Teoria i praktyka podejmowania decyzji

Wyklad 1

Decyzja- wszelki, celowy, swiadomy wybor jednego wariantu pośród wielu możliwości lub swiadome powstrzymywanie się od wyboru.

W zarzadzaniu do podejmowania decyzji podchodzi się poprzez pryzmat PROCESU DECYZYJNEGO który jest celowym ciagkiem uporządkowanych działań od momentu powstania sytuacji decyzyjnej do momentu wdrozenia decyzji w Zycie.

Roznica miedzy teoria a praktyka podejmowania decyzji

- teoria jest wtedy kiedy wszyscy wiedza o co chodzi a nie nie dziala

- praktyka jest wtedy kiedy wszystko dziala a nikt nie wie o co chodzi

- na tych zajeciach my polaczymy teorie z praktyka nic nie będzie działało i nikt nie będzie wiedział o co chodzi.

Teoria decyzji- sluzy wprowadzeniu różnorodnych metod i zalecen pomocnej przy podejmowaniu racjonalnych decyzji.

Zasadnicze kierunki ujecia problematyki podejmowania decyzji

- normatywny (idealistyczny) (teoretyczno filozoficzno- etyczno-prokseologiczno)

- matematyczny ( ekonometria, statystyka, logika, badania operacyjne)

- informatyczny ( cybernetyka, teoria informacji)

- psychologiczny (behawioralny)

- pragmatyczny ( metodologii praktycznej, menadżerski)

Przydatność poszczególnych nurtow i kierunkow problematyki podejmowania decyzji

- z punktu widzenia podejmowania decyzji menadżerskich nie ma kierunkow i metod mniej lub bardziej przydatnych SA jedynie metody zle dobrane do konkretnych sytuacji

- metody ilościowe ( matematyczne) SA bardziej przydatne w sytuacjach eksploracyjnych (operacyjnych, analitycznych)

- natomiast w zarządzaniu na skutek duzej niepewności i złożoności problemow rosnie przewaga wykorzystywania metod jakościowych (heurystycznych i intuicyjnych lub metod ilościowo- ilościowych)

Dlaczego problematyka podejmowania decyzji z punktu widzenia zarządzania jest tak ważna

1. sprawność podsystemu zarządzania determinuje sprawność funkcjonowania i rozwoju organizacji

2. podsystem zarządzania to przede wszystkim ludzie (kierownicy) a do ich obowiązku należy przede wszystkim podejmowanie decyzji.

3. zarządzanie to inaczej ciągły proces podejmowania decyzji

Dlatego umiejętność podejmowania decyzji u menadżerów SA bardzo ważne

Role menadżerskie (kierownicze _ wg H. Mintzberga

Decyzyjne informacyjne interpersonalny

- innowator - odbiornik - lider

- lokator zasobow - nadajnik - łącznik

- negocjator - rzecznik - reprezentant

- rozwiązujący problemy

Aby w prawidłowy sposób wywiązać się ze swoich rol i zadan menadżerowie powinni mieć odpowiednie kompetencje( umiejętności)

WYKLAD 2

Sterowanie- wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub zmian sterowanego systemu w danej chwili które uważa się za pożądane.

Jeśli systemem sterującym jest człowiek to mówimy ze jest to kierowanie. w szerszym znaczeniu obiektami, maszynami w węższym znaczeniu ludźmi.

Kierowanie- wobec tego wg, Rutki jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ograniczenia swobody działań ludzi realizowanym dla osiągnięcia powodzenia dzialania zbiorowego. Istota kierowania jest koordynacja zbiorowych wysiłków na pozadanym poziomie

Zarzadzanie- jest tym rodzajem kierowania w którym występują możliwości zarówno bezpośredniego jak i pośredniego koordynowania zbiorowych wysiłków na pozadanym poziomie

Zarzadzanie przedsiębiorstwem jest to dysponowanie majatkiem przedsiębiorstwa i wyznaczenie mu celu gospodarczego.

Zarzadzanie charakteryzuje się:

- prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o misji wizji i celach organizacji

- prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o kierunkach i sposobach wykorzystania zasobow organizacji

- prawem do tworzenia materialnych, finansowych i kadrowych i organizacyjnych warunkow realizacji misji celow i zadan

-prawem do egzekwowania stopnia realizacji celow i zadan

Administrowanie- kierowanie organizacja zlozaona z ludzi i technicznych srodkow dzialania bez możliwości decydowania o misji celach i sposobach wykorzystania zasobow organizacji inaczej wykonywanie funkcji wspierających zarzadzanie państwem administracji publicznej

RODZAJE MENADZEROW I KIEROWNIKOW

MENEDZER- osoba zajmujaca się zarzadzaniem. W potocznym znaczeniu menedżerem jest każdy kierownik

W zależności od szczebla zarzadzania ( w układzie wertykalnym- pionowym rozróżniamy:

- TOP MENAGEMENT (zarząd)

- kierownik wyższego szczebla zarzadzania (dyrektorow, zakładów, dyrektorow pionow)

- kierownikow średniego szczebla zarzadzania ( kierownikow wydziałów, dziaow)

- kierownikow niższego szczebla zarzadzania ( mistrzow, brygadzistow, kierownikow sekcji)

W zależności od pionu organizacyjnego (poziomie) rozróżniamy menedżerów:

Marketingu, finansow, produkcji ( podstawowej i pomocniczej), administracji, badan i rozwoju, logistyki i ogolnego zarzadzania

W zależności od posiadanych kompetencji:

- generalistow ( odolnego zarzadzania)

-specjalistow ( specjalizujących się zarzadzaniem konkretna dziedzina funkcjonalna)

W zależności od związku z własnością przedsiebiorstwa rozróżniamy:

Menedzerow entrepreuriow ( właściciel prowadzacy wlasne przedsiębiorstwo i intrapreneurow ( odpowiednio wykształcony menedzer wynajęty do rpowadzenia firmy nie będącej jego własnością. Mogą oni się roznic kompetencjami do zarzadzania i zdonoscia do ponoszenia ryzyka

Role menedżerów:

-decyzyjna innowator, lokator zasobow rozwiązujący problemy negocjator

- interpersonalne

- informatyczne

Uzupełnienie rozl menedżerskich o współczesne wymagania organizacji uczącej się 5 zasad organizacji P.senge to :

- mistrzostwo osobiste

- modele myślowe

- wspolna wizja

- zespolowe uczenie się

-myslenie systemowe

Nowe role przyjmuja postac:

- kreatora doskonalenia umiejestnosci

- propagadatora i wspierającego zrozumienie otaczającej rzeczywistości

- wizjonera, propagatora, i inspiratora tworzenia nowych modeli funkcjonowania organizacji oraz realizacji wspolej wizji przyszłości

- nauczyciela (trenera) i wspierającego zespolowe myslenie dzialanie i uczenie się

- wzorca etyki postepowania i myslenia systemowego (organizacyjnego)

Składowe kompetencje dobrego menedżera

Kompetencje menedżerskiej jest to zdolność do sprawnego wywiązania się z powierzonych zadan

Kwalifikacje + doświadczenie = umiejętności

Istnieje wiele zestawien uniwersalnego zakresu kompetencji jednak niezaprzeczalnym jest fakt ze w praktyce liczy się przede wszystkim sprawność i skuteczność realizacji zadan menedżerskich . Wg P.Druckera skuteczność to umiejętność wyboru właściwych rzeczy (właściwych celow) natomiast soprawnosc to umiejętność robienia rzeczy we wlasiwy sposób właściwego dzialania)

Wykład 3

Podstawowe kompetencje menedżera w praktyce najwazniejsze kompetencje kierownikow:

1. organizacja i planowanie 2

2. kierowanie innymi 4

3. komunikatywność 7

4. ocena i rozwoj podwładnych 3

5. delegowanie 6

6. orientacja na klientow 7

7. przekazywanie informacji 11

8. podejmowanie decyzji 5

9. dazenie do rezultatow 1

10. motywowanie 7

11. myslenie strategiczne 6

Dalsze pozadane kompetencje

12. negocjowanie

13. rozwiązywanie problemow

14. myslenie analityczne

15. kreatywność

16. relacje z innymi

17. zarzadzanie zmiana

18. budowanie zeszplu

Glowne umiejętności skutecznego menedżera wg K.S Camerona , D.A Whetteria:

- doskonalenie samoświadomości

- kierowanie stresem

- tworcze rozwiązywanie problemow

- ustanowienie wspierającej komunikacji

- zdobywanie władzy i wpływu

- kierowanie konfliktami

- skuteczne delegowanie

- motywowanie innych

- grupowe podejmowanie decyzji

Z jakimi sytuacjami decyzyjnymi w zarzadzaniu menedżerowie spotykaja się najczęściej:

- kierowniczymi i niekierowniczymi

- związanej z funkcja planowania organizowania i motywowania

- w fazie narodzin ( wzrost/ dojrzałość) schylku organizacjii

- w roznych obszarach i podsystemow organizacji (marketing)

- programowalnymi i nieprogramowalnymi

- indywidualnych i grupowych

- problemami i nieproblemami

- dysfunkcji modernizacji i innowacji

-proceduralnymi kalkulacyjnymi negocjacyjnymi

- statystycznymi i dynamicznymi

- o doborze struktury i o nieokreslonej strukturze

- strategicznymi, taktycznymi i operacyjnymi

-o sprawach racjonalnych bądź niesprawnym wyniku

- w warukach ryzyka pewności i niepewnosci

Decyzje indywidualne a grupowe:

- wieksza wiedza calkowita ( interdyscyplinarność, doświadczenie, ilość informacji)

- potencjalne wieksze prawdopodobieństwo, podjecie optymalnej decyzji

- lepsze zrozumienie decyzji z punktu widzenia uczestnika a tym samym wieksze zaangażowanie przy realizacji

- wystepowanie efektu synergicznego

Wady grupowego podejmowanie decyzji:

- dluszy czas podjecia decyzji

- możliwość zdominowania dyskusji przez jednostki ( tys gloscniejszych a nie tych mądrzejszych)

- wpływ nieformalnych liderow na grupe

- SA bardziej skrajne ryzykowne niż jednostki

- obniżają poczucie odpowiedzialności

- dominacja grupy nad lepszymi ale nie popularnymi rozwiązaniami

Wyklad 4

Jaki styl podejmowanie decyzji przyjąć w roznych sytuacjach Model Yrooma-Yettona-Yaga

A czy istnieje taki wymog jakości decyzji ze jedno rozwiązanie może być uznane za bardziej racjonalne od drugiego?

B czy posiadasz wystarczajaca ilość informacji aby samemu podjac decyzje o wysokiej jakości?

C czy problem jest ustrukturyzowany

D czy akceptacja decyzji przez podwładnych ma podstawowe znaczenie dla jej skutecznej realizacji?

E czy istnieje uzasadnienie pewności ze w przypadku podjecia decyzji przez siebie samego zostanie ona zaakceptowana przez twoich podwładnych

F czy podwładni podzielaja cele organizacyjne dla których prowadzi rozwiązanie problemu

G czy miedzy podwładnymi jest prawdopodobny konflikt co to tego które rozwiązanie jest najlepsze?

Zalecenia dla grupowego podejmowanie decyzji

- grupa powinna precyzyjnie ustalic cele podjecia danej decyzji ( gdy tylko to możliwe w kategoriach ilościowych)

- członkowie grupy powinni dazyc do zbierania wielu informacji z wielu źródeł

- nawet gdy dokonano ostatecznego wyboru należy okreslic awaryjny plan dzialania na wypadek niepomyślnego przebiegu sytuacji

- lider zepsolu powinien być otwarty na krytyke i uwzględniać opinie wszystkich członków grupy

Umiejestnosci podejmowania jakich decyzji maja podstawowe znaczenie dla skuteczności menedżerów

1. kalkulacyjnych

2. negocjacyjnych

3. problemowych

4. proceduralnych ( tworzenie i interpretowania właściwych regul decyzyjnych ( procedur w organizacji)

Jest to związane z zagadnieniem formalizacji

Racjonalność decyzji- pojecie racjonalności możemy pojmowac w kategoriach

- filozoficznej- wywodzącej się z racjonalizmu

- ekonomicznej naukowej sposób wykalkulowany wyrozumowany na chlodno bez emocji obiektywnej przy uzywaniu metod i narzedzi naukowych, wynik najlepszy, idealny

- psychologicznej- rozsadny, dobrze uzasadniony

- prakseologicznej- nauk o zarzadzaniu dostosowanie srodkow do zamierzonego celu oraz do warunkow jego realizacji za pomoca czynności poznawczych i rozumowanie

Racjonalność podejmowanie decyzji w organizacjach

- im lepiej jest dzialanie przystosowane do okolocznosci albo do wszystkiego cokolwiek w sadzie prawdziwym stwierdzic można tym bardziej jest ono racjonalne T. kotarbinski

- racjonalnie to znaczy rozumnie w sposób dostosowany do warunkow do potrzeb dobrze, sprawnie, dobrze z tym co nam podpowiada logika

- prakseologia nauka o sprawnym dzialaniu wyroznia racjonalność i metodologiczna i racjonalność rzeczowa

- można dodatkowo wyroznic pojecie racjonalności naukowej i potocznej oraz racjonalności pelnej i ograniczonej

Dzialanie jest tym sprawniejsze im wiecej posiada w sobie walorow sprawnego dzialania

Aby dzianie uznac za sprawne musi spełniać co najmniej 3 warunki

- być skuteczne stopien osiadniecia celu

- być korzystne roznica miedzy cennością wynikow użytecznego a cennos iia nakładów

- być ekonomiczne stosunek cenności wyniku użytecznego do cenności kosztow

Dodatkowe walory sprawnych dzilan to prostowa, preparacja, czystość, ulotność, dokładność, racjonalność , solodnosc i niezawodność ( jakos, pewność, minimalizacja ryzyka)

Co decyduja o racjonalności podejmowania decyzji w zarządzaniu?

Stanowisko informacyjno decyzyjne jako środowisko pracy

Informacje do zarzadzania

Od zwierzchnika- raporty kontrolne

Polecenia, wytyczne, decyzje reguly

Dzialania i polecenia dla podwładnych

Istotne dane

Wyklad 5

Podstawowe psychospołeczne bariery racjonalności decydowanie

1. brak konkretnych celow ( regula smart

2. proces inhibicji ( myslenie na skroty, spłycanie, upraszczanie rzeczywistości)

3. bledy percepcji (stereotypy, subiektywizm, nieracjonalność postrzegania społecznego bledna ocena ryzyka , zasada perspektywy)

4. korzystanie z niewłaściwych informacji ( regula dostępności, regula reprezentatywności)

5. zjawisko petryfikacji

6. eskalacja zaangażowania( upieranie się w bledzie)

7. konformizm( uleganie autorytetom, niedocenianie sadow grup społecznych o niskim statusie)

8. dychotomiczne widzenie swiata

9. zjawisko projekcji

10. iluzja kontroli

11. iluzja analogii

12. iluzja korelacji

13. myslenie życzeniowe

14. uleganie emocjom

15. podejmowanie decyzji w stresie

---