ŻYWIENIE KOBIET W CIĄŻY
1. Charakterystyka organizmu kobiety ciężarnej.
Ciąża dla zdrowej kobiety jest normalnym zjawiskiem fizjologicznym. W okresie tym przyspiesza sie tempo przemiany ,materii i energii. Następują zmiany w czynnościach układu hormonalnego, w gospodarce białkowej, równowadze kwasowo-zasadowej. Zwiększa się zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe oraz zapotrzebowanie energetyczne.
Prawidłowe żywienie przyszłej matki ma wpływ nie tylko na fizjologiczny przebieg tego stanu, ale i na prawidłowy rozwój płodu, zdrowie matki i dziecka. Racjonalne żywienie ciężarnej musi być dostosowane do potrzeb płodu i zmian zachodzących w ustroju matki. Z tych względów w różnych miesiącach ciąża ulega pewnym zmianom.
W pierwszych trzech miesiącach tempo rozwoju płodu jest najszybsze. U dziecka rozwija się tkanka mózgowa i inne ważne tkanki. Nie wymaga to jednak wprowadzania większych zmian w przypadku żywienia zdrowych prawidłowo odżywiających się kobiet. Konieczne jest tylko zapewnienie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, składników mineralnych 9wapnia, żelaza) oraz witamin: A, B1, B2, C i D, by młode tkanki miały dostarczone wszystkie niezbędne do ich prawidłowego rozwoju składniki budulcowe. W okresie tym zapotrzebowanie nie ulega większym zmianom.
Od mniej więcej połowy ciąży (ok. 5 miesiąca0 płód zaczyna się powiększać. Dlatego też należy zwiększyć dzienną normę na składniki odżywcze i energię. Dzienna racja pokarmowa kobiety w połowie ciąży powinna dostarczać ok. 2400kcal.
W ostatnich trzech miesiącach następuje nasilenie rozwoju płodu. Kobieta ciężarna znacznie przybiera na wadze (przyrost wagowy w ciągu jednej ciąży wynosi od 10 do 12kg). W związku z tym wartość energetyczna pożywienia powinna wynosić 2800kcal.
2. Zasady żywienia kobiet w ciąży - wskazania ogólne.
Kobieta ciężarna powinna otrzymywać pożywienie o wysokiej wartości odżywczej, zapewniające odpowiedni rozwój płodu. Wymagania te spełniają jadłospisy zawierające dostateczną ilość pełnowartościowego białka, składników mineralnych i witamin, o wartości energetycznej dostosowanej do stopnia zaawansowania ciąży. W codziennej racji pokarmowej powinny dominować następujące produkty:
chude mięso, podroby (ze względu na zawartość żelaza, substancji mineralnych oraz witamin z grupy B)
mleko i jego przetwory (ze względu na zawartość wapnia, fosforu i cennego białka)
warzywa i owoce zawierające wit. C, pektyny i błonnik
Należy ograniczać spożycie węglowodanów i tłuszczów, aby zapobiec otyłości, a tym samym nadwadze płodu i nieprawidłowemu przebiegowi porodu. Bardzo ważne jest by kobieta ciężarna jadł 5 posiłków dziennie.
3. Przeciwwskazania diety.
Kobiety ciężarne, przede wszystkim, powinny wykluczyć spożywanie alkoholu, palenia tytoniu i używania używek. Następnie unikać potraw:
tłustych
smażonych
ciężko strawnych
mącznych
słodyczy
wyrobów wędliniarskich
Produktami zakazanymi kobietom w ciąży są również:
ostre przyprawy
ocet
mocna kawa i herbata
Kobiety w okresie ciąży nie mogą stosować diet odchudzających, gdyż może to niekorzystnie wpłynąć na rozwój płodu.
4. Zalecane normy dziennej racji pokarmowej dla kobiet w ciąży.
produkty zbożowe - 358g
mleko i jego przetwory - 1100g
jaja - 100g
mięso, wędliny, ryby - 225g
masło i śmietana - 25g
inne tłuszcze - 20g
ziemniaki - 400g
warzywa i owoce z wit. C - 240g
warzywa i owoce z karotenem - 140g
inne warzywa i owoce - 310g
suche warzywa strączkowe - 3g
cukier i słodycze - 65g
5. Normy dziennego spożycia składników pokarmowych dla kobiet w ciąży.
Grupa ludności |
Energia (kcal) |
Białko ogółem (g) |
Białko zwierzęce (g) |
Tłuszcze (g) |
Węglowodany (g) |
Kobiety ciężarne |
2800 |
95 |
45 |
90 |
400 |
Składniki mineralne
Grupa ludności |
Wapń (g) |
Żelazo (g) |
Fosfor (g) |
Magnez(g) |
Kobiety ciężarne |
1,3 |
18 |
1,2 |
450 |
Witaminy
Grupa ludności |
A (Mg) |
B1 (mg) |
B2 (mg) |
C (mg) |
D (Mg) |
Kobiety ciężarne |
1000 |
1,7 |
2 |
80 |
10 |