Obserwacja
Obserwacja - metoda gromadzenia informacji, polegająca na systematycznym rejestrowaniu zachowań osoby obserwowanej oraz na interpretacji danych (A. Janowski)
Etapy projektowania obserwacji:
Określenie celu obserwacji
Określenie obiektu obserwacji
Określenie rodzaju obserwacji
Określenie sposobu przeprowadzenia
Ustalenie formy prowadzenia zapisu
Ustalenie zasad opracowania danych i ich interpretacji
Typy obserwacji (z kryterium podziału):
całościowa i tematyczna -(treść)
jednostkowa i grupowa - (liczba obserwowanych osób)
uczestnicząca ( ukryta lub jawna) - (liczba obserwatorów i typ ich kontaktów z obserwowanymi)
ciągła i w próbach czasowych - (czas)
bierna i czynna lub kontrolowana - (aktywność obserwatora)
otwarta (luźna) i zamknięta (skategoryzowana) - (uszczegółowienie i stopień standaryzacji zapisu)
Obserwacja luźna - cechy:
nie ukierunkowany cel
ustawiczność rejestrowanych bodźców
liczba informacji zależna od charakteru kontaktów
duża plastyczność
seria wrażeń i spostrzeżonych faktów
podstawa do dalszego rozpoznania sytuacji
rejestrowana w formie zapisu o spostrzeżeniach lub brak rejestracji
niewskazane łączenie wyników z działaniem interwencyjnym
Pogłębiona obserwacja celowa - cechy:
ma określony cel
stosowana wybiórczo
pomaga wyjaśniać przyczyny i skutki zachowań
nie planuje się kategorii
obserwacja wszystkich wydarzeń związanych z celem
dostarcza dokładnych informacji
możliwość stosowania wobec grupy uczniów
brak powtarzalności i porównywalności zjawisk
Obserwacja znaczących zdarzeń (zdarzeń krytycznych) - cechy:
obserwacja celowo dobranych zdarzeń na tle sytuacji
rejestruje się zdarzenia będące dobrymi przejawami wybranych cech terenu obserwacji
zdarzenia notowane są wraz z kontekstem
planowy zapis sytuacji ( zapis samych faktów, mieszany, z wyodrębnionymi częściami)
opis zdarzeń często uzupełniany wywiadem z uczestnikami
jednostkowa obserwacja nie daje podstaw do wnioskowania o przyczynach zjawiska
seria znaczących zdarzeń uprawnia do szukania związków przyczynowo-skutkowych
możliwość dokonywania zapisów znaczących zdarzeń przez różne osoby
Obserwacja skategoryzowana - cechy:
zdarzenia ujęte w kategorie
kategorie stanowią skrótowy zapis znaczących zdarzeń
kategorie bez krzyżujących się zakresów
możliwość dwustopniowej kategoryzacji