Namysłowska „ Psychiatria dzieci i młodzieży”
Rozdziała 29 psychoterapia psychoanalityczna
Na początku rozróżniają pojęcia: psychoterapia psychoanalityczna, psychoterapia psychodynamiczna, psychoanaliza, terapia psychoanalityczna.
Podejście psychodynamiczne czerpie z psychoanalitycznego, ale jej terapeuci łączą różne techniki.
Psychoterapia psychoanalityczna - formy psychoterapii opartej na zasadach teorii i techniki psychoanalitycznej.
Psychoanaliza jest dłuższa niż terapia psychoanalityczna i jej celem jest reorganizacja charakteru, a celem terapii jest usuniecie objawów i rozwiązanie konkretnych problemów.
Z. Freud był pierwszą osobą, która się zajęła psychoanaliza dziecięcą - przypadek małego Hansa psychoanaliza nie bezpośrednia, tylko przez ojca dziecka.
Początki psychoanalizy dzieci - Hermie Hug- Hellmuth - uczennica Freuda i nauczycielka, pracowała bezpośrednio z dziećmi uważała ze trzeba to łączyć z wychowywaniem (analiza leczniczo - wychowująca)
Eugenia Sokolnicka - pierwszy artykuł o leczeniu dzieci cierpiących na nerwice natręctw
Melania Klein - psychoanaliza dziecięca jest tożsama z tą stosowana u dorosłych, pracuje tylko na innym materiale, swobodne skojarzenia stosowane u dorosłych zastąpiła zabawa, wgląd u dzieci jest znacznie większy niż u dorosłych, bo to, co nieświadome i świadome znajduje się u nich bliżej, uważała ze należy tylko interpretować, unikać wychowywanie i nagradzania za zachowanie.
Anna Freud - ważna faza przygotowawcza zmierzając do zawarcia przymierza terapeutycznego, na początku uważa ze terapeuta powinien wychowywać później zmienia zdania
Zasady terapeutyczny-wg Anny Freud
tendencje lecznicze różnicują prace z dorosłymi i dziećmi
posługuje się analizą oporu i przeniesienie oraz interpretacje materiału nieświadomego, odrzuca odreagowanie jako narzędzie terapeutyczne, mniejszy wgląd u dzieci, unikać postawy autorytarnej i eliminować sugestie jako element leczenia, interwencja w zycie pacjenta do minimum
Przymierze terapeutyczne - żeby zawiązać pacjent musi chcieć pokonać chorobę, czuć się bezradnie i chęć współpracy.
W leczeniu dzieci i młodzieży przymierze również z rodzicami.
U dzieci brak świadomej motywacji do leczenia, dlatego A. Freud wprowadziła fazę przygotowawczą
Od siły przeniesienia może zależeć przymierze zawarte pomiędzy pacjentem a terapeutą. Zbyt intensywne pozytywne przeniesieni - oczekiwanie od terapeuty dowodów miłości i spełnienia pragnień. Negatywne przeniesienie stanowi zagracenie dla przymierza.
Praca z młodzieżą - należy uwzględnić specyfikę wieku dorastanie, zawieranie przymierza powinno być przede wszystkim z samym pacjentem, z dokładnie określonymi zasadami umowy. Do 16r.ż. rodzice powinni czynnie uczestniczyć w procesie terapii.
U dzieci występują tylko niektóre formy przeniesienia wg A. Freud:
-p. właściwych danej osobie sposobów nawiązywania relacji,
-p. aktualnych relacji dziecka
-p. jej wcześniejszych przeżyć
Nerwica przeniesieniowa u dzieci jest nie możliwa wg A. Freud tłumaczy to istnieniem ścisłego związku miedzy światem wewnętrznym i zewnętrznym u dziecka
Inni: przeniesienie utrwalonych sposób wchodzenia w relację- wynika ze stałych cech osobowości dziecka.
U młodzieży również nie może się rozwinąć pełna forma nerwicy przeniesieniowej, unikają zabawy oraz wolnych skojarzeń, praca tylko przez rozmowę. Trudności: brak chęci, ciągła walka o zmniejszenie liczy godzin, spóźnianie się itp. Psychoanalityk jest konfrontowany z lękiem pacjenta przed regresja, ostrym konfliktem wokół rodzących się pragnień seksualnych, z koncentracja raczej na świecie zewnętrznym, a nie na dziecięcej przeszłości i jego obronną tendencja do eksternalizacji (o cokolwiek im by nie chodziło:/)
Psychoterapia dziecka nie jest równoczesna indywidualna terapia jego rodziców, trzeba dostrzegać przeniesienie rodziców, dlatego powinien mieć z nimi stały kontakt. Czasami rodzice mogę rywalizował z dzieckiem o uznanie terapeuty widzący w nim potężnego rodzica lub z nim walczyć.
Przeciwprzeniesienie - zjawiska z psychiki analityka, które wpływają na przebieg leczenia
A.Freud I M.Klein w ogól nie uwzględniają przeciwprzeniesieni w leczeniu dzieci
Obecnie psychoanalitycy uważają, że przeciwprzeniesienie ma centralne miejsce w leczeniu. Przeciwprzeniesienie pojawia się w stosunku do dziecka jak i rodziców. Psychoanalityk jest narażony na opór nie tylko od dziecka ale i od rodziców powianiem przeanalizować swoje przeciwprzeniesienia. ( przeniesienia i przeciwprzeniesienie tworzą trójkąty, przeniesieniowy pozwala analitykowi na pełny dostęp do nieświadomych procesów rodziny)
Acting- out rozegranie przeciwprzeniesienia w działaniu ( podanie się uczuciom np. złości, gdy rodzice nie przestrzegają zasad, spóźniają się)
Opór- wszystkie czynniki działające przeciw analizie, celem jest ochrona psychiki, bo zmiana budzi lęk
Niektórzy rozróżniają opór przez leczeniem i obrona przez zmianą
U dzieci 3 rodzaje oporu w zależności od podmiotu sytuacji terapeutycznej: opór dziecka, rodziców, terapeuty.
A. Freud specyficzne opory dla dzieci:
- nie podejmuje terapii z własnej woli - nie przyjmuje reguł
- dyskomfort, lęk mogą mieć większy wpływ niż wyobrażenie przyszłych złych korzyści z terapii
- dziecko chętniej działa niż mówi, rozgrywanie w działaniu (acting-out) może dominować
- dzieci czują większe zagrożenia ze strony analityka niż osoba dorosła, bo mają niedojrzałe ego
- maja tendencje do przerywania analizy przy zwiększonym nacisku materiału nieświadomego lub intensyfikacji negatywnego przeniesienia
- prymitywne mechanizmy obronne działają równolegle z tymi bardziej dojrzałymi, dlatego związany z nimi opór jest większy niż u osób dorosłych
- poszukają częściej rozwiązań w otoczeniu niż w zmianie siebie, bo maja tendencje do eksternalizacji
Rodzice opór bo ich kompetencje są poddane w wątpliwość. Niektórzy rodzice nieświadomie nie chcą powrotu do zdrowie dziecka, np. gdy dziecko stanowi substytut ich cześci self
Często terapia kończyła się przedwcześnie
A.Freud odróżnia przeniesieni negatywne od nienawistnego - jest wynikiem błędów technicznych, przedwczesne lub zbyt gwałtowne interpretowanie nieświadomych impulsów dziecka może wzbudzać w nim za duży lęk. Zbytnie przeniesienie pozytywne może wywołać konflikt lojalnościowy analityk a rodzice.
Wg. Lenn w okresie dorastanie osoba może być przerażona intensywnością uczuć przeniesieniowych.
Analityk musi umieć rozróżnić czy kończeni terapii u młodzieży jest związane z ucieczką czy z dorastanie
U młodzieży przerwanie terapii może być związane z silna agresja i tendencjami liberalnymi lub „ zakochaniem się w terapeucie” - traci gotowość do analizy
Elementy zewnętrzne utrudniające terapie to rodzice. Dziecko może wyczuwać ich nieświadomą niechęć do terapeuty. Rodzice mogą być zazdrości o kontakt terapeuty z dzieckiem lub nie chce zmian.
I dużo innych bzdur ze analityk musie sobie radzić z ambiwalentnymi uczuciami rodziców oraz ze tez musi wiedzie, kiedy skończyć terapie żeby nie zrobić tego za wcześnie.
Namysłowska, rozdział 30 „terapia poznawczo- behawioralna”
Terapia behawioralna:
Warunkowanie klasyczne: uczenie się zachowań przez skojarzenie początkowo obojętnego bodźca z bodźcem bezwarunkowym, ten obojętny staje się warunkowym. W stanach emocjonalnych najczęściej mamy do czynienia z generalizacją, czyli sytuacją gdzie analogiczna reakcja pojawia się w obecności bodźców podobnych.
Warunkowanie sprawcze: uczenie się zachowań przez kojarzenie reakcji z następującymi po niej konsekwencjami, pozytywnymi lub negatywnymi. Samowzmacnianie to forma pozytywnego wartościowania swojej osoby. Modelowanie to uczenie się przez obserwowanie zachowań prezentowanych przez inne osoby.
Terapia behawioralna: zmierza do usuwania nieprawidłowych nawyków/ wytwarzania zachowań pożądanych przy stosowaniu wielu technik:
- systematyczna desensytyzacja- stopniowa ekspozycja w rzeczywistości lub wyobraźni na bodźce lękotwórcze
- trening asertywności- zachęcanie do asertywnego zachowania w sytuacjach wzbudzających lęk. Zachowania te są przeciwstawne do lęku i dzięki temu osłabiają go.
- warunkowanie sprawcze- tutaj, szczególnie stosowana jest technika implozywna- pełne doświadczanie lęku przez pacjenta w sytuacjach wywołujących je a nie uciekanie od nich. Stosuje się także techniki awersyjne, ale są one mniej skuteczne.
- Modelowanie- obserwowanie i wyciąganie wniosków z zachowań u innych ludzi.
Tą terapię stosuje się głównie przy: zaburzeniach psychicznych u dzieci i młodzieży:
zaburzenia odżywiania, zaburzenia obsesyjno- kompulsywne, zaburzenia zachowania, nastroju, lękowe i ADHD.
Terapia poznawczo- behawioralna: u jej podstaw leżą:
Myśli automatyczne- oceny, próby oceny tego, co robimy i doświadczamy, pojawiają się spontanicznie, mogą być niezauważone, przelotne.
Przekonania- rządzą aktualnie znajdującymi się w świadomości zdarzeniami psychicznymi.
Oczekiwania- treści dotyczące zdarzeń przewidywanych, mamy oczekiwania, co do wyniku(rezultatu) i co do skuteczności(czy będzie pożądany wynik).
Atrybucja- poszukiwanie przez jednostkę odpowiedzi na pytanie, dlaczego coś jej się przytrafiło/ analiza przyczyn.
Terapia musi obejmować identyfikację sposobu myślenia/ jego analizę/ i jego zmianę.
W praktyce techniki poznawcze łączone są z technikami behawioralnymi.
Terapia poznawczo- behawioralna służy zmianie zachowań i kreowaniu bardziej funkcjonalnych struktur poznawczych sprzyjających rozwiązywaniu problemów.
Techniki terapii poznawczo- behawioralna mogą być wprowadzane u dzieci pośrednio przez nauczycieli, opiekunów czy rodziców. Dobór metody zależny jest od wieku dziecka i poziomu funkcjonowania poznawczego.
Zaburzenia depresyjne
A. Beck: triada depresyjna: negatywne postrzeganie siebie, otoczenia i przyszłości. Do tego dochodzą stabilne, irracjonalne schematy poznawcze i systematycznie popełniane błędy logicznego myślenia: arbitralne wnioskowanie- wysuwanie wniosków bez przesłanek, selektywna uwaga- wybiórcza, personalizacja- odnoszenie wszystkiego do siebie, wyolbrzymianie i minimalizowanie, nadmierna generalizacja- uogólnianie na podstawie pojedynczych przesłanek.
Cel terapii- skorygowanie zaburzonego myślenia i dysfunkcjonalnych założeń
Techniki: trening aktywności- nagradzanie za podejmowanie zadań, stopniowe wyznaczanie zadań- zwiększanie stopnia trudności, trening asertywności- zwalcza objawy depresji. trening reatrybucji- przeciwdziałanie poczuciu winy, przez próbę racjonalnego podejścia do problemu.
Terapia dzieci- terapeuta jako edukator
Terapia adolescentów- w kontekście społecznym i rodzinnym(ważne środowisko), obejmuje ona: negatywne sposoby myślenia, trudności w relacjach społecznych i behawioralne objawy depresji, jak zaburzenia snu. Kluczową techniką jest samowzmacnianie oraz strategie rozwiązywania problemów.
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe nie są specyficzne dla wieku dziecięcego, oprócz lęku separacyjnego, dlatego często występują z innymi zaburzeniami. Centralną cechą dla tego zaburzenia jest doświadczenie poczucia zagrożenia i niepewności. Mamy 3 komponenty doświadczania lęku: zachowania unikające, sygnały fizjologiczne i kształtowanie się zniekształconej oceny poznawczej.
Wstępna ocena dziecka z tym zaburzeniem skupia się na redukowaniu lęku.
Program FEAR to: zdobywanie informacji na temat sytuacji wyzwalających lęk, identyfikowanie i korygowanie zniekształconej mowy wewnętrznej, kopiowanie i rozwiązywanie problemów i ocena nauczonych umiejętności i wzmacnianie własnych zachowań. Wykorzystywane techniki to: modelowanie, odgrywanie ról, stosowanie nagród.
Program FAM: uwzględnia tworzenie koalicji do walki z chorobą, współpracę z rodzicami, usprawnianie komunikacji i uczenie rozwiązywania problemów także rodziców.
Duża skuteczność, gdy łączy się oba programy.
Zaburzenia odżywiania
Dlaczego tak trudno leczyć bulimię stosując terapię poznawczo- behawioralną? Gdyż zaburzenie to ma naturę ego- syntoniczną- nie wytłumaczono tego pojęcia w tekście- i mamy do czynienia z małą motywacją i oporem w trakcie leczenia.
Metatreści poznawcze- służą regulacji i interpretacji własnych schematów poznawczych i negatywnie wpływają na przebieg leczenia. Przekonania związane bezpośrednio z pacjentem są podstawą choroby. Charakterystyczne przekonania chorych to: rdzenne treści poznawcze odnoszące się do sylwetki, które łączą się z przekonaniami nt. samooceny. Zaburzenie to szczególnie we wczesnych stadiach jest wzmacniane przez poczucie władzy- chyba chodzi o poczucie władzy nad swoim ciałem, sylwetką, kontrolę- też nad ciałem, i panowanie nad sobą. Dlatego szczególna rolę odgrywają pozytywne myśli automatyczne indukujące pozytywny nastrój i emocje.
Istotnym elementem terapii jest psychoedukacja - edukacja nt. tego zaburzenia, jego przyczynach i skutkach. Poleca się spisanie kontraktu terapeutycznego.
Terapia poznawczo- behawioralna bulimii:
Etapem wstępnym jest przerwanie błędnego koła przejadania się i wymiotów, przywrócenie prawidłowego wzorca odżywiania.
Typowe zniekształcenia myślenia u pacjentek z zaburzeniami odżywiania:
- selektywna uwaga- skupianie się na szczegółach, ignorowanie innych informacji
- myślenie magiczne- wiara, że między przypadkowymi zdarzeniami zachodzi związek przyczynowo- skutkowy
- nadmierne uogólnianie- przenoszenie konsekwencji i wniosków na inne zdarzenia życiowe
- nadmierne wyolbrzymianie- skupianie się tylko na negatywnych aspektach sytuacji
- myślenie czarno- białe- skrajne, w kategoriach dobry- zły
- personalizacja- egocentryczna interpretacja zdarzeń, odnoszenie do siebie słych zdarzeń, myśli.
Zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne
Natrętne myśli- obsesje- uporczywe, nawracające, przeszkadzają i budzą lęk
Czynności natrętne- kompulsje, powtarzające się formy zachowania, wbrew woli chorego.
Ruminacje myślowe- myślenie przeżuwające, ciągłe rozważania, nieproduktywne na pewien temat, np. religii.
Objawy obsesyjno-kompulsyjne podlegają warunkowaniu gdyż redukują lęk, dlatego trudno je wygasić, tym bardziej, że można je uwarunkować nieregularnie.
Terapia ekspozycyjna- połączenie ekspozycji z powstrzymaniem reakcji, udaremnieniem rytuału. Procedura ta nazywa się: ekspozycja i powstrzymanie reakcji (E/PR)- dochodzi do zmiany zachowania przez habituację i wygaszanie.
Ekspozycja jawna- realna, odnosi się do bodźca lub wielu bodźców, zwiększanie nasilenia bodźców trakcie kolejnych sesji. Ekspozycja wyimaginowana- w wyobraźni, może też być użyty materiał filmowy. Dobrze jest powtarzać procedurę E/ PR w domu.
W terapii tego zaburzenia wykorzystuje się psychedukację- o przyczynach, skutkach i charakterze zaburzenia. Następnie przechodzi się do przeformułowania myśli automatycznych i błędnych przekonań.
Dodatkowe techniki stosowane w tym zaburzeniu:
- wyolbrzymianie- werbalizowanie objawów
- blokowanie- przerywanie objawów
- zmiana przedmiotu, substytucja myśli natrętnych- pozbywanie się myśli
- modelowanie- demonstrowanie zachowań w fromie jawnej lub ukrytej, polecana w przypadku pierwotnego spowolnienia- trudności z zapoczątkowaniem i zakończeniem rutynowych czynności.
- warunkowanie sprawcze
- kształtowanie- pozytywne wzmacnianie, przybliżanie do celu
- substytucja zachowania negatywnego zachowaniem pozytywnym- zastępowanie
- odwracanie nawyku- łączenie blokowania, wizualizacji i relaksacji.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej
Triada objawów ADHD: problemy z utrzymaniem uwagi, z kontrola impulsywności i nadmierna ruchliwość.
Barkley- istotą zaburzenia jest niezdolność do hamowania reakcji/ uruchamiania z odroczeniem mechanizmów samokontroli zachowania.
Edukacja afektywna- zwiększenie świadomości własnych stanów emocjonalnych, umiejętności mówienia o nich.
W terapii ważne są:
- strukturyzacja otoczenia- tworzenie stałych i stabilnych warunków codziennego życia- modyfikacja zachowania- techniki behawioralne w celu kontrolowania bodźców.
Program „zatrzymaj się i pomyśl”- uczenie umiejętności powstrzymania się od natychmiastowych reakcji. Pięć kroków: 1)określenie, co mam do zrobienia, 2)zorientowanie się w możliwościach działania, 3)wybór rozwiązania, 4)sprawdzenie rozwiązania i jego ocena,5)udzielenie sobie nagrody za poprawne wykonanie.
Zaburzenia zachowania
Interwencja w tych zaburzeniach powinna być: wczesna, długotrwała, skierowana na pracę z dzieckiem, rodzicami i całym otoczeniem, także szkołą, ewentualnie z wymiarem sprawiedliwości.
Trening rodzicielski: praca z rodzicami i dzieckiem, uczenie właściwego reagowania na zachowania niepożądane i uczenie umiejętności rozwiązywania problemów, uczenie stosowania wyważonych, niefizycznych konsekwencji. Ważne jest wzmacnianie pozytywnych zachowań czy uczenie przewidywania własnych konsekwencji.
Wykorzystywane techniki:
- edukacja afektywna
- monitorowanie własnych emocji
- samoinstruowanie
- samowzmacnianie
- metody rozwiązywania problemów
- trening umiejętności społecznych
Rozdział 31
Terapia rodzin początek lata 50
Ojciec tej terapii John Bell i Nathan Acerman, znani terapeuci: Salwador Minuchin , Cloe Madanes
Powstała bo inne metody pracy z dziećmi i młodzieżą nie skutkowały
Założenie: nie jesteśmy w stanie zmienić dziecka lub osoby dorastającej, jeśli nie zrozumiemy relacji panującej w rodzinie i kontekstu rodzinnego w jakim żyje.
Wpływa na nią rozwój konstruktywizmu i konstrukcjonizmu społecznego.
Poprzednie podejścia do funkcjonowania rodziny zostają zastąpione procesem, którym przez dialog zachodzący miedzy członkami rodziny a terapeutą dokonuje się współtworzenie rzeczywistości
Rozumienie rodziny jako systemu
Andersen i Goolishian zwracają uwagę, że systemy ludzkie należy rozpatrywać jako systemy generujące język i system znaczeń.
Definicja systemu- zespół powiązanych ze sobą elementów tworzących pewną całość. Można opisać przez: dynamizm , struktura, zróżnicowanie, organizacja, zdolność do utrzymania spójności, zdolności do utrzymania stałości, zdolność do rozwoju.
Przyczynowość cyrkularka- elementy systemu oddziałują na siebie w sposób cykrularny, kołowy, za zasadzie pętli sprężenia zwrotnego
Ujemne stężenie koryguje system, dodatnie powoduje je rozpad
Rodzina jako system
Podwaliny do terapii rodzin dały poglądy antropologa Batesona
Funkcjonowanie rodziny ocenia się przez to jak sobie członkowie rodziny radzą ze zmianami
Rodzina jest systemem psychospołecznych składającym się z jednostek uwarunkowaniach biologicznych czyli musimy ja rozpatrywać na trzech poziomach : biologicznym, indywidualnym i społecznym, Rodzina jest systemem otwartym pozostającym w relacji z innymi systemami
nie maja różnych wizji tej samej rodziny ale dla każdego członka jest to inna rodzina równoprawna w pełnym tego słowa znaczeniu,
Objaw może pełnić funkcje utrzymywanie status quo w rodzinie albo może być sygnałem do zmiany
Zmiana w systemie zazwyczaj dokonuje się w sposób skokowy, wynika z wyczerpania się dotychczasowych sposobów rozwiązywania problemu i udziały czynników nie przewidywalnych. Istotnym elementem zmiany jest zmiana systemu znaków, map, jakimi dysponuje członkowie rodziny
Wczesne podejścia systemowe zakładają ze dla zaistnienie zmiany nie jest konieczne, aby członkowie rodziny zrozumieli relacje rodzinne związane z pojawieniem się objawów u dziecka, stad aktywna rola terapeuty
Podejście strukturalne
Twórca: Minuchin
Przedmiotem analizy są: struktura rodziny, zasady wyodrębniania sie podsystemów, granice wewnątrz rodzinne i oddzielające rodzinę od świata zewnętrznego, rodzaje aliansów i koalicji rodzinnych
Cel terapii- zmiana dysfunkcjonalnych aspektów struktury rodzinnej
Strategorialna terapia rodzin
Przedstawiciele: Haley, Madanes, Hoffman
Rozpatrują zachowanie się członków rodziny i objawy dziecka w kategoriach gier, który stosują poszczególni członkowie, aby zaspokoić swoje potrzeby
Zachowanie objawowe - rodzaj nieświadomie stosowanych strategii
Objawy dziecka jako metafora relacji rodzinnych
Zadaniem terapeuty jest rozeznanie się, jakie jest znaczenie zachowań objawowych
Wprowadzenie interwencji terapeutycznej tj: paradoksy, rytuały, zadania czy negocjacje pozwalają na zmianę behawioralnych sekwencji, które podtrzymują zgłaszany problem.
Podejście interakcyjno - komunikacyjne
Wypracowane przez Mental Research Institute
Komunikacja jest złożonym, interakcyjnym procesem, w którym znaczenia SA generowane podtrzymywane zmieniane w procesie interakcji pomiędzy osobami
Okresy sprzyjające powstaniu problemów są momenty przejścia z jednej fazy cyklu życia rodziny do następnej
Cel terapii: wprowadzenie zmiany przez pozytywne przeformułowanie oraz techniki paradoksalne
Klasyczna szkoła mediolańska
Rodzina jako samoregulujący się system o swoistych dla każdej rodziny zasadach
Objawy: powiązane ze sztywnymi zasadami, dyskwalifikacja wzajemnie j komunikacji, swoistymi grani prowadzonymi w rodzinie, nadmierna lojalnością wobec przekazów przekazywanych z pokolenia na pokolenie
Osoba z objawami- czynnik stabilizujący system rodzinny, zabezpiecza rodzinne przed wprowadzeniem zmian
Techniki: rozmowa w oparciu o pytania cyrkularne, technika paradoksalna, rytuałów, pisania listów do rodziny
Nurt trangeneracyjny
Koncentracja na znaczeniu i opisie mechanizmów przekazu międzypokoleniowego
Bowen łączy myślenie systemowe z psychoanalitycznym
Objaw dziecka- w kontekście procesów, zachodzących w kilkupokoleniowym systemie rodzinnym, wpływającym na możliwości wyodrębnienia sie własnego ja z systemu rodzinnego
Techniki polegają na analizie genogramu rodziny, analiza ważnych wydarzeń jak wpłynęły na przekaz
Boszormenyi- Nagy sformułował idee kontekstualnej terapii rodzin
z pokolenia na pokolenie przenoszone jest system oczekiwań
w terapii ważne pojecie etyki relacyjnej - poszukiwanie sprawiedliwości w relacjach
cel terapii: przywrócenie równowagi w zakresie obligacji i zasług, uwolnienie członków rodzin od lojalności które uniemożliwiają im rozwój.
Helm Stierlin Koncepcja wiązania, odrzucenie i delegacji
Wyodrębnił dwie siły działające na rodzin
- odśrodkowa i dośrodkowa i wg niego odnoszą się do wzorców separacji w okresie dojrzewania
proces delegacji - obdarzenie dziecka misja która musi wypełnić
Nurt społecznego konstrukcjonizmu
Koncentracja na znaczeniu języka, kultury w tworzeniu i interpretacji wydarzeń
Konflikt powstaje przez taki a nie inne opisanie danego zdarzenia
Kluczowe pytanie: jak dane osoby dochodzą do takiego opisu świata, relacji rodzinnych, obrazu siebie
Terapia narracyjna
White i Epston
Założenie: istnieje ścisły związek miedzy sposobem opisywanie siebie i świata a rozumienie i doświadczaniem siebie
Cel: analiza i dekonstrukcja opowiadania, narracji dotycząca problemu i stworzenie je na nowe i inny sposób bardziej wyrażając potrzeby i możliwości osoby (reautoryzacja)
Techniki: eksternalizacja problemu, metafory, skracanie czasu, pytanie komplementarne
Postmediolańska terapia rodzin
Cecchin i Boscolo
Terapeuta staje sie istotnym elementem systemu, który tworzy rodzina
Rodzina zgłasza się ze „ scenariuszami”, które są ważne
Terapeuta poszukuje nowych scenariuszy, które maja być inspiracja do zmiany
Model zespołu reflektującego
Tom Andersen
W terapii dołączają pośrednie osoby i które dzielą się komentarzami, dzięki czemu mamy więcej opisów
Zasadnicze znaczenie ma dialog terapeutyczny, problem traktowany jest jako konstrukt językowy
Naczelna zasada poszukiwanie integralności rozmówców, wrażliwość na sygnały dyskomfortu, uwzględnianie oczekiwań osób z którymi się spotyka, akceptacja dla tych którzy nie chcą rozmawiać
Kontekst zastosowanie terapii rodzin
Często ambulatoryjnie
Często łączona z innymi formami np. indywidualna
Częstość spotkań zależy od problemu i możliwości rodziny
Ostry kryzys raz w tyg zazwyczaj raz na 3-4 tyg
W szpitalu jedna z wielu form to terapia rodzin
Wstępna konsultacja rodzinna
Cele: nawiązanie kontaktu, stworzeni poczucia bezpieczeństwa, zebranie info o problemie, poznanie członków rodziny, poznanie oczekiwań, zbadanie motywacji, poznanie języka, zrozumienie szerszego kontekstu sytuacji, decyzja o formie współpracy.
Cel terapii rodzin: takie przeprowadzenie dialogów, aby pojawiły się nowe znaczeni aa przez to nowe rozwiązania
Terapeuta powinien mieć elastyczne podejście w wyborze formy
Przydaje się lustro weneckie, wygodne pomieszczenie , praca w zespole terapeutycznym widzenie problemu z różnych perspektyw
Była tam jeszcze mnóstwo innych rzeczy typu ze terapeuta ma podtrzymywać w sobie zainteresowanie problemem rodziny i zachowywać się z szacunkiem do niej, odsunąć od siebie swoje problemy itd.
Rozdział kończy się przykładami wykorzystania terapii rodzin jest je ciężko streścić wiec przeczytajcie sobie same