EGO I ID

ŚWIADOMOŚĆ I NIEŚWIADOMOŚĆ

• Podstawowe założenie psychoanalizy: podzielenie psychiki na świadomość i nieświadomość

• Psychoanaliza nie może przenieść istoty psychiki do świadomości, lecz musi świadomość rozpatrywać jako cechę psychiki, która może łączyć się z innymi cechami

• Bycie świadomym - termin opisowy, który odwołuje się do najbardziej bezpośredniego i najpewniejsze postrzeżenia

• Stan świadomości szybko przemija

• Nieświadomość - psychiczna dynamika - przyjęcie założenia, że istnieją intensywne procesy czy wyobrażenia psychiczne, które mogą implikować dla życia psychicznego wszelkie następstwa

• Teoria wyparcia - treści wyparte są modelem nieświadomości;

• Ego - źródło wyparć, których zadaniem jest wykluczenie ze świadomości pewnych dążeń psychicznych, oraz uniemożliwienie im innych rodzajów manifestacji i aktywności

EGO I ID

• Świadome są wszystkie postrzeżenia (zewnętrzne i wewnętrzne - doznania i uczucia)

• Jak coś staje się świadome? W skutek pojawienia się związki z odpowiednimi wyobrażeniami słownymi

• tymi wyobrażeniami są resztki wspomnień

• uświadomione może zostać tylko to co już było świadomym postrzeżeniem a to co w naszym wnętrzu dąży do uświadomienia, musi się przekształcić w postrzeżenie zewnętrzne

• jest to możliwe za pośrednictwem śladów pamięciowych

• resztki wspomnień tkwią w systemach granicząco bezpośrednio z systemem percepcyjnie świadomym

• resztki słowne wywodzą się zasadniczo z postrzeżeń akustycznych

• postrzeżenie wewnętrzne przekazuje doznania procesów przebiegających w najbardziej różnorodnych oraz w najgłębszych warstwach aparatu psychicznego

• procesy te są pierwotniejsze i bardziej elementarnych od procesów pochodzących z zewnątrz i mają dochodzić do skutku jeszcze w stanach zmąconej świadomości

• doznania przyjemne nie mają nic w sobie z natarczywości

• doznania przykre - mają natarczywość w wysokim stopniu; dążą do zmiany i odprowadzenia (wzrost obsadzenia energii)

• opór przeciwko presji, zatrzymanie akcji odprowadzenia uświadamia nam przykrość

• rola wyobrażeń słownych - za ich pośrednictwem wewnętrzne procesy myślowe stają się postrzeżeniami

• Grodecka - to co nazywamy naszym ego, zachowuje się w życiu biernie i jesteśmy życi przez nieznane i nie dające opanować się moce

• Ego jest częścią id, która uległa zmianie pod bezpośrednim wpływem świata zewnętrznego

• Ego dąży do ułatwienia wpływu świata zewnętrznego na id i umożliwić by w miejsce zasady przyjemności postawić zasadę rzeczywistości

• Id przypada popędowi, namiętnością; ego rozumowi i rozwadze

• Ego ma władzę nad dojściem do sfery ruchowej

• Ego ma charakter cielesny , jest ono nie tylko istotą powierzchniową, lecz wręcz projekcją powierzchni ciała

• W nieświadomości kłębią się niskie namiętności

• Praca intelektualna, może być spełniania też przedświadomie, nie docierając do świadomości

• Są ludzie u których samokrytycyzm i sumienie pozostają nieświadome i jako takie mają najpoważniejsze skutki (trudności w leczeniu)

• Nieświadome w ego może być nie tylko to co najgłębsze, ale też to co najwyższe

EGO I SUPEREGO (IDEAŁ EGO)

• Przekształcenie libido związanego z obiektem libido narcystyczne, pociąga za sobą porzucenie celów seksualnych, deseksualizację

• Kompleks Edypa - kiedy mała dziewczyna musi zrezygnować z ojca jako obiektu erotycznego, wydobywa z siebie swoją męskość i zamiast z matką, identyfikuje się z ojcem

• Najogólniejszym rezultatem fazy rozwoju seksualnego rządzonej przez kompleks Edypa jest pewien relikt w ego który prowadzi do powstania tych dwóch identyfikacji; ta przemiana ego zachowuje swą odrębną pozycję, przeciwstawia się pozostałej treści ego jako ideał ego czyli superego.

• Superego to też silna formacja reaktywna wobec id

• Superego jest rezultatem dwóch istotnych czynników biologicznych:

• Długotrwałej bezradności i zależności jakim podlega człowiek

• Kompleksu Edypa, który sprowadzony został do przerwania rozwoju libido przez okres latentny

• Rozdzielenie ego i superego nie jest przypadkowe, reprezentuje ono najistotniejsze cechy rozwoju jednostki i gatunku

• Ideał ego jest spadkobiercą kompleksu Edypa, a zatem wyrazem najpotężniejszych poruszeń i najważniejszych libidynalnych losów id

• To co biologia i losy gatunku ludzkiego stworzyły i pozostawały w id, zostaje przejęte przez ego w procesie kształtowania ideału

• Ideał ego może sprostać wszelkim wymogom, które stawiamy wyższej istocie w człowieku

DWA RODZAJE POPĘDÓW

• Podział psychiki na id, ego i superego oznacza postęp w naszym poznaniu; podział okazuje się też środkiem do głębszego rozumienia i lepszego opisu dynamicznej relacji w życiu psychicznym

• Popęd seksualny - eros -

• rzuca się w oczy i jest bardziej dostępny poznaniu ;

• obejmuje niezahamowany popęd seksualny oraz wywodzące się z niego popędy zahamowane ze względu na cel i wysublimowane

• popęd samozachowawczy

• przypisany ego

• przeciwstawny seksualnym popędom skierowanym na obiekt

• działająca w ego i w id dająca się przemieszczać i neutralna energia wywodzi się z narcystycznego zapasu libido, a więc jest zdeseksualizowanym erosem → wysublimowana energia

• zmiana w teorii narcyzmu: na początku libido nagromadzone jest w id, podczas gdy ego jest jeszcze bardzo słabe; id zużytkowuje część tego libido na erotyczne obsadzenie obiektów, a wzmocnione ego stara się opanować to przedmiotowe libido i narzucić się id jako obiekt erotyczny; narcyzm id ma więc charakter wtórny

• zasada przyjemności służy id jako kompas w walce z libido i wprowadza zaburzenia w tok życia

ZALEŻNOŚCI EGO

• ego w dużej mierze tworzy się z identyfikacji, które pojawiają się na miejsce kateksji pozostawionych przez id,

• superego zawdzięcza swe szczególnie stanowisko i ego, dzięki czynnikowi który trzeba ocenić w dwóch aspektach : że jest ono pierwsza identyfikacją do której dochodzi, póki ego jest słabe, oraz że jest ono dziecińcem kompleksu Edypa, a więc wprowadziło do ego najwspanialsze obiekty

• normalne, świadome poczucie winy polega na napięciu między ego a ideałem ego; jest wyrazem oceny ego przez jego krytyczną instancję

• nerwica natręctw : poczucie winy odzywa się aż nadto głośno; nie może się przed ego usprawiedliwić („ja” chorego broni się przed przypuszczeniem, że jest winne i żąda od lekarza by dodał mu sił do walki z poczuciem winy

• wrażenie, że superego przyciąga do siebie świadomość jest silniejsze w przypadku melancholii (ego wyznaje swoją wiję i poddaje się karom)

• mechanizm zachowania poczucia winy w nieświadomości: histeryczne ego broni się przed bolesnym postrzeżeniem, które grozi mu ze strony krytyki jego ego, w ten sam sposób skądinąd zwykło się bronić przez nieznośną kateksją obiektu, mianowicie przez akt wyparcia

• ego dokonuje stłumień w służbie i z polecenia swego superego

• id jest całkowicie amoralne, ego stara się być moralne, a superego może być przesadnie moralne i wtedy staje się okrutne

• im bardziej człowiek ogranicza swoją agresję na zewnętrz tym surowszy, a więc bardziej agresywny, staje się w swym ideale ego

• im człowiek bardziej opanowuje swoją agresję, tym bardziej wzrasta agresja jego ideału przeciwko jego „ja

• superego powstało wskutek identyfikacji z obrazem ojca; każda taka identyfikacja ma charakter deseksualizacji czy nawet sublimacji

• rozdzielenie miłości i agresji jest rezultatem regresji, która dokonała się w id; proces ten przerzucił się z id na superego, które wzmaga swą surowość wobec niewinnego „ja”

• można zaryzykować przypuszczenie że normalnie duża część poczucia winy musi pozostać nieświadoma, ponieważ powstanie sumienia ściśle związane jest z kompleksem Edypa

• superego okazuje swą niezależność od świadomego ja i wewnętrzne związki z nieświadomym id

• istnieją dwie drogi, na których treść id może przenikać do ego:

• bezpośrednia

• poprzez ideał ego

• lęk jest wyrazem cofania się przed niebezpieczeństwem

• ego jest właściwym siedliskiem lęku

• mechanizm lęku przed śmiercią mógłby polegać tylko na tym, że ego uwalnia w dużych ilościach swe narcystyczne obsadzenie energią libido, a więc wyrzeka się samego siebie (rozgrywa się miedzy ego a super ego)

• lęk przed śmiercią występuje jako reakcja na zewnętrzne niebezpieczeństwo i jako proces wewnętrzny

ZASADY PSYCHOANALIZY

NATURA PSYCHIKI

APARAT PSYCHICZNY

• z tego co nazywamy naszą psychiką znane są nam dwie rzeczy:

• mózg - czyli i jej fizyczny narząd i scena na której występuje

• akty naszej świadomości, które są nam dane bezpośrednio i których opis nie jest w stanie bliżej wyjaśnić

• życie psychiczne jest funkcją pewnego aparatu, któremu przypisujemy rozciągłość przestrzenną i złożoność, a więc wyobrażamy go sobie na podobieństwo teleskopu

• id - ono- wszystko co dziedziczymy, co jest stałe, popędy

• ego -ja - pod wpływem świata zewnętrznego id uległo rozwojowi

• ego zawiaduje naszymi dowolnymi ruchami ;

• samo zachowanie

• poznaje bodźce zewnętrzne, gromadzi związane z nimi doświadczenia, unika zbyt silnych bodźców

• decyduje czy popędy można zaspokoić

• ego dąży do przyjemności, chce unikać przykrości

• super ego - nad ja

• Działanie ego jest poprawne gdy, jednocześnie zadowala wymogi id, superego i rzeczywistości

TEORIA POPĘDÓW

• Potęga id wyraża właściwy cel życiowy jednostki: celem tym jest zaspokojenie własnych potrzeb

• Siły, które kryją się za napięciami towarzyszącymi potrzebom id nazywamy popędami ; reprezentują one wymogi, jakie ciało stawia życiu psychicznemu

• Istnieją dwa podstawowe popędy:

• popęd erosa - celem jest tworzenie i zachowywanie coraz większych całości a więc tworzenie i zachowywanie więzi

• popęd niszczycielski - celem jest likwidowanie związków i niszczenie rzeczy

• libido - pierwotny narcyzm - ruchliwość, lekkość, ma źródła somatyczne, strefy erogenne

ROZWÓJ FUNKCJI SEKSUALNEJ

• fakty nie mieszczące się normalnym rozumowaniu i życiu seksualnym

• istnieją ludzie, których pociągają jedynie przedstawiciele ich własnej płci i ich narządy płciowe

• istnieją ludzie, których formy pożądania przypominają pożądanie seksualne , którzy nie interesuję się narządami płciowymi czy ich normalnym wykorzystaniem - zboczenia

• wiele dzieci bardzo wcześnie objawia zainteresowanie swymi narządami i drażni je

• trzy rezultaty psychoanalizy:

• życie seksualnie nie zaczyna się dopiero w okresie dojrzewania: wyraźnie przejawy są po narodzinach człowieka

• należy rozróżnić słowa seksualny i płciowy

• życie seksualne obejmuje funkcję czerpania przyjemności z różnych stref ciała

• fazy życia seksualnego w dzieciństwie:

• faza oralna - usta

• faza sadystyczno-oralna- zęby

• faza falliczna -

• faza płciowa - dojrzewanie

do str 100

---