Wykład 18 (09.01.08), toxycologia


TOKSYKOLOGIA

ZWIĄZKI CYNOORGANICZNE (OTCs)

Są to głównie pestycydy (głównie działanie antyporostowe). Człowiek używa związków cynoorganicznych najczęściej ze wszystkich istniejących związków metaloorganicznych, np. arsen bardzo łatwo łączy się w związki arsenoorganiczne, ale niestety jest to pierwiastek zbyt toksyczny. Dzielimy je na 4 główne grupy:

  1. R4Sn

  2. R3SnX (znalazły największe zastosowanie)

  3. R2SnX2

  4. RSnX3

Pierwszą syntezę związku cynoorganicznego, którym był dijodek dietylocyny zsyntezował w 1853 roku Sir Edward Frankland.

1859r - synteza tetraetylocyny

2001r - znano już 800 związków cynoorganicznych, głównie zsyntetyzowanych przez człowieka

przez 100 lat nie używano związków cynoorganicznych do niczego, gdyż nie znaleziono dla nich odpowiedniego użycia. Dopiero w 1940r zaczęto używać ich do mas plastycznych, do PCV.

Zastosowanie:

Na szeroką skalę związków cynoorganicznych (głównie tributylocynę) używa się jako środków antyporostowych dodawanych do farb używanych na statkach, jachtach, różnych konstrukcji podwodnych, sieci. Wyróżniamy trzy typy farb:

W gospodarstwie domowym tributylocynę głównie można było spotkać w papierze do smażenia.

Tabela 1. Przemysłowe zastosowanie związków cynoorganicznych

Przemysłowe zastosowanie

Funkcje

OTC

Stabilizator PCV

stabilizują one właściwości termiczne materiałów (odporność na degradację pod wpływem temperatury i promieniowania UV)

R2SnX2

RSnX3

R=metylo (Me), butylo (Bu), oktylo (Oct)

Farby antyporostowe

Biocydy

R3SnX

R=Bu, fenylo (Ph)

Agrochemikalia

Fungicydy, Insektycydy, „miticide“, substancje antyodżywcze

R3SnX

R=Bu, Ph, cykloheksylo (Cy)

Ochrona drewna

Insektycydy, fungicydy

Bu3SnX

Produkcja szkła

Prekursor dla tlenku (IV)cyny

Bu3SnX, Me2SnX2, RSnX3

R=Me, Bu

Ochrona materiałów (kamień, skóra, papier)

Fungicydy, Algicydy, Bakteriocydy

Bu3SnX

Impregnacja tekstyliów

Insektycydy, substancja antyodżywcza

Ph3SnX

Farmy drobiu

Odrobaczacz

Bu2SnX3

Środki ochrony roślin

R3SnX

Toksyczność:

Dijodek dietylocyny stosowano jako związek antyseptyczny (gr. anti - przeciw sepsis - gniciu, dosłownie: zapobieganie gniciu) - postępowanie odkażające, mające na celu niszczenie drobnoustrojów na skórze, błonach śluzowych, w zakażonych ranach. W przeciwieństwie do dezynfekcji, antyseptyka nie dotyczy odkażania przedmiotów) zakażeń gronkowcami skóry. W 1954 roku we Francji zaobserwowano przypadki śmiertelne po podaniu leku doustnie. Po czasie okazało się, że lek ten był zanieczyszczony jodkiem trietylocyny.

Tabela 2. Wartości LD50 dla szczura (mg/kg m.c.)

Związek

LD50

Et3SnOAc

4

Me3SnOAc

9

Me3SnCl

13

Me3SnOH

540

Me2SnCl2

74

MeSnCl3

1370

Ph3SnOH

125

Hex3SnOAc

1000

Oct4Sn

50 000

Objawów specyficznych zatruć związkami cynoorganicznymi nie ma: wymioty, bóle brzucha itp.

Tabela 3. Ilość MBT+TDBT+TBT u mieszkańców Gdańska w 1994 roku

Lata

Płeć

Wątroba ng/g m.m.

67

M

2,7

55

M

2,4

55

K

45

82

K

27

57

?

55

47

M

15

45

M

25

67

K

53

55

K

45

Tabela 4. Stężenie butylocyny w mięśniach ryby [ng/g m.m.]

Stężenie

Kraj

23-190

Kraje azjatyckie

16-230

Włochy

19-455

Gdańsk (1990)

83-110

Gdańsk (1992)

78-3300

Zatoka Pucka (1997)

17-150

Zatoka Wiślana (1997)

74

Wisła (1997)

Właściwości fizyko-chemiczne:

dichlorek dimetylocyny rozpuszczalność= 20g/l

0x08 graphic
fenylo-

cykloheksylo- rozpuszczalność mniejsza niż 1mg/l

octylo-

Tributylocyna (TBT)

Uzyskała największą „karierę”.

0x01 graphic

Związki zsyntetyzowane na bazie TCT to:

Tlenek bis tributylocyny

Bursztynian bis tributylododecylocyny

0x08 graphic
Siarczan

Akrylan tributylocyny

Octan

Jej efekty toksyczne to:

• Spowolnienie tempa wzrostu wrażliwych glonów i planktonu * efekt ekotoksykologiczny.

• Zaburzenia w metabolizmie wapnia u ostryg pacyficznych (Carssostera gigas) w Zatoce Arcachon (Francja) i w Wielkiej Brytanii, lata 70-te.

• Imposex u ślimaków morskich Nassarius obseletus, Nucella lapillus i innych gatunków, a także u ślimaków słodkowodnych (Marisa cornuarietis).

• Obniżenie odporności na infekcje u fąder.

• Zaburzenia absorpcji tlenu u ryb.

• Toksyczność ostra u gryzoni.

• Wpływ na układ odpornościowy człowieka.

Degradacja

Najbardziej trwałe są 4-podstawione. Degradacja następuje pod wpływem promieniowania UV, mikroorganizmów, bakterii, metabolizmu organizmów wyższych, biodegradacji chemicznej.

R4SnR3SnXR2SnX2RSnX3SnX4



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 19 (15.01.08), toxycologia
Wykład 20 (16.01.08), toxycologia
Wykład 17 (08.01.08), toxycologia
wykład1 (18 09)
Wykład 18 - 03.12.08
Podstawy rekreacji wykład z dnia 09 01 10x
IS wyklad 02 09 10 08 MDW
Wykład 11 (09 01 2013)
PK, wykład 12, 09 01 2017
Podstawy finansow i bankowosci - wyklad 01 [18.09.2001], Finanse i bankowość, finanse cd student
Encyklopedia Prawa - wyklad 01 [18.09.2001], INNE KIERUNKI, prawo, ENCYKLOPEDIA PRAWA
IS wyklad 14 15 01 09 MDW id 22 Nieznany
ostatni wykład z 01 08
2015 08 20 08 18 16 01
Gospodarowanie kapitałem ludzkim wykład 5 18 04 09, UCZELNIA, Gospodarowanie kapitałem ludzkim
MODERNIZACJA WOJSKA POLSKIEGO wykład z 01 08
FARMAKOLOGIA wykład 09, FARMAKOLOGIA wykład 9 (10 XII 01)

więcej podobnych podstron