Zespół Downa
Anomalia chromosomowa powstała w stadium gametogenezy.
Związany jest z 3 anomaliami cytogenetycznymi: trisomią, typem translokacyjnym i postacią mozaiki.
Trisomia:
Większość osób z zespołem Downa ma dodatkowy chromosom w 21 parze w jądrach wszystkich swoich komórek.
Błąd następuje zwykle podczas wytwarzanie się komórek płciowych, kiedy to chromosom 21 pary nie rozdziela się właściwie podczas pierwszego podziału mejotycznego, albo chromatydy nie oddzielają się właściwie podczas drugiego podziału mejotycznego.
Zwykle dodatkowy chromosom pochodzi z komórki jajowej. Około 80% dzieci urodzonych z zespołem Downa ma dodatkowy chromosom na skutek niewłaściwego rozłączenia się chromosomu w pierwszym podziale mejotycznym.
Mozaika:
Mozaika zespołu Downa występuje wtedy, kiedy tylko część komórek organizmu ma dodatkowy chromosom 21, pozostałe komórki natomiast są prawidłowe.
Procentowy udział komórek trisomicznych może być różny, od kilku do prawie 100%.
Stan ten jest obecnie wykrywany tylko w 2-3 % populacji z zespołem Downa.
Mozaikowość można podejrzewać w tych przypadkach, w których rozpoznanie zespołu Downa jest wątpliwe.
Wyróżnia się trzy typy mozaikowości:
mozaikowość komórkowa- jest to najczęstsza postać mozaikowości, w której pojedyncza tkanka może się składać zarówno z prawidłowych, jak i trisomicznych komórek,
mozaikowość tkankowa- stanowi rzadką sytuację, w które określone tkanki są dotknięte trisomią chromosomu 21,
chimeryzm- dwie oddzielnie zapłodnione komórki jajowe zlewają się razem i wzrastają jako pojedynczy organizm.
Translokacja:
Część jednego chromosomu zostaje przyłączona do innego chromosomu w danym kariogramie,
Dodatkowy chromosom najczęściej łączy się z jednym z chromosomów z grupy D (13, 14 lub 15), najczęściej z chromosomem 14, rzadziej natomiast z grupy G (21 lub 22). Jeśli przyłącza się do chromosomu 14, kariotyp opisany jest jako translokacja 14/21 lub D- G (14- 21),
Może też występować w obrębie grupy G (G : G), kiedy dodatkowy chromosom 21 przyłącza się do chromosomu 22 (21:22) lub do drugiego chromosomu 21 (21:21)
Najczęściej w zespole Downa występuje translokacja D/G.
Jeżeli jedno z rodziców jest nosicielem translokacji D/G, to teoretycznie ryzyko posiadania dziecka z zespołem Downa będzie wynosiło 1:3. (jeżeli matka jest nosicielką takiej translokacji, to zespół Downa wystąpi 1 raz na 6 - 7 żywych urodzeń, jeżeli nosicielem jest ojciec, to ryzyko może być mniejsze i wynosi około 1 na 20.
W przypadku translokacji G/G, jeżeli jedno z rodziców jest nosicielem, oznacza to, że wszystkie urodzone dzieci będą dotknięte zespołem Downa
Częstość występowania zespołu Downa waha się od 1 na 500 do 1 na 900 urodzeń.
Większość przypadków zespołu Downa (około 90%) nie jest związana z rodzinną tendencją do rodzenia dzieci z tym zespołem.
Około 1/3 przypadków trisomii z translokacją jest dziedziczona, gdy matka bądź ojciec są nosicielami translokacji zrównoważonej.
Około 1 na 100 przypadków zespołu Downa jest dziedziczonych.
20-25% wszystkich przypadków dodatkowy chromosom pochodzi od ojca.
Na obraz kliniczny zespołu Downa składają się następujące objawy:
niski wzrost,
brachycefalia ze spłaszczeniem okolicy potylicznej,
skośne ustawienie szpar powiekowych (zewnętrzna strona skierowana ku górze),
zmarszczka nakątna,
szpary powiekowe są często wąskie i krótkie,
małe białe plamki na krawędzi tęczówki (plamki Brushfielda),
spłaszczenie twarzy,
płaska podstawa nosa,
głowa jest mniejsza niż przeciętnie, tył głowy jest spłaszczony, ciemiączka są większe niż u ogółu dzieci i można znaleźć dodatkowe miękkie miejsce pośrodku głowy- dziecko rośnie wolniej i kości czaszki potrzebują więcej czasu aby się zrosnąć,
małżowiny uszne są małe i nisko osadzone, górna część małżowiny bywa zawinięta,
usta są małe, wargi wąskie, jama ustna jest mniejsza niż u innych dzieci, podniebienie wąskie i wysoko wysklepione (gotyckie), język jest duży, zbrużdżony z tendencją do wystawania, mięśnie żuchwy i języka są wiotkie, usta są otwarte, zęby wykazują nieregularność liczby i kształtu,
szyja jest krótka i szeroka, widoczne są luźne fałdy skórne po bokach szyi i na karku, fałdy te zanikają w miarę wzrostu dziecka,
kończyny dolne i górne są krótkie, dłonie są szerokie i płaskie, palce krótkie, piąty palec ma tylko jedną bruzdą zgięciową, bywa zagięty w kierunku pozostałych palców (klinodaktylia), u około połowy dzieci dłonie mają pojedynczą poprzeczną brudzę (małpia bruzda),
stopy są szerokie, palce krótkie, występuje duża przerwa pomiędzy dużym palcem i pozostałymi, a także kciukiem ręki i resztą palców, na podeszwie stopy jest widoczna bruzda biegnąca od szpary pomiędzy dużym palcem i pozostałymi palcami,
u większości dzieci występuje słabe napięcie mięśni (hipotonia), a także wiotkie stawy, co daje uogólnioną wiotkość ciała,
często występuje przepuklina pępkowa,
odruchy są zwykle słabsze i trudniejsze do wywołania, u około 2/3 dzieci płacz bywa słabszy, krótszy i o wyższym tonie, u noworodków brak odruchu Moro,
układ kostny wykazuje różne anomalie: miednica jest na ogół zmniejszona, kąty przedsionkowe i biodra są zazwyczaj zmniejszone, zwłaszcza u dzieci,
skóra jest sucha, często zasiniona,
narządy płciowe są często słabo rozwinięte, u mężczyzn występuje wnętrostwo, mężczyźni są z reguły bezpłodni, znanych jest natomiast kilka przypadków, w których kobieta z zespołem Downa jest matką; połowa zrodzonych dzieci wykazywała trisomię 21.
Wystąpienie od 6 do 9 powyższych cech u człowieka świadczy o zespole Downa.
Mózgowie jest małe, bieguny są spłaszczone, pat czołowy górny jest wąski.
Pień mózgu i móżdżek są zmniejszone
Zmniejszenie liczby komórek w korze mózgu.
W przypadkach z wadami układu krążenia w mózgu stwierdza się zmiany naczyniopochodne.
tendencja do wczesnego występowania cech morfologicznych starzenia się mózgu, szczególnie blaszek starczych i neurofibryllarnych zmian Alzheimerowskich.
wczesne występowania choroby Alzheimera, zwłaszcza po 40 roku życia.
Zespół Downa
Wady serca
50% dzieci z zespołem Downa ma wady serca
Najczęsciej wada przegrody międzykomorowej, ubytek przegrody międzyprzedsionkowej- występuje u 60% dzieci z zespołem Downa i jest odpowiedzialna za dalsze powikłania, dotyczące układu oddechowego.
Współczynnik umieralności dla wszystkich dzieci poddawanych na operacjom na otwartym sercu wynosi 20% dla dzieci poniżej 2 roku życia, a dla niemowląt poniżej 3 miesiąca życia wynosi on aż 43%.
Zespół Downa
Charakterystyczną cechą zespołu Downa jest upośledzenie wzroku.
Gardiner stwierdził, że ponad 67% osób ma upośledzony wzrok.
Najczęstszymi wadami są: krótkowzroczność, zez zbieżny i rozbieżny, astygmatyzm, dalekowzroczność, zapalenie brzegów powiek, zaćma.
U około 10% pacjentów powyżej 30 roku życia badanych przez Cullena (1963) stwierdzono ślepotę.
Zespół Downa
Zapalenie ucha środkowego jest bardzo częstym schorzeniem u dzieci z zespołem Downa
Często choroba ta nie mija samoistnie, lecz przeciąga się do wieku dorosłego i może prowadzić do zaburzeń słuchu.
Zespół Downa
Osoby z zespołem Downa wykazują zdecydowanie mniejszą odporność na infekcje wirusowe.
Zespół Downa
Podwichnięcie szczytowo- obrotowe, które może powodować zupełne porażenie kończyn, a nie leczone doprowadzić także do śmierci.
Schorzenie to występuje u około 2% dzieci z zespołem Downa.
Zespół Downa
U osób z zespołem Downa znacznie częściej występuje wirusowe zapalenie wątroby.
Po infekcji antygen może być przez wiele lat obecny we krwi i powodować nawroty choroby ze względu na obniżony system odpornościowy organizmu.
Zespół Downa
Mowa dzieci z zespołem Downa jest opóźniona, zniekształcona i trudna do zrozumienia.
Głos jest chrypiący i zniekształcony
Gaworzenie może nie wystąpić aż do 6 roku życia.
Okres wyrazu- między 18 miesiącem a 10 rokiem życia i może on trwać nawet kilka lat.
Okres zdania- zwykle kilkunastoletnie opóźnienie.
Im wyższy poziom inteligencji dziecka, tym lepiej rozwija się mowa, a struktura zdań jest bogatsza.
Dzieci rozumieją mowę innych ludzi i komunikują się nawet jeśli same nie potrafią mówić.
Informacje ilustrują za pomocą gestów i mimiki.
Zespół Downa
Niepełnosprawność intelektualna to zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych.
Większość osób z zespołem Downa wykazuje niepełnosprawność w stopniu od łagodnego (IQ 50-70) do średniego (IQ 35-50).
Dzieci rozwijają się z opóźnieniem, jednak dzięki wczesnej interwencji i odpowiedniej stymulacji
mogą w znacznym stopniu nadrobić te niedomagania.
Zespół Downa
Bardzo rzadko obserwuje się u osób z zespołem Downa choroby psychiczne.
Mniejsze w porównaniu z populacją generalną jest też występowanie padaczki - mniej niż 1%.
Zespół Downa
U około 4 - 5 dzieci na 100 zdarza się niedrożność przełyku lub dwunastnicy (atresia).
Czasem zdarzają się też nieprawidłowości w budowie jelita grubego (choroba Hirschprunga).
Zespół Downa
Chorobą współwystępującą jest również białaczka.
Zdarza się u 1 na 100 dzieci z zespołem Downa.
Zwykle pojawia się pierwszych 2-3 latach życia i zazwyczaj ma ostry przebieg.
Zespół Edwardsa
Trisomia chromosomu 18.
Częstotliwość występowania tej wady wynosi 3/10000 żywo urodzonych niemowląt, z tym że u dziewczynek występuje on 3 razy częściej.
Zespół ten zazwyczaj nie jest uwarunkowany dziedzicznie, więc chore dziecko może przyjść na świat także w rodzinie nieobciążonej chorobą.
Wiek matki wpływa na częstotliwość występowania tego zespołu.
Większość dzieci przeżywa 3-4 miesięcy, wyjątkowo do 2 lat.
Bardzo rzadko występuje mozaika.
Zespół Edwardsa
Obraz kliniczny:
niska masa urodzeniowa noworodka (dystrofia wewnątrzmaciczna)
deformacje czaszki:
małogłowie (microcephalia)
łódkogłowie (scaphocephalia)
dolichocefalia
wydatna potylica (91%)
hiperteloryzm oczny
wąskie szpary powiekowe (80%)
Zespół Edwardsa
Obraz kliniczny:
wady rogówki i tęczówki
mikrognacja
mikrostomia (86%)
poszerzenie szwów i ciemiączek
nisko osadzone, dysplastyczne małżowiny uszne
pojedyncza bruzda zgięciowa dłoni
nadmiar skóry na szyi (86%)
szeroko rozstawione brodawki sutkowe (hiperteloryzm brodawek sutkowych - 90%)
Zespół Edwardsa
Obraz kliniczny- wady szkieletu
krótki mostek (blisko 100%)
zwichnięcie stawów biodrowych (82%)
deformacje zgięciowe palców, nakładające się na siebie palce
stopa końsko-szpotawa (89%)
aplazja kości promieniowej
wydatne pięty
zgięcie podeszwowe paluchów ("młotkowaty paluch" - 89%)
Zespół Edwardsa
Obraz kliniczny:
przetrwały przewód tętniczy (PDA)
ubytek przegrody międzykomorowej (VSD)
uchyłek Meckela
wady rozwojowe nerek
hipoplazja paznokci (blisko 100%)
zmiany dermatoglifów
wady narządów płciowych
hipoplazja warg sromowych większych (blisko 100%)
przerost łechtaczki (89%)
drgawki (62%)
głębokie upośledzenie umysłowe.
Zespół Edwardsa
Zespół Patau
Trisomia chromosomu 13.
Częstotliwość występowania tej wady wynosi 2/10000 żywo urodzonych niemowląt.
Wiek matki, choć w niewielkim zakresie, wpływa na częstotliwość występowania tego zespołu.
Dzieci z zespołem Patau umierają zazwyczaj w kilka godzin lub dni po urodzeniu. Tylko 1 dziecko z 20 przeżywa dłużej niż 6 miesięcy. Jednakże niektóre dzieci przeżywają okres dojrzewania. Osoby dorosłe z tym zespołem są rzadkością.
Zespół Patau
Spowodowany jest nierozejściem się chromosomów podczas I lub II podziału mejotycznego u któregoś z rodziców.
W efekcie ilość DNA w tej aberracji jest o 3,6% większa niż w prawidłowym kariotypie.
Zespół Patau
Obraz kliniczny:
rozszczep wargi i podniebienia
wady oczu (mikroftalmia, anaftalmia)
wady uszu (niskie osadzenie, zniekształcenie małżowin)
anomalie kończyn (polidaktylia, ustawienie palców w kształcie "kurka od strzelby")
wady sercowo-naczyniowe
wady nerek (torbielowatość nerek, wodonercze)
anomalie mózgu
hipotonia mięśni
napady drgawek
Zespół Patau
Poliploidalność
Poliploidalność
Często występuje u roślin, poprawiając ich wartość uprawną.
Heksaploid Triticum aestivum, pszenica wykorzystywana do produkcji chleba
Poliploidalność
U ludzi poliploidalność występuje bardzo rzadko.
Najczęściej w postaci:
triploidia (3n)
tetraploidia (4n)
Dodatkowe chromosomy kodują dużą liczbę dodatkowych produktów genowych, powodując liczne anomalie, takie jak wady serca i ośrodkowego układu nerwowego. Triploidia i Tetraploidia są śmiertelne.
Triploidia
69 chromosomów w jądrze komórki (3n, czyli 3x23)
Kariotyp można zapisać tak: 69, XXX
Występuję w 1/10 000 urodzeń
Odpowiedzialna za 15 % nieprawidłowości chromosomowych w momencie zapłodnienia- większość ciąż kończy się poronieniem
Najczęstszą przyczyną jest wejście 2 plemników do komórki jajowej
Inna to powstanie w mejozie diploidalnego plemnika
Triploidia
Triploid może powstać również z połączenia komórki jajowej z ciałkiem kierunkowym (46 chromosomów) i późniejszego zapłodnienia.
Tetraploidia
Występuje znacznie rzadziej.
Zanotowano tylko kilka żywych urodzeń.
Powstaje na skutek błędów mitotycznych we wczesnym stadium życia zarodka, w trakcie duplikacji chromosomy przemieszczają się do jednej z komórek potomnych.
Autopoliploidy i allopoliploidy
autopoliploidy - zwielokrotnienie garnituru chromosomów zachodzi w obrębie jednego gatunku.
allopoliploidy (amfiploidy) - zwielokrotnienie garnituru chromosomów zachodzi przy tworzeniu mieszańców, np. żubroń, pszenżyto, kuro-indyk. U tych osobników brak chromosomów homologicznych. Nie tworzą gamet.
Aberracje liczbowe chromosomów płci
Zespół Turnera
Najczęstszym typ aberracji- monosomia- całkowity lub częściowy brak jednego chromosomu X.
W pozostałych przypadkach- mozaicyzm (niektóre komórki mają dwa chromosomy płciowe XX, a inne jeden X0) lub uszkodzenie struktury w jednym z chromosomów X - brakuje końcowych fragmentów, a pozostała część chromosomu tworzy pierścień.
Zaburzenie najczęściej dotyczy dziewczynek. Na 500 urodzonych dziewczynek przypada l przypadek zespołu Turnera. Dotychczas opisano tylko kilka przypadków zespołu Turnera u chłopców.
Zespół Turnera
Istnieje także czysta dysgenezja gonad, charakteryzująca. się obecnością dysgenetycznych gonad u osobników fenotypowo żeńskich, z prawidłowym wzrostem, bez wad somatycznych.
W tym przypadku osobnik o cechach żeńskich posiada tylko jeden chromosom X (kariotyp 45,XO).
Jest to choroba spotykana wyjątkowo rzadko.
Zespół Turnera
Obraz kliniczny:
niski wzrost (poniżej 150 cm, przeważnie około 130 cm)
krępa budowa ciała
płetwowatość szyi z niską linią owłosienia
zmiany barwnikowe na skórze
krótka klatka piersiowa
krótkie palce dłoni i stóp
niedorozwój wtórnych cech płciowych (krótka pochwa, mała macica)
pierwotny brak miesiączki
słabo wykształcone sutki
szeroko rozstawione brodawki sutkowe
jajniki niewyczuwalne
Zespół Turnera
Badania szczegółowe wskazują często na wady wrodzone układu moczowego, obniżoną zawartość estrogenów w moczu. W rozmazie cytohormonalnym stwierdza się atroficzny skład komórek nabłonkowych.
W czasie laparotomii w miejscu jajników widoczne są białe, cienkie pasemka włókniste, nie zawierające gonocytów.
Zespół Klinefeltera (hipogonadyzm hipergonadotropowy)
Rozróżnia się:
- Prawdziwy zespół Klinefeltera
Prawdziwy zespól Klinefeltera u większości mężczyzn o kariotypie 47, XXY, ma podłoże wrodzone. Cechuje go dodatnia chromatyna płciowa oraz kariotyp z obecnością dodatkowego chromosomu X.
- Rzekomy zespół Klinefeltera
Rzekomy zespół Klinefeltera rozwija się w wyniku zadziałania czynników uszkadzających jądra narodzonego już mężczyzny. W zespole tym stwierdza się ujemną chromatynę płciową.
Zespół Klinefeltera
Obraz kliniczny:
wysoki wzrost
delikatna i cienka skóra
bladość cery
słabo rozwinięte mięśnie
słabe owłosienie: bardzo nikły zarost twarzy, owłosienie łonowe typu kobiecego
małe jądra przy prawidłowo zbudowanym prąciu
obniżone libido
dysgenezja jąder
powiększone najądrze
brak spermatogenezy w gonadach prowadzi do niepłodności
obustronna ginekomastia
Zespół Klinefeltera
W badaniu histologicznym wycinków z jąder stwierdza się zeszkliwienie kanalików krętych oraz brak spermatogenezy.
U młodych mężczyzn komórki Leydiga są liczne (z wiekiem zanikają), ułożone w skupiskach, nieraz tworzących mikrogruczolaki. Jednak mimo rozrostu komórek Leydiga poziom testosteronu w surowicy jest obniżony.
W badaniu laboratoryjnym stwierdza się zwiększoną obecność gonadotropin (głównie FSH) i obniżony poziom testosteronu.
Zespół Klinefeltera
Nadkobieta (44+XXX)
Nondysjunkcja chromosomów płciowych
Osobnik o cechach fenotypowych żeńskich, często z wyjątkowo dobrze zaznaczonymi trzeciorzędowymi cechami płciowymi.
Wada ta jest silnie związana z wiekiem matki, im większy wiek matki, tym większe prawdopodobieństwo trisomii XXX u córki.
Występuje z częstością 1/1000 urodzeń (szacuje się, że 0,1% populacji kobiet ma ten zespół)
Trisomii X może towarzyszyć wysoki wzrost.
Większość pacjentek rozwija się normalnie i nie ma problemów z płodnością
Zwiększone ryzyko wystąpienia trudności w uczeniu się, a w niektórych przypadkach lekkie upośledzenie.
U kobiet z zespołem XXX występują dwa ciałka Barra.
Nadkobieta (44+XXX)
Nadmężczyzna (44+XYY)
Są to mężczyźni o wysokim wzroście, z intensywnym trądzikiem
Są oni płodni i ich potomstwo jest bez skazy.
Stanowią około 0,1% populacji męskiej.
Zespoły chorobowe uwarunkowane aberracjami strukturalnymi
Zespół cri-du-chât
Zespół kociego krzyku (cri du chat ) powoduje delecja krótkiego ramienia chromosomu 5 (kariotyp 46,XX,del 5p lub 46,XY,del 5p).
Wielkość delecji może być różna, od 5p15.2 do całego krótkiego ramienia.
Geny, których delecja wpływa na fenotyp zespołu kociego krzyku to położone na krótkim ramieniu chromosomu 5 geny kodujące białka biorące udział w rozwoju mózgu - semaforynę F i delta-kateninę, a także gen kodujący telomerazę.
Zespół cri-du-chât
W okresie noworodkowym i pierwszych miesiącach okresu niemowlęcego stwierdza się charakterystyczny płacz dziecka, zwykle prowadzący do prawidłowej diagnozy i od którego zespół wziął swoją nazwę.
Płacz przez wysoką tonację dźwięków i monotonię przypomina miauczenie kota. Wiązane jest to z nieprawidłową budową krtani (krtań jest mała, wąska, romboidlanego ksztłtu) i nagłośni (wiotka, mała, hipotoniczna), a także zaburzeniami czynnościowymi i strukturalnymi układu nerwowego. Płacz zanika w ciągu kilku miesięcy.
Spotyka się ponadto zmiany kostno-stawowe, takie jak koślawość kończyn, nadmierna ruchomość stawów
Zespół cri-du-chât
Zespoły mikrodelecyjne
Zespół Pradera- Williego
Opisana przez Johna Langdona Downa w słynnej monografii "Mental Afflictions of Childhood and Youth„
Opisał pacjentkę o inicjałach E.C., pensjonariuszkę Earlswood Asylum for Idiots, która w wieku 14 lat ważyła 196 funtów (84 kg) przy wzroście 4 stóp i 4 cali (1,32 m). Jej chrapanie w nocy przeszkadzało innym pensjonariuszom, a w dzień była senna. Pacjentka miała także objawy hipogonadyzmu i charakterystycznie małe stopy i dłonie. W autopsji zmarłej przedwcześnie kobiety stwierdzono hipoplastyczne jajniki i macicę.
Zespół Pradera- Williego
Częstość występowania zespołu ocenia się na
1:10 000- 1:25 000 żywych urodzeń.
Zespół Pradera- Williego
Zespół Pradera-Williego spowodowany jest nieprawidłowością w regionie 15q11-q13, określanym jako region krytyczny zespołu Pradera i Williego (PWCR, Prader-Willi critical region) powstałą na skutek jednego z kilku mechanizmów:
delecji fragmentu ojcowskiego chromosomu 15q11.2-q13 (około 70%)
uniparentnej (jednorodzicielskiej- matczynej) heterodisomii (UPD, uniparental disomy) chromosmomu 15
mutacji imprintingowej (mikrodelecji w miejscu imprintingowym) przekazanej na chromosomie ojcowskim
zrównoważonej rearanżacji chromosomalnej w obrębie 15q11.2-q13 (mniej niż 1%).
Zespół Pradera- Williego
Nieprawidłowości w obrębie PWCR dotyczą ponad 99% pacjentów z fenotypem PWS.
Zespół Pradera-Williego był pierwszym opisanym u człowieka przykładem zjawiska imprintingu.
PWS należy do grupy tzw. zespołów przyległych genów, ponieważ fenotyp wynika z delecji kilku genów o sąsiadujących loci.
W PWS delecji ulegają ojcowskie kopie genu SNRPN kodującego dwa białka: czynnik splicingowy SmN i polipeptyd SNURF
Zespół Pradera- Williego
Zespół Pradera- Williego
Obraz kliniczny:
hipotonia mięśniowa (obniżenie napięcia mięśni) w okresie prenatalnym objawia się słabymi ruchami płodu, brakiem postępu akcji porodowej; utrzymuje się u niemowląt i małych dzieci, napięcie mięśniowe poprawia się około 2-4 roku życia; słaby odruch ssania i trudności w karmieniu. Predyspozycja do ułożenia pośladkowego płodu.
opóźniony rozwój psychoruchowy;
hipogonadyzm hipogonadotropowy, manifestujący się jako hipogenitalizm (niedorozwój narządów płciowych), małe prącie, mała, hipoplastyczna, niepomarszczona moszna o słabej pigmentacji, jednostronne lub obustronne wnętrostwo (80-90%)
Zespół Pradera- Williego
nadmierne łaknienie (hiperfagia) i wynikające z niej nadwaga i otyłość. Szczegółowe badanie zachowania pacjentów z PWS pozwoliło zasugerować, że istotą hiperfagii nie jest nadmierny głód, tylko zahamowanie uczucia sytości[32].
zmieniona budowa (cechy dysmorficzne) twarzy: węższe czoło, antymongoloidalne ustawienie szpar powiekowych, "migdałowaty" kształt szpar powiekowych, skierowane do dołu kąciki ust, małe i trójkątne usta ("rybie"), wąska czerwień wargowa górnej wargi. Dysmorfia twarzy może być bardzo delikatna lub nieobecna u noworodka i ewoluować z wiekiem
małe dłonie i stopy (akromikria), zwężające się ku końcom palce
Zespół Pradera- Williego
zez zbieżny,
niezwykle gęsta ślina, zwiększająca podatność na próchnicę i stwarzająca problemy przy anestezjologicznej kontroli pracy dróg oddechowych podczas zabiegów operacyjnych;
wysoki próg odczuwania bólu;
skłonność do hipertermii;
opóźnienie rozwoju mowy; później mogą wystąpić zaburzenia artykulacji
Zespół Pradera- Williego
zmiany zachowania - dzieci z PWS mogą być kapryśne, uparte, czasem agresywne, skłonne do wybuchów złości, zachowań obsesyjno-kompulsyjnych i psychoz; typowym zachowaniem jest skubanie skóry (ang. skin picking), nieraz poważnie utrudniające gojenie się ran pooperacyjnych;
niezwykłe zdolności poznawcze u pacjentów wykazujących jednocześnie opóźnienie umysłowe: opisywano zamiłowanie do układania puzzli i szczególną umiejętność zapamiętywania czytanego tekstu;
zaburzenia snu, bezdech nocny;
Zespół Pradera- Williego
hipopigmentacja skóry, tęczówek i włosów, wynikająca z tyrozynazo-dodatniego albinizmu (około 30%);
niski wzrost (niskorosłość), spowodowany niedoborem hormonu wzrostu;
wady ośrodkowego układu nerwowego (szczególnie mózgu): poszerzenie układu komorowego (wentrikulomegalia, do 100%), zmniejszona objętość płatów ciemieniowych i potylicznych (50%), spłycenie bruzdy Sylwiusza (60%), niecałkowite zamknięcie wyspy (65%)
Zespół Pradera- Williego
Zespół Angelmana
Genetycznie uwarunkowany zespół spowodowany najczęściej mikrodelecją w regionie 15q11-13.
Wiele charakterystycznych cech Zespołu Angelmana wynika z utraty funkcji genu UBE3A. Ludzie zwykle dziedziczą jedna kopie genu UBE3A od każdego z rodziców. Obie kopie tego genu są aktywne w wielu tkankach organizmu. W pewnych obszarach mózgu, jednak tylko pochodząca od matki kopia genu UBE3A jest aktywna. Jeśli kopia genu UBE3A pochodząca od matki została utracona lub jeżeli jest niezdolna do prawidłowego funkcjonowania np. z powodu mutacji, wówczas nie będzie żadnej aktywnej kopii genu w określonych partiach mózgu, co prowadzi do AS.
Zespół Angelmana
Zaburzenia w ojcowskiej kopii 15q11-13, prowadza do zespółu Pradera-Williego (PWS).
Zespół Angelmana spowodowany jest utratą regionu 15q11-q13, rzadziej jednorodzicielską disomią chromosomu lub nieprawidłowym imprintingiem.
Zespół Angelmana
Obraz kliniczny:
upośledzenie umysłowe, ataksja, padaczka, charakterystyczne ruchy przypominające marionetkę i napady śmiechu bez powodu (stąd dawna, zarzucona nazwa zespołu, ang. happy puppet syndrome).
cechy dysmorficzne twarzy, takie jak duże usta (makrostomia), wystający język (łac. glossoptosis), szeroko rozstawione zęby. Tęczówki prawie zawsze mają kolor niebieski.
Dzieci z zespołem Angelmana przejawiają różne sensoryzmy, wśród nich częstym jest fascynacja wodą.
Zespół Angelmana
Zespół DiGeorge'a
Zespół mikrodelecji 22q11, ang. microdeletion 22q11 syndrome, (del 22q11.2) - zespół wad wrodzonych spowodowany mikrodelecją prążka chromosomu 22q11, przebiegający z pierwotnym niedoborem odporności.
W zespole delecji 22q11.2 dochodzi do zaburzeń rozwoju grasicy i jej aplazji, najczęściej w 6.-10. tygodniu życia płodowego. Grasica rozwija się z III i IV kieszonki skrzelowej, więc zaburzenia jej rozwoju przebiegają wspólnie z zaburzeniami gruczołów przytarczycznych.
Zespół DiGeorge'a
Akronim CATCH-22 (ang. Paragraf 22) oznaczał:
* C = wady serca (cardiac defects)
* A = dysmorfia twarzy (abnormal facies)
* T = hipoplazja grasicy (thymic hypoplasia)
* C = rozszczep podniebienia (cleft palate)
* H = hipokalcemia wtórna do aplazji przytarczyc (hypocalcemia from parathyroid aplasia)
* 22 = mikrodelecje 22 chromosomu.
Zespół DiGeorge'a
Zespół mikrodelecji 22q11, ang. microdeletion 22q11 syndrome, (del 22q11.2) - zespół wad wrodzonych spowodowany mikrodelecją prążka chromosomu 22q11, przebiegający z pierwotnym niedoborem odporności.
W zespole delecji 22q11.2 dochodzi do zaburzeń rozwoju grasicy i jej aplazji, najczęściej w 6.-10. tygodniu życia płodowego. Grasica rozwija się z III i IV kieszonki skrzelowej, więc zaburzenia jej rozwoju przebiegają wspólnie z zaburzeniami gruczołów przytarczycznych.
Zespół DiGeorge'a
Zespół delecji 22q11.2 występuje w 1 na 4 000 żywych urodzeń.
Zespół może być jednak częstszy ze względu na to, że niektórzy ludzie mają niewiele objawów i mogli zostać niezdiagnozowani.
Zespół DiGeorge'a
wrodzone wady serca (75%) (tetralogia Fallota, atrezja tętnicy płucnej z ubytkiem przegrody międzykomorowej, truncus arteriosus, przerwanie łuku aorty typu B, ubytek przegrody międzyprzedsionkowej)
zaburzenia rozwoju podniebienia (69%)
trudności w uczeniu (70-90%)
pierwotny niedobór odporności (77%) spowodowany aplazją grasicy, co powoduje hipoplazję limfocytów T, laboratoryjnie charakteryzującą się znacznym wzrostem odsetka limfocytów B nad limfocytami T i areaktywnością w teście transformacji blastycznej.
Zespół DiGeorge'a
hipokalcemia (średnio 30%) spowodowana niedorozwojem gruczołów przytarczycznych.
wrodzone wady nerek
trudności z karmieniem
choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów (150 razy większe ryzyko), niedokrwistość hemolityczna autoimmunologiczna, idiopatyczna plamica małopłytkowa, autoimmunologiczne enteropatie (choroba trzewna), bielactwo
zwiększone ryzyko zachorowania na choroby psychiczne.