PEDAGOGIKA SPECJALNA - zajmuje się problematyką osób specjalnych, pojęcie jest bardzo szerokie, kryje w sobie psychiczne, fizyczne, społeczne, intelektualne niepełnosprawnych. Podmiotem jest zawsze człowiek, przedmiotem jest działalność podejmowana na rzecz osób niepełnosprawnych. Jest nauką teoretyczną, empiryczną, bo bada prawidłowości, jakimi są osoby niepełnosprawne, bo tworzy teorie tłumaczące istotę funkcjonowania tych osób, jest nauką młoda ok.200 lat,

2 Wiodące metody - Ergoterapia - przez prace i metoda odosobnienia. Wcześniejsze nazwy pedagogiki to ortopedagogika, psychiatria, psychopatologia, defektologia, pedagogika rehabilitacyjna.

Norma - kanon, standard. Normy są tworzone przez ludzi, modyfikują się w zależności od rodzaju, zmiany norm powodują zmiany ustrojów politycznych, dla wszystkich, ale zwłaszcza dla niepełnosprawnych ważna jest praca.

3 RODZAJE NORM MAEVER'A

1. Statystyczne - jedna z norm jest inteligencja, iloraz inteligencji jest jednym z wyznaczników upośledzenia umysłowego, odchylenie standardowe 16, norma 100

Krzywa Gaucza - do 20 głębokie upośledzenie, 20-36 znaczne, 36-52 umiarkowane, 52-68 lekkie, 68-84 pogranicze normy, kiedyś ociężałość umysłowa, nie należą do żadnej grupy, i to jest ich problem, 84-116 norma

2. Idealne - każda nauka wyznacza ideał, dla upośledzonego norma intelektualna, a dla głuchego słuch, osoba niepełnosprawna jest samodzielna nienaznaczona

3. W znaczeniu wartościującym - społeczeństwo wykazuje tendencje do wychwytywania rzeczy odbiegających od normy, pedagodzy również oceniają, co jest karygodne, estetyka wyglądu - dorośli infantylizują dorosłe niepełnosprawne dziecko, poprawa wizerunku dziecka poprawia społeczny odbiór.

Osoby będące przedmiotem pedagogiki specjalnej - 1. Osoby mające problem w poznawaniu świata i komunikowaniu się z nim, w skutek braku lub uszkodzenia analizatorów zmysłowych, 2. Osoby, u których procesy poznawcze przebiegają w sposób nieprawidłowy, mają obraz poznawczy nieadekwatny do rzeczywistości, są poniżej normy i wykazują duże trudności adaptacyjne, 3. Osoby mające z powodu uszkodzenia narządów ruchu uszkodzoną percepcję i ekspresję, 4. Osoby wymagające resocjalizacji, niedostosowane społecznie, w skutek zaniedbań i błędów prowadzących do konfliktów z normami, 5. Osoby znaczne - przekraczające poziom normy inteligencji i zdolności potrzebujące stymulacji.

W Nurtach pedagogiki specjalnej - 1. W etiologii - badanie przyczyn, 2. Fenomenologia - zjawiska, objawy towarzyszące niepełnosprawności, 3. Profilaktyka, 4. Terapia wychowawcza, 5. Przygotowanie do życia mimo niepełnosprawności, oraz integracja społeczna.

KLASYFIKACJA WSPÓŁCZESNA - SEKOWSKIEJ NA BAZIE KLASYFIKACJI GRZEGORZEWSKEJ - 8 KATEGORII OSÓB

1. Niewidomi i niedowidzący, niewidomi od urodzenia lub przed 5 rokiem życia, ociemniali, niewidomi i ociemniali z upośledzeniem umysłowym, ociemniali z dodatkowymi kalectwami, niedowidzący, słabo widzący w słabym stopniu, 2. Głusi i niedosłyszący, głusi od urodzenia, ogłuchli mówiący, z upośledzeniem umysłowym, z dodatkowym kalectwem, głusi z resztkami słuchu, niedosłyszący, 3. Głuchoniewidomi, 4. Upośledzeni umysłowo, lekko, umiarkowanie, znacznie, głęboko, 5. Przewlekle chorzy, z uwagi na rodzaj schorzenia, z uwagi na formę leczenia, 6. Osoby z uszkodzeniami narządów ruchu, amputacje lub braki, i deformacje wrodzone, uszkodzenia kręgosłupa i narządów ruchu, dysfunkcja kończyn, porażenia, 7. Osoby mające trudności w nauce w wyniku deficytów rozwojowych i mikrouszkodzen, 8. Niedostosowani społecznie, z wyraźnymi zaburzeniami, CUN ( centralny układ nerwowy), przy braku wyraźnych zaburzeń CUN.

REWALIDACJA - na świecie jako rehabilitacja, rehabilitacja jako ruch pedagogiczny odnosi się do osób dorosłych i oznacza usprawnianie i reorientację zawodową, rewalidacja zaanektowanaj - jest dla dzieci i młodzieży, oznacza nauczanie, wychowanie i usprawnianie, Te dwa pojęcia to synonimy. Rewalidacja jest to wychowanie jednostek upośledzonych zmierzające do najpełniejszego ich rozwoju

3. Kierunki działania rewalidacyjnego - 1. Maksymalne rozwijanie tych sił biologicznych zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone, 2. Wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych zakresów psychicznych i fizycznych, 3. Wyrównywanie i zastępowanie deficytów biologicznych i rozwojowych

ZASADY REWALIDACJI - 1. Zasada akceptacji - akceptuje się dziecko nie jako specjalne, ale jako obarczone większymi trudnościami rozwojowymi, 2. Zasada pomocy - ma na celu pomóc dziecku w aktywizacji jego sił biologicznych w usamodzielnieniu go w przezwyciężeniu trudności rozwojowych, oraz wynikających z upośledzenia, 3. Zasada indywidualizacji - jako zasada dydaktyczna zmierzająca do dostosowania procesu nauczania do potrzeb dziecka, jako zasada mająca na uwadze cel kształcenia, 4. Zasada terapii pedagogicznej - wspiera działania terapeutyczne lekarza, jest terapia prowadzoną niezależnie od innych form leczniczych, 5. Zasada współpracy z rodziną - współdziałanie pedagoga z lekarzem i psychologiem w stosunku do dziecka społecznie niedostosowanego także z opiekunem społecznym i kuratorem sądowym

3 KIERUNKI DZIAŁAŃ REWALIDACJI WG. OTTONA

1. Maksymalne wzmacnianie tych cech sił zadatków biologicznych, które są najmniej uszkodzone - jest to wyrównywanie samorzutne, biologiczne wewnątrzpochodne. Ten rodzaj kompensacji obywa się bez naszej woli, organizm sam dysponuje poszczególnymi organami, tym jak maja funkcjonować, farmakologicznie - u osób niepełnosprawnych nadkompensacja-zabieg często stosowany przez niepełnosprawnych wybicie się niepełnosprawnego w dziedzinie najsłabszej dla siebie, hiperkompensacja-stawianie sobie cele ponad możliwości

2. Foriotyzacja - wzmacnianie sił biologicznych, fizycznych i psychicznych, korygujemy wady postawy i wzroku, samoocena często bywa nieadekwatna, stąd istotna korekta, aby osoby mogły czynić plany życiowe zgodne ze swoimi oczekiwaniami, 3. Kompensacja - wyrównywanie i zastępowanie deficytów biologicznych, jest to wzbudzenie motywacji i wewnętrzna aktywizacja, jeśli się chce to jest łatwiej, ważne jest nastawienie,

8 DYREKTYW REWALIDACJI-REHABILITACJI WG. GRZEGORZEWSKIEJ

1. Gruntowe poznanie każdej jednostki, historii jej życia, warunków środowiskowych, środowiskowych dotarcie do przyczyn, które spowodowały upośledzenie

2. Zorientowanie się w zahamowanych przez upośledzenie potrzebach, 3. Zorientowanie się w charakterze oddziaływania środowiska na osobę niepełnosprawną, 4. Uwzględnienie w metodę pracy typu układu nerwowego niepełnosprawnego, 5. Organizowanie sytuacji podnoszących próg tolerancji na frustracje, 6. Organizowanie sytuacji tworzących nowe motywacje, 7. Dostosowanie pracy do sił i możliwości niepełnosprawnego, 8. Stosowanie w całej pełni metod kompensacyjnych, korekcyjnych, usprawniających i dynamizujących

ZESPÓŁ DOWNA ( mongolizm) - dotyczy zaburzonej 21 pary chromosomów. Jest najbardziej typową aberracją - pojawia się dodatkowy chromosom.

Fizyczne symptomy ( od 4 miesiąca życia):

Głowa mniejsza, bardziej okrągła i trochę spłaszczona z tyłu, czoło bardziej wysunięte, oczy są mniejsze, skośne i szerzej rozstawione, występuje zez i dość częste zapalenie spojówek, nos szeroki, krótki, perkaty, nieprawidłowa przegroda nosowa. Ludzie zespołem downa mają tendencje do polipów i są podatni na infekcje górnych dróg oddechowych, uszy mniejsze, niżej osadzone, płatek końcowy przyrośnięty, usta - dolna warga duża, górna mniejsza, język duży, mięsisty, wygląda tak, jakby nie mieścił się w buzi, krótkie wiązadełko, język z głębokimi, poprzecznymi bruzdami tzw. Geograficzny, zęby cieniutkie, szabelkowate, korzenie powrastane jeden w drugim, tendencja do próchnicy, podniebienie wysklepione, gotyckie, mowa niewyraźna, zaburzona, bardzo ochrypły, niski głos, szyja krótka, masywna, ręce krótkie, lekko zgięte w łokciach; mały palec krótszy, a policzek zakrzywiony do środka, kciuk jest niżej; charakterystyczna jest tylko jedna mocno zarysowana bruzda, tzw. małpia bruzda, nadgarstki - tzw. wkręcane dłonie, nie ma zarysowanego nadgarstka, biodra - dysplazja stawu biodrowego, nogi krótkie, w pachwinach może wystąpić liszaj; osoby te wrażliwe są na wysuszenie bądź odmrożenia skóry, stopy - małpia bruzda, syndaktylia - błona między palcami, klatka piersiowa szersza, serce - występują częste wady serca, niedomykalność zastawek, włosy rzadkie, suche, tkanka tłuszczowa - osoby te mają skłonność do odkładania się tkanki tłuszczowej;

KLASYFIKACJA DZIECI UPOŚLEDZONYCH

1. Z zaburzeniami sensorycznymi (wzrok i słuch), 2. Z zaburzeniami motorycznymi ( schorzenia ortopedyczne, porażenia i postępujące schorzenia mięśni), 3. Z upośledzeniem umysłowym, 4. Z zaburzeniem komunikacji językowej, 5. Ze sprężonymi niepełnosprawnościami, 6. Z zaburzeniami emocjonalnymi, 7. Z zaburzeniami w zachowaniu się, 8. Z autyzmem dziecięcym i zaburzeniami pokrewnymi, 9. Ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, 10. Z przewlekłymi chorobami.

Wsparcie wobec w/w trojakiego rodzaju:

1. Techniczne - działania zmierzające do likwidacji barier architektonicznych, sprzęt ortopedyczny, oprotezowanie i oprzyrządowanie uczniów, 2. Psychospołeczne - ideą jest powołanie asystenta, który będzie wspierał towarzyszył takiej osobie przy wykonywaniu obowiązków i zaspokajaniu potrzeb w tym edukacyjnych, 3. Edukacyjne - stosowanie takich metod form pracy i technik, które będą na miarę indywidualnych potrzeb osoby wspieranej.

PADACZKA DZIECIĘCA

Jest chorobą naznaczoną społecznie. Jest to nadmierne wyładowanie elektryczne w korze mózgowej, 1. Typ zmysłowy-dziecko chore ma wizje, urojenia, dużo mówi i nagle się zacina, 2. Typ ruchowy-mogą drzeć niektóre partie ciała, kącik oka, łydki, zaburzona swastyka, 3. Typ wegetatywny-nieuzasadnione bóle brzucha, biegunka, bóle głowy mocno reagują na wahania ciśnienia, niespokojny sen często się wybudza.

CUKRZYCA

U dzieci jest insulinozależna, pojawia się nagle, dziecko jest nadpobudliwe, apatyczne, szybko się przemęcza, ma łaknienie, zmienny w nastrojach, spadek wagi ciała albo niezdrowa opuchlizna, nieleczona prowadzi do hiperglikemii-nadmiar, hipoglikemii-niedocukrzenie,

1. Zespół nerwowowegetatywny - drżenie mięsni, wargi, pocenie, zaburzenia mowy, bóle lokomocyjne, zmiany nastroju, 2. O przewadze objawów kolorowych - zaburzona percepcja słuchowa, wzroku, omamy, urojenia, gadanie od rzeczy, zaburzone myślenie, pamięć koncentracyjna, spadek wydolności intelektualnej,

Cukrzyca powoduje: uszkadza wzrok, nerki, niegojące się rany, stopy cukrzycowe, próchnica, zanik tkanki mięśniowej, serce, trzustka, wątroba

ALERGIA - UCZULENIE

Jest wynikiem zanieczyszczenia środowiska, może być wziewna, pokarmowa i skórna, prowadzi do astmy oskrzelowej, brak oddechu prowadzi do charczenia, kolor skóry jest jasno zielony, należy dziecko uspokoić oddychać razem z nim.

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE - OLIGOFRENOPEDAGOGIKA

Przedmiotem jest jednostka upośledzona, zadaniem jest ustalenie takich metod i form rewalidacji, które zapewnia optymalny rozwój i maksymalne przystosowanie do warunków społecznych, Pojęcie umysłowe nie jest jednoznaczne, obejmuje zakres upośledzenia umysłowego, od głębokiego upośledzenia aż do normy, również zaburzenia motywacyjne, zaburzenia w rozwoju, osłabienie sprawności fizycznej, odnosi się nie tylko do sfery poznawczej, lecz również do osobowości, Grzegorzewska

wyróżnia 2 terminy oligofrenia i otępienie, i wyraźnie je rozgranicza

3 DYSCYPLINY OLIGOFRENOPEDAGOGIKI

1. Teoria specjalnego nauczania, 2. Teoria specjalnego wychowania, 3. Oddziaływanie interwencyjne na odchylenia dodatnie oraz ujemne.

OLIGOFRENIA

Czynniki przed urodzeniem (stan stały) demencja w trakcie życia, wylewy krwi do mózgu, zapalenie opon mózgowych, niedotlenienie, Alzheimer, choroby zakaźne, upośledzenia wyleczyć nie można, demencji również jednak możliwe jest jej przyhamowanie.

Definicja Światowej Organizacji Zdrowia - upośledzenie umysłowe jest to istotne i ogólne obniżenie sprawności intelektualnej, współpracuje z trudnościami adaptacyjnymi.

Kryterium A - wyrażonej właściwym ilorazem inteligencji, Kryterium B - mówi o upośledzeniach adaptacyjnych, Kryterium C - cały okres dojrzewania jest okresem intensywnego rozwoju, może dojść do przyspieszenia,

DEFINICJA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ - WG. HULKA

Za niepełnosprawną uważa się osobę, która z powodu fizycznych, somatycznych, umysłowych, lub psychicznych właściwości i warunków napotyka na poważne trudności w życiu osobistym, w rodzinie w szkole, w zakładzie pracy.

Niepełnosprawność - czasowa, okresowa, wrodzona, nabyta, stała, progresywna, może wymagać opieki osoby drugiej.

3 STOPNIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

1. Znaczny - zalicza się osoby mające naruszoną sprawność organizmu, niezdolne do podjęcia zatrudnienia, osoby wymagające niezbędnej stałej pomocy osoby drugiej, w celu pełnienia ról społecznych, w związku ze znaczną ograniczoną możliwością egzystencji, 2. Umiarkowany - zalicza się osoby o naruszonej prawności organizmu, zdolne do pracy na stanowisku przystosowanym do potrzeb i możliwości, jakie wynikają z upośledzenia, to osoby wymagające częściowej pomocy innej osoby do pełnienia ról społecznych w związku z ograniczoną egzystencją, 3. Lekki - osoby o naruszonej sprawności organizmu, zdolne do pracy bez konieczności pomocy w celu pełnienia ról społecznych.

DEGA - lekarz rehabilitacji, który wywindował polską rehabilitację na światowe wyżyny poprzez zwrócenie szczególnej uwagi na wczesność, kompleksowość-TIM zespół badaczy, naukowców, specjaliści, rehabilitant, pedagog.- Ciągłość - po okresie pobytu w szpitalu należy się sanatorium,- powszechność

INTEGRACJA

W znaczeniu szerokim - wyraża umiejętność harmonijnego, współdziałania osób niepełnosprawnych, we wszystkich formach i dziedzinach życia, w szkole, w domu, w pracy, w czasie wolnym, sprowadza się do integracji społecznej

W znaczeniu wąskim - dotyczy integracji szkolnej, włącza uczniów do nauki w ogólnodostępnych placówkach i szkołach z uczniami sprawnymi, umożliwia im korzystanie ze środków pomocniczych, stosownie do indywidualnych możliwości.

Integracja obejmuje osoby niepełnosprawne, niezależnie od wieku i sytuacji życiowych, tzn.życia rodzinnego, kształcenia, zatrudnienia, Głównym celem społecznej integracji jest tworzenie w naturalnym środowisku społecznym warunków dla ich rozwoju, nauki i pracy. Już w latach 70 A.Hulek rozpowszechnił pojęcie systemu integracyjnego kształcenia, polega to na maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy do zwykłych szkół, umożliwiając im w miarę możliwości wzrastanie w grupie rówieśniczej, w szkole specjalnej wszystkie oddziały są integracyjne, klasa integracyjna 3-5 osób niepełnosprawnych na 15-20 osób w klasie.

BARIERY SPOŁECZNEJ INTEGRACJI

Architektoniczne - konstrukcja tras komunikacyjnych, w obiektach architektonicznych, w środkach komunikacji, w różnych urządzeniach technicznych, 2. Społeczne - negatywne postawy, oraz przesady w stosunku do niepełnosprawnych, 3. Kulturowe - oddziaływania kulturowe, którym od wczesnych lat życia podlegają dzieci w swoim środowisku, 4. Edukacyjne - tkwią w procesie dydaktycznym tradycyjnej szkoły oraz w stosowanych przez nauczycieli zabiegach organizacyjno wychowawczych, stosowana w szkole strategia motywowania uczniów do osiągnięć nie sprzyja kształtowaniu pozytywnych więzi między dziećmi, raczej deprecjonuje w społeczności szkolnej do dzieci niepełnosprawnej, podobnie strategia oceniania uczniów.

TYFLOPEDAGOGIKA

Jest nauką o wychowaniu i kształceniu jednostek z wadami wzroku, przyczyny wad wzroku są bardzo różne, ale można je podzielić na 3 zasadnicze zespoły czynników etiologicznych

a). Dziedziczne i wrodzone, zniekształcenia, niedorozwój, niedorozwój, b). chorobowe, alergie, c). Traumatyczne, perforacje, uciski, uszkodzenia organu, wzrokowego, lub mózgu.

Teoria Wikariatu - stworzona przez M. Grzegorzewska, uważa, że kompensacja zmysłu uszkodzonego powinna odbywać się z kompensacją zmysłu innego.

BLAIDISIMY - Świadome dziecku rozprężenie, lub nieświadome ruchy dające dziecku rozprężenie, pozwalające wyładować nadmiar energii, 1. Kołysanie się, potrząsanie głową, unoszenie się z nogi na nogę, kręcenie się w kółko, brak aktywności ruchowej, 2. Postawy i ruchy odbiegające od obyczajów, brak rytmicznego kołysania przedramion, przy chodzeniu, chód na sztywnych nogach, brak gestykulacji, mimika przy mówieniu, 3. Odruchy obronne przy pokonywaniu przeszkody, chodzenie na palcach, rozstawianie nóg w celu poznania terenu, podnoszenie nóg do zbadania nierówności, ochrona dużego palca przed uderzeniem, wyciąganie ramion przed siebie, przyciskanie ich do boków, ochrona łokci, 4. Miny, pozy, są ochronną reakcją na cierpienie, mrużenie oczu, przecieranie odwracanie ich od światła, opuszczanie głowy

Specyfika zjawiska wyst.w rozwoju dzieci niewidomych - dziecko nie jest pobudzane bodźcami świetlnymi do ruchów głowy, później siada, stoi, chodzi, jest mniej aktywne, brak bodźców wzrokowych utrudnia naukę jedzenia, higieny, zabawy, mała aktywność ruchowa i aktywność wrażeń powodują zaburzenia snu i łaknienie wolniej uczy się mówić, odczuwa te zjawiska, które są w zasięgu ręki, otoczenie jest dla niego nieruchome

UTRUDNIENIA W PROCESIE POZNAWCZYM SCHOFFLERA

Konsekwencje braku wzroku: 1. Niemożność odbioru wrażeń wizualnych, które są podstawą odbioru spostrzeżeń i postępu myśli, 2. Ograniczone możliwości uczestnictwa w przyjemnościach i możliwościach życiowych, 3. Ograniczenie samodzielności w różnych okolicznościach, w osiągnięciu celu, własnych upodobań i zamiłowań, 4. Zawężenie możliwości rozwoju własnej osobowości w życiu zawodowym i społecznym

LOWENFELD - Niski poziom IQ - spowodowany jest: dziedzicznością, ubogim środowiskiem, chorobami, konfliktami uczuciowymi, późnym przyjęciem do szkoły.

PRZYCZYNY WAD WZROKU

Czynniki genetyczne, wady wrodzone analizatora wzroku i uszkodzenia okołoporodowe, choroby analizatora wzroku, choroby zakaźne przebiegające z wysoką temperaturą i nowotwory, zatrucia, urazy, awitaminoza, zmiany starcze.

PRZYCZYNY ŚLEPOTY I USZKODZENIA WZROKU

Zapalenie głębokie rogówki spowodowane kiłą wrodzoną, trwałe zbliznowanie rogówki i jej zmętnienie, ubytek wrodzony tęczówki, naczyniówki, soczewki, nerwu wzrokowego, zaćma wrodzona powstająca w życiu płodowym, na skutek zaburzeń rozwojowych soczewki, lub jej otoczenia, zapalenie rzeżączkowe, stany regeneracyjne różnych części siatkówki, soczewki, rogówki, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, wady refrakcji,

PODZIAŁ TYFLOPEDAGOGIKI WG, SĘKOWSKIEJ

Ociemniali - utracili wzrok po 5 roku życia, dziecko niewidome jest normalne, jeśli przyczyna nie uszkodziła także kory mózgowej, Niewidomi - nie widzą od urodzenia, lub stracili wzrok do 5 roku, Schoeffler - niewidomym jest człowiek, który posiada nie więcej niż1/25 normalnej ostrości w lepszym oku, przy użyciu jak najlepszych środków pomocniczych, Komisja PZN - do niewidomych zalicza się tych, którzy nie widza od urodzenia, do ociemniałych - wszyscy bez względu na wiek, kiedyś widzieli, lecz utracili wzrok nagle, lub stopniowo, do szczątkowo widzących - bez względu na wiek, którzy mają dużą, lecz nie całkowitą utratę wzroku, odróżniają światło od ciemności, nie mogą poprawić wzroku szkłami, z odległości 1 m.rozpoznawają zarys słupa, ale przy zastosowaniu szkieł nie mogą operować wzrokiem przy nauce i zabawie.

ORTODYDAKTYKA WG. LIPKOWSKIEGO

Dział dydaktyki, którego zadaniem jest ustalenie celów zasad procesów nauczania, jako jednostek odchylonych od normy, nie wkracza szczegółowo w dydaktykę i metodę nauczania dzieci, poszczególnych kategorii upośledzeń, jej celem jest dostosowanie procesu nauczania do specjalnych potrzeb i psychofizycznych właściwości jednostek odchylonych od normy.

ZASADY ORTODYDAKTYKI

- zasada życzliwej pomocy, - zasada kształtowania pozytywnej atmosfery pracy, - zasada aktywności w nauce, - zasada dominacji wychowania, - zasada indywidualizacji, - zasada treści kształcących.

SURDOPEDAGOGIKA WG. LIPKOWSKIEGO

Jest to pedagogika głuchych, przedmiotem jest wychowanie jednostek z uszkodzeniami słuchu i wadami wymowy, wynikającymi z zaburzeń słuchu. Etiologia wad słuchu obejmuje trzy grupy: a). Etiologię dziedziczną, b). Wrodzona, c). Nabytą.

Klasyfikacja dzieci z inwal.wzroku kwalifikowanych do szkoły specjalnej:

1. Niewidomych i ociemniałych, 2. Niewidomych z upośledzeniem umysłowym, 3. Niedowidzących (ostrość wzroku 0,04-0,20), 4. Niedowidzących z upośledzeniem umysłowym, 5. Niewidomych z dodatkowymi kalectwami, 6. Niedowidzących z dodatkowym kalectwem. Punkty 2,4,5,6 maja charakter podwójnie specjalny.

Nawiązanie kontaktu - MATKA I DZIECKO

Dotykanie rączek, głaskanie główki, przemawianie do niego modulując głos, noszenie na rękach, prowadzenie za rączkę, podawanie różnych przedmiotów w celu odbioru zróżnicowanych wrażeń dotykowych, aby pobudzić je do działania, dziecko powinno raczkować, czołgać się, chodzić, 2-3 rok życia-dziecko musi się bawić, ćwiczy tak pozostałe zmysły wyobraźni i ruchu, trzeba dać dziecku maksimum samodzielności, aby nauczyło się pokonywać bariery, które stawia ślepota.

Rodzina dziecka upośledzonego jako biorca i dawca - społecznego wsparcia:

Wg. Dembowskiego - rodzina jest dla dziecka modelem społeczeństwa, stosunki między rodzicami są źródłem informacji, o tym jak rodzice odnoszą się do siebie, i relacje te przenoszą na świat ludzi dorosłych, są źródłem kształtowania postaw dziecka, rodzina spełnia role modela społecznego

Zasadą pomocniczości : państwa wobec rodziny jest aby państwo nie wyręczało i nie pozbawiało rodziny tych zadań, które sama może dobrze wypełnić, obecna rzeczywistość to krytyczna sytuacja wielu rodzin i wymaga pomocniczości i interwencji państwa, aby inspirować podnoszenie się poziomu jakości życia, całego społeczeństwa, niestety państwo pochłonięte sprawami gospodarczymi nie rozwija takiej działalności, wieloletnie doświadczenia związane z instytucjonalną opieką, aktywnością w czasie wolnym, pomocą społeczną, utrwaliło postawę inercyjną i roszczeniową, która nie sprzyja dążeniu do samodzielności, kryzys gospodarczy pogłębił już i tak trudną sytuację osób niepełnosprawnych i ich rodzin, obciążenia psychiczne rodziców związane są z :ograniczeniem potencjału ich aktywności zawodowej, kłopoty finansowe, trudne warunki mieszkaniowe gdzie brak wyposażenia.

Bariery ekonomiczne - zamykają drogę tym rodzinom do możliwości leczenia i rewalidacji dziecka, badania lat 90 unaoczniły jak wiele dzieci żyje w ubóstwie, rodziny nie zaspokajają ich podstawowych potrzeb, według badań środowisko rodzinne dzieci upośledzonych jest mało zróżnicowane, ma niski poziom materialny i intelektualny, co powoduje, że panuje ubóstwo, zmaganie się rodziny z podstawowym niedostatkiem wyczerpuje nadwątlone siły, rodziców, czego skutkiem jest zaniechanie lub rezygnacja z pełnej rehabilitacji dziecka, traktując taką rodzinę jako biorcę wsparcia społecznego trzeba stwierdzić, że dla większości podstawowym wsparciem jest pomoc socjalna, która w zależności od rodziny będzie racjonalnie spożytkowana, wsparcie socjalne często połączone jest ze wsparciem rehabilitacyjnym, wiele dzieci jest dotkniętych sprężonymi zaburzeniami rozwoju, niepełnosprawność dziecka jest dla rodziców stresem

Stres wywołujący przykre doświadczenia: rodzice odczuwają niespełnieniem samorealizacji (rozbieżność), konflikt macierzyński, niechęć do dziecka, poczucie winy wynikające z przeświadczenia, że upośledzone dziecko to kara za wcześniejsze postępowanie, lęk, że upośledzenie wywołane jest wstydliwą chorobą, uważanie urodzenia dziecka za fakt hańbiący - czynniki te powodują często dewiacyjne zachowania rodziców - społeczne izolowanie się, porzucenie rodziny, zazwyczaj przez ojca, skrajne zaniedbywanie dziecka, nieprawidłowe postawy wobec dziecka-ich oczekiwania nie pokrywają się z rzeczywistością, Gałkowski uważa, że każde kalectwo występuje u dziecka we wczesnym okresie, i jest ciosem, który powoduje silny wstrząs uczuć zaburzających stan emocjonalny rodziców, rodziców ich wzajemne stosunki, dlatego rodzice powinni być pod opieką specjalistów gdyż wymagają oni wsparcia psychoemocjonalnego, już w momencie diagnozy o niepełnosprawności dziecka

NEGATYWNE EMOCJE TO:

Lęk o zdrowie i życie dziecka, niepokój o jego rozwój, zagubienie i niepewność, co do zasad postępowania, osamotnienie, jednostajność życia, wrażenie napiętnowania, poczucie winy, poczucie krzywdy i strachu, stan nieustającej gotowości do nietypowych sytuacji, zmęczenie powyższymi odczuciami.

FAZY W PRZEŻYCIACH RODZICÓW

Faza szoku - wstrząs psychiczny, faza pozornego przystosowania się, faza konstruktywnego przystosowania się do niepełnosprawnego dziecka, wsparcie jest szczególnie potrzebne w pierwszych 3 fazach, nieustające obowiązki przy nikłych szansach na poprawę sytuacji niepełnosprawnego mogą prowadzić u wielu osób zespołu wypalenia się sił.

ZESPÓŁ WYPALENIA SIĘ SIŁ - 3 POZIOMY

1 Fizyczny - zmęczenie, bóle głowy, wzmożona podatność na zachorowania, 2. Behawioralny - łatwość wpadania w złość, duża zmienność zachowania, 3. Psychologicznym - uczucie złości, zniechęcenia, znudzenia. Syndrom wypalenia się sił to wyczerpanie sił fizycznych i psychicznych, będących wynikiem przeciążenia długotrwałą opieką nad dzieckiem. Wsparcie społeczne - odgrywa ogromne znaczenie w profilaktyce wypalania, polega na odciążeniu rodziców, od nadmiaru obowiązków, związanych z dzieckiem szczególnie głęboko upośledzonym. Pomoc - udzielana im przez inne osoby w ośrodku wychowawczym wspieranie psychiczne, samopomoc psychoemocjonalna między rodzicami dzieci upośledzonych pozostających we wzajemnych kontaktach, wymiana doświadczeń, i wzajemne wchodzenie w rolę biorcy i dawcy wsparcia, wsparcie ze strony specjalistów, wzajemne wspieranie się rodziców na turnusach rehabilitacyjnych, lub innych formach organizacyjnych, Bycie biorcą jak i dawcą wsparcia - dla innych rodziców to dzielenie się doświadczeniami, przeżyciami, i sposobami radzenia sobie z traumą, ułatwia wspólne kontakty i ich uczestnictwo w różnych stowarzyszeniach, w ramach działalności samopomocowej w tzw.grupach wsparcia.

WSPARCIE - jest reakcją między dwoma osobami, ma charakter jednostronny, bezinteresowny, wymaga współdziałania z przedmiotem w trudnej sytuacji.

Wspieranie - wspomaganie, bycie z drugą osobą, empatia, własny dyskomfort w obliczu cierpienia drugiego

Struktura - wiedza o sobie, samoocena, pozwala odróżnić informacje o sobie, i o innych, oraz o skutkach działań własnych i innych

Zadania wspierania - ułatwianie wspieranemu osiągnięcia celów rozwojowych, stworzenie warunków do pełnego rozwoju człowieka, dla rodziny pomoc w przezwyciężaniu trudności, wsparcie indywidualne

Rodzina biorcą wsparcia - nie można jej wyręczyć, ale zwiększać jej zdolności do pełnienia przez nią wielorakich funkcji ku samodzielności.

Dawcy wsparcia - osoby spokrewnione, przyjaciele, sąsiedzi, współpracownicy, specjaliści różnych instytucji, oferujący pomoc danej społeczności lokalnej, wsparcie możliwe jest, gdy istnieją więzi społeczne i interakcje między ludźmi, zakorzenienie w środowisku, bardzo istotna dla wsparcia jest umiejętność jego przetwarzania i wykorzystania przez podmiot,

Funkcja socjalizacyjna i osobotwórcza - wsparcie jest szczególnym rodzajem pomocy, udzielanej rodzinie, osobom i grupom, w celu mobilizowania sił potencjału, które zachowały się, aby osiągnąć zdolność rozwiązywania swoich problemów

RODZAJE WSPARCIA

Formalne - przez instytucje, stowarzyszenia, organizacje w statucie, których celem jest pomaganie i wspieranie, 2. Nieformalne - w powiązaniach społecznych, w których dawanie i przyjmowanie odbywa się w sposób naturalny, i wzajemny bywa tez jednostronne-nierówność statusów społecznych dawcy i biorcy, istota wsparcia jest CEL WSPÓLNY - poprawa stanu osoby wspomaganej zmiana zachowań, samopoczucia, obrazu siebie, stylu życia, odbywa się w spójnych grupach, 3. Profesjonalne - realizują je specjaliści, lekarze, pedagodzy, terapeuci, którzy udzielają wsparcia w określonej dziedzinie, 4. Nieprofesjonalne - najczęściej nieformalne, spontaniczne, dawcy sa w interakcjach z biorcą, jest mało skuteczne w przypadku zaburzeń psychicznych, biorcy, w trudnych konfliktach, 5. Samopomocowe - wytworzone przez równoprawnych uczestników, wzajemnie udzielających sobie pomocy, w rozwiązywaniu pomocy egzystencjalnych, wspierają się psychicznie, mobilizują się do działań w celu poprawy sytuacji, organizują się samorzutnie, nastawione neutralnie, bądź opozycyjnie wobec działań instytucjonalnych, grupy umożliwiają poszerzenie wiedzy o wspólnym problemie, emocjonalne i społeczne wsparcie, zapanowanie nad losem, samowystarczalność, poznanie i przyswojenie sposobów w radzeniu z problemami, kontakt z osobami mającymi ten sam problem psychospołeczny, EFEKT - nowe relacje międzyludzkie, nowy sposób funkcjonowania, 6. Wolontariatowe - działalność charakteryzują dobrowolność, nieodpłatność, konstruktywność, dostrzeganie potrzeb innych ludzi, wolontariuszem może być każdy, może pełnić służbę ochotniczą, indywidualnie lub w ramach stowarzyszeń.

WOLONTARIAT - staje się coraz bardziej powszechny, ze względu na kulturę i wartości, które zawiera jego idea, człowiek w centrum zainteresowań, zwrócenie uwagi na słabszych i najbardziej cierpiących, sensem służby jest bezinteresowność w działaniach solidarnościowych, dzielenie własnego istnienia, z istnieniem innych.

Stowarzyszenia wolontariuszy - mogą mieć w zależności od zależności działalności charakter religijny, środowiskowy, lokalny, najczęstsze akcje pomoc służbie zdrowia, wspomaganie ludzi starszych, w ramach instytucji, usługi środowiskowe, działalność propagandowa na wrażliwość społ., wspomaganie rodzin patologicznych, opieka nad ich dziećmi, nad dziećmi z ulicy, z rodzin wielodzietnych.

GRUPY DYSPANSERYJNE

1. Dzieci z ryzyka około porodowego: wczesny poród, ciąża mnoga, zbyt gwałtowny poród, waga, żółtaczka fizjologiczna, 2. Embriopatie, 3. Przewlekłe stany i stan niedoboru, 4. Zaburzenia układu psychosomatycznego, 5. Wady i choroby narządów wzroku, 6. Wady i choroby jamy nosowej i uszu, 7. Wady układu oddechowego, 8. Wady i choroby układu krwionośnego, 9. Wady i choroby układu moczowego, 10. Trwałe uszkodzenia, 11. Inne choroby, 12. Cukrzyca.

CEL I ZADANIA GRUP WSPARCIA

Pomoc w wychodzeniu z poczucia odrzucenia, izolacji społecznej, niespełnienia, osamotnienia, beznadziei, w grupie wsparcia mogą znaleźć ujście negatywne emocje, i przeżycia rodziców, można odzyskać wiarę we własne rodzicielstwo.

REGUŁY W GRUPIE WSPARCIA

1. Zasada wszystko albo nic, to kontrakt dotyczący całości cyklu zajęć, rodzaju grupy, otwarta czy zamknięta, ilość zajęć, 2. Zasada dyskrecji, 3. Zasada wzajemnej tolerancji, 4. Zasada kierowania swoim poziomem otwartości, 6. Zasada samodzielności, w podejmowaniu decyzji, podwyższa to poziom własnej aktywności,

Funkcje rodziny dziecka niepełnosprawnego - są pogłębione i poszerzone w porównaniu z rodzicami dziecka zdrowego, dziecko upośledzone odczuwa takie same potrzeby jak:normalne, zdrowe, pragnie być otoczone miłością rodziców.

POZYTYWY KONSEKWENCJI AKCEPTACJI DZIECKA WG. TWRDOWSKIEGO

Akceptacja i ocena dziecka, na zachowanie się względem niego, , sposób porozumiewania się, z dzieckiem, ułatwia dziecku ukształtowanie pozytywnego obrazu samego siebie i samoakceptację, Dzieci akceptowane są: silniejsze emocjonalnie, pogodne, uczuciowe, prawdomówne, szczere, zgodne, przyjacielskie, komunikatywne, uspołecznione, pozwalające na rozwój, Odrzucenie dziecka: zrywa lub osłabia więzi emocjonalne, patologizuje rozwój, rodzi w nim frustrację uczuciową, zwłaszcza gdy nie zaspokaja emocjonalnego kontaktu z matką, Reakcje obronne: u psychicznych dzieci jest bierność, apatia, agresja na zewnątrz, wobec samych siebie, u wielu rodziców należy kształtować prawidłowe postawy rodzicielskie, zwłaszcza w okresie kryzysu.

NEGATYWNE ZJAWISKA SPOŁECZNE

Dotykają rodzin o niskim statusie społecznym i niskim poziomie kulturalnym, dzieci tych rodziców trafiaja do ośrodków szkolno-wychowawczych, oprócz norm prawnych instytucji i służb specjalnych należy wzbudzić inicjatywy społeczne, oraz uwrażliwiać ludzi na problemy człowieka słabego w wymiarze społecznym, podmiotowym

RODZAJE WSPARCIA SPOŁECZNEGO

1. Profilaktyczno-wychowawcze, 2. Kompensacyjne - pomoc w sytuacjach wyrównania braków, niedostatków, które narażają rodzinę na dezorganizację potrzeb dzieci, 3. Psychologiczno-pedagogicze - pomoc rodzinie w sytuacji kryzysu współżycia, w zaburzeniach emocjonalnych, niezaradności rodziców, pomoc dzieciom w nauce, w sytuacjach nagłego nieszczęścia, znacznego pogorszenia sprawności, pomoc w celu złagodzenia czy zapobiegnięcia negatywnych skutków, 4. Informacyjne - udziela rad, porad prawnych, medycznych w celu rozwiązaniu problemu, 5. Duchowe - pomimo wsparcia w innych formach, gdy rodzina lub dziecko pozostaje w sytuacji kryzysowej, co rodzi apatię, stąd potrzeba zdynamizowania wiary w nowe możliwości.

4 ZAKRESY WSPARCIA RODZINY - A. MACIARZ

1. Wsparcie psychoemocjonalne - wzmocnienie psychiczne rodziców, zdolność do wypełniania roli rodzica, i podmiotowego udziału w rewalidacji dziecka, przekształcenie niewłaściwych postaw, 2. Opiekuńczo wychowawcze - pedagogizowanie rodziców, udzielanie realnej pomocy, 3. Socjalno opiekuńcze - pomoc socjalno usługowa prze instytucje, org.społeczne, ludzi dobrej woli, 4. Rehabilitacyjne - w celu zorganizowania właściwego leczenia i usprawnienia dziecka, pomoc musi spełniać oczekiwania i potrzeby rodziny, ale głównym jej celem jest zwiększenie kompetencji rodziny w wypełnianiu funkcji wobec dziecka, oraz uruchomienie zdolności regeneracyjnych, przywrócenie równowagi funkcjonowania wszystkich jej członków, możliwości i zasobów.

3 ZRÓDŁA ZASOBÓW - KAWULA

1. Osobiste - cechy osobowości, stan zdrowia psychicznego, poczucie kontroli nad własnym życiem, własnej wartości, empatia, 2. Zasoby systemu rodzinnego - spójność rodziny, zaufanie, wsparcie, integracja, szacunek dla indywidualności, adaptacyjnośc, organizacja rodziny, zgodność, jasność, konsekwencja, spędzanie czasu wolnego, 3. Zasoby społeczności - obejmuje pojedyncze osoby, grupy: np. ośrodek interwencji kryzysowej, grupy i wspólnoty.

EPILEPSJA - Inaczej padaczka nadmierne wyładowania bioelektryczne w mózgu, 1. Grand mal - duża padaczka, 2. Petit mal - mała padaczka, duża ma dwie fazy, kloniczna - spięcie całego ciała, chory wydaje jakiś dźwięk, może mówić od rzeczy, to tzw.aura przedpadaczkowa, osoba wyczuwa nadchodzący atak, dochodzi w fazie tej do szczękościsku, może wystąpić niekontrolowane oddawanie moczu, a także kału, potem występuje faza toniczna- są to drgawki, poprzez nie występuje rozluźnienie, kiedy ustępuje atak organizm produkuje ślinę, układamy chorego na boku i przykrywamy, bo może dojść do zapalenia oskrzeli, atak jeden po drugim grozi śmiercią, epilepsja może być nabyta po upadku

REHABILITACJA

Złożony proces obejmujący działania lecznicze, a w odniesieniu do dzieci pedagogiczne, zmierza do przywrócenia sprawności, i umożliwienia samodzielnego życia w społeczeństwie, człowiekowi który takich możliwości nie miał, lub je utracił. Jest kojarzona z działaniami medycznymi, przywracającymi osobom zdolność do poruszania się, manipulacji manualnej lub posługiwania się mową, aspekt społeczny był rzadziej kojarzony z ta sprawą, obecnie uległ on modyfikacji.

REHABILITACJA ZAWODOWA

Oddziaływania mające na celu ułatwienie osobie uzyskanie i utrzymanie odpowiedniego przygotowania zawodowego i awansu, poprzez umożliwienie korzystania z poradnictwa, do jej realizacji potrzebne jest dokonanie oceny zdolności i przydatności do pracy przez prowadzenie badań lekarskich, które dają możliwość sprawdzenia sprawności do wykona zawodu, ustalenie kwalifikacji doświadczeń, prowadzenie poradnictwa zawodowego umożliwiającego ocenę zdolności do pracy, przygotowanie zawodowe z wykorzystaniem perspektyw zatrudnienia, określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających wykonanie pracy

REHABILITACJA ŚRODOWISKOWA

Strategia podejmowana w ramach rozwoju społeczności lokalnej, prowadzi do stworzenia warunków prawidłowej rehabilitacji, ma na celu stworzenie i zapewnienie równych szans społecznej integracji wszystkim osobom, jawi się jako naturalna konsekwencja procesu decentralizacji, bo wymaga tego idea personalizacji.

4 SYSTEMY WSPARCIA - RADOCHOŃSKI

1. System wsparcia ekonomicznego-pieniądze, żywność ubranie, rachunki, wydatki na leczenia, 2. System usług-pomoc w wychowaniu dzieci, drobnych naprawach, robieniu zakupów, podejmowanie ważnych decyzji, 3. Wsparcie społeczne -składanie wizyt, wyjścia do miejsc publicznych, udział w imprezach sportowych, podróżowanie, 4. Wsparcie emocjonalne-znalezienie kogos, z kim dana osoba lubi przebywać, kto jej pomaga w trudnych sytuacjach.

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE

Jest to istotne i ogólne obniżenie sprawności intelektualnej, współwystępujące z trudnościami adaptacyjnymi, i zaistniałe przed 18 rokiem życia, wyrażone ilorazem inteligencji.

Upośledzenie Wg. Kostrzewskiego - odchylenie od prawidłowego rozwoju umysłowego, o przynajmniej dwa odchylenia standardowe, i wpływające na funkcjonowanie społeczne, intelektualne i fizyczne.

ZADANIA PRACY REWALIDACYJNEJ - GRZEGORZEWSKA

1. Usprawnianie możliwie wszystkich nietkniętych przez upośledzenie czynności danej jednostki, a więc zasobu najsprawniej działających funkcji, bez uszkodzeń, bez braków, jakie mają stanowić główną podstawę, do przebiegu działalności rewalidacyjnej, usprawnianie to podejmowanie działań, mających na celu wyćwiczenie pewnych partii mięśni, układu ruchowego, i organów niedomagających, 2. Korektura niesprawnie działających narządów upośledzonych, wykorzystując leczenie, uczynnianie, uaktywnianie, 3. Kompensacja -zastąpienie zamkniętych uszkodzonych dróg kontaktu ze światem, aby poznanie zastępować w różny sposób, na innych, wszystkie zadania wiąże dynamizowanie, wzbudzanie motywacji, zachęcanie, zadania pracy rewalidacyjnej obejmują, przywracanie zdrowia i umożliwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeń, akcję korygowania i dynamizowania, rewalidację psychiczną i jej uspołecznienie.

ZASADY EDUKACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

I Zasada personalizacji - uznaje, że osoba niepełnosprawna bez względu na rodzaj rozległość, stopień, głębokość upośledzenia, powinna być traktowana godnie jak na człowieka przystało, 2. Wczesna diagnoza i normalizacja życia - tworzenie optymalnych warunków rozwoju prowadzących do osiągania normalności, niezależności i nabycie autonomii, 3. Odpowiedzialność - odnosi się do sfery prywatnej, i publicznej osoby niepełnosprawnej, 4. Pomocniczość - indywidualne uczenie się i dojrzewanie każdej jednostki, jej twórczej samorealizacji, i partnerskiego współdziałania z otoczeniem, 5. Rozszerzanie autonomii osób niepełnosprawnych, 6. Indywidualizacja - dostosowanie działań terapeutycznych do kategorii niepełnosprawności, jak i charakteru osób objętych rewalidacją, 7. Wielospecjalistyczne podejście i współpraca z rodziną.

PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA

Dział pedagogiki specjalnej i stanowi pomost między edukacją masową, a specjalną, podmiotem pedagogiki są osoby sensoryczne, fizyczne, intelektualne, psychicznie i przewlekle chorzy, w większym znaczeniu podmiotem są osoby przewlekle chore, i motorycznie uszkodzone, obejmuje opieką te osoby, które z racji uszkodzenia choroby wymagają, specjalistycznego podejścia i specjalnej pomocy, swoim zakresem obejmuje wszystkie osoby.

CHOROBA - termin bywa stosowany wobec organizmów ludzkich, jak i zwierzęcych i roślinnych, jest reakcją dynamiczną ustroju, na działanie czynników chorobotwórczych, która wyraża się zaburzeniami, we współdziałaniu tkanek i narządów, to zaburzenie czynności org.

ZDROWIE - stan pełnego i dobrego samopoczucia, fizycznego, psychicznego i społecznego.

---