ZAPALENIE PŁUC

Zapalenie płuc to stan zapalny miąższu płucnego.

PODZIAŁ ZAPALENIA PŁUC W ZALEŻNOŚCI OD CZYNNIKA ETIOLOGICZNEGO:

1. Bakteryjne zapalenie płuc:

1. Wywołane przez bakterie tlenowe:

▲ Gram-dodatnie,

▲ Gram-ujemne.

2. Wywołane przez bakterie beztlenowe.

2. Wirusowe zapalenie płuc

▲ grypy, paragrypy, Waricella.

3. Atypowe zapalenie płuc: np. Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae.

4. Grzybicze zapalenie płuc - np.:

▲ Candida albicans,

5. Alergiczne zapalenie płuc.

6. Chemiczne zapalenie płuc.

KLINICZNY PODZIAŁ ZAPALEŃ PŁUC:

1. Pozaszpitalne (domowe) zapalenie płuc.

2. Szpitalne zapalenie pluc.

PODZIAŁ ANATOMICZNY ZAPALENIA PŁUC:

▲ ogniskowe (płacikowe)

▲ segmentalne,

▲ płatowe.

BAKTERYJNE ZAPALENIE PŁUC:

- przyczyna - najczęściej dwoinka zapalenia płuc (przyczyna 0k. 50% pozaszpitalnych zapaleń płuc). Zachorowanie występują w szpitalu i poza szpitalem.

- postać szczególna zapalenia płuc to zachłystowe zapalenie płuc - w 80% wywołane jest beztlenową florą bakteryjną saprofitując w jamie ustnej.

Częstość występowania zapalenia płuc:

▲ zapalenie płuc pozaszpitalne - 1200 przypadków / 100 000 mieszkańców rocznie,

▲ zapalenie płuc szpitalne - 800 przypadków / 100 000 przyjęć do szpitala.

OBJAWY:

▲ główne objawy podmiotowe i przedmiotowe:

• Kaszel,

• Gorączka,

• Ból w klatce piersiowej,

• Nagle występujące dreszcze,

• Ciemna, gęsta lub krwista plwocina,

• Obfite poty,

• Duszność.

▲ objawy inne, dodatkowe:

• Wzdęcia, ból brzucha,

• Brak apetytu,

• Niepokój,

• Szmer oskrzelowy,

• Stłumienie opukiwania,

• Złe samopoczucie, zmęczenie,

• Bóle mięśniowe, ból głowy,

• Przyśpieszenie akcji serca.

Badania laboratoryjne:

• Wzrost leukocytozy,

• Przyśpieszony opad krwinek czerwonych

• Posiew plwociny.

Badanie RTG.

Leczenie - naczelna zasada: leczenie należy rozpocząć zanim będziemy dysponować wynikiem posiewu plwociny - ANTYBIOTYKI O SZEROKIM SPECTRUM DZIAŁANIA, w dużych lub średnich dawkach, odpowiednio długo.

PROFILAKTYKA ZAPALENIA PŁUC:

1. W warunkach domowych (poza szpitalem):

• Stosowanie szczepionki pneumokokowej u osób,

▲ w wieku powyżej 65 lat,

▲ z przewlekłymi chorobami płuc, układu krążenia, cukrzycą, zaburzeniach odporności, chorobach rozrostowych układu chłonnego i krwiotwórczego.

▲ z niewydolnością nerek, marskością wątroby, alkoholizmem, niedokrwistością sierpowatokrwinkową,

▲ po przeszczepieniu narządów,

• Stosowanie szczepionki przeciw grypie u osób:

▲ w wieku powyżej 65 lat,

▲ z przewlekłymi chorobami płuc, układu krążenia, cukrzycą, przewlekłą niewydolnością nerek,

▲ będących pensjonariuszami domów opieki społecznej,

▲ osób zatrudnionych w placówkach medycznych i domach opieki.

2. W warunkach szpitalnych (wewnątrzszpitalne):

• Intensywne leczenie, skracanie czasu hospitalizacji,

• Izolowanie chorych z zakażeniem wewnątrzszpitalnym,

• Mycie rąk przez personel po kontakcie z chorym,

• Zapobieganie aspiracji zakażonej treści do płuc - ułożenie chorego pod kątem 30-45^o , karmienie w pozycji siedzącej,

• Częsta zmiana pozycji, oklepywanie klatki piersiowej, ćwiczenia oddechowe,

• Prowadzenie gimnastyki czynnej i biernej,

• Przestrzeganie zasad dezynfekcji sprzętu (nawilżaczy, nebulizatorów i innych),

• Higiena odksztuszania, płukanie jamy ustnej środkami dezynfekującymi, higiena osobista i otoczenia, wietrzenie sali.

MODEL OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ NAD PACJENTEM Z ZAPALENIEM PŁUC.

Problem zdrowotny I:

Utrudnione oddychanie, duszność z powodu stanu zapalnego płuc.

Cel pielęgnowania:

Zmniejszenie duszności, ułatwienie oddychania.

Plan pielęgnowania:

♥ obserwacja oddechu, jego charakteru, tętna, CTK i ocena stanu chorego,

♥ leczenie spoczynkowe, pozycja półwysoka, lub półwysoka z pochyleniem do przodu,

♥ stosowanie tlenoterapii,

♥ udział w farmakoterapii według zleceń (antybiotykoterapia, aminophylina, hydrokortizon),

♥ monitorowanie stanu chorego pod kątem działania leków (efektów pożądanych i niepożądanych),

♥ ocena wysycenia hemoglobiny tlenem (pulsoksymetria, gazometria),

♥ pomoc choremu w zaspokojeniu potrzeb.

Problem zdrowotny II:

Dyskomfort chorego spowodowany suchym, męczącym kaszlem, na skutek stanu zapalnego tkanki płucnej.

Cel pielęgnowania:

Zmniejszenie kaszlu i poprawa samopoczucia chorego.

Plan pielęgnowania:

♥ farmakoterapia wg zleceń lekarskich - leki przeciwkaszlowe np. Codeina, Ascodan,

♥ zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu w sali - nawilżanie powietrza (60-70%), wietrzenie, utrzymanie temperatury powietrza 18-20 ^o C,

♥ nawadnianie chorego - podaż ciepłych płynów do picia, nawadnianie dożylne w razie potrzeby,

♥ unikanie długiego mówienia,

♥ pouczenie pacjenta o konieczności zaprzestania palenia tytoniu,

Problem zdrowotny III:

Kaszel wilgotny z odksztuszaniem wydzieliny na skutek stanu zapalnego płuc.

Cel pielęgnowania:

Ułatwienie ewakuacji wydzieliny.

Plan pielęgnowania:

♥ pobranie plwociny do badania,

♥ zastosowanie leków rozrzedzających wydzielinę (Flegamina, Bisolvon, Acetylocysteina,

♥ nawadnianie chorego,

♥ inhalacje z lekami mukolitycznymi,

♥ drenaż złożeniowy,

♥ nacieranie spirytusem i oklepywanie klatki piersiowej,

♥ higieniczne odksztuszanie chorego,

♥ w razie potrzeby odsysanie chorego,

♥ higiena i płukanie jamy ustnej płynami antyseptycznymi po każdym odkrztuszaniu,

♥ utrzymanie mikroklimatu sali: wietrzenie, nawilżanie powietrza, temperatura,

♥ prowadzenie gimnastyki oddechowej u chorego,

Problem zdrowotny IV:

Złe samopoczucie, wywołane bólem w klatce piersiowej na skutek częstego kaszlu.

Cel pielęgnowania:

Zniesienie bólu, poprawa samopoczucia.

Plan pielęgnowania:

♥ pomoc choremu w czasie kaszlu,

♥ leki p/kaszlowe i p/bólowe na zlecenie lekarza,

♥ udzielanie wsparcia.

Problem zdrowotny V:

Gorączka, zlewne poty, możliwość odwodnienia, zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej.

Cel pielęgnowania:

Obniżenie gorączki, normalizacja temperatury ciała, zapobieganie odwodnieniu i zaburzeniom gospodarki wodno-elektrolitowej.

Plan pielęgnowania:

♥ obserwacja temperatury ciała (częsty pomiar, dokumentowanie wyników),tętna, oddechu,

♥ leczenie objawowe - leki przeciwgorączkowe (Paracetamol, Pyralgin),

♥ zastosowanie środków p/gorączkowych fizykalnych - chłodne okłady,

♥ leczenie przyczynowe - antybiotykoterapia wg zleceń lekarskich,

♥ prowadzenie bilansu płynów,

♥ uzupełnianie strat płynów doustnie, w razie potrzeby dożylne,

♥ kontrola poziomu elektrolitów - uzupełnianie niedoborów,

♥ utrzymanie ciała w czystości - częsta toaleta, zmiana bielizny osobistej i pościelowej,

♥ nawilżanie śluzówek jamy ustnej, stosowanie na usta kremu nawilżającego, częste dopajanie,

♥ w razie wystąpienia dreszczy - dodatkowe okrycie chorego, podaż ciepłych płynów do picia,

♥ odpowiedni mikroklimat sali,

♥ dieta lekkostrawna, posiłki podawać często, w małych ilościach, pokrywające zapotrzebowanie energetyczne chorego.

♥ zapewnienie ciszy i spokoju,

♥ pomoc choremu w zaspakajaniu potrzeb.

Problem zdrowotny VI:

Możliwość wystąpienia zaburzeń krążeniowo-oddechowych jako powikłań zapalenia płuc.

Cel pielęgnowania:

Zapobieganie powikłaniom krążeniowo-oddechowym, wczesna identyfikacja objawów tych powikłań.

Plan pielęgnowania:

♥ obserwacja tętna, CTK, oddechu, temperatury ciała, saturacji, zabarwienia powłok skórnych, dokumentowanie wyników,

♥ obserwacja w kierunku powikłań - duszność, sinica, obrzęki i inne niepokojące objawy,

♥ natychmiastowe powiadomienie lekarza o wystąpieniu niepokojących objawów,

♥ udział w badaniach diagnostycznych,

♥ obserwacja gospodarki wodnej organizmu, prowadzenie bilansu płynów,

♥ częsta zmiana pozycji,

♥ nacieranie spirytusem i oklepywanie, gimnastyka oddechowa,

♥ prowadzenie w łóżku czynnej i biernej gimnastyki.

Problem zdrowotny VII:

Brak samodzielności chorego w utrzymaniu higieny osobistej, spożywania posiłków, wydalania.

Cel pielęgnowania:

Pomoc choremu w zaspokojeniu potrzeb.

Plan pielęgnowania:

♥ ocena deficytów w zakresie zaspakajania potrzeb,

♥ pomoc choremu lub wykonanie za niego toalety ciała,

♥ pomoc w wykonaniu toalety jamy ustnej,

♥ utrzymanie w czystości bielizny osobistej, pościelowej i czystości otoczenia,

♥ pomoc choremu w spożywaniu posiłków, częste dopajanie chorego,

♥ pomoc w zaspakajaniu potrzeby wydalania,

♥ pomoc w zaspokojeniu potrzeb psycho-duchowych pacjenta.

Problem zdrowotny VIII:

Możliwość wystąpienia dodatkowych infekcji z powodu zmniejszonej odporności organizmu.

Cel pielęgnowania:

Zapobieganie dodatkowym infekcjom, wczesna identyfikacja objawów infekcji.

Plan pielęgnowania:

♥ przestrzeganie zasad i procedur przy wykonywaniu zabiegów pielęgniarskich,

♥ ochrona chorego przed kontaktem z chorymi na grypę i inne infekcje,

♥ działania profilaktyczne j.w.

Problem zdrowotny IX:

Niepokój chorego o stan zdrowia spowodowany odczuwanymi dolegliwościami i faktem hospitalizacji.

Cel pielęgnowania:

Zmniejszenie niepokoju chorego, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.

Plan pielęgnowania:

♥ udzielenie choremu wyczerpujących informacji, wyjaśnianie wątpliwości,

♥ informowanie o wszystkich badaniach i zabiegach leczniczo-pielęgnacyjnych i uzasadnianie celowości ich wykonywania ,

♥ umożliwienie kontaktu z rodziną, osobami bliskimi, lekarzem,

♥ udzielanie wsparcia emocjonalnego,

♥ pomoc przy wykonywaniu wszystkich czynności, z którymi pacjent sobie nie radzi.

Problem zdrowotny X:

Niepokój chorego spowodowany deficytem wiedzy i umiejętności w zakresie samopielęgnacji po wyjściu ze szpitala.

Cel pielęgnowania:

Przygotowanie chorego do samoopieki w warunkach domowych - edukacja zdrowotna chorego.

Plan pielęgnowania:

♥ ustalenie potrzeb edukacyjnych chorego dotyczących samoopieki,

♥ zaplanowanie i przeprowadzenie edukacji w zakresie: istoty i przyczyn choroby, jej profilaktyki, leczenia, rehabilitacji oddechowej i ogólnousprawniającej,

♥ przeprowadzenie poradnictwa dotyczącego stylu życia chorego w profilaktyce nawrotów choroby i wzmocnienia odporności (żywienie, ruch, eliminacja używek, unikanie stresu).

---