Rozdział Pierwszy
Wprowadzenie ogólne
A. Terminologia
1. Podział Biblii
TANAK = T + N + K
Torah (prawo)
Nebiim (prorocuy)
+ Risonim (wcześniejsi) + Aharonim (pozniejsi)
Ketubim (pisma)
1) Wcześniejszych (Jozue, Sędziowie, Samuel, Królewskie)
2) Późniejszych (Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel, Księga Dwunastu).
2. Prorok
Znaczenie terminu - נביא - nabî
Użycie terminu
Termin «widzący»
Termin «człowiek Boży»
B. Profetyzm przedklasyczny
1. Kwestia źródeł dla historyka
2. Obraz historyczny
Okres przed państwowy lub przed monarchiczny
Monarchia «zjednoczona»
Monarchia rozbita
3. Formy aktywności prorockiej
Postacie
Miejsce pobytu
4. Treść działalności prorockiej
5. kontynuacja i nie kontynuacja pomiędzy profetyzmem klasycznym i przedklasycznym
C. Proroctwo klasyczne: VIII wiek przed Chrystusem
1. Ramy historyczne
Kryzys królestwa Północy: Izrael
Kryzys królestwa Południa: Juda
2. Działalność prorocza
D. Prorocy ostatnich lat monarchii w Judzie: 700-586 a. Chr.
1. Ramy historyczne (schemat historyczny)
Scena międzynarodowa: od Asyrii do Babilonii
+ hegemonia całkowita Asyrii: od 700 do 640-630;
+ okres pomiędzy 640-630 a 612;
+ okres pomiędzy 612 a 586.
Sytuacja w Judzie: Manasses, Jozjasz i deportacja
+ od 700 aż do około 630
+ od 630 do 609
+ od 609 do 586
E. Prorocy podczas wygnania
1. Scena polityczna
Scena międzynarodowa: od Babilończyków do Persów
Sytuacja Judei
Sytuacja deportowanych w Babilonii
2. Działalność proroków w tym okresie
F. Prorocy podczas okresu powygnaniowego
1. Obraz historyczny
Scena międzynarodowa
Wspólnota żydowska
2. Działalność prorocka
Rozdział Drugi
«Księgi Prorockie»
I aspekt synchroniczny i diachroniczny
1. «Forma końcowa» ksiąg prorockich
Schemat eschatologiczny
2. «Geneza» ksiąg prorockich
II. Rodzaje literackie
1. Sposób przedstawienia rodzajów literackich
- poezja
- proza retoryczna
- prosta proza lub narracyjna
- zakończenie
2. Rodzaje literackie
Rodzaje wyroczni
- Wskazania nieszczęść i ogłoszenie katastrof
- Wyrocznie biada
- Zachęty i upomnienia
- Ogłoszenie pomyślnej przyszłości
Rodzaje narracyjne
- opowiadania wizji
- opowiadania czynów symbolicznych
- opowiadania biograficzne
- rodzaje adoptowane przez proroków
Rozdział Trzeci
Fenomen profetyzmu w kulturach sąsiednich Izraela
Osoby «prorok i jednostka»
Punkt widzenia fenomenologiczny
Gdzie znajdują się te fenomeny?
Teksty miasta Marii
2. Posłanie: «proroctwa»
Teksty Mari
Do kogo są skierowane?
Treść
Teksty neo-asyryjskie z VII a.Chr.
Pole suro-palestyńskie
Odkrycia w Ebla
Miasto Emar
Miasto Byblos
Miasta Aramejskie: Hamat
Zakończenie
Rozdział czwarty
«Księga Proroka Ozeasza»
1. Kwestie wprowadzające
A. Analiza synchroniczna i diachroniczna
1. Analiza synchroniczna: «forma końcowa» księgi
Pierwsze trzy rozdziały: epizody Ozeasza
Ozeasz 1-2-3 = A-B-A'
Ton negatywny ton pozytywny
1,1-9 2,1-3
2,4-15 2,16-25
3,1-4 3,5
Rozdziały 4-14
Ton negatywny ton pozytywny
4,1-11,7 11,8-11
12,1-14,1 14,2-9
Podział rozdziałów 4-11
podział temat sekcji słownictwo
4,1-5,7 potępienie grzechów kultu krytyka kultyczna
5,8-9,9 grzech w środowisku politycznym militarne
9,10-11,11 retrospekcja historyczna wierność-/niewiar
Pierwsza sekcja 4,1-5,7
Druga sekcja 5,8
Trzecia sekcja Oz 9,10-11,11
3. Analiza diachroniczna: «geneza» księgi.
Jakie wskazówki ukierunkowują nas na historię redakcji?
Teoria redakcji propozycja Jorze Jeremiasa
1) Oz 4-11:
2) Oz 12-14;
3) Oz 1-3
B. Sytuacja religijno - kultyczna czasu Ozeasza
1. Fragment Oz 4,4-19
Oz 4,4-6 - opuszczenie posłannictwa słowa
Oz 4,7-10 - nadużycie kultu przez kapłanów
Oz 4,11-15 - ofiary i inne bóstwa
C. Pierwsze trzy rozdziały
1. Ozeasz - postać historyczna i literacka
2 Budowa i komentarz pierwszego rozdziału
Dynamizm fragmentu - ton negatywny
Interpretacja dosłowna egzegezy współczesnej Oz 1
Postać Gomer i znaczenie imion trojga dzieci
3. Struktura i komentarz drugiego rozdziału
Ton pozytywny Oz 2,1-3 - fragment obietnicy
Lektura komentowana
Oz 2,1a
Oz 2,1b
Oz 2,2a
Oz 2,2b-3
Ton negatywno - pozytywny Oz 2,4-25
Wskazówki formalne dla proponowanej struktury
Dwie propozycje budowy
Lektura komentowana - ton negatywny (4-15)
4b-7 - niewierność Izraela
Reakcja Jahwe (ww. 8.11.16)
Lektura komentowana - ton pozytywny (16-25)
ww. 16-17
budowa według wyrażenia «w tym dniu» (18.20.23)
4. Budowa i komentarz III rozdziału
Lektura komentowana
O jakiej kobiecie się mówi? (w. 1a)
1) małżeństwo z Gomer, (w Oz 1)
2) niewierność i wyjście (w Oz 2)
3) nakaz ponownego wzięcia tej samej kobiety (w Oz 3).
Nabycie kobiety ze strony Ozeasza (w. 2)
Relacja Ozeasza - kobieta i symbolizm Jahwe lud (ww. 3; 1b.4-5).
II Analiza diachroniczna: «geneza» tekstu
1. Propozycja najbardziej powszechna
1. Krytyka redakcyjna.
- pierwszą wskazówką
- drugą wskazówką
- trzecią wskazówka
2. propozycja radykalna
D. Fragment 5,8-6,6: krytyka polityczna
1. Kwestie literackie
Ograniczenie fragmentu
Budowa
5,8-11 (skoncentrowany na czynach ludu)
5,12-15 (skoncentrowany na czynach Jahwe)
6,1-3 (skoncentrowany na czynach ludu)
6,4-6 (skoncentrowane na czynach Jahwe).
2. Lektura komentowana
Pierwsza jednostka Oz 5,8-11
Wersety 8 i 9
Werset 10
Werset 11
Druga jednostka: Oz 5,12-15
Trzeci jednostka Oz 6,1-3
Komentarz ogólny wersetów: modlitwa
Słownictwo Oz 6,2
1. propozycje - liturgia izraelska przymierza
2. propozycja - aluzje mitologiczne
3. propozycja - pojęcie zmartwychwstania
Antropologia semicka odnośnie choroby
Kontakt pomiędzy Oz 6,2 a 1Kor 15,4
Czwarta jednostka Oz 6.4-6
Oz 6,5
Termin hesed - w ogólności
Termin hesed - w Oz 6,4
Oz 6,5
Oz 6,6
Czasownik hafiz - pragnąć
Przedmioty czasownika - pragnąć
3. Zakończenie
Rozdział Piąty
«Księga Proroka Izajasza»
A. Historia krytycznych poszukiwań (analiz)
1. Pozycja tradycyjna i współczesna Księgi.
2. Historia rozwoju pomiędzy dwoma pozycjami
1) 1-39 Proto- Izajasz, przed wygnaniem
2) 40-55: Deutero-Izajasz, podczas wygnania w Babilonii
3) 56-66: Trito-Izajasz, po wygnaniu
3. Reakcja Papieskiej Komisji Biblijnej
4. Tematy współczesnej dyskusji nt. Izajasza
B. Proto-Izajasz (Iz 1-39)
1. Struktura ogólna
* 1-12
* 13-23
* 24-27
* 28-32
* 33.34-35
* 36-39 (2Krl 18-20*)
2. Działalność prorocka Izajasza
Dane osobowe Izajasza
Fazy działalności prorockiej Izajasza
Faza pierwsza: przed wojna syro-efraimską
Druga faza: podczas wojny syro-efraimskiej
Trzecia faza: po wojnie syro-efraimskiej aż do 705 przed Chr.
Czwarta faza: od drugiego powstania z 705 do oblężenia 701 przed Chr.
Zakończenie
I. Izajasz 6: «wizja» Izajasza w kluczu synchronicznym
1. Propozycja struktury
2 Rodzaj literacki
Teza - sprzyjająca opowiadanie «pierwsze powołanie»
Teza - przeciwne do opowiadania «powołanie»
3. Lektura komentowana
Wizja
Postać Jahwe
Serafini
Izajasz
Misja
II. Izajasz 6: «wizja» w kluczu diachronicznym
III. «Krytyka społeczna u Iż 5 i inne teksty
1. Tekst Iz 5,1-7: Winnica Pańska
Struktura fragmentu
Lektura komentowana niektórych motywów literackich
Silne kontrasty
Dwuznaczność która się odnosi do
Rodzaj literacki
Aspekt diachroniczny
2. Synteza taktyczna krytyki społecznej
Ofiary i ciemiężcy
Szczególne oskarżenia
Korzenie zła
Cel krytyki Izajasza
C. Deutero-Izajasz (Iz 40-55)
I. Wprowadzenie ogólne
1. Wprowadzenie tematyczne - pierwsi odbiorcy
2. Aspekty literackie i tematyczne
Charakterystyczne rodzaje literackie
3. Możliwe propozycje budowy tych rodziałów
Podział uwzględniający «małe hymny»
Podział dwuczęściowy: Iz 40-48 i 49-55
4. Kwestia diachroniczna bloku 40-55
Pozycja tradycyjna
Pozycja współczesna
II. Pierwsza pieśń Sługi Jahwe: Iz 42,1-4
1. Granice tekstu
2. Struktura fragmentu
Krytyka tekstu
3. Lektura komentowana
Inicjatywa Jahwe
Termin «mój wybrany»
Wyrażenie «którego podtrzymuję»
«Dar ducha»
Misja sługi
Sposób postępowania sługi
III. Temat «sługi» w Iz 40-55
1. Użycie terminu «'ebed - sługa»
W ST
W Deutero-Izajaszu
Tzw. «Pieśni Sługi Jahwe»
2. Termin «sługa» w świetle aspektu synchronicznego w formie końcowej tekstu
Pierwsza teza: Pieśni niezależne od kontekstu
Teza druga: Pieśni częścią integralną w kontekście
Iz 42; Struktura wg Mettinger'a (1983)
Podobieństwa leksykalne
3. Termin «sługa» w świetle aspektu diachronicznego
4. Linie końcowe i hermeneutyczne
D. Trito -Izajasz (Iz 56-66)
I. Pierwsi odbiorcy
1. Dane z tekstu
II. Aspekty literackie i tematyczne
1. Materiały
Interpretacja teologiczna historii
Wyrocznie obietnicy: Iz 60-62
Realizacja obietnic Pana
Postawa wobec nie Żydów
2. Budowa
3. Kwestie krytyki redakcyjnej: aspekt diachroniczny genezy tekstu
E. Kompozycja księgi Izajasza (1-66)
I. koherencja synchroniczna
1. Związki pomiędzy I a II Izajaszem
Babilonia w Proto-Izajaszu
Rola Iz 35
Paralelizmy pomiędzy Iz 6 a Iz 40
2. Związki pomiędzy I a III Izajaszem
Motywy Iz 1,2-2,5
3. Związki pomiędzy trzema częściami
Święty Izraela
Motywy Iz 6,9-10
Motywy z Iz 12
II Kwestia diachroniczna
Uwaga wstępna
Propozycja Vermeylen'a
Rozdział szósty
Księga Proroka Jeremiasza
I wprowadzenie ogólne
1. różnice pomiędzy Izajaszem a Jeremiaszem
2. Wielki podział księgi
3. krytyka literacka
4. Materiał i redakcja
5. rekonstrukcja historyczna działalności Jeremiasza
Opinia powszechna
Opinia
II. «wyznania» Jeremiasza
1. Tekst Jer 15,10-21
Werset 10
Wersety 15 i 16
Wersety 17-18
Werset 19-21
2. Teksty «wyznań» w ogólności
Pierwsza interpretacja
Druga interpretacja
III. Tematyka «prawdziwi prorocy - fałszywi prorocy»
1. tło w/w tematyki w Księdze Jeremiasza
2. dwa opowiadani paradygmatyczne
Jeremiasz w świątyni (Jer 26)
Jeremiasz a Ananiasz (Jer 28)
Scenariusz rozdziału 28
Lektura komentowana
3. Kryteria oceny «prawdziwego proroka i jego posłania
Kryteria dla «prawdziwego proroka»
Kryteria dla jego posłania
Zakończenie
IV. Nowe Przymierze w Jer 31,31-34
1. wprowadzenie ogólne
2. Księga pocieszenia (Jer 30-31)
Struktura
Jer 30,2 i pocieszenie jest obecne w w tekście greckim w Jer 31,9. w w tym zbiorze z pewnością fragment najbardziej znany to ten o nowym przymierzu, (berit), więcej, może zaskoczy fakt, że jest to jedyny tekst ST w którym znajdują się dwa określenia «nowe przymierze»; są teksty, mówiące o przymierzu wiecznym; o nowym sercu; o nowym duchu; nowej pieśni, ale nasz tekst jest jedyny Jer 31,31-34 w którym pojawiają się sowa: «nowe przymierze».
2 Księga Pocieszenie (Jer 30-31)
Budowa
Tematy dominujące
3. tekst 31,31-34
3.1 Budowa
3.2 lekcja komentowana tekstu masoreckiego
Termin «berit»
Nowość przymierza
Kwestia diachroniczna
Rozdział Siódmy
Księga Proroka Ezechiela
A. Księga prorocka
1. Budowa
2. Charakterystyczne rodzaje literackie
3. historia redakcji
B. Osoba proroka
1. posługa
2. Dane osobowe
C. Ezechiel 1-3
I. Froma «końcowa» tekstu
1. budowa
2. «wizja» rozdziału 1
2.1 niektóre motywy szczególne
2.2. posłanie Ez 1
2.3. Wpływ późniejszy
3. «Misja»
3.1 Budowa
3.2 nota nt. treści
3.2.1 Kto jest posłany?
3.2.2 Do kogo jest posłany
3.2.3 w jakim celu jest posłany Ezechiel?
3.2.4 w jakim rycie?
II «Geneza» tekstu
D. «Chwała» Pana
Wprowadzenie semantyczne terminu (kabod)
Użycie teologiczne u Ezechiela
1. Użycie teologiczne w Starym Testamencie
II Chwała Pana w Ez 8-11 i 43 (44)
Rozdziały Ez 8-11
Budowa
A' Ez 8,1-4
B' Ez 8,5-10,7
b' Ez 8,5-18 opis grzechów Izraela
b'' Ez 9,1-10,7 ogłoszenie sądu Jahwe
C Ez 10,8-17 ukazuje szczegółowy opis chwały jak u Ez 1;
C Ez 10,18-22 chwała trwa w drodze poza świątynię
B'' Ez 11,1-21
b' Ez 11,1-13 opis grzechów
b'' Ez 11,14-21 reakcja Jahwe , która zawiera w większości obietnicę a nie karę
A'' Ez 11,22-25.
Środowisko wizji (A'A": 8,1-4; 11,22-25)
Opis grzechów Izraelitów b' Ez 8,5-18
Sąd Jahwe: b'' Ez 9,1-10,7
Na jakie kwestie odpowiada tekst?
Rozdział Ez 43,1-12; 44,4-5
E. Ez 37, 1-14 «wyschłe kości»
I. Kontekst fragmentu
Rozdział 33
Rozdziały 34-37
«Fragment»
Werset Ez 37,11
Lektura komentowana
Wprowadzenie ww. 1-2
Opowiadanie o wizji w dwóch aktach ww. 3-8; 9-10.
Interpretacja wizji w dwóch aktach w. 11 i ww. 12-14.
3. Pochodzenie fragmentu i historia redakcji.
Księga proroka Jonasza
A. Kwestie wprowadzające
1. datacja opowiadania
2. Jaki jest rodzaj literacki? hipoteza
- «dzieło wymyślone»
- «przypowieść»
- midrasz narracyjny
A Sztuka narracyjna
Budowa
Humoryzm i ironia
C. Kwestie tematyki teologicznej
Sens pytania końcowego księgi
Temat poznania i niepoznania Boga
Tradycjonalizm i nowe doświadczenia
9
Prorocy - plan