KULTURA

Wg A. Kłoskowskiej kultura to względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegająca wg wspólnych dla zbiorowości społecznych wzorów wykształconych i przyswajanych w toku interakcji oraz zawierająca wytwory takich zachowań.

Innymi słowy kultura to wszystko, co człowiek myśli, robi i posiada.

Na kulturę składają się trzy elementy: kultura symboliczna (język), materialna (przedmioty) i normatywna (zasady zachowania)

Wzory kultury:

- Nieuświadomione (ukryte), np. zasady gramatyczne

- Ujawnione (otwarte), np. zasady powitania

Kompetencja kulturowa - zdolność jednostki do właściwego odczytywania, interpretowania i rozumienia znaków oraz symboli przyjętych w danej kulturze

Akulturacja - odchodzenie od rodzimej kultury i przyjmowanie elementów innej, w wyniku bezpośredniego kontaktu lub masowego komunikowania

Szok kulturowy - stan dezorientacji i załamania uznawanych za oczywiste norm i wartości oraz wyobrażeń na temat rzeczywistości społecznej, przeżywany w trakcie kontaktu z inną kulturą.

Przemoc symboliczna - proces narzucania określonej wizji rzeczywistości społecznej oraz wiążącej się z nią hierarchii wartości

Kultura masowa to przekazywanie wielkim masom odbiorców identycznych treści płynących z nielicznych źródeł.

Homogenizacja kultury, czyli jej ujednolicenie ma 3 formy:

1. upraszczająca - adaptacje filmowe

2. mechaniczne - zestawianie obok siebie różnych poziomów kultury - TV

3. immanentna - wewnętrzna - wprowadzona przez autora - wątki kryminalne, miłosne

ZMIANA SPOŁECZNA

Różnica między stanem systemu społecznego w jednym momencie czasu i stanem tego samego systemu w innym momencie czasu.

Rodzaje zmiany:

1. Zmiana składu systemu

2. Zmiana struktury systemu (interakcyjne, interesów, normatywne, idealne)

3. Zmiana funkcji

4. Zmiana granicy systemu

5. Zmiana w otoczeniu systemu

PROCES SPOŁECZNY

Ciąg, sekwencje następujących po sobie i przyczynowo uwarunkowanych zmian systemu.

Rodzaje procesów:

1. Procesy kierunkowe (liniowe i skokowe):

- żadna faza procesu nie jest identyczna z jakąkolwiek inną;

- każda faza późniejsza przybliża system do pewnego stanu wyróżnionego

2. Procesy cykliczne:

- po pewnym czasie stan systemu powraca do punktu wyjścia

ROZWÓJ SPOŁECZNY

Rozwój społeczny jest pewnym rodzajem procesu społecznego charakteryzującym się tym, że:

• kierunek procesu jest pozytywny, tzn. zwiększa się natężenie pewnej zmiennej

• kierunkowa sekwencja zmian społecznych jest uruchamiana przez czynniki endogenne i egzogenne

1. Rozwój jednoliniowy (unilinearny)

2. Rozwój wieloliniowy (multilinearny)

POSTĘP SPOŁECZNY

Jest to taki proces rozwojowy, którego kierunek jest wartościowany, oceniany pozytywnie; realizuje ważne społecznie wartości.

Przeciwieństwem postępu jest regres.

Postęp jest zrelatywizowany grupowo i historycznie.

Wizje postępu:

1. Sakralna - czynnikiem sprawczym jest Bóg

2. Mechanistyczna - czynnikiem sprawczym są mechanizmy zawarte w społeczeństwie

3. Humanistyczna - czynnikiem sprawczym jest jednostka