Koncepcja kształcenia wielostronnego Wincentego Okonia

Traktując osobowość jako stopniowo harmonizującą się całość, oddziałując na nią i uruchamiając własne siły jednostki, nie możemy jednocześnie nie dostrzegać podstawowych jej funkcji, którym zawdzięczamy swoją egzystencję i swój rozwój. Do tych funkcji osobowości zalicza się poznawanie świata i siebie, przeżywanie świata i nagromadzonych w nim wartości i zmienianie świata. Te trzy typowo ludzkie funkcje leżą u podstaw teorii kształcenia wielostronnego.

Uwzględnia ona podstawowe rodzaje działalności ludzkiej:

• aktywność intelektualną zmierzającą do poznawania świata i siebie realizuje uczący się podmiot w dwojaki sposób. Przede wszystkim więc przyswaja nagromadzoną przez ludzkość wiedzę, korzystając z pomocy nauczycieli i z licznych źródeł tej wiedzy. Ale jednocześnie znaczną część tej wiedzy odkrywa sam, rozwiązując odpowiednio dobrane problemy i doskonaląc w ten sposób własne zdolności twórcze w dziedzinie intelektualnej.

• aktywność o charakterze emocjonalnym, dotyczącą stosunku człowieka do wartości. Polega ona na przeżywaniu wartości i ich wytwarzaniu.

• aktywność praktyczną, która polega na jego osobistym udziale w przekształcaniu rzeczywistości. Ma również swoje dwie strony. Wymaga więc poznania wiedzy o rzeczywistości, którą jednostka ma zmienić lub stwarzać. Wiedza staje się tu bezpośrednio użyteczna w twórczości technicznej i w procesach pracy produkcyjnej, dając wiedzę o świecie i znajomość wzorów przekształcania rzeczywistości, szkoła ma jednocześnie wszelkie dane na to, aby przysposabiać sowich wychowanków do rozwiązywania nowych problemów.

---