PROPOZYCJE 4 ZAJĘĆ SOCJOTERAPEUTYCZNYCH

Opracowała s. Renata Ciszewska

ZAJĘCIA I: UCZUCIA CO TO TAKIEGO

CEL ZAJĘĆ:

• Uczenie rozpoznawania uczuć i nazywania ich,

• Wyrażanie własnych uczuć,

• Umiejętność panowania nad emocjami,

• Odreagowanie negatywnych emocji.

1. POWITANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

Uczestnicy stoją w kręgu trzymają się za skrzyżowane przed sobą ręce. Prowadzący zaczyna przesyłać uścisk, mówiąc: „Iskierkę radości i przyjaźni puszczam w krąg, niech powróci do mych rąk”. Gdy uścisk dojdzie do prowadzącego, kończy on słowami: „Iskierka krąg zatoczyła i do moich rąk wróciła”. Wszyscy siadają.

2. WPROWADZENIE W TEMAT, BURZA MÓZGÓW:

Uczestnicy wypisują co im się kojarzy z emocjami...

3. ODGADYWANIE UCZUĆ:

Uczestnicy dobierają się parami, każda para losuje jedno uczucie:

Radość, smutek, gniew, zdziwienie, strach, wstyd. Nie mówi jakie uczucie wylosowała, lecz stara się pantomimicznie je przedstawić. Zadaniem reszty grupy jest odgadnięcie, jakie to uczucie.

4. TANIEC: SAMBA - KRAKOWIAK do melodii w wykonaniu
Marek & Wacek

To połączenie samby z krakowiakiem wymaga własnej twórczości
Część I: Uczestnicy stają w parach naprzeciwko siebie wykonują ruchy rękami zataczając do rytmu kółeczka

Część II:

8 kroków cwałem w lewo
8 kroków obrotu z partnerem w haczyku w prawo
8 kroków obrotu w lewo
8 kroków parami cwałem w kierunku tańca
8 kroków parami cwałem w przeciwnym kierunku

5. ZABAWA: CZY PANUJĘ NAD SWOIMI EMOCJAMI

Uczestnicy ustawiają się w kole. Pierwsza osoba zaczyna zabawę od prostego gestu, np. smutku, następna uzupełnia go dźwiękiem, kolejna osoba przyjmuje gest potęgując dźwięk, podaje dalej i tak dookoła. Ostatniej osobie przypada punkt kulminacyjny, powtórzony przez całą grupę. Podczas drugiej rundy ostatnia osoba może podać inny gest, np. śmiech, strach wchodząc do środka kręgu i tym samym łamiąc formę podejść do kogoś, zachęcając do powtórzenia nowego gestu lub dźwięku. W ten sposób powstaje improwizacja.

6. SPOSOBY WYRAŻANIA UCZUĆ:

Prowadzący dzieli grupę na trzy podgrupy. Każda z nich otrzymuje zadanie, które ma wykonać na zasadzie „burzy mózgów” wypisując na kartkach swoje zdanie:

1. Co dzieje się z moim ciałem, gdy doświadczam różnych uczuć?

2. Jak zmienia się moja twarz, gdy doświadczam różnych uczuć?

3. Dlaczego uczucia są ważne?

Po ukończonym zadaniu, każda grupa prezentuje efekty swojej pracy.

7. LINA:
Stajemy w kręgu. Wyobrażamy sobie, że u naszych stóp leży gruba, okrętowa lina, która symbolizuje wszystkie nasze złości i przykre emocje. Prowadzący łapie linę i podaje najbliższej osobie, ta podaje kolejnej itd. Wreszcie gdy wszyscy trzymają linę, podnosimy ją do góry i wyrzucamy daleko za siebie.

8. TANIEC: EKSPRESJA RUCHOWA do utworu „Taniec w słońcu” zespołu Kombi

Uczestnicy otrzymują apaszki lub wstążki i w dowolny sposób poruszają się do muzyki, kołysząc wstążkami, jakby im towarzyszyli. Gdy w tańcu się spotkają dwie osoby składają sobie ukłon uznania

9. PREZENT:

Uczestnicy siedzą w kręgu. Zaczynając od osoby prowadzącej, każdy ofiaruje partnerowi siedzącemu po lewej stronie „prezent”, np.

• Życzenie zaczynające się na pierwszą literę jej imienia, np. Szczepanowi życzymy szczęścia,

10. DOKOŃCZ ZDANIE:

Jestem szczęśliwa, bo...

11. POŻEGNANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

ZAJĘCIA II: CZASEM WPADAM W ZŁOŚĆ

CEL ZAJĘĆ:

• Uczenie rozpoznawania uczuć i nazywania ich,

• Odreagowanie negatywnych emocji.

• Wyrażanie własnych uczuć,

• Poznanie różnych sposobów radzenia sobie z przykrymi uczuciami np. złością.

1. TANIEC: ZORBA

Uczestnicy stają w kręgu chwytają się za ramiona. Do rytmu muzyki wykonują przeplatankę:

prawa noga przed lewą,

lewa noga w bok,

prawa noga za lewą,

lewa noga w bok itd…

2. ŁUBUDU BUM, BUM,BUM

Grupa staje w kręgu, ramię przy ramieniu. Pierwszy uczestnik staje pośrodku. Osoba ze środka podchodzi do jednej z osób stojących w kręgu i wypowiada jedno z czterech słów: „na lewo”; „na prawo”; „na wprost” lub „pośrodku”. Potem dodaje: „Łubudu bum, bum, bum”. Osoba musi udzielić poprawnej odpowiedzi zanim osoba ze środka skończy mówić: „Łubudu bum, bum, bum”. Poprawną odpowiedzią „na lewo” jest podanie imienia osoby stojącej po jej lewej stronie. Jeśli polecenie brzmiało „na prawo”, trzeba podać imię osoby stojącej na prawo. Na komendę „na wprost” trzeba odpowiedzieć swoim imieniem, a na „pośrodku” trzeba wymienić osobę ze środka. Jeśli osoba poprawnie odpowie i na czas, osoba ze środka przechodzi dalej i kontynuuje zabawę, a jeżeli się pomyli wchodzi do środka i rozpoczyna zabawę.

3. POGADANKA:

Prowadzący zauważa, że to co zaplanujemy nie zawsze nam wychodzi, pyta co wtedy się dzieje?

WYPOWIEDZI uczestników…

Wpadamy w złość.

Przekonuje, że złość jest uczuciem, które mają prawo przeżywać i wyrażać. Dzieli się swoim doświadczeniem złości.

4. BURZA MÓZGÓW:

Uczestnicy podają własne definicje pojęcia ZŁOŚĆ. Propozycje zapisują na dużym arkuszu. Mówią, które z określeń najbardziej im odpowiada.

5. PRACA W GRUPACH - ZDANIA NIEDOKOŃCZONE:

Prowadzący dzieli grupę na mniejsze 4-osobowe grupki, którym rozdaje arkusze papieru i pisaki. W grupach uczestnicy kończą zdania:

wpadam w złość, gdy ...;

kiedy jestem zła używam słów ...;

wtedy zachowuję się...

Prezentacja i omówienie prac grup.

Prowadzący uświadamia uczestnikom, że wszyscy mamy prawo do przeżywania wszelkich emocji, są one amoralne (nie są ani dobre ani złe); ważne jest to, co zrobimy z nimi, pod ich wpływem.

6. TANIEC: ROBOTÓW do melodii FUNKY TOWN (Lips Incorporated)

Uczestnicy stają w rozsypce i wyobrażają sobie, że są stalowymi robotami. Każdy wykonuje w rytm muzyki taniec robota.

7. NAMALUJ SWOJĄ ZŁOŚĆ
Prowadzący rozdaje uczestnikom kartki oraz kredki i farby. Prosi, by przypomnieli sobie sytuacje, gdy byli źli i na kartkach papieru, by namalowali "swoją złość", tworzymy galerię prac - omówienie.

8. WSZYSCY KTÓRZY:

Wszyscy siedzą na krzesełkach, których jest o jedno mniej niż uczestników. Prowadzący stoi w środku i podaje hasło zaczynające się od słów „wszyscy którzy....

..... mają zielone oczy,

..... mają ciemne włosy,

..... mają brata,

..... chodzą do piątej klasy, itp.

zmieniają się miejscami. Na hasło uczestnicy, których to dotyczy, wstają i szybko szukają dla siebie miejsca, osoba ze środka wykorzystuje sytuację i siada na wolnym miejscu. Osoba, która została bez miejsca wymyśla hasło, jeśli ma trudności, prowadzący pomaga.

9. RUNDKA KOŃCOWA:

Dzisiaj nauczyłam się....

10. POŻEGNANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

ZAJĘCIA III: UWAGA GROZI WYBUCHEM

CEL ZAJĘĆ:

• Umiejętność radzenia sobie z emocjami

• Odreagowanie negatywnych emocji.

• Wyrażanie własnych uczuć,

• Poznanie różnych sposobów radzenia sobie z przykrymi uczuciami np. złością.

1. POWITANIE - ISKIERKA

2. ZABAWA "KTO TEŻ":
Osoba pytająca nie ma swojego miejsca w kręgu, stoi w środku. Po zadaniu pytania uczestnicy, którzy twierdząco na nie odpowiedzieli, wstają i szybko zmieniają miejsce. Osoba, dla której zabrakło miejsca, wymyśla następne pytanie, np. kto też lubi się śmiać, kto też chce mieć dobrych przyjaciół, kto też czasem się boi.

3. MINI WYKŁAD:
Prowadzący wyjaśnia, że przeżywanie i wyrażanie złości ma duże znaczenie. Przeżywając złość otrzymujemy informację, że coś nas frustruje lub przeraża. Zdawanie sobie sprawy , ze coś nas złości oznacza, że czegoś się boimy, lub czegoś nie chcemy robić. Często złość daje nam energię do działania. Prowadzący mówi, że nagromadzona złość może wybuchnąć. Wybuch ten może zrobić komuś krzywdę. Pokazuje nadmuchany balon, który symbolizuje człowieka, powietrze w środku to złość. To, że powietrze jest w środku nie jest dla nikogo złem, tylko osoba, która je dusi w sobie może się źle czuć. Powietrze można spokojnie wypuścić pomagając sobie lub pozwolić, by nasza złość wybuchła. Prosi jedno dziecko, by przekuło balon. Wybuch balonu może kogoś skrzywdzić.

4. TANIEC: LIVING ON MY OWN (Freddy Mercury)

Uczestnicy na polecenia prowadzącego improwizują taniec.

Prowadzący wydaje polecenia odnośnie do tańca:

• tańczą tylko ręce,

• plecy,

• nogi,

• biodra,

• tylko ręce i plecy,

• tylko nogi i biodra,

• tańczy całe ciało,

5. BURZA MÓZGÓW:
Uczestnicy na dużym arkuszu wypisują swoje propozycje rozładowywania złości, które są omawiane na forum grupy. Prowadzący wyjaśnia, że gdy nie możemy zmienić jakiejś sytuacji ,możemy opowiedzieć o swoich uczuciach komuś, kto w sytuację nie jest zaangażowany, albo zrobić coś przez co „wypuścimy” powietrze, np. pobiegać lub skopać ogródek, albo zrelaksować się słuchając muzyki.

6. ZABAWA „PODAJ BALON”: Uczestnicy siedzą w dwóch rzędach na podłodze twarzą do siebie tak blisko, by ich nogi się stykały, są dobrani parami. Prowadzący podaje pierwszej parze balon między stopy. Zadaniem uczestników jest przeniesienie balonu stopami aż do końca rzędu. Należy uważać, by zbyt mocno nie ściskać balonu, bo może pęknąć. Gdy balon upadnie na ziemię zabawę rozpoczynamy do nowa.

7. TANIEC MEDYTACYJNY do melodii Vredesdans
   Uczestnicy stoją w kole z ugiętymi rękami stykają się dłońmi. Do rytmu muzyki rozpoczynają prawą nogą krok w kierunku tańca następnie dostawiają lewą nogę i robią ugięcie na nogach. Potem prawą nogą robią krok do przodu, dostawiają lewą i robią ugięcie. Kolejno robią krok w lewo i wykonują te same kroki, a na końcu w tył. Tak tańczą do zakończenia melodii. Prowadzący może zaproponować uczestnikom, by zamknęli oczy, spróbowali zapomnieć o kłopotach i pomyśleli o czymś przyjemnym, o tym co sprawia im radość.
   Po tańcu uczestnicy mogą opowiedzieć o czym myśleli, dokąd powędrowała ich wyobraźnia.

8. ZABAWA „BALONOWA BITWA” do utworu MARSZ
TURECKI (Rondo alla turca) a-moll Wolfgang Amadeus Mozart:
Każdy uczestnik otrzymuje napompowany balon. Maluje na nim wykrzywioną złością twarz, a następnie przymocowuje go do patyka. Przy pomocy tych balonów stoczą teraz ze sobą walkę najpierw jeden na jeden, a potem wszyscy przeciwko wszystkim. Prowadzący czuwa, by bitwa rozgrywała się jedynie pomiędzy balonami, nie wolno w jej trakcie używać kijków, na których zostały one osadzone!

9. RELAKSACJA:
Prowadzący czyta tekst reszta wykonuje to, co słyszy:
Robię wdech i wiem, że jest we mnie złość.
Robię wydech i wiem, że ta złość jest ze mną.
Robię wdech i wiem, że ta złość jest nie przyjemna.
Robię wydech i wiem, że to uczucie minie.
Robię wdech i jestem spokojna.
Robię wydech i mam dość siły, by zatroszczyć się o moje uczucia.

10. POŻEGNANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

ZAJĘCIA IV: ZE ZŁOŚCIĄ SOBIE PORADZĘ

CEL ZAJĘĆ:

• Umiejętność radzenia sobie z emocjami

• Odreagowanie napięć

• Wyrażanie własnych uczuć,

• Poznanie różnych sposobów radzenia sobie z przykrymi uczuciami np. złością.

1. POWITANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

2. START RAKIETY

Na powitanie cała grupa startuje rakietą. Uczestnicy stoją wokół stołu:

• bębnią palcami po blacie stołu, najpierw cicho i powoli, a potem coraz szybciej i głośniej;

• uderzają płaskimi dłońmi o stół albo klaskają, również z natężającą się głośnością i we wzrastającym tempie;

• tupią nogami, także tutaj zaczynając cicho i powoli, a potem coraz głośniej i szybciej;

• cicho naśladują brzęczenie owadów, przechodzące aż do bardzo głośnego wrzasku;

• hałas i szybkość wykonywanych ruchów stopniowo wzrastają, uczestnicy wstają gwałtownie ze swoich miejsc, wyrzucają z głośnym wrzaskiem ramiona do góry — rakieta wystartowała.

Powoli siadają na swoich miejscach, ruchy uspo­kajają się. Hałas przebrzmiewa, słychać już tylko cichutkie brzęczenie owadów, które stopniowo zanika, aż wszystko ucichnie — rakieta zni­kła za chmurami.

3. KIEDY JESTEM WŚCIEKŁY

Grupa siedzi w kole. uczestnicy wypowiadają po kolei swoje imię i poka­zują, co robią, kiedy są wściekle, na przykład:

—Nazywam się Karolina. Kiedy jestem wściekła, robię tak:

lewą ręką wykonuje ona taki ruch, jakby chciała uderzyć.

—Nazywam się Ola.. Kiedy jestem wściekła, robię tak:

prawą nogą wykonuje on taki ruch, jakby chciał kopnąć.

—Nazywam się Iza. Kiedy jestem wściekła, robię tak:

uderza ściśniętymi w pięści dłońmi w obie skronie. Itd.

4. TANIEC: KACZUSZKI

5. ZABAWA „PAPIEROWA WOJNA”
Prowadzący dzieli grupę na dwie mniejsze grupki, które walczą przeciwko sobie kulami, które zrobiły z gazet. Każda grupa ma wyznaczony teren walki. Po upływie ustalonego czasu każdy zespół sprawdza ilość kul na swoim polu. Grupa, która ma mniej kul na swoim polu wygrywa.
Zasady gry ustalamy przed rozpoczęciem „wojny”.
Warianty gry:
rzucamy kule na siedząco,
rzucamy tylko prawą ręką,
rzucamy tylko przez plecy,
rzucamy między nogami

6. DARCIE PAPIERU:
Uczestnicy biorą kawałki gazet i drą je tak jak chcą, na drobne kwadraciki. Kiedy każdy ma już kupkę podartych kwadracików może nimi obsypać osobę po prawej swojej stronie lub siedzącą naprzeciwko.

7. TANIEC: muzyczna improwizacja do melodii RENDVOUS VOUS Jean Michelle Jare

Uczestnicy improwizują tańcząc taniec wygrywającego

8. MOWA CIAŁA:
Prowadzący dzieli grupę na dwuosobowe grupki, rozdaje im kartki z napisanym słowem, które oznacza jakiś stan emocjonalny: wystraszony, obrażony, wściekły, smutny, wesoły, zły, grupy mają za zadanie pokazać wylosowany stan emocjonalny. Na koniec we wspólnej rozmowie dyskutujemy na temat tego, po czym można zidentyfikować różne stany emocjonalne. Jakie uczucia są łatwiejsze do pokazania i do rozpoznania? Jakie uczucia są w podobny sposób wyrażane i jak ich nie pomylić?

9. DYSKUSJA:
Wspólnie zastanawiamy się, co można zrobić z własną złością, gdy nas dopadnie, jak odreagować napięcie, aby inni przez nas nie cierpieli.

10. POŻEGNANIE: ISKIERKA PRZYJAŹNI

---