MPD

MÓZGOWE PORAŻENIE DZIECIĘCE (MPD)

Jest to niepostępujące uszkodzenie niedojrzałego O.U.N. prowadz.do zmieniających się z wiekiem zaburzeń czynności ruchowych i postawy oraz innych następstw.

Czynnik szkodliwy działa tylko w określonym czasie.

Częstość występowania: występow.:1-5/1000 żywo narodz.noworodków

PRZYCZYNY USZKODZENIA O.U.N.

1.działające w okresie ciąży

* infekcje O.U.N. np.toksoplasmoza, różyczka-im wcześniej tym gorzej

* wady wrodzone mózgu

* uszkodz.toksyczne-leki, alkohol, papierosy

2. w okresie okołoporodowym

*stany niedotleniowo - niedokrwienne (u dojrzałych noworodków) najczęstsze przyczyny

)krwawienie śródkomorowe i okołokomorowe (wcześniaki)im wczesniej się rodzą tym gorzej

3.w okresie niemowlęcym max do 1 roku-najczęściej do 6 mies

*urazy głowy

*zapalenie .opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu

• 1/3przypadków-uszkodz.płodowe

• Zadziałanie jednego / kilku czynników może spowodować uszkodz.ou.n.

i w następstwie MPD

• W/w przyczyny nazywane są czynnikami ryzyka ,a dzieci u których te czynniki zadziałały-dzieci ryzyka

Stany niedotlenienia mózgu są najważniejszym czynnikiem ryzyka MPD i z tymi stanami wiąże się pojęcie zamartwicy noworodka.

Do oceny stanu noworodka urodzonego w zamartwicy wprowadzono skalę Apgar, która uwzględnia 5 czynników

-tętno

-oddech

-zabarwienie skóry

-napięci mięśniowe

-reakcje obronne

MPD

Ocenia się je 0-2 ptk,max ocena 10 ptk

4-7 ptk-zamartwica średniego stopnia

1-3ptk --------//--- ciężka-złe rokowanie

Noworodek przedwcześnie urodzony i o małej wadze urodzeniowej

-wcześniaki

-dzieci urodzone o czasie ale z niską wagą urodzeniową - dystrofia wewnątrzmaciczna.

OBJAWY MPD (zaburzenia ruchowe)

1.opóżnienie rozwoju psychoruchowego przez pierwsze 3 lata rozwój psych. i ruch. są połączone ze sobą

2.zaburz.rozwoju odruchów wczesnodziecięcych

3.zaburzenia nap.mięśniowego( spastyczność, sztywność,wiotkość)

4.ruchy mimowolne np.dystoniczne

5.bezład móżdżkowy

6.porażenia i niedowłady

Pierwsze 3 objawy są stałymi elementami MPD, pozostałe są charakterystyczne dla różnych postaci

Inne objawy MPD

7.drgawki(padaczka)

8.zaburz. wzroku , słuchu i mowy

9.zaburz, ssania ,żucia i połykania

10.-upośledz.umysłwe

8-10-szczegól.u ciężkich spastyków czterokończynowych

MPD

PODZIAŁ MPD

1.zs.spastyczne!!!

*porażenie spastyczne czterokończynowe(quadriplegia) poraż połowicze obustronne(hemiplegia bilateralis)

dużo zaburz. wzroku. słuchu, padaczka, upośledz.umysłowe ,rzadko chodzą

*obustronne poraż kurczowe(diplegia)

szczegól kkd przy sprawnych /częściowo niedowładnych kkg

*poraż.połowicze(hemiplegia)dot 1 połowy ciała

2.zs.niespastyczne

a)zs.dyskinetyczne - postacie atetotyczne i dystoniczne

b)zs.móżdżkowe

ZS.SPASTYCZNE

Spastyczność jest wynikiem przewagi mechanizmów pobudzających nad hamującymi w O.U.N. co jest związane z uszkodzeniem (objaw scyzorykowy)

*podwyższenie napięcia mięśniowego

*wzmożona reakcja na rozciąganie (wygórowane odruchy)

Nasilenie spastyczności może być różne. Spastyczność nasila się pod wpływem hałasu, strachu, szybkiego ruchu, wysiłku.

Aktywność ruchowa jest utrudniona. Ruchy są podporządkowane przetrwałym odruchom wczesnodziecięcym, występują synergizmy (zgięciowy, wyprostny).Występuje spowolnienie ruchowe i prymitywne wzorce ruchowe. Wszystko to wpływa hamująco na rozwój

psychoruchowy i lokomocję.

Pozostawienie przez dłuższy czas w przymusowym ułożeniu oraz ruchy wykonywane w ograniczonym zakresie prowadzi do rozwoju pk. i deformacji.

MPD

Pierwotne i wtórne skutki spastyczności

*ograniczenie zakresu ruchów ,pk.stawowe

*deformacje kostne

*zwichnięcia stawowe

*skoliozy

*zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające

*ból

ZS.NIESPASTYCZNE

a) dyskinetyczne

*wyst.ruchy mimowolne

*obniżenie napięcia

Z ruchów mimowolnych wyst. najczęściej atetoza, a mniej często ruchy pląsawicze i dystonia. Ruchy te wyst.szczególnie w obrębie głowy i kkg. U pacjentów z zs.dyskinetycznymi rzadziej niż w zs. spastycznych rozwijają się pk. i deformacje. Współistnieją zaburz. równowagi, mowy, niedojrzałość emocjonalna.

b)ataktyczne(móżdżkowe)

*zaburz.równowagi

*chód na szerokiej podstawie

*obniżone .napięcia mięśniowego.(hypotomia)

*drżenie

*utrudnione wykonyw.ruchów celowych

*mowa rozmazana,skandowana

ZS.MIESZANE

Cechy zs.spastycznego + atetoza, bądż objawy móżdżkowe

MPD

OCENA DZIECKA Z MPD

Zakres ruchów w stawach, napięcia .mięśniowe, symetria

Ocena funkcjonalna dziecka

*wzrok, słuch, kontakty społeczne

*koordynacja wzrokowo-ruchowa

*ocena rozwoju ruchów. W 3 pozycjach

- w leżeniu na brzuchu

- w leżeniu na plecach

- w pozycji pionowej

Wczesne rozpoznanie MPD jest trudne i wymaga dobrej znajomości wieku rozwojowego dziecka. W okresie noworodkowo-niemowlęcym największą role odgrywają pierwotne odrychy postawy, zapewniające prawidł. postawę ciała oraz bardziej złożone odruchy prostowania służące do rozwoju pozycji pionowej.

Odruchy postawy(wyst do 6 mies,życia)

- --//-- podparcia

- --//-- toniczny szyjny symetryczny

- --//-- toniczny szyjny asymetryczny

- --//-- toniczno-błędniczy

- --//-- skrzyżowanego wyprostu

Odruchy prostowania(wyst. do 6 mies. życia)

- --//-- Landausa

- --//-- gotowości do skoku

- --//-- błędnikowo-optyczny

W miarę dojrzewania o.u.n odruchy te tracą na znaczeniu, są zastepowane_____???__

MPD

KAMIENIE MILOWE ROZWOJU DZIECKA

1.motoryka spontaniczna

noworodek-faza holokinetyczna

niemowlę 8 tyg-3 mies-faza dystoniczna

zaczyna się koordynacja ręka-ręka.oko-reka-usta

7 mies.ręka-stopa-usta

4,5 mies. chwytanie poza linię środkową ciała

6 mies. skoordynowany obrót

7 mies. pełzanie

8 mies .siedzenie samodzielne

9 mies. czworakowanie

10 mies. wstawanie

12 mies. rozpoczęcie chodzenia

2.rozwój umysłowy,socjalny i mowa

od 4 tyg. fiksowanie wzroku

uśmiech od 8 tyg.

rozpoznaw. obcych twarzy i głosów od 4 mies

gaworzenie od 7 mies

powtarz.sylab od 9 mies

pierwsze słowa od 12 mies

Rozwój umysłowy dziecka jest ściśle związany z jego rozwojem ruchowym stąd w pierwszych 3 latach życia dziecka używamy okreslenia „rozwój psychoruchowy”.

! ! ! Rozwój motoryki odruchowej i kamienie milowe rozwoju pozwalają określić poziom rozwoju psychoruchowego dziecka i wykryć ewentualne zaburzenia O.U.N.(MPD) ! ! !

Badanie dziecka wg .Vojty

-odruch Landaua

-odruch z pociągania

-odruch Peipera-Isberta

MPD

Ocena stanu funkcjonalnego określa stopień rozwoju neurofizjologicznego, warunkując dobór metody usprawniania.

Metody rehabilitacji dzieci z uszkodzeniem O.U.N. są zwane neurorozwojowymi

Należa do nich:

-NDT-Bobath

-Vojta

-Peto

-Doman-Delacato

Podejście Leviit

Wybór metody powinien zależeć od wieku rozwojowego, osobowości dziecka, towarzyszących zaburzeń.

Wg .Bobath usprawnianie może pomóc dziecku w rozwinięciu jego potencjalnych możliwości funkcjonalnych. Jeśli zostanie rozpoczęte wystarczająco wcześnie, zanim utrwalą się nieprawidłowe wzorce posturalne i motoryczne, to istnieje możliwość rozwoju ”prawidłowej organizacji kontroli ruchu”.

CEL USPRAWNIANIA METODAMI NEUROROZWOJOWYMI

1. wyhamowanie nieprawidłowych wzorców postawy i ruchu oraz dostarczenie doświadczeń czuciowo-ruchowych zbliżonych do prawidłowych

2. normalizacja napięcia

3. rozwój prawidłowych mechanizmów postawy

4. profilaktyka pk. i deformacji

5. rozwój funkcjonalnej niezależności dziecka w zakresie czynności życia codziennego, samoobsługi i lokomocji

Wczesna interwencja (early intervention)

Wczesne usprawnianie

Polega na wczesnym wykryciu, ocenie i leczeniu zaburzeń u niemowląt i małych dzieci do 3 r.ż. Dziecko jest oceniane przez zs. specjalistów, do których należy: neurolog, specjalista rehabilitacji lub przeszkolony pediatra, psycholog i logopeda. Następnie dziecko wraz z

MPD

rodzicami zostaje objęte programem wczesnej interwencji, który powinien być wieloprofilowy i skierowany na stymulacje wszelkich sfer rozwoju psycho - ruchowego dziecka.

Leczenie spastyczności :

1. leki - baklofen, relanium, sirdalud

2. toksyna otulinowa

3. stosowanie pompy baklofenowej

WSKAZ DO LECZENIA OPERACYJNEGO

1.poprawa funkcji

u dzieci z diplegią dla poprawy funkcji chodu optymalny do leczenia operacyjnego czas to 5-8 r,ż, kkg po 8 r.ż

2.zapobieganie zwichnięciom i rozwojowi dolegliwości bólowych

3.poprawa czynności pielęgnacyjnych i kosmetyki

1

---