Politechnika Opolska

Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji

Formularz zbierania danych

i histogram

Temat opracowały: Katarzyna F. Justyna C.

Opole, 2004

1. Wprowadzenie teoretyczne o tematu

HISTOGRAM

Jest rodzajem diagramu słupkowego stosowanym w statystyce do graficznego przedstawiania częstości występowania wartości zmiennej losowej w określonym przedziale.

W analizie danych o jakości histogram służy do wizualizacji zmienności np. wyników procesu, stanów określonej cechy wyrobu.

Przed wykreśleniem histogramu należy:

• określić przedział zmienności analizowanej wielkości,

• wyznaczyć liczbę przedziałów szeregu rozdzielczego.

Liczba przedziałów ma znaczący wpływ na kształt histogramu, dlatego jej wyborowi należy poświęcić szczególną uwagę. Przeważnie przyjmuje się liczbę przedziałów k=5-15, przy czym im więcej uwzględnionych danych, tym większa powinna być liczba przedziałów. Jako wartości graniczne można przyjąć k _min=5 oraz k _max=25. W praktyce należy kierować się zasadą unikania występowania przedziałów pustych.

FORMULARZ ZBIERANIA DANYCH

Jest to jedno z narzędzi jakości.

Przystępując do sporządzania formularza zbierania danych należy ustalić cel, który chcemy osiągnąć np. identyfikacja przyczyn powodujących zmienność (zakłócenia procesu lub urządzenia).

Identyfikując dane, które będą przedmiotem obserwacji należy skoncentrować się na takich elementach jak np. typy występujących wad,, najczęstsze zakłócenia procesu, przyczyny awarii, przyczyny występowania odchyleń od pożądanych warunków procesu. Należy także wyznaczyć odpowiedzialne osoby, które będą dokonywać obserwacji i analizy procesu (lub pracy urządzenia), określić zakres i częstotliwość dokonywanych obserwacji, zaprojektować formularz do zapisywania danych (wyników obserwacji procesu).

Na formularzu powinno się uwzględnić także miejsce do zapisania informacji o tym kto zebrał dane oraz gdzie, kiedy i w jaki sposób dane te zostały zgromadzone.

Formularz można poddać weryfikacji poprzez zebranie i zapisanie na nim pewnej ilości danych próbnych. Podczas obserwacji procesu na formularzu dokonuje się rejestracji danych będących przedmiotem obserwacji, a następnie poddaje się je analizie i ocenie.

2. Przykład

Celem obserwacji jest sprawdzenie ilości i rodzaju wypożyczonych książek w Bibliotece Publicznej w Opolu. Filia X.

Formularz zbierania danych sporządzony jest przez bibliotekarzy pracujących w wyżej wymienionej bibliotece. Formularz zawiera dane z przykładowego miesiąca. Dla ułatwienia obliczeń miesiąc podzielono na dekady.

Formularz zbierania danych:

Rodzaj książki (literatury)	Zliczenia
		1 dekada	∑	2 dekada	∑	3 dekada	∑	4 dekada	∑	Razem
literatura dla dzieci i młodzieży	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII III	98	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII III	133	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII I	101	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIII	84	416
literatura popularno-naukowa	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII III	73	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII I	101	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII	80	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII	55	309
literatura piękna	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIII	169	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII II	212	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII II	167	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII I	241	789
literatura naukowa	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII I	51	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII III	28	IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII IIIII II	32	IIIII IIIII IIIII IIIII IIII	24	135

Histogram:

Rodzaj książki (literatury)	Częstość
literatura dla dzieci i młodzieży	416
literatura popularno-naukowa	309
literatura piękna	789
literatura naukowa	135

Wnioski:

Po pierwsze: najczęściej czytelnicy danej biblioteki wypożyczają książki z zakresu literatury pięknej, czyli wszelkiego rodzaju powieści, nowele, dramaty oraz utwory. Na drugim miejscu pod względem liczebności wypożyczeń jest literatura dla dzieci i młodzieży, stąd wniosek, że stałymi i najczęściej odwiedzającymi bibliotekę osobami są dzieci i młodzież szkolna, także osoby dorosłe będące miłośnikami książek. Najrzadziej czytelnicy korzystają z literatury naukowej.

Po drugie: Głównym powodem, że najczęściej wypożyczane są książki z zakresu literatury pięknej jest to, że w skład literatury pięknej wchodzą lektury szkolne.

Po trzecie: Najrzadziej wypożyczane są książki z zakresu literatury naukowej dostarczającej wiedzy specjalistycznej z różnych dziedzin. Czytelnikami tego typu literatury są nauczyciele, naukowcy, a także studenci. Wszystkie te wymienione osoby korzystają częściej z innego typu bibliotek  np. studenci - z bibliotek uczelnianych, nauczyciele - bibliotek pedagogicznych, bądź po prostu kupują książki z interesujących ich dziedzin wiedzy.

Po czwarte: powodem tego, że czytelnicy wypożyczyli taki rodzaj książki, a nie inny oraz taką ilość, a nie inną może być to, iż biblioteka nie posiada w ogóle lub w danej chwili interesujących danego czytelnika książek.

Kolejnym nasuwającym się wnioskiem jest to, że w danym miesiącu wypożyczono określoną liczbę książek może być to, że niektórzy ludzie kupują książki, a nie wypożyczają je.

Po szóste: Ponieważ najwięcej wypożyczanych jest książek z literatury pięknej oraz dziecięcej i młodzieżowej, to przy kolejnych zakupach bibliotekarze powinni uzupełnić księgozbiór z tego zakresu.

---