Pytania:

1. Gorsety ortopedyczne - podział i zasady działania, budowa, wskazania. XVII - 1, XLIII - 2

Gorsety ortopedyczne

zaopatrzenie ortopedyczne to :

protezy - aparaty zastępujące utraconą część ciała ortezy - aparaty poprawiające czynność istniejącej części ciała sprzęt pomocniczy

• gorsety = aparaty ortopedyczne mające za zadanie unieruchomienie, odciążenie i korekcję kręgosłupa.

• działają na kręgosłup pośrednio poprzez tułów : wspomagają biernie stabilizację, odciążają struktury nośne i kontrolują zakres ruchu

• gorsety miękkie do „miękkich” wad, sztywne do sztywnych

Podział funkcjonalny gorsetów :

1. odciążające ⇒ doleczanie po urazach oraz zabiegach ortopedycznych; np. pneumatyczny szyjny

2. unieruchamiające ⇒ w procesach zapalnych i nowotworowych; np. Jewett'a

3. korekcyjne ⇒ korekcja wad; np. prostotrzymacze

Podział konstrukcyjny gorsetów :

1. sztywne ⇒ 3 punktu podparcia Andry'ego [mostek, spojenie, kręgosłup]; np. Jewett'a

2. półsztywne ⇒ mające elementy sztywne, np. tzw. „sznurówki” Hohmana, Williamsa

3. miękkie ⇒ bez elementów sztywnych, np. sznurówki typu „pas brzuszny”

Podział topograficzny gorsetów :

1. szyjne [ kołnierze]:

1. typu Thomasa

2. Florida - miękko wysłana obręcz z tworzywa; tylko częściowo unieruchamia, nieco odciąża i koryguje;

3. kampolitowy

4. pneumatyczny

5. „szalowy” Schanza

2. szyjno - piersiowe:

1. kamizelkowy typu Grucy [„mała Minerwa”] :

• budowa: na górę kl. p. ramka przednia i tylna + wsporniki pod potylicę i żuchwę spięte po bokach paskami

• db odciążenie i stabilizacja C i górnych Th ⇒ tbc, neo, dyskopatie, zwyrodnienia,..

1. kołnierz z diademem [?]

2. typu CAMP - mocne, stabilne rusztowanie, z regulacją siły wyciągu

3. typu Florida - jw, ale dłuższy w dół

• piersiowo - lędźwiowe wysokie:

1. prostotrzymacz typu Taylora:

• budowa: taśma metal. pozioma międzykrętarzowa od tyłu + fartuszek na brzuch + 2 taśmowe wysięgniki do ramion z pasami za barki

• zmniejsza kyfozę Th i hyperlordozę L ⇒ ch. Scheuermanna, wiotkie niedowłady mm. grzbietu

• prostotrzymacz typu Hohmana - [jw., ale niżej się kończy z tyłu]

• gorset wysoki typu Jewett'a

• Th₆ - L₅, punkty Andry'ego, stabilizuje ap, koryguje kyfozę, pogłębia lordozę

• ⇒ Scheuermann, osteoporoza, kręgozmyk, kyfozy, dysk., ZZSK, tbc,..

• p-wskazania: niewydolność oddechowa, świeże zł., masywne uszkodzenia kręgosłupa,..

• gorset korekcyjny pelotowy typu Grucy:

• budowa: kosz biodrowy oparty o miednicę i krętarze+ pelota uciskająca garb + podpaszka z przeciwnej strony

• wskazania: korekcja Sc i KSc do wysokości Th₅; stabilizacja z odciążeniem częściowym Th-L,..

• piersiowo - lędźwiowe niskie:

1. typu Hessinga

2. typu Boston

3. kosz Calota

• budowa: kosz biodrowy na talerze i krętarze+ wsporniki + 2 podpaszki podpierające obręcz barkową

• względna stabilizacja, uciski naczyń pod pachami, ciężki ⇒ tbc, po zł. od Th₇, neo, zwyrodnienia,..

• doniczkowy typu Calota

• budowa: odmiana jw. - kosz biodrowy pełny, skórzany, oparty o krętarz i talerz + podpaszki podpierające obręcz;

• lepszy choć cięższy [skórzany kosz lepiej stabilizuje] ⇒ tbc z dużym, centralnym garbem, zł. kompr. kręgów

• lędźwiowe:

1. niski typu Jewett'a: oparty o dln cz. mostka; stabilizuje od Th₁₂ w dół,

2. sznurówka lędźwiowo - krzyżowa: miękki pas, ściąga brzuch i zwiększa tłocznię brzuszną podpierając kręgosłup L-S, od dln żeber po spojenie łonowe + fiszbiny i stalówki „przypominające” o zakazie zginania

3. sznurówka typu Hohmana: jak zwykła sznurówka, ale zamiast fiszbinów ma tylną ramkę z taśm stalowych

4. sznurówka typu Williamsa : budowa [ trudna do wykonania]: tył jak Jewett + przód jak sznurówka brzuszna + dwa pasy dociskające brzuch do tyłu i korygujące hyperlordozę

5. „korektor” L-S z ramką typu Jewett'a: jak V.-1., ale ramka tylna prosta, płaska, duża, do korekcji hyperlordozy,

6. pasy brzuszne [ciążowy, pooperacyjny, na opuszczenie trzewi]; pasy przepuklinowe; pas bytomski

6. na cały kręgosłup:

1. typu Milwaukee - Blounta

wskazania:	elongacja - w miękkich Sc porażennych, dekompresja - po zł. szcz. górne Th i C zabezpieczenie po operacji uczynniającej kręgosłup [np. alloplastyka sprężynowa] korekcja skrzywień strzałkowych [np. w tbc] detorsja garbu
p.wskazania:	świeże złamania, twarde skoliozy, mało ruchowe

• budowa: kosz biodrowy, wspornik przedni i tylny, peloty podpierające potylice i żuchwę [obecnie kość gnykową], ew.+ pelota detorsująca garb, ew.+ pelota krętarzowa lub cholewka udowa po drugiej stronie

1

1

---