Ociemniały - to ten to utracił wzrok np. w wypadku, ale nie z chwilą narodzin
Niewidomy - to ten co od urodzenia nie widzi
8. Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny lub i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie ról społecznych i zadań życiowych, zgodnie z normami prawnymi i społecznymi.
9. Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych- to te potrzeby, które w procesie rozwoju dzieci i młodzieży wynikają z ich niepełnosprawności lub są efektem innych przyczyn trudności w uczeniu się. Rozpoznawanie i zaspokajanie tych potrzeb musi dotyczyć wszystkich dzieci zarówno tych z zaburzeniami i dysfunkcjami rozwojowymi jak również dzieci tzw. przeciętnych oraz wybitnie zdolnych. Jest ona wypadkową możliwości i braków otoczenia. Im wcześniej dokona się rozpoznania i zdiagnozowania deficytu u dziecka, tym większa skuteczność w zaspokajaniu jego specyficznych potrzeb.
6. Pozytywne mechanizmy obronne:
Racjonalizacja- polega na obiektywnej ocenie własnej sytuacji życiowej, człowiek przyjmuje obiektywną ocenę zarówno tego, co utracił jak i tego, co jeszcze posiada.
Kompensacja- to przejmowanie funkcji utraconego narządu przez inne narządy. Dużą rolę odgrywa dobra wola pacjenta, chęć zastąpienia utraconej sprawności.
Transformacja- polega na zmianie celu życia niedostępnego wskutek niepełnosprawności na cel realny.
7. Pozorne przystosowanie- się do sytuacji, wtedy rodzice stosują mechanizmy obronne: nieuznawanie faktu niepełnosprawności dziecka, nieuzasadniona wiara w możliwość uleczenia dziecka, poszukiwanie winnych niepełnosprawności dziecka
1. Dysleksja i jej rodzaje-
Dysleksja- specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, u których współwystępują zaburzenia funkcji poznawczych, percepcyjno- motorycznych zaangażowanych w procesy nabywania tych umiejętności. Wskazuje na fakt wczesnych uwarunkowań tych trudności od urodzenia a nie nabytych w późniejszym okresie życia. Rodzaje: dysleksja: trudności w czytaniu, dzieci z dysleksją czytają zwykle wolniej,
- dysortografia: trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym popełnianie błędów ortograficznych),
- dysgrafia: trudności w opanowaniu czytelnego pisania (bazgranie jak kura pazurem),
- dyskalkulia: trudności w uczeniu się matematyki.
5. Stopnie niepełnosprawności:
Według ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (art. 4. 1.) "Do --znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę mającą naruszoną sprawność organizmu:
1) niezdolną do podjęcia zatrudnienia,
2) zdolną do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej albo w zakładzie aktywizacji zawodowej, wymagającą niezbędnej w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
-. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności, wymagającą w celu pełnienia ról społecznych częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.·-
Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia, nie wymagającą pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych.
4. Reranie
Rotacyzm to zaburzenie artykulacji polegające na nieprawidłowej realizacji głoski r. Głoska ta może być przez dziecko deformowana (rotacyzm właściwy), zamieniana na inna głoskę (para rotacyzm) lub opuszczana (mogirotacyzm). Ponieważ jest to jedna z ostatnich głosek pojawiających się w toku rozwoju mowy dziecka, cechuje ją największa liczba zniekształceń.
Rotacyzm występuje u dzieci i dorosłych. Przyczyny pośrednie: zmuszanie dziecka do przedwczesnego wymawiania r, bezpośrednie: język zbyt duży, zbyt krótkie wędzidełko, obniżenie poziomu słuchu, zbyt mała ruchliwość języka.
3. Jak przeprowadzić lekcje z dzieckiem z ADHD?
1. Dzielenie pracy na etapy, bo dzieci z ADHd szybko się rozpraszają i zaczynają myśleć o niebieskich migdałach. Jak mają długie zadanie to zapomną, co miały robić nim dokończą? ·
·2. Ogromnie ważne jest też powtarzanie dziecku, co miało zrobić więcej razy niż reszcie klasy, bo tu znowu zaburzenia koncentracji przeszkadzają w zrozumieniu polecenia. Tzn. - nauczyciel zwraca się do całej klasy, a potem ekstra do ucznia z ADHD.
3. Posadzić takie dziecko blisko siebie najlepiej w pierwszej ławce z bardzo spokojnym, pilnym uczniem.
4. Nie ma zgody na agresję! Agresja jest powikłaniem ADHD,a nie objawem - jeśli się pojawia, tzn., że coś jest nie tak i należy nad czymś jeszcze popracować. Jeśli ten problem występuje należy przeprowadzić gruntowną rozmowę z rodzicami i przy wspólnym wysiłku wyeliminować te zachowania. Nie jest to łatwe, ale możliwe, o czym świadczą doświadczenia innych. Musimy ustalić zasady obowiązujące wszystkie strony (dziecko z ADHD, inne dzieci i nauczycieli) i ściśle ich przestrzegać. Za złamanie zasad dziecko ponosi ustalone wcześniej konsekwencje, (ale uwaga trzeba to odróżnić od kar).
Rehabilitacja- laczne i skoordynowane dzialanie lecznicze, psychologiczne, ped, spole- zawodowe zmierzajace do rozwiniecia lub przywrocenia u osoby trwale poszkodowanej na zdrowiu zdolnosci sprawnosci i mozliwosci samodzielnego zycia w spoleczenstwie. Jest procesem który laczy oddzialywania o roznym charakterze tak aby przywrocenie utraconych sprawnosci było jak najpelniejsze, mozliwie wczesne i trwale.
Rewalidacja- okresla dlugotrwala dzialalnosc terapeutyczno- wychowawcza a wiec wielostronna symulacje, opieke, nauczanie i wychowanie jednostek o zaburzonej percepcji rzeczywistosci.
Służby dzialajace na rzecz osob niepelnosprawnych:- pelnomocnik rzadu, krajowa rada konsultacyjna do spraw osob niepelnosprawnych, samorzady wojewodztw, powiatowe centrum pomocy rodzinie, panstwowy fundusz rehabilitacji osob niepelnosprawnych PFRON
Negatywne mechanizmy obronne:
Agresja- wyraza się w postaci oporu, negatywizmu, specyficzna forma to autoagresja, wyrazajaca się w postaci samouszkodzenia do samobojstwa
Regresja- obnizenie poziomu spoelcznego, emocjonalnego, kulturalnego czlowieka
Ucieczka- czlowiek unika kontaktow z ludzmi z którymi mu się nie powiodlo
Projekcja- rzutowanie winy na swoje niepowodzenia na kogos innego
Rezygnacja- swiadczy o wyczertpaniu organizmu, czlowiek przestaje walczyc o osiagniecie celu, staje się bierny
Represja- czlowiek stara się zapomniec o tym co go boli, spycha ten fakt do podswiadomosci
Przezycia rodzicow 4 okresy:
Szoku- kiedy rodzice dowiaduja się o niepelnosprawnosci ( obnizony nastroj, krzyk, placz, nerwice)
Kryzysu emocjonlanego- nie potrafia pogodzic się z mysla ze maja niepelnosprawne dziecko, sa przygnebieni, bezradni, osamotnieini
Pozornego przystosowania- rodzice stosuja mechanizmy obronne: nieuznawanie faktu niepelnosprawnosci dziecka, nieuzasadniona wiara w mozliwosc wyleczenia dziecka
Konstruktywnego przystosowania się- przezywaja problem, czy i jak pomagac dziecku, wiedza ze dziecko jest niepelnosprawne
Czynniki warunkujace przezycia emocjonalne rodzicow:
na jakim etapie dzeicka pojawia się niepelnosprawnosc, w jaki sposób rodzice dowiaduja się o niej, rodzaj i stopien, informowanie rodzicow przez lekarzy: optymistycznie, ogolnikowo, zachowanie dziecka, wartosci i cele zyciowe rodzicow
Reakcje czlowieka na chorobe zaleza od:
Indywidualnych cech pacjenta, obiektywny stan zdrowia, sytuacja zyciowa pacjenta
Stadium szoku- osoba niepelnosprawna odrzuca dany defekt, nie przyjmuje do swiadomosci zaistnialej sytaucji
S. oczekiwania na wyleczenie- czlowiek postrzega zaistniala zmiane z która nadal się nie godzi, z tym ze powstaly defekt jest dla niego przeszkoda w realizacji dotychczasowych celow.
S. oplakiwania straty- przyjmuje do swiadomosci zaistniala sytuacje jednoczesnie tracac nadzieje na calkowite wyleczenie nastepuje rekacja emocjonalna rozpaczy po stracie.
S. zachowania obronnego- zachowanie tzw, zdrowe, gdy jednostka jest nastawiona na zwalczanie powstalej niepelnosprawnosci
S. neurotyczne- gdy osoba stosuje rozne mechanizmy obronne, negatywne w celu stworzenia pozorow osoby dobrze przystosowanej i nie majacej zadnych przeszkod w realizacji celow zyciowych. Osoba zupelnie rezygnuje z celow zyciowych, nie podejmuje zadnych prob przystosowania się i zaakceptowania swojej sytuacji.
S. koncowego przystosowania się- gdy jednostka uzna swoja niepelnosprawnosc jako jedna z wielu swoich cech i właściwości, osoba taka potrafi znajdowac odpowiednie formy i sposoby zaspokajania swoich potrzeb i realizuje cele zyciowe.
Choroba przewlekla- proces patologiczny trwajacy ponad 4 tygodnie, cechuje się brakiem nasilonych objawow chorobowych.
3 fazy zachowania dzieci:
- stadium protestu- reaguje zloscia, placzem
- rozpaczy, zamyka się w sobie, traci zainteresowanie otoczeniem
- wyparcia, może być bardziej pobudzone, może odzyskac apetyt, unika przywiazania do jednej osoby, ignoruje rodzicow
PADACZKA- rodzaje: uogolnione, zwiazane z wiekiem, rolanda, o okreslonej etiologii, polekowa
LOGOPEDIA- jedna z najnowszych dyscyplin naukowych, ma charakter interdyscyplinarny. Przedmiorem jej zainteresowan jest mowa z wyraznie wyodrebnionymi skladnikami mowy, mowienie i rozumienie.
Przyczyny opoznionego rozwoju mowy: czynniki zewnetrzne
- pozbawienie dziecka kontaktu z matka, brak spiewu, nadmiar wzorcow jezykowych
czynniki wewnetrzne: niedoslyszenie, rozszczep wargi i podniebienia, uposledzenie umyslowe, zaburzenia metaboliczne, hormonalne
Konsekwencja opoznionego rozwoju mowy:
Obnizona samoocena, utrudniony kontakt z rowiesniakmi
Zaburzenia mowy- wszelkie patologiczne zjawiska wystepujace w procesie nadawania i odbioru poczawszy od prostych wad artykulacyjnych az do calkowitej niemoznosci mowienia i rozumienia.
Wady wymowy- termin stosowany do okreslenia wadliwych realizacji fonemow odbiegajacych od ustalonej przez tradycje normy. Wiaze się z zaburzeniami dziwekowej strony wypowiedzi przejawiajacych się: zniekształceniem glosek, zastepowaniem glosek, opuszczaniem glosek,
Mutyzm- zjawisko braku lub ograniczenia mowienia u osob, które wcześniej posługiwały się mowa. Rodzaje: organiczny, funkcjonalny, czesciowy, selektywny, wybiorczy, calkowity, zupełny zanik mówienia
Oligofrenopedagogika dla osob uposledzonych umyslowo.
Uposledzenie w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, glebokim
Przyczyny uposledzenia:
Czynniki genetyczne- rodzice przekazują nieprawidłowe lub uszkodzone geny powodujace ze embrion i plod nie rozwijają się prawidlowo i w konsekwencji dziecko rodzi się uposledzone umyslowo. Czynniki genetyczne nazywamy przyczynami pierwotnymi uposledzenia umyslowego. Przyczyny wtorne- to czynniki ktore maja wplyw na kore mozgowa dziecka przed urodzeniem: choroby matki w czsie ciazy, kila, alkoholizm, w czsie urodzenia, nieodtlenienie, wylewy, po urodzeniu- zapalenie mozgu, urazy glowy
Głuchy - pozbawiony słuchu, a więc i treści słuchowych płynących ze świata, wskutek tego w pracy poznawczej, w przygotowaniu do życia społecznego jest w gorszej sytuacji. Uszkodzenie słuchu powoduje, że rozumienie mowy ludzkiej jest tą drogą niemożliwe. W konsekwencji poznanie rzeczywistości jest ograniczone. Wrażenia, doświadczenia, wiadomości zdobywane są w oparciu o: słuch, dotyk, smak.
Metody komunikowania się:
- uniwersalne
• doręczny alfabet dla głuchoniemych (pisanie dużych liter na dłoni)
• tabliczka z wypukłym alfabetem
• rękawiczki z alfabetem
• deseczka z brajlowskim alfabetem (mają być to
• dotykowe czytanie z ust lub krtani
• maszyna do pisania
- specjalne
• alfabet palcowy dla głuchych
• alfabet
• dotykanie lub pociąganie (litery i znaki na dłoni)
Synkretyzm - wybiórcze traktowanie treści, asymilowanie bezkrytyczne.
Egocentryzm dziecięcy - własny obraz świata.
Afazja - gr. aphasía 'niemota'; zob. a-; -fazja.zaburzenia mowy wynikające z uszkodzenia mózgu a nie mięśni artykulacyjnych ani słuchu. Jest kilka jej typów: niezdolność wyrażania myśli słowami, niezdolność rozumienia słów, wybiórcze zaburzenia pamięci, niezdolność łączenia sylab w słowa i inne.
Afonia - całkowita utrata mowy lub mówienie szeptem, spowodowane czynnikami psychogennymi. Organiczne ośrodki mowy nie uszkodzone.
Agnozja - gr. agnōsia 'nieświadomość';utrata zdolności do rozpoznawania bodźców w zakresie poszczególnych zmysłów ( np. wzrokowy, słuchowy ), jak również zróżnicowanie bodźców ( np. dotykowych ) docierających z różnych części ciała. Czyli utrata zdolności do rozpoznawania przedmiotów
Alfabet Braille'a - alfabet pisma wypukłego dla osób niewidomych, które odczytują je opuszkami palców, podstawowym znakiem jest sześciopunkt.
Astenia - gr. asthéneia 'słabość' od asthenēs 'słaby'zmniejszona aktywność biologiczna, większa męczliwość. Występuje w stanach chorobowych, ale także jako objaw niedożywienia, stanów depresyjnych w związku z niepowodzeniami życiowymi.
autyzm - osłabienie lub utrata kontaktu z otoczeniem, skłonności do zamknięcia się w sobie, do urojeń.
Chromosomopatia - ( gamestopatia ), zaburzenie rozwojowe wywołane nieprawidłowością komórki rozrodczej w postaci aberracji chromosomów.
Debilizm - lekki niedorozwój umysłowy w granicach I.I.75 - 50, od 1968 r. stosuje się określenie „lekki niedorozwój umysłowy” odpowiadający I.I.67 - 52.
Dyfazja rozwojowa - opóźniony rozwój prawidłowego wymawiania słów i kształtowania mowy z powodu uszkodzenia neurologicznego.
Dysgrafia - ( agrafia ), zaburzenie czynności wymagających dobrej analizy i syntezy wzrokowej.
Dyskalkulia - strukturalne zaburzenie zdolności matematycznych mające swe źródło w genetycznych lub wrodzonych nieprawidłowościach tych części mózgu, które stanowią fizjologiczne podłoże dojrzewania zdolności matematycznych zgodnie z wiekiem. Występuje bez jednoczesnego zaburzenia ogólnych zdolności umysłowych. Może przejawiać się zaburzeniami różnych zdolności matematycznych, które mogą być sprzężone z innymi zaburzeniami parcjalnymi, szczególnie percepcji wzrokowej i słuchowej.
Dysleksja - utrudnienie, zaburzenie w czasie czytania. Przejawia się w niedokładnym czytaniu, w wadliwej wymowie, przemieszczaniu części słów.
Embriopatia - wada rozwojowa wywołana organicznym uszkodzeniem płodu (embrionu ). embriogeneza
Encefalopatia - zaburzenie psychonerwowe wywołane organicznym uszkodzeniem mózgu na skutek urazu, infekcji, zatrucia, niedotlenienia.
Fenyloketonuria - ( choroba Follinga ), zaburzenie przemiany aminokwasów dziedziczone recesywnie.
Fizjoterapia - leczenie ruchem.
Fonacja - zdolność do wydawania dźwięków głosowych.
Głucho - niewidomy - osoba pozbawiona wzroku i słuchu, czyli dotknięta upośledzeniem sprzężonym analizatora słuchu i wzroku.
Głuchoniemy - osoba głucha, u której nie wykształcono mowy głosowej na drodze specjalnych ćwiczeń artykulacyjnych, z wykorzystaniem wrażeń wzrokowo - dotykowych.
Głuchota - wada słuchu uniemożliwiająca całkowicie lub w stopniu wysokim odbiór bodźców dźwiękowych i nie pozwalająca na normalny rozwój mowy.
Hipotonia gr. hypó 'pod; potajemnie' łac. tonus 'napięcie' i gr. tonikós 'napięty; głosowy' (wiotkość ) - obniżone napięcie mięśniowe przeszkadzające w utrzymaniu pozycji antygrawitacyjnych, a także trudności w rozpoczynaniu ruchów z powodu utraty fiksacji stawów.
Idiotyzm - głębokie upośledzenie umysłowe. Termin wycofany z diagnostyki i klasyfikacji upośledzenia umysłowego w roku 1968 przez WHO. Od roku 1968 dla określenia populacji osób z najgłębszym stopniem upośledzenia umysłowego używa się terminów „głęboki niedorozwój umysłowy” lub „głębokie upośledzenie umysłowe”.
Imbecylizm - umiarkowane upośledzenie umysłowe. Termin wycofany z diagnostyki i klasyfikacji upośledzenia umysłowego w roku 1968 przez WHO. W nowej klasyfikacji tegoż upośledzenia wprowadzono określenia: umiarkowany niedorozwój umysłowy dla populacji osób z I.I. 36 - 51 oraz znaczny niedorozwój umysłowy dla populacji osób z I.I. 20 - 35. Stosowane są też określenia „umiarkowane upośledzenie umysłowe” i „znaczne upośledzenie umysłowe”.
Język migowy ( mowa migowa ) - system znaków manualno - mimicznych używanych przez osoby głuche do porozumiewania się między sobą.
Koordynacja - powstawanie schematycznych postaw i ruchów, w których współpraca mięśni jest kontrolowana przez mózg. Jest to potrzebne dla utrzymania równowagi.
Lateralizacja - asymetria funkcjonalna ciała. Uwarunkowana jest dominacją jednej półkuli mózgowej.
Logopedia - nauka o przekazywaniu i odbiorze informacji słownej ( pato - logopedia = nauka o zaburzeniach w przekazywaniu i odbiorze mowy ).
Maszkaronizm ( gargolizm ) - genetycznie uwarunkowane zaburzenie przemiany mukopolisacharydów. Powoduje upośledzenie umysłowe różnego stopnia - najczęściej znacznego i głębokiego.
Mikrocefalia ( małogłowie ) - nieprawidłowo mała głowa u dziecka jako rezultat pierwotnego małogłowia.
Mongolizm ( zespół Downa ) - zespół zaburzeń rozwojowych, opisany przez I.Downa w 1966 r. Rozwój umysłowy najczęściej na poziomie umiarkowanym i znacznym.
Mózgowe porażenie dziecięce - zespół niepostępujących objawów chorobowych spowodowanych zaburzeniem czynności mózgu, a zwłaszcza neutronów ruchowych, powstały w czasie ciąży, porodu lub okresie okołoporodowym w wyniku niedotlenienia mózgu, procesów zapalnych, wylewów śródczaszkowych, wcześniactwa.
Mutyzm, niemota - brak zdolności mówienia
Niedosłuch - wada słuchu utrudniająca odbiór bodźców dźwiękowych, w tym także odbiór i rozumienie mowy. Może przejawiać się w upośledzeniu percepcji słuchowej od 20 do 60 decybeli. Ubytek słuchu w zakresie 40 - 80 decybeli. Proces rehabilitacji osób niedosłyszących przebiega odmiennie od rehabilitacji osób głuchych. Osoby niedosłyszące powinny być zaopatrywane w aparaty słuchowe jako podstawowy typ oprzyrządowania.
Niedowidzenie, ambliopia- poważny ubytek wzroku następstwo wielu chorób lub nieskorygowania wady wzroku
Niewidomy - osoba pozbawiona zdolności odbierania bodźców wzrokowych spowodowanej uszkodzeniem analizatora wzrokowego.
Ociemniałość - utrata wzroku w dowolnym okresie życia z zachowaniem pamięci doznań optycznych. Nie bez znaczenia dla procesu rehabilitacji osób ociemniałych jest w jakim okresie życia nastąpiła utrata wzroku. Im w późniejszym wieku fakt ten miał miejsce, tym proces rehabilitacji będzie miał przebieg efektywniejszy.
Ogłuchły - głuchy, który stracił słuch wtedy, gdy mowę już częściowo opanował. Im wcześniej następuje utrata słuchu, tym bardziej zagraża utrata mowy.
Oligofrenia - gr. olígos 'mały; gr. phrēn 'przepona; dusza; świadomość; rozum; w klasyfikacji wg stopnia upośledzenia mowy ( normy po VIII rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Przyczyn Chorób i Zgonów WHO ); upośledzenie w stopniu lekkim ( I.I.52 - 67 ), w stopniu umiarkowanym ( I.I. 36 - 51 ), znacznym ( 20 - 35 ), głębokim ( poniżej 20 ).
Oligofrenopedagogika gr. olígos 'mały; nieznaczny; słaby' gr. phrēn 'przepona; dusza; świadomość; rozum; uczucie - dział pedagogiki specjalnej zajmujący się nauczaniem i wychowaniem dzieci upośledzonych umysłowo.
Ortodydaktyka -gr. orthós 'prosty; słuszny; prawdziwy' dydaktyka uwzględniająca swoiste warunki nauczania jednostek upośledzonych. Tzw. dydaktyka prostująca.
Ortopedagogika - dział pedagogiki zajmujący się nauczaniem i wychowaniem jednostek niepełnosprawnych.
Otępienie umysłowe ( demencja ) - postępująca ( przejściowa lub trwała ) degradacja umysłowa spowodowana chorobą lub uszkodzeniem organicznym mózgu.
Pedagogika specjalna - dział pedagogiki ogólnej zajmujący się psychopedagogicznymi podstawami i drogami nauczania i wychowania osób z zaburzeniami i odchyleniami od normy.
Perseweracje - niepotrzebne powtarzanie ruchów lub/i zdań lub słów.
Przykurcz - ograniczenie ruchomości stawu z powodu stale wzmożonego napięcia mięśni.
Psychomotoryka - całość zjawisk i procesów zachodzących przy wykonywaniu przez człowieka czynności ruchowych, w których istotną rolę odgrywają takie proste cechy ruchów, jak: celowość, precyzja, siła.
Rehabilitacja - zorganizowane współdziałanie lecznictwa usprawniającego i ogólnego, reedukacji psychicznej i zawodowej w celu przystosowania do normalnego życia w społeczeństwie osób, które wskutek wad wrodzonych lub nabytych są inwalidami okresowo lub na stałe.
Rewalidacja - krąg zabiegów pedagogiczno - leczniczych w pracy z jednostkami odchylonymi od normy, mających na celu ich przystosowanie do życia w społeczeństwie ludzi normalnych - rehabilitacja.
Ruchy dowolne - ruchy celowe wykonywane z koncentracją.
Spastyczność - na skutek uszkodzenia mózgu mięśnie stają się sztywne, ich napięcie jest zbyt duże. Pacjent, mając duże trudności z przezwyciężeniem tego usztywnienia jest w większym lub mniejszym stopniu uwięziony w pewnych nieprawidłowych pozycjach, utrudnia mu to lub uniemożliwia poruszanie się.
Spazm - nagłe, mimowolne napięcie mięśni.
Surdopedagogika -fr. sourdine 'jw.' z wł. sordina 'jw.' od sordo 'głuchy' dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem i nauczaniem jak żyć z wadami słuchu
Szkoła specjalna -szkoła metodami programem i metodami nauczania dostosowanymi do dzieci z zaburzonym rozwojem. Klasy w szkołach specjalnych są znacznie mniej liczne, co umożliwia indywidualne podejście do poszczególnych uczniów. W szkołach specjalnych występuje daleko posunięta zasada poglądowości nauczania ucznia. W szkołach specjalnych w celu jak najszybszego przygotowania absolwentów do pracy zarobkowej w trzech klasach ostatnich wprowadza się ciągi uzawodowione.
Szkoła życia - jest to specjalny rodzaj placówek oświatowo - wychowawczych, podejmujących działalność rewalidacyjną w stosunku do młodzieży umiarkowanie i znacznie upośledzonej umysłowo, która za względu na zakres i stopień upośledzenia nie mogła znaleźć miejsca w szkołach podstawowych specjalnych. Głównym zadaniem szkoły życia jest rewalidacja młodzieży, przystosowanie jej do pracy, oraz wyposażenie tych dzieci w umiejętności i nawyki niezbędne w życiu codziennym.
Tyflopedagogika -gr. typhlós 'ślepy; ukryty; ciemny' dział pedagogiki specjalnej zajmujący się nauczaniem i wychowaniem osobników niewidomych i słabo widzących.
Upośledzenie sprzężone - upośledzenie wielorakie i co najmniej skumulowane podwójne np. głuchota i ślepota, ślepota i upośledzenie umysłowe itp.
Wzorce ruchowe - przy każdym ruchu, lub zmianie pozycji przez ten ruch spowodowanej, mózg pobudza mięśnie do działania zawsze w dobrze skoordynowanych grupach - wzorcach.