ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM PRACY - ĆWICZENIA 1
(11/10/2006)
Podstawowe pojęcia i definicje związane z oceną ryzyka zawodowego:
BHP - bezpieczeństwo i higiena pracy - to stan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy
Choroba zawodowa - to choroba spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy określona w prawnie obowiązującym wykazie chorób zawodowych
Czynnik niebezpieczny - to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracującego bezpośrednio prowadzi lub może prowadzić do urazu
Czynnik szkodliwy - to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracującego bezpośrednio prowadzi lub może prowadzić do schorzenia
Czynnik uciążliwy - to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracującego może spowodować złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie, nie powoduje jednak trwałego pogorszenia stanu zdrowia
Identyfikacja zagrożenia - to proces rozpoznawania tego czy zagrożenie istnieje oraz definiowania jego charakterystyk
Narażenie (ekspozycja) - to podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych związanych z wykonywaniem pracy
Ocena ryzyka zawodowego - to proces analizowania ryzyka i wyznaczania dopuszczalności ryzyka
Osłona (-) - jakiś element lub zestaw elementów konstrukcyjnych służący do ochrony człowieka przed niebezpiecznymi lub uciążliwymi wpływami pracujących części, mechanizmów i układów roboczych maszyny lub innego urządzenia technicznego
Ryzyko - to kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem
Ryzyko zawodowe - to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy
Stanowisko pracy - to przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje swoją pracę
Środki ochrony indywidualnej - są to środki przeznaczone do ochrony człowieka przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami, które mogą występować pojedyńczo lub łącznie w środowisku pracy. Zaliczamy tu:
odzież ochronną
środki ochrony
kończyn dolnych i górnych
głowy
twarzy i oczu
układu oddechowego
słuchu
sprzęt chroniący pracownika przed upadkiem z wysokości
środki izolujące cały organizm
Środki ochrony zbiorowej - to środki przeznaczone do jednoczesnej ohrony grupy ludzi w tym także pojedyńczych osób przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami będące rozwiązaniami technicznymi, stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach
Środowisko pracy - to warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami biologicznymi, chemicznymi i fizycznymi), w ktorym odbywa się proces pracy
Urządzenia ochronne (-) - to osłony lub takie urządzenia, które będą spełniać jedną lub więcej z następujących funkcji:
zapobiegają dostępowi do stref niebezpiecznych
powstrzymują ruchy elementów niebezpiecznych zanim pracownik znajdzie się w strefie niebezpiecznej
nie pozwalają na włączenie ruchu elementów niebezpiecznych jeśli pracownik znajduje się w strefie niebezpiecznej
zapobiegają naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urządzeń technicznych
nie pozwalają na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodliwych
Wypadek przy pracy - to nagłe wydarzenie ewentualnie zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą
Zagrożenie - to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę
Zarządzanie bezpieczeństwem pracy - to część ogólnego systemu zarządzania, która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzianość, zasady postępowania, procedury, procesy i zasoby potrzebne do opracowania, wdrażania, realizowania, przeglądu oraz utrzymywania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy
Uwarunkowania prawne związane z ryzykiem zawodowym w Polsce i Unii Europejskiej:
Ustawodawstwo polskie:
Kodeks pracy - to ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku (Dz.U. z 2005 roku nr 10 poz. 71)
Kodeks pracy nie podaje definicji ustawowej ryzyka zawodowego. Artykuł 226 tej ustawy nakłada na pracodawców dwa podstawowe, zasadnicze obowiązki:
oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko zawodowe
informowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy
Ustawa z dnia 26 czerwca 1997 roku o służbie medycyny pracy (Dz.U. 96 poz. 593)
Ryzyko zawodowe (-) - należy przez to rozumieć możliwość wystąpienia niepożądanych, związanych z wykonywaną pracą, zdarzeń powodujących straty w szczególności niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wynikiem zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub związanych że sposobem wykonywania pracy
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz.U. z 2003 roku nr 169 poz. 1650
Ryzyko zawodowe (-) - rozumie się przez to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą i powodujących straty w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub w sposobie wykonywania pracy