Filozoficzne pdst wykład 2
Temat: folozofia wychowania, pedagogika filozoficzna - związki i zależności między filozofią i edukacją.
Myśl pedagogiczna - „to nie będące doktrynami wszelkie wyartykułowane poglądy, opinie i przekonania dotyczące wychowania człowieka, odniesione do składników ówczesnego rozumienia tego pojęcia i będące zarazem ideami refleksyjnymi” ( wg Sztobryn)
~4 wykładnie historyczności doktryn pedag. Wg Lecha Witkowskiego:
-KONSERWATYWNA- zakłada kanon niezmiennych prawd,
-LIBERALNA- zakłada prawo do transgresji, oryginalności odczytań,
-RADYKALNA SPOŁECZNIE- oparta jest na kategoriach postępu, zakłada selekcję, eliminację, napiętnowanie
-POGRANICZNA WIZJA TRADYCJI- uwypuklenie różnorodności, wielopostaciowości, odwołuje się do kategorii ambiwalencji (współwystępowanie przeciwstawnych cech lub elementów)
MYŚL PEDAGOG. Bogdan Nawroczyński :
„ wszystko to co stanowi godną uwagi treści naszej literatury pedag. A więc nie tylko teorie pedagogiczne o charakterze bardziej lub mniej naukowym, lecz również publicystykę pedag., w której formułuje się zazwyczaj ideały pedag.”
Karol poznański - myśl pedag.
„przez myśl pedag. Rozumiemy nie tylko jednostkowe poglądy wypowiadane na temat oświaty i wychowania w traktatach, teoriach, i doktrynach filozoficz. Termin ten rozumiemy szerzej, nie tylko tzw. teroię, ale również praktykę jako wyraz określonej koncepcji, doktryn lub planów, gruntownie przemyślanych zamierzeń edukacyjnych, które znalazły wyraz w postaci ustaw , instrukcji, zarządzeń, albo też treści programów kształcenia.”
*Z punktu widzenia historii myśli pedag. ideologicznie zabarwioną wykładnię prezentuje S. Wołoszyn:
„Dzieje myśli pedag. Ujmuje (hist. wych.) przede wszystkim w świetle walki tendencji materialistycznych i idealistycznymi w dziejach myśli ludzkiej oraz szuka powiązań teorii pedag. Z historycznymi przemianami ideologii w ogóle i z kształtowaniem się naukowego poznania i ujmowania rzeczywistości”
Literatura :
Gerald Gutek „Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacja”
Ludwik Chmaj „ Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku”
Kupisiwicz C. „Mysliciele o wychowaniu”
* G.Grunwald twierdził, że wszystkie problemy wychowania sprowadzają się do poglądu na świat, aten ma zawsze filozoficzny charakter.
* K. Kotłowski uważał że wyżej wymieniony problem pociąga za sobą 3 pyt;
- Kim jestem
- Czym jest świat?
- Jakie relacje zachodzą między mną a światem?
PEDAGOGIGA FILOZOFICZNA
Refleksja filozoficzna w pedagogice jest uzasadniona historycznie, teoretycznie i metodologicznie:
* historycznie: dlatego ze pedagogika rozwijająca się przez stulecia w łonie matki - filozofii, przejęła dużą część jej dziedzictwa. Badania historyczne stymulują namysł nad genezą i źródłami wiedzy, poglądów i przesądów, wskazują drogi powstania i rozwoju szkół filozoficznych i ich wpływu na edukację.
* uzasadnienie pedag. Filozoficznej w obszarze teoretycznym wynika z tego, że wszystkie ważne, kardynalne problemy pedagogiczne wychodzą z określonych przesłanek antropologicznych, aksjologicznych, epistomologicznych. Pojęcia pedagogiki szczególnie georetycznej są wyraźnie powiązane z filozofią języka,
*Każdy system pedagogiczny, doktryna, teoria, stanowisko uzależnia się od zbioru przyjętych aksjomatów metodologicznych, od określonej koncepcji heurezy, a te znajdują swoje uzasadnienie w logice i metodologii nauk. Tak więc narzędzia filozoficzne- język, metodologia, szczególny obszar badań służą ciągłemu wydobywaniu nauk o wychowaniu ze skorupy stereotypów i dogmatów.
Filozoficzne pdst. Wych.-wykład 3 06.03.2013r
K .Kotłowski- jeden z powojennych reprezentantów pedagogiki filozoficz., dowodził, ze w tej nazwy nie wynika, iż jest niefilozoficzna pedagogika.
Pedagogika jest jedna ale może być badana z różnych perspektyw- np. psychologicznbej, historycznej, socjologicznej, i filozoficznej.
Cenna myśl F.Engela - kto chce wyzwolić się świadomie z jakiejś filoofii popada nieświadomie w inną-gorszą.
Pedagogika filozoficzna wg Kotłowskiego integruje badania cząstkowe na gruncie pedagogiki empirycznej.
Definicja filozofii wychowania z Leksykonu PWN, Pedagogika pod red. B. Milerskiego i B. Śliwierskiego: Jest to refleksja filozoficzna dotycząca podstaw rzeczywistości wychowania, uprawiana często w ramach pedagogiki ogólnej.
Jej zadaniem jest ukazanie filozoficznych przesłanek teorii<praktyki pedagogicznej, opracowanie swoiste metateorii edukacji, zdefiniowanie miejsca pedagogiki wśród innych nauk, a także sformułowanie fundamentalnej bazy pojęciowej umożliwiającej klarowany opis rzeczywistości i dialog interdyscyplinarny. Podejmuje także zagadnienia metodologiczne, aksjologiczne i światopoglądowe.
Filozofia - brak jednej, całościowej definicji<relatywizacja do czasu, ludzi, szkół czy kierunków>
Ujęcie formalne- to fundamentalna, racjjonalna i krytyczna wiedza o wszystkim co istnieje. Wskazuje na pozaintelektualny składnik- philo-sophie(umiłowanie mądrości). Zawiera od swych poczatków również służy impuls pedagogiczny- ćwiczenia duchowe.
W filozofii wszystko jest przedmiotem sporu <ona, jej rozwiązania antropologiczne, aksjologiczne, epistemologicznej>
Wg Imanuela Kanta filozofia zajmuje się analizą poznającego umysłu i określa to, co jest warunkiem wszelkiego do doświadczenia.
Związek filozofii z edukacją:
Do XIX w pedagogiczna refleksja nie wyodrębniła się z filozofii<w latach 20stych 20wieku J. Kretzschmar ogłosił śmierć pedag. Filozoficznej> do wybuchy 2 wojny światowej jednak filozofia wych. Byłą orientacją dominującą.
Ostatnie systemu 20wiecznej filozofii wych< J. Deweya, S. Hessena, P. Natorpa oraz marksizm oraz neoscholastyka>. Postmodernizm zamyka epokę wielkich systemów.
W Polsce po 1989r ścierają się różne nurty filozofii wychowania, personalizm chrzescijański, pragmatyzm, hermeneutyka, strukturalizm, psychoanaliza, filozofia dialogu i inne.
Edukacja- ogół wielowymiarowych działań i procesów służących wychowaniu i kształceniu jednostek i grup społecznych.
Definicja z leksykonu PWN, Pedagogika - (educare- wychowywać)- „ogół odziaływań międzygeneracyjnych służących formułowaniu całokształtu zdolności życiowych człowieka, czyniących z niego istotę dojrzałą, świadomie realizującą się, zdominowaną w danej kulturze, zdolną do konstruktywnej krytyki i refleksyjnej afirmacji”.
Związek filozofii z edukacją:
Zadania pedagogiki filozoficznej (PF) wg. K. Sośnickiego:
PF zbiera ZAGADNIENIA rozpatrywane przez system pedagogiczny. Zetsawia je, systematyzuje i porównuje między sobą, Bada pojawianie się i znikanie.
PF bada METODY rozwiązywania określonych ;problemów w ramach systemów, porównuje je i określa ich wpływ na ostateczny kształt tych systemów.
PH bada WYNIKI dociekań systemów, systematyzuje, porównuje,i wydobywa wewnętrzny sens poszczególnych rozwiązań
PF bada znaczenie i sens TERMINÓW I POJĘĆ, docieka źródeł różnic w treści pojeć, bada rozwój znaczeń.
PF poszukuje charakterystycznych WŁAŚCIWOŚCI systemów i z ich pktu widzenia ujawnia ich wewnętrzne sensy. Docieka źródeł ich modyfikacji oraz bada skutki. Analizuje wzajemne zależności i przenikanie się systemów.
PF bada związek i ZALEŻNOŚĆ systemów pedagogicznych, od systemów filozoficznych.
Związek filozofii z edukacją - koncepcja S. Sztobryna:
Filozofia oferuje pedagogice określoną koncepcję człowieka, świata i wzajemnych między nimi relacji.
Oferuje określoną konstrukcję aksjologiczną będącą podstawą teleologii pedagogicznej, epistemologia i logika wspierają dydaktykę, Etyka - teorię wychowania moralnego, estetyka zaś wspiera teorię wychowania estetycznego. Filozofia prawa i państwa służą wychowaniu obywatelskiemu, historia filozofii wraz z metodologią mają znaczenie dla historii doktryn i myśli pedagogicznej, prakseologia może być przesłanką skutecznej metodyki.
Filozofia formułuje idee