Inspektor kontroli handlu i usług

Kod klasyfikacji: 344901

Rozdział klasyfikacji: Administracja, zarządzanie, business, praca urzędnicza

Klasa klasyfikacji: Rzeczoznawcy, inspektorzy, urzędnicy udzielający licencji

Zadania i czynności

Inspektor kontroli handlu i usług jest urzędnikiem państwowym. Celem jego pracy jest ujawnianie różnic pomiędzy stanem obecnym jakości świadczonych usług, a stanem pożądanym tych usług, opisanym w przepisach prawnych. Inspektor ujawnia nieprawidłowości w działalności podmiotów gospodarczych w celu ochrony interesów indywidualnych nabywców towarów i usług.. Jego zadania obejmują m.in. bieżące śledzenie zachodzących zmian w przepisach regulujących obrót towarowy, działalność usługową oraz zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Informacje te są mu niezbędne w trakcie inspekcji, do której dochodzi po otrzymaniu zlecenia jej wykonania. Inspektor kontroli wykonuje swoje zadania głównie w terenie. Jego praca polega na przeprowadzeniu inspekcji w różnego rodzaju zakładach usługowych np. fryzjerskich, fotograficznych, kuśnierskich, złotniczych, tele i radiokomunikacyjnych, gastronomicznych, itd. Przeprowadza on również kontrole w zakładach produkcyjnych oraz w handlu. Dotyczy to sklepów, hurtowni, magazynów artykułów spożywczych i przemysłowych. W trakcie kontroli badane są m.in. rzetelność, sprawność i kultura obsługi nabywców towarów i usług. Jest to sprawdzane przez zamówienie usługi lub dokonanie zakupu. Inspektorzy pracują zespołowo. W kontroli bierze udział minimum dwóch inspektorów. Czas trwania inspekcji zależny jest m.in. od otrzymanego zlecenia, wielkości zakładu pracy. Przeważnie trwa ona kilka dni. Po dokonaniu kontroli wykonywana jest analiza zebranych materiałów. Wynikiem analizy jest raport końcowy. W przypadku wykrycia dużych nadużyć sprawa kierowana jest na drogę postępowania wyjaśniającego. W przypadku wykrycia małych wykroczeń inspektor wymierza karę grzywny (mandat). Do zadań inspektora należy również: pouczanie, wyjaśnianie, informowanie kontrolowanych podmiotów o aktualnie obowiązujących przepisach i zasadach w obrocie towarowym i działalności usługowej.

Środowisko pracy

Materialne środowisko pracy

Nie ma typowego miejsca pracy dla inspektora kontroli handlu i usług. Pracuje on w zależności od zlecenia. Mogą to być np. sklepy, hurtownie, magazyny wyrobów gotowych, zakłady produkcyjne, sale sądowe. Pewien etap pracy, tj. analiza zebranych danych wykonywany jest niezmiennie w pomieszczeniach biurowych. W pracy inspektor posługuje się urządzeniami biurowymi takimi jak: telefonem, fax, kopiarka. Posługuje się on również różnego rodzaju przyrządami kontrolno-pomiarowymi. Podczas wykonywania swoich obowiązków zawodowych, w zależności od miejsca przeprowadzania inspekcji inspektor może się stykać z substancjami alergogennymi oraz materiałami i substancjami łatwopalnymi.

społeczne środowisko pracy

Praca w tym zawodzie ma głównie charakter zespołowy, poza niektórymi zadaniami, które wykonywane są samodzielnie - jak np. analiza danych, występowanie w sądzie w roli świadka. Kontakty z ludźmi są bardzo intensywne i polegają przede wszystkim na udzielaniu rad, konsultowaniu, organizowaniu, współpracy.

organizacyjne środowisko pracy

Czas pracy inspektora waha się od sześciu do dziewięciu godzin dziennie. Jest to zależne od otrzymanego zlecenia. Niektóre zakłady pracy mogą być kontrolowane również w nocy, gdyż takie są ich godziny urzędowania. Może być również wymagane wypełnianie obowiązków zawodowych w dni wolne od pracy. W zawodzie tym większość czynności ma charakter nie rutynowy, zmieniają się one w zależności od miejsca w którym przeprowadzana jest inspekcja. Czynności wykonywane przez urzędnika są oceniane przez osoby, które kontroluje. W przypadku przekroczenia uprawnień, poświadczenia nieprawdy, korupcji, pracownik ponosi odpowiedzialność służbową bądź karną.

Wymagania psychologiczne

W pracy inspektora kontroli handlu i usług jedną z ważniejszych cech jest odporność emocjonalna. Pracownik na tym stanowisku jest często narażony na sytuacje konfliktowe z różnymi ludźmi. Wynika to z faktu, że ujawnia on różnego typu wykroczenia gospodarcze, nadużycia, niewłaściwą jakość towarów i usług. Reakcje kontrolowanych osób są czasem nieprzyjemne i gwałtowne. Bywa, że inspektor nie jest wpuszczany do zakładu; wówczas niezbędna jest interwencja policji. Niezwykle istotną cechą w tym zawodzie jest więc umiejętność postępowania z ludźmi i nawiązywania z nimi kontaktu. Innymi bardzo ważnymi cechami są: samokontrola, umiejętność nieokazywania uczuć oraz w pewnym stopniu zdolność do ukrywania swych zamiarów. Poza tym niezbędnymi cechami są podzielność uwagi i szybki refleks. Inspektor musi być także dokładny i drobiazgowy w swoich czynnościach. Nie może ulegać wpływom innych ludzi i powinien ściśle trzymać się przepisów prawa. Musi również trzymać się zasad logicznego rozumowania.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Ze względu na wysiłek fizyczny pracę w tym zawodzie można zaliczyć do prac lekkich. Wymagana jest ogólna sprawność fizyczna. Raz w roku obowiązkowe jest przeprowadzenie badań na nosicielstwo chorób zakaźnych i pasożytów . W przypadku inspektorów kontrolujących usługi gastronomiczne oraz handel artykułami spożywczymi niezbędne są dobrze wykształcone zmysły: smaku, węchu i dotyku. Dotyk ma istotne znaczenie przy kontroli znaków akcyzy (banderol akcyzowych) na papierosach i na alkoholach. Istotny jest również dobry wzrok i słuch. Nie ma możliwości zatrudnienia w tym zawodzie osób niepełnosprawnych.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Warunkiem podjęcia pracy jest wykształcenie minimum średnie. Mile widziane jest jednak wykształcenie wyższe. Inspektorzy zajmują się kontrolą dziedzin gospodarki, które są im najlepiej znane z racji wykształcenia lub wcześniejszego doświadczenia zawodowego. Warunek praktycznej znajomości kontrolowanej dziedziny jest stawiany zwłaszcza osobom o wykształceniu średnim. Z zakresu studiów wyższych dobrą podstawą do uzyskania pracy w zawodzie są kierunki prawnicze, administracja, oraz inne branżowe np. technologia żywienia, technologia artykułów przemysłowych, kierunki techniczne, etc. Niezbędnym warunkiem podjęcia pracy jest zdobycie aplikacji administracyjnej (trwa ona około roku). Aplikacje te są organizowane we własnym zakresie przez jednostki zatrudniające.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

Możliwości kariery zawodowej są dość ograniczone. W chwili zatrudnienia pracownik obejmuje stanowisko inspektora kontroli, następnie może awansować do stanowiska starszego inspektora kontroli, specjalisty, starszego specjalisty. Istnieje również możliwość awansu na stanowisko kierownicze. Awans jest uzależniony od stażu zawodowego, indywidualnych osiągnięć pracownika oraz wykształcenia.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Istnieją możliwości podjęcia pracy w zawodzie przez osoby dorosłe, które miały dłuższą przerwę w pracy lub później zdobyły kwalifikacje. Jest to jednak uzależnione od tego czy aktualnie występują wolne miejsca pracy. Granice wiekowe są w tym wypadku bardzo szerokie, nie ma praktycznych przeszkód wiekowych w podjęciu pracy na tym stanowisku.

Polecana literatura

„Kodeks Pracy” Ustawa o pracownikach urzędów państwowych”

Ustawa z dnia 25.02.1958r. o Państwowej Inspekcji Handlowej /Dz.U. nr 26 poz 206 z późniejszymi zmianami/

Zarządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego z dn. 24.12.1969r. w sprawie zakresu inspekcji organów Państwowej Inspekcji Handlowej /Monitor Polski Nr 2 poz. 17

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---