ADMINISTRACJA 2004-05-09

System jest to całość, która jest stworzona z pewnych części i sama wchodząca w skład większej całości i całość rozpatrywana jest ze względu na relacje zachodzące pomiędzy poszczególnymi ……..

Rozróżniamy podejście

1.Systemowe

2.Organizacyjne

Podejście systemowe-istnieją powiązania między systemem i tym co jest na zewnątrz systemu. Zajmuje się ona systemem zamkniętym, takim które nie jest powiązane z otoczeniem ale w ograniczonym zakresie komunikuje się z otoczeniem.

Panuje przekonanie rozpatrywania systemu jako pewnej całości, która wszystkimi swoimi elementami jest powiązana z otoczeniem.

Relacje między systemem a otoczeniem stanowią bardzo istotny składnik rozważań systemowych.

Otoczenie jest to wszystko co znajduje się na zewnątrz systemu i to co może wpływać na ten system. W ramach otoczenia wyróżnia się warstwy otoczenia w zależności jakiego rodzaju są to siły podmioty czy instytucje.

Warstwy otoczenia

1.Polityczna

2.Ekonomiczna

3.Socjo-kulturowa

Otoczenie celowe są to konkretne grupy które wpływają na system. Otoczenie celowe są to instytucje polityczne, które wywierają wpływ na obsadę personalną stanowisk w administracji czy grupy społeczne. Otoczenie celowe jest to ta część otoczenia ogólnego, która może wywierać i wywiera rzeczywiście wpływ na system. Podejście systemowe może być odnoszone do różnych elementów tej rzeczywistości . Administracja jako całość jest systemem . Będzie to całość która jest tworzona z części administracji terenowej, centralnej, rządowej, samorządowej. Otoczenie tego systemu to instytucje społeczne gospodarcze polityczne i społeczeństwo z tymi instytucjami. System jest to pewna całość wchodząca w skład całości większej. Część systemu mogą być traktowane jako odrębne samodzielne systemy np. administracja rządowa są systemami ale również można powiedzieć że są częścią większego systemu administracji publicznej. Pojęcie systemowe oferuje pewne pojęcia ,pewne narzędzia badawcze pewien sposób myślenia o rzeczywistości.

Cechy podejścia systemowego

1.Powiązanie części systemu ze sobą i z otoczeniem.

Te więzi są bardzo istotne w podejściu systemowym. Zakłada się, że wszystko jest w jakiś sposób powiązane. Wynikają z tego stwierdzenia bardzo ważne konsekwencje, ponieważ fakt istnienia powiązań powoduje, że nie jest możliwe przekształcanie poszczególnych części systemu.

W podejściu organizacyjnym przyjmuje się, że jest możliwa zmiana poszczególnych części organizacji. Natomiast podejście systemowe zakłada, że musi być dokonana zmiana w sposób całościowy. W podejściu systemowym większą wagę przywiązuje się do całości niż do części. Zakłada się że całość ma większy wpływ na części niż części na całość.

Jeżeli będziemy chcieli zmienić pewną część systemu nie zmieniając całości to jest mało prawdopodobne osiągnięcie sukcesu.

Podejście systemowe jest podejściem koncentrującym się na całości systemu.

2. Dbanie o zachowanie różnorodności-

Osiągnięcie założonego celu jest możliwe poprzez systemy, które różnią się między sobą.

Sukces mogą osiągnąć firmy nawet w tej samej branży na rynku które się różnią między sobą. Mogą być to firmy które są zdecentralizowane lub silnie scentralizowane.

Nie można powiedzieć, że istnieje idealny wzorcowy sposób organizacji który by gwarantował osiągnięcie sukcesu.

Podejście systemowe zakłada, że różnorodność jest konieczna. W podejściu systemowym zakłada że w istocie rzeczy cos innego powinno mieć znaczenie niż dobrzenie do stworzenia idealnej organizacji.

3.Dążenie do znalezienia pewnych obszarów kluczowych dla całego systemu

Istnieją wąskie gardła które ograniczają system jako całość. Wąskie gardło ogranicza możliwości systemu jako całości. Jeżeli mamy zmodernizować usprawnić cały system musimy znaleźć te wąskie gardło. Usprawnienie innych elementów systemu nie przyniesie poprawy funkcjonowania jako całości .np .modernizacja beczki-najniżej położone otwory są wąskim gardłem.

4.Tworzenie modeli

Model jest zawsze pewnym uproszczeniem zostają zachowane te cechy systemu które mają istotne znaczenie dla systemu. Chodzi o ustalenie istotnych cech więzi między poszczególnymi częściami systemu i o poprawność skonstruowanego modelu.

Poprzez tworzenie modeli są prowadzone badania systemowe.

Funkcje administracji jako całość chodzi o oddziaływania administracji jakie mają miejsce na zewnątrz . Chodzi tu o funkcję administracji w odniesieniu do otoczenia .Bada się również istotę powiązań pomiędzy poszczególnymi częściami administracji.

Bada się i wyodrębnia poszczególne elementy otoczenia administracji( skąd bierze się taka organizacja administracji, jakie czynniki wpływają na tą organizację, co powoduje, że administracja działa w taki a nie inny sposób).

Sfera otoczenia administracji:

1.Sfera polityczna

2.Sfera gospodarki

3.Sfera społeczna

Administracja jest systemem otwartym komunikuje się z otoczeniem .

Istnieje różnica między administracją publiczną a władzą wykonawczą a polega na tym, że pojęcie władzy wykonawczej jest pojęciem szerszym niż administracji publicznej .Chodzi o to że pojęcie władzy wykonawczej wiąże się w pewnym zakresie z tworzeniem polityki.

Natomiast przyjmuje się że administracja spełnia funkcje o charakterze czysto wykonawczym służebnym . Tak więc funkcja administracji funkcja zarządzania administrowania jest funkcja węższą niż funkcja rządzenia polegająca na sprawowaniu władzy politycznej.

Administracja to ta część aparatu państwowego pełniąca funkcję służebną wobec władzy politycznej. W praktyce istnieje ścisła zależność między polityką a administracją.

Administrację dzielimy na :

1.administrację w ujęciu podmiotowym( Organicznym) jest to ogół jednostek organizacyjnych różnego rodzaju i osób fizycznych biorących udział w wykonywaniu administracji. Podmiotowe rozumienie administracji jest ograniczane do tych podmiotów do których wykonywanie administracji jest podstawowym zadaniem.

2.Administracja w ujęciu funkcjonalnym to działalność polegająca na organizacji bezpośredniego wykonania zadań państwa.

Cechy specyficzne administracji publicznej

1. Administracja publiczna działa w interesie ogólnym, publicznym natomiast inne podmioty działają w interesie prywatnym.

Administracja publiczna działa na rzecz i w interesie ogólnym np. Fundacja polsko-niemieckie pojednanie.

a. Możność stosowania przymusu -wyposażenie administracji w część władztwa państwowego. Działania administracji charakteryzują się pewnym przymusem. Przymus należy definiować w kategoriach prawnych a nie w kategoriach czysto fizycznych.

Przymus to nie będzie zawsze stosowanie siły fizycznej. Będzie to przymus w sensie prawnym.

Istotna cechą administracji publicznej jest możność stosowania przymusu państwowego. Przymus jaki posiada administracja publiczna jest niezależny od woli drugiej strony.

Cechy charakterystyczne administracji

1.Biurokratyzacja -sposób organizacji administracji wg Wezera. Jest ono w pewnym stopniu ograniczone. Administracja jest zorganizowana w sposób biurokratyczny np. administracja rządowa .Administracja rządowa jest bardzo ograniczona w zakresie działania i funduszy.

2.Hierarhizacja -cecha wspólna każdej administracji.

3.Poufność -istotna cecha każdej administracji. Poufność jest ograniczona ze względu na zasadę jawności czyli prawa obywateli do informacji .

4.Jawność

Kolebką działania zasady jawności jest Szwecja. W Szwecji każda informacja którą posiada administracja może być udostępniona każdemu kto o udzielenie takiej informacji wystąpi. Model szwedzki upowszechnia się coraz bardziej w Europie i są przyjmowane rozwiązania które mają zagwarantować obywatelom dostęp do władzy publicznej.W Polsce została uchwalona ustawa o dostępie do informacji publicznej i ta właśnie ustawa definiuje w sposób szeroki podmioty które są zobowiązane do udzielania informacji oraz definiuje informacje publiczną czyli tą która ma być udostępniona każdemu. Nadal jest dużo dokumentów które maja charakter poufny i które nie są udostępniane m.in. dokumenty mające charakter roboczy to dokumenty przygotowujące rozstrzygnięcia. W pewnych działach administracji istnieje poufność ale nie ma ona charakteru zasady Państwo powinno być przejrzyste dla obywateli. Obywatele powinni mieć możliwość uzyskania wiedzy w jaki sposób jest zorganizowane państwo i administracja w jaki sposób państwo funkcjonuje, jakimi sprawami zajmuje się zajmują poszczególne organy.

Cechy zmienne w administracji

1. Administracja stabilna-nie ulegająca przekształceniom

2. Administracja która się szybko sama modyfikuje i dostosowuje się do zmieniających się okoliczności. Są takie systemy administracji które są elastyczne i łatwo się zmieniają i są takie które trwają pomimo zmiany warunków .

Pojawia się cel i administracja się zmienia. Cel znika a administracja dalej istnieje i nie zajmuje się niczym innym np. urząd nie istnieje a urzędnik może pobierać pensję.

Są instytucje administracyjne które zajmują się czymś co w tej chwili nie ma już znaczenia . Tego rodzaju instytucje są reliktem przeszłości i powinny być zlikwidowane.

Administracja jest tym polem który zmienia się dość wolno. Stąd dążenie do uelastycznienia administracji.

3. Rozłożenie organów administracji w przestrzeni

Dawniej urzędnicy objeżdżali terytorium państwo od miasta do miasta . Chodziło o przedstawienie osobiste sprawy swojemu urzędnikowi. Sędziowie królewscy jeździli od zamku do zamku i sprawowali wymiar sprawiedliwości w imieniu władzy .

Współcześnie jest stosowane wyjątkowo. Obecnie organy administracji są przywiązane do swojej siedziby tylko w drodze wyjątku w trybie objazdowym. Obecnie większe znaczenie ma że instytucje administracyjne są skupione w dużych miastach lub są lokowane poza nimi. Są tworzone centra administracyjne w ramach jednego ośrodka. Z pewnych względów jest korzystne lokowanie w dużych miastach .Są też brane pod uwagę okoliczności zmierzające do rozproszenia instytucji administracyjnych. Polska jest specyficznym przykładem. Prawie wszystkie instytucje centralne są ulokowane w Warszawie. Wyjątkiem jest Wyższy Urząd Górniczy, który ma siedzibę w Katowicach.

Przeniesienie urzędów do innych miast ma na celu podniesienie statusu miasta może to być dążenie do rozładowania tłoku.

Władze terenowe w nich dokonano rozdzielenia siedziby wojewody i sejmiku wojewódzkiego. Chodzi o dowartościowanie elit politycznych.

Z punktu widzenia funkcjonowania administracji lepsze jest skupianie instytucji administracyjnych w jednym centrum w jednym ośrodku. Jest pożądane aby był to duży ośrodek miejski, bowiem administracja spełnia funkcje usługowe wobec obywateli. Należy dążyć do tego aby obywatele mieli ułatwiony dostęp do instytucji administracyjnych sensie komunikacyjnym. Aby instytucje były skupione w danej miejscowości a nie rozproszone.

Administracja jako organizacja

Organizacja to zbiór które są wyodrębnione z otoczenia wewnętrznie uporządkowane i powiązane ze sobą . Sposób uporządkowania z powiązaniem przesądza o strukturze organizacji i zbiór elementów może funkcjonować jako spójna całość.

Organizacją jest zbiór elementów które są w jakiś sposób uporządkowane.

Uporządkowanie wiąże się ze zwiększeniem efektywności działania organizacji w porównaniu z poszczególnymi członkami tej organizacji.

Jest to prawidłowość która pojawia się zawsze kiedy mamy do czynienia z jakąś organizacją. Rodzaj powiązań między poszczególnymi elementami organizacji jest bez znaczenia. Znaczenie ma sam fakt uporządkowania i powiązania ze sobą elementów organizacji.

Wyodrębnienie elementów składowych z otoczenia

Wyodrębnienie ma różny charakter np. wyodrębnienie fizyczne poprzez konstrukcje budynku, nagłośnienie budynku.

Władza

Władza jest konsekwencją dokonania podziału czynności wewnątrz organizacji.

Podział jest konsekwencją uporządkowania elementów składowych organizacji . Prowadzi do podziału zadań czynności wewnątrz danej organizacji. Korzyści wynikające z podziału pracy to specjalizacja która przynosi olbrzymie korzyści (podział czynności w pracy). Klasycznym przykładem specjalizacji jest taśma produkcyjna -dzięki której praca jest wydajniejsza.

Rozróżniamy sferę:

1.Działalności podstawowej (montowanie samochodów)

2.Zarządzania organizacją ( organizacji funkcjonowania całej instytucji)

3.Działalności pomocniczej ( stworzenie warunków dla funkcjonowania organizacji jako całości).

Władza jest konsekwencją dokonania podziału czynności każdej organizacji .Jest to naturalną konsekwencją specjalizacji należy sharmonizować wysiłek wszystkich osób. Władza jest warunkiem koniecznym istnienia wewnętrznego uporządkowania elementów organizacji.

Rozróżniamy organizacje:

-formalne

-nieformalne

Organizacja nieformalna powstaje samorzutnie ma luźną elastyczną strukturę Specjalizacja, podział czynności pomiędzy poszczególnych członków organizacji nieformalnej są słabo zarysowane. Mogą występować trudności w ustaleniu kto jest a kto nie członkiem organizacji nieformalnej. Nie muszą być określone relacje określające kto sprawuje władzę w organizacji nieformalnej.

Organizacja formalna jest to organizacja zaplanowana i stworzona przez kogoś. Nie jest to organizacja która powstaje samorzutnie tak jak powstaje organizacja nieformalna. Jest ktoś kto tworzy organizację formalną jakiś założyciel , kto ja zaplanował i powołał do życia. Działanie organizacji jest określone w sposób formalny np. statut, akt założycielski.

1

---