Do środków wychowawczych prawnych zaliczamy:

• upomnienie

• zobowiązanie do określonego postępowania

• nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekunów

• nadzór organizacji lub osoby udzielającej poręczenie

• nadzór kuratora

• skierowanie do kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą

• zakaz prowadzenia pojazdów

• przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu zabronionego

• umieszczenie w instytucji lub organizacji powołanej do przygotowania zawodowego lub innej placówce opiekuńczo wychowawczej

• umieszczenie nieletniego w placówce resocjalizacyjnej

2222222

Metody wychowania:

• W ujęciu prakseologicznym - metoda to ogólny sposób postępowania. Założeniem, każdej metody jest dążenie do osiągniecie celów a cel to wartości, jednym słowem poprzez odpowiednie metody drzym do wdrożenia wartości.

• Kopaliński - metoda to świadome, konsekwentne, systematyczne postępowanie. Składają się na nie środki i czynności, które służą realizacji celu.

• Kamiński - sposoby konsekwentnego i możliwie najbardziej skutecznego postępowania zmierzające do określonego celu.

• Muszyński - sposób postępowania wychowawcy, polegający na wywieraniu wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z obszarem nagród i kar. Wychowanie poprzez stosowanie tych metod dąży do obranego celu.

Zadaniem teorii wychowania jest tworzenie, rekonstrukcja, przetwarzanie tak treści, metod, kształtów wychowania, aby potrafiły się one wpasować w ówczesny kształt i model świata. Staje się więc niezbędne ciągłe poszukiwanie najlepszych i jak najbardziej aktualnych rozwiązań dotyczących wychowania i kształtowania jednostki. Teoria wychowania to dział, którego treścią i celem jest człowiek (podmiot), treścią jest wychowanie (przedmiot), metodą - sposób wytwarzania odpowiednich postaw, cech, nawyków w młodym lub dorosłym człowieku. Możemy zatem powiedzieć, ze istotą wychowania jest całokształt związany z formowaniem i dopasowaniem nas samych do aktualnych i przyszłych modeli dobrze wychowanego człowieka (w pełnym tego słowa znaczeniu - moralnie, fizycznie, społecznie, emocjonalnie, umysłowo).

Podział wg Muszyńskiego

WPŁYW OSOBISTY:

• wyrażanie aprobaty i dezaprobaty (podoba - nie podoba mi się)

• działanie - wpływu osobistego

• perswazja

• wysuwanie sugestii

• instruowanie

Indywidualna relacja wychowawca-wychowanek, wg tych oddziaływań będziemy poznawać świat.

WPŁYW SPOŁECZNY

• modyfikacja celów zespołu

• kształtowanie norm postępowania

• przekształcanie struktury zespołu

• nadawanie właściwego kierunku kontroli

Pod wpływem otoczenia możemy zmienić swoje zachowanie by dostosować się do ogółu, by pozyskać akceptację

WPŁYW SYTUACYJNY

• nagradzanie

• karanie

• organizowanie doświadczenia

Określona sytuacja może wpłynąć na nasze zachowanie ( strata bliskich)

KIEROWANIE SAMOWYCHOWANIEM

• ukazywanie samych sposobów

• przygotowanie do świadomego ćwiczenia

• ukazywanie do świadomego ćwiczenia

To co zrobię sama dla siebie, kierowanie swoim samorozwojem, to jakie wartości będą miały wpływ na mój system wartości

3333333

Metody wychowania według H. Muszyńskiego

Za metodę wychowania możemy uważać każdy odrębny sposób zachowania wychowawcy w stosunku do wychowanka, mający na celu wywieranie zamierzonego wpływu na działalność wychowanka.

O metodach moralnego wychowania można powiedzieć, że charakteryzują się oddziaływaniem osoby wychowawcy w duchu moralności na osobę wychowanka. Aby zainspirować go do właściwej aktywności, wychowawca powinien wywołać wpierw pewne zmiany w sytuacji, które posiadają znaczenie z pozycji motywów zachowania się wychowanka.

W celu uzyskania określonego celu wychowawczego, wychowawca może poprzez umiejętną manipulację wywrzeć wpływ na osobę ucznia. Wyróżniamy cztery części takiej sytuacji:

1. osoba wychowawcy - osoba wychowawcy wywiera własną postawą i zachowaniem bezpośredni wpływ na osobę wychowanka. Trzeba jednak założyć fakt, iż wychowawca ten jest obdarzany szacunkiem i cieszy się autorytetem wśród uczniów,

2. obecny stan rzeczy - to od niego zależą w określonym momencie zdolności lub perspektywy zaspokojenia motywów działań wychowanka,

3. grupa w której przebywa wychowanek - środowisko społeczne, całe otoczenie wychowanka wpływają na jego zachowanie,

4. osoba wychowanka oraz jego własne ukształtowane normy postępowania.

Metoda wpływu osobistego:

Wychowawca może wpływać na wychowanka w sposób bezpośredni poprzez skierowanie w jego kierunku zachowania, na przykład poprzez danie mu wprost do zrozumienia, iż jego zachowanie jest przykre nauczycielowi, lub odwrotnie, że je popiera.. Przejawia się to poprzez osobisty wpływ wychowawcy.

Stosowanie metody wpływu osobistego jest wówczas możliwe, gdy zaistnieją odpowiednie układy stosunków pomiędzy wychowawcą i wychowankiem. Ważną zasadą jest, że sukcesu w tej metodzie można się spodziewać wówczas, gdy wychowawca jest autorytetem dla wychowanków.

1. sugestia - Wywoływanie wpływu osobistego na wychowanka może odbywać się poprzez odpowiednie reakcje, może odbywać się poprzez sygnalizowanie wychowankowi, tego czego oczekuje się od jego zachowania. Może być to zachęcanie, przestrzeganie lub ocenianie. Ważnym jest, aby stanowisko wychowawcy było wyrażane szczerze i ekspresywnie.

2. perswazja - polega na poddawaniu wychowankom gotowych rozwiązań problemów, poprzez posługiwanie się odpowiednimi argumentami. Perswazja w pewnym sensie przypomina pobudzenie, aktywizację wychowanka do działania poprzez wywoływanie w nim przeżycia określonego problemu. Skuteczność tej formy wpływu na wychowanka jest uzależniona od wielu czynników, między innymi od postawy wychowawcy oraz ufności w jego kompetencje. Prawidłowe stosowanie perswazji wymaga stałego nasilania argumentów.

3. oddziaływanie poprzez przykład osobisty - to wywieranie wpływu poprzez dostarczanie odpowiednich wzorów zachowań i reagowania. Oddziaływanie przez przykład osobisty nie jest automatyczne, należy mieć na uwadze, że wychowanek szuka przez naśladownictwo rozwiązania dla własnych problemów. Jest gotowy aby korzystać ze wzorów postępowania, co do których nie ma wątpliwości. Metoda ta powinna być stosowana przez wychowawcę bardzo ostrożnie i umiejętnie, wymaga postrzegania kilku podstawowych zasad. Do ważniejszego należy zaliczyć konieczność ukazywania wychowankowi wzorów zachowań przydatnych do realizowania jego potrzeb, a nie potrzeb wychowawcy.

4. okazywanie aprobaty lub dezaprobaty - Pokazywanie zadowolenia bądź niezadowolenia z zachowania wychowanka pozwala bardzo silnie na niego oddziaływać. Chodzi tu aby okazywanie uznania lub braku uznania, nie powodowało żadnych następstw. Skuteczność tej metody uwarunkowana jest przede wszystkim kładzeniem nacisku na pozytywne kontakty z wychowawcą.

5. ocena w szkole - ocena którą daje nauczyciel uczniowi, ma charakter formalny i zinstytucjonalizowany, często nie pochodzi tylko od nauczyciela, ale pokazuje stanowisko szkoły. Niestety w ten sposób stosowana, nie może wypełniać swej funkcji wychowawczej, jest wówczas jednokierunkowa, nie przewiduje nagradzania, a same kary, charakteryzuje się małą elastycznością, ponieważ odnajduje zastosowanie w przypadkach przewinień uczniów. Trudno mówić o obiektywnej cenie szkolnej z zachowania ponieważ prawie zawsze kryje się za nią stosunek osobisty nauczyciela ucznia.

Metoda wpływu sytuacyjnego

Wychowawca może także wpływać na zachowanie wychowanka poprzez działania i decyzje, które wywołują w nim określone konsekwencje.

Istotą wpływu sytuacyjnego jest działanie wychowawcy, które zmienia układ wzajemnych stosunków pomiędzy wychowawcą a wychowankiem, oraz modyfikuje jego położenie.

1. Nagradzanie wychowawcze - są to te działania wychowawcze, których celem jest wywołanie zamierzonych i pozytywnych konsekwencji u wychowanka, który poprzez częste nagradzanie, czy słowne, czy gestem, nabiera poczucia bezpieczeństwa oraz integracji. Samo nagradzanie może mieć wiele form na przykład wyrażanie pozytywnej lub negatywnej oceny zachowania wychowanka przy jego kolegach, przydzielenie ważnej funkcji w klasie lub roli, przyznanie ustalonych przywilejów itd. Metoda ta pozwala na większe aktywizowanie ucznia w jego działalności. Powinno się ją stosować wszędzie tam, gdzie istnieje widoczna potrzeba skłaniania wychowanka do wyrażania własnej inwencji twórczej Powinno się ją stosować poznawszy wcześniej aktualne motywacje i indywidualne możliwości dziecka.

2. Karanie wychowawcze - to szczególna forma karania mająca na celu zwalczanie destruktywnych zachowań i obniżenie prawdopodobieństwa ich występowania w przyszłości. Pozwala na jasną sytuację, kiedy wychowanek wie, co w jego zachowaniu jest godne pochwały, a co nie z punktu widzenia wychowawcy. Karę można stosować, w celu wdrożenia wychowanka do pozytywnych zachowań. Wychowawca powinien pamiętać, że karanie wychowawcze nie może dyskryminować oraz poniżać godności żadnego z wychowanków. Ustalanie kary nie może odbywać się w stanie większego uniesienia emocjonalnego, ponieważ grozi to niesprawiedliwym osądem.

3. Instruowanie - polega ono na pokazywaniu wychowankowi niewidocznych przez niego aspektów danej sytuacji, opiera się także na zwracaniu uwagi na konsekwencje poszczególnych jego zachowań. Wymaga ona posługiwania się odpowiednimi rodzajami środków, aby zbliżyć wychowanka do pożądanych wzorców zachowania, a także przykładów rozwiązywania przez niego problemów. Do tych środków można zaliczyć utwory literackie, filmy, sztuki telewizyjne i teatralne. Metodę tą można stosować dopiero po jakimś czasie kontaktów wychowawcy i wychowanka. Nie powinna polegać na jednorazowej pomocy na przykład udzielaniu odpowiednich wskazówek czy dróg postępowania, musi stopniowo uczyć młodego wychowanka do przezwyciężania różnych problemów i trudności, a także stawianie przed nim coraz trudniejszych wyzwań.

4. Organizowanie doświadczeń u wychowanka - organizowanie to może polegać na manipulowaniu poszczególnymi elementami zachowanie się wychowanka, tak aby działania przemyślane przynosiły wychowankowi pozytywne skutki z punktu widzenia jego motywów, a działania negatywne powodowały, że w następstwie są niezgodne z żywionymi motywami. Kiedy manipulacji tej dokonuje się nie wiążąc następstw z działaniami wychowawcy, wówczas można powiedzieć, że metoda będzie skuteczna. Będzie tak w przypadkach, kiedy wychowawca jest zdolny aby w taki sposób pokierować biegiem zdarzeń, aby zachowanie moralnie i społecznie pożądane, w rzeczywistości mogło przynosić określone wyniki korzystne dla osoby wychowanka.

5. Wywołanie następstw antycypacji zachowań społeczno - moralnych - polega ona na zmianie sposobu widzenia sytuacji wychowanka, na spojrzenie na nie w świetle oczekiwanych rezultatów wychowawczej działalności. Polega na przedstawieniu konsekwencji ewentualnych zachowań wychowanka, które mogą posiadać wartość nagrody albo kary. Powinno się wpływać na wyobraźnię wychowanka, na obraz sytuacji będącej konsekwencją jego aktywności. Jest to odwołanie się do posiadanych motywacji i przekonań. Wychowawca winien wywołać takie wyczucie następstw, które będzie miało dla osoby wychowanka wartości nagrody bądź kary, inaczej proces ten będzie bezcelowym moralizatorstwem.

6. Przydzielanie ważnych funkcji i społecznych ról - zadaniem wychowawcy jest wdrażanie dziecka do pełnienia przydzielonej mu roli lub funkcji w społeczeństwie, powołując się na jego chęć działania i pomysł, starając się uniknąć przymusu, zapewniając mu wiele swobody działaniu. Przykładem może być uczeń, który w wytworzonej przez wychowawcę dyskusji wypowiada się przeciwko odpisywaniu zadań od kolegów. Wychowanek może przyjąć takie stanowisko w tej kwestii.

7. Ćwiczenia - polegają na celowym przetwarzaniu przez wychowanka czynności według ustalonych z góry zasad. Celem tej metody jest doprowadzenie do ugruntowania postawy i przekonań wychowanka. Im są częstsze i różnorodne sytuacje ćwiczeń, tym lepsze są ich efekty. Stosowanie owej metody powinno polegać na wyjaśnieniu ćwiczeń, oraz informowaniu o sposobie zachowywania się i ich przebiegu.

Grupy społeczne a wychowanie:

Grupy społeczne w tym również rówieśnicze, mają ogromny wpływ na zachowanie wychowanka, podobnie jak wychowawca.

Kierunki wychowawczego działania:

Wychowawca może mieć pewien wpływ na grupy społeczne, w których znajduje się wychowanek, aby podnieść ich wychowawczy charakter funkcjonowania. Może on podejmować próby działań zmierzające do odłączenia osoby wychowanka od uczestnictwa w grupie mniej wartościowej. Powinien dążyć do przekształcania zespołów wychowanków, w prawdziwe dla nich środowiska o charakterze wychowawczym.

Poprzez zespół wychowawczy rozumiemy grupy rówieśnicze utworzone dla realizacji pożądanych celów wychowawczych i poddane wychowawczemu oddziaływaniu i kierownictwu. Wpływ który posiada wychowawca na wychowanka jest tym mniejszy, im bardziej przeciwstawne są cele i normy, które wprowadza do zespołu, z normami i celami formowanymi niezależnie.

Modyfikacja celów w grupie to zabiegi sprzyjające lub podnoszące atrakcyjność życia w grupie albo wprowadzające nowe rodzaje aktywności grupie. Następuje kształtowanie kolejnych norm postępowania w grupie.

Przekształcenie wewnętrznej struktury grupy, w tym przypadku wychowawca powinien wzmocnić pozycję wychowanków posiadających korzystny wpływ na ogół grupy.

Nadanie pożądanego kierunku działania społecznej kontroli w grupie. Wychowawca ma wpływ na myśli członków grupy nadając im odpowiedni tok, treści oraz kierunek reakcjom, objętym określeniem kontroli społecznej.

Powinności wychowawcy:

Nauczyciel powinien pozwalać na podejmowanie decyzji dotyczących grupy, podsuwać grupie własne propozycje działań, doprowadzać do tego, by działania wynikały z inicjatywy grupy, włączyć członków grupy do kontrolowania, zmierzać do wzbudzania odpowiedzialności oraz rozkładania jej na cały zespół, uczestniczyć w życiu grupy jako jej członek, nawiązywać kontakt na wielu płaszczyznach.

Samowychowanie:

O samowychowaniu można mówić, wówczas gdy wychowanek uświadamia sobie cele prowadzące do rozwoju indywidualnego jednostki, oraz ukształtował w sobie źródła dążenia do nich. Jest na wyższym etapie pracy wychowawczej. Podłożem jej jest wewnętrzna potrzeba akceptacji wychowanka przez samego siebie i przez jego kolegów.

Powinności wychowawcy:

Przede wszystkim wychowawca powinien uświadomić wychowankowi cele jego wychowania, do których powinien sam zmierzać.

Powinien przyswoić mu techniki pracy nad własną osobą w zakresie poznawania siebie samego.

Wszystkie omówione pokrótce oddziaływania muszą dążyć do przyswojenia przez osobę wychowanka fundamentalnych metod samowychowania. Korzystne jest by to właśnie wychowawca własną osobą ukazywał pozytywny wzór pracy nad własną sobą.

444444

Struktura procesu wychowania: warstwa aksjologiczna i warstwa operacyjna.

Warstwa aksjologiczna- a-ideał wychowania b-cele wychowania
Warstwa operacyjna <pragmatyczna>- a)metody b)formy c)środki d)zasady

Środki wychowania. Pojęcie. Zależność z metodami wychowania.

Środki wychowania- odnoszą się do metod indywidualnych, są elementem który porusza porusza drogą postępowania wychowawcy z wychowankiem

Metoda perswazji-środek=słowo
Metoda karania- środek=kara
M wynagradzania- środek=nagroda
M modelowania- środek=model i jego cechy osobowości,popędy, wolności, zwyczaje, postawy jakie przyjmuje,
M zadaniowa-środek=konkretne zadanie i czynności które ma wykonać wychowanek

http://www.wspiapedagogika.fora.pl/teoretyczne-podstawy-wychowania,28/notatki-z-cwiczen,120.html

555555

ŚRODKI WYCHOWANIA:

 

Środki wychowania - są to treścią metod. O ile metoda jest pewnym sposobem, ową droga postępowania wychowawcy z wychowankiem o tyle środek jest ty elementem, który się tą droga porusza.

 

• W metodzie perswazji środkiem wychowawczym jest słowo, czy raczej ciąg słów wypowiadanych jeszcze w określonym tle emocjonalnym.

 

• W metodzie karania bądź nagradzania - jest konkretna kara, albo nagroda (bicie, krzyki, słodycze, obietnice czegoś).

 

• W metodzie modelowania środkiem wychowawczym jest właściwie ów model, zestaw cech jego osobowości; wartości, które preferuje; poglądy, które wyznaje; postawy, jakie przyjmuje do określonych obiektów rzeczywistości.

 

• W metodzie zadaniowej środkiem są konkretne czynności do wykonania angażujące zarówno umysł, jak też uczucia, wole i umiejętności techniczne wychowanka.

66666

Środki są oczywiście sposobem zastosowania danej metody. W przypadku perswazji środkiem będzie słowo, w karaniu i nagradzaniu konkretna kara (konsekwencja) i nagroda (fizyczna - konkretny przedmiot np. zabawka, cukierek, piktogram na tablicy systemu motywacji lub społeczna - pochwała, stawianie za wzór itp.).

---