów "reedukacyjnych" przewinęło się od 500 000 do 1 mln ludzi do roku 1986 (średnia populacja w Wietnamie w tamtym czasie to ok. 20 mln ludzi). Dodatkowym efektem wojny było także utworzenie przez radziecki wywiad wojskowy GRU jednej z trzech największych stacji rozpoznania radioelektronicznego w zatoce Cam Ranh na południu Wietnamu, obsługującej rejon Pacyfiku - razem ze stacją nasłuchową w Lourdes na Kubie oraz kolejną zlokalizowaną nieopodal Adenu w Jemenie tworzyła ona filary światowej sieci zwiadu radioelektronicznego ZSRR Jednocześnie rezultatem zastosowania marksistowskich metod gospodarczych, kosztownego konfliktu zbrojnego z Kambodżą i w mniejszym stopniu sankcjami gospodarczymi państw zachodnich oraz wojny z ChRL w 1979 r. był gwałtowny spadek poziomu życia. W efekcie w ciągu następnych kilkunastu lat miliony mieszkańców Południa podjęły próbę nielegalnej ucieczki z socjalistycznego Wietnamu, w większości drogą morską. Liczba uciekinierów zarejestrowanych przez Wysokiego Komisarza ONZ do spraw uchodźców wyniosła ponad 1,5 miliona - wśród nich były także liczne mniejszości narodowe. Tysiące ludzi straciło życie w czasie ucieczki przez Morze Południowochińskie i Kambodżę. Wietnam w 1986 r. odszedł od gospodarki planowej zaś w 1989 r. wycofał się z Kambodży co przyniosło wyraźną poprawę sytuacji gospodarczej. W 1995 r. nawiązano stosunki dyplomatyczne z USA a później uzyskano członkostwo w ASEAN. Upadek Wietnamu Południowego umożliwił komunistom ostateczne opanowanie Laosu i Kambodży.