notatki Iwaszkiewicz, Polonistyka, Poetyka i analiza dzieła literackiego


Niejednorodność płaszczyzny świata przedstawionego odbija się w narracji utworu. Nie występuje tu jeden tylko typ narracji. Pomieszana została narracja personalna i auktoralna. Narrator czasem ukrywa się za głównym bohaterem, Józefem Surynem. Przedstawia świat jego oczami, komentując poszczególne zjawiska. Jednakże w całym opowiadaniu dominuje narrator auktoralny.

Pierwszy z wymienionych typów narracji można dostrzec już na samym początku utworu. Przytoczony jest bowiem opis podróży do Ludynia, widziany oczami księdza Suryna:

Niezmiernie rzadko przejeżdżali obok chałup smolarzy czy bartników stojących wśród lasu, a wioski żadnej nie było widać, tak iż ksiądz Suryn dziwił się, kto tu uprawia pola. A uprawione one były dość starannie miejscami w słońcu błyszczała młoda ruń oziminy(…). Narrator komentuje tu dostrzegane przez bohatera zjawiska, posługując się mowa pozornie zależną, charakterystyczną dla narracji personalnej. Jednakże stosunkowo niewiele jest podobnych zabiegów w tym dość długim opowiadaniu.

Znacznie bardziej widoczna jest pozycja narratora auktoralnego. Ujawnia się ona szczególnie w wypadku dialogów, prowadzonych w mowie zależnej:

Kaziuk kiwnął głową:

- Poszedł spać.

- Wódki się napił - powiedział Wołodkowicz, stukając czarnym krogulczym palcem w deskę stołu - nie taki on, widać, wstrzemięźliwy.

Także opisy zdarzeń, w których główny bohater nie uczestniczy bezpośrednio, świadczą o zdecydowanej dominacji narratora wszechwiedzącego.

Nie można jednak powiedzieć, że narracja jest monotonną, trzecioosobową, regularną relacją. Jest bowiem mocno urozmaicona licznymi opisami przeżyć oraz monologami wewnętrznymi bohatera. I to właśnie te elementy służą opisowi drugiej, duchowej płaszczyzny utworu. Z pierwszym, wyraźnym monologiem wewnętrznym mamy do czynienia już w drugim rozdziale opowiadania. Wówczas ksiądz Suryn przebywa w pokoju wynajętym w karczmie w Ludyniu. Znajduje się w nowym miejscu, obcym, nieprzyjaznym. Sytuacja w jakiej się znalazł, skłania go do refleksji, będącej jednocześnie modlitwą. Jest ona wyrażona w opisie przeżyć i pośrednim monologu wewnętrznym

Pomieszanie stylów narracji może być wyrazem zdialogizowania wewnętrznego popowiadania. (bachtinowska koncepcja wielogłosowości) Oprócz głosu narratora mamy głosy bohaterów. Wiat widziany jego ocami.

Postac Suryna i jego lopsy stają się w opowaiadniu pisarza wspomnianą we wstępie parabolą losów człowieka w czasie drugiej wojny światowej. Iwaszkiewicz za pomocą tej odległej paraboli ukazuje współczesne sobie realia, kiedy to człowiek pod wpływem okoliczności, rzeczywistości w której się znalazł, uświadamiał sobie mieszkające w nim zło i często się mu poddawał. Jednocześnie mona to odczytac również jako wyraz zwątpienia, ponieważ daremna ofiara Suryna to również daremna ofiara narodu, który poświęca kolejnych członków, bezskutecznie pragnąc odzyskac wolnośc. Jednakże wyzwolenie jest niezależne od usiłowań człowieka, tak jak niezależne od ofiary Suryna było uwolnieni matki Joanny.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Parafraza, Polonistyka, Poetyka i analiza dzieła literackiego
Parafraza, Polonistyka, Poetyka i analiza dzieła literackiego
Stylizacja, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
WIERSZ WOLNY, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
metafora, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
sylabotonizm, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
odpowiedzi na ćwiczenia z 10.10, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
sylabizm, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
6. labuda, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
Skladniowe środki styl, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
poezja a wiersz, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
teorie interpretacji, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
intertekstualność, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
postać literacka, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
analiza, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego
style funkcjonalne, filmoznawstwo, Semestr 1, Poetyka z Analizą Dzieła Literackiego

więcej podobnych podstron