OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

Niewydolność nerek występująca u chorych z uprzednio zdrowymi nerkami, objawiająca się skąpomoczem lub bezmoczem, rzadko wielomoczem (10%) oraz retencją substancji normalnie wydalanych z mocze.

Najczęstsza przyczyna:

• zaburzenia krążeniowo-niedokrwienne (80%) - centralizacja krążenia

• nefrotoksyny (20%)

Ostra PRZEDNERKOWA niewydolność nerek - wtórna hipoperfuzja:

1. hipowolemia (odwodnienie, krwawienie)

2. niewydolność serca (zawał i wstrząs, wstrząs septyczny i anafilaktyczny)

3. zaburzenia hemodynamiki wewnątrznerkowej, obkurczenie naczyń doprowadzających (zespół wątrobowo-nerkowy w przebiegu niewydolności wątroby)

Po normalizacji przednerkowych zaburzeń dochodzi do normalizacji ukrwienia i czynności nerek

Ostra NERKOWA niewydolność nerek:

1. zatory i zakrzepy tętnic i żył nerkowych, nadciśnienie złośliwe, zapalenie naczyń

2. ostre i podostre kłębuszkowe zapalenie nerek

3. bakteryjne, polekowe śródmiąższowe zapalenie nerek

4. nefrotoksyny

POZANERKOWA ostra niewydolność nerek:

1. obustronne zamknięcie moczowodów- kamica, martwica brodawek nerkowych, guzy, skrzepy krwi

2. zamknięcie cewki moczowej- prostata

Fazy ONN:

1. faza uszkodzenia (wstępna) - trwa od kilku godzin do kilku dni, w zależności od czynnika sprawczego.

2. faza skąpomoczu lub bezmoczu, trwa od 2 dni do 9 miesięcy, średnio 10 dni, nie zawsze dochodzi do całkowitej normalizacji czynności nerek.

- retencja sodu i wody - uogólnione obrzęki, obrzęk śródmiąższowy płuc, niewydolność lewokomorowa serca, wzrost ciśnienia tętniczego, zapalenie osierdzia, obrzęk mózgu (niepokój, zaburzenia świadomości, śpiączka, wzmożona reaktywność nerwowo-mięśniowa, drżenia mięśniowe, kurcze, drgawki)

- hiperkaliemia - groźne dla życia zaburzenia serca, zatrzymanie czynności serca, osłabienie do porażenia mięśni obwodowych

- hiperfosfatemia, hipokalcemia, hipermagnezemia

- kwasica metaboliczna

- retencja ciał azotowych - wzrost stężenia kreatyniny, mocznika (BUN), większy u osób ze zwiększonym katabolizmem (zakażenie, osłabienie odporności, zakażenie grzybicze), po 1-5 dniach objawy mocznicy: nudności, wymioty, objawy żołądkowo-jelitowe, krwawienia (skaza płytkowa, NW, wykrzepianie wewnątrznaczyniowe), nadpobudliwość nerwowo-mięśniowa, zaburzenia świadomości

3. faza wielomoczu - średnio 3 tygodnie, stopniowy wzrost diurezy do 5l i więcej, już we wczesnej fazie dochodzi do obniżenia kaliemii, mimo początkowego jeszcze dalszego wzrostu kreatyninemii i stężenia mocznika we krwi.

4. faza normalizacji czynności nerek - trwa miesiące do 2 lat, nie zawsze dochodzi do całkowitej normalizacji czynności nerek.

PRZEWLEKŁA CHOROBA (NIEWYDOLNOŚĆ) NEREK

Postępujący, nieodwracalny zanik liczby czynnych nefronów, prowadzący do ograniczenia czynności wydalniczej nerek.

Pierwotne nefropatie:

- kłębuszkowe zapalenie nerek

- nefropatie cewkowo-śródmiąższowe

- stwardnienie naczyniowe nerek

- wielotorbielowate zwyrodnienie nerek

Wtórne nefropatie:

- nefropatia cukrzycowa

- nefropatia nadciśnieniowa

- nefropatia toczniowa

- nefropatia skrobiawica

- nerka szpiczakowa

Stadia przewlekłej choroby nerek:

1. okres wydolności, GFR >90 ml/min, jakakolwiek patologia utrzymująca się powyżej 3 miesięcy, stwierdzana w USG, biochemicznie, w biopsji

2. okres utajony, GFR od 60 do 90 ml/min

3. okres wyrównany, GFR od 30 do 60 ml/min

4. okres niewyrównany, GFR od 15 do 30 ml/min

5. przewlekła niewydolność nerek, GFR <15 ml/min, mocznica

GFR dla mężczyzn 130±20, dla kobiet 115±15 ml/min

Okres utajony (do 50% czynnego miąższu nerki)

Prawidłowe stężenie kreatyniny w surowicy, pełna kompensacja, niekiedy chwiejne nadciśnienie tętnicze

Okres wyrównany (25%-50% czynnego miąższu nerki)

Wyrównana retencja, kreatynina w surowicy może być w normie, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, stopniowy rozwój niedokrwistości i zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej, wielomocz spowodowany zwiększonym ładunkiem osmotycznym przypadającym na jeden nefron, wzmożone pragnienie, polidypsja

Okres niewyrównany (poniżej 25% czynnego miąższu nerki)

Niewyrównana retencja, rozwój objawów narządowych i przejście w fazę mocznicy, kwasica metaboliczna, hiperkalemia, przewodnienie, bóle głowy, nadpobudliwość układu nerwowo-mięśniowego, drżenie, drgawki, zaburzenia osobowości, dezorientacja, depresja, omamy słuchowe i węchowe, senność, śpiączka, polineuroptia, nudności, zaburzenia łaknienia, biegunki, wymioty, krwawienia, czkawka, niedokrwistość, leukocytoza, skaza krwotoczna (trombocytopatia), nadciśnienie tętnicze, NS, mocznicowe zapalenie osierdzia, płuca mocznicowe (przewodnione), skóra blada, sucha, łuszcząca, zadrapania, świąd, wtórna nadczynność przytarczyc (do upośledzonego wydalania fosforanów, parathormon), zaburzenia gospodarki lipidowo-węglowodanowej, osteodystrofia nerkowa, osteomalacja, zespół czerwonych oczu, niepłodność, zanik potencji, zaburzenia miesiączkowania

PNN, schyłkowa NN, mocznica, konieczna dializoterapia

ZESPÓŁ NERCZYCOWY

Zespół chorobowy charakteryzujący się dużym białkomoczem (>3,5g/d/1,7m²) i lipidurią uwarunkowany wzmożoną przepuszczalnością błony podstawnej kłębuszków nerkowych, prowadzący do hipo- i dysproteinemii, obrzęków, hiperlipidemi

Spadek stężenia albumin, α1 i γ globulin, wzrost α2 i β globulin

Hiperlipidemia spowodowana utratą z moczem lipazy lipoproteinowej i wzrostem syntezy lipoprotein

Przyczyny:

1. kłębuszkowe zapalenie nerek

2. nefropatia cukrzycowa

3. nefropatia toczniowa

4. nefropatia skrobiawica

5. wtórny do nowotworów, zakażeń

6. odczyny polekowe, alergie

Podstępnie!

Znużenie, osłabienie, utrata łaknienia, pienisty mocz, duszność, bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, nadciśnienie tętnicze, zakrzepy, niedokrwistość - mało żelaza (transferyna), osteomalacja (utrata 25-hydroksycholekalcyferol), utrata IgG- zakażenia.

---